جوان‌گرایی در بدنه هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در نشست تخصصی «توسعه مهارت‌های مدیریتی نوآورانه و تحول‌گرا» ویژه رؤسا و معاونان هماهنگی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های شرقی، جنوبی و مرکزی که در واحد اصفهان برگزار شد، با تبریک عملیات طوفان‌الاقصی گفت: این عملیات، هیمنه پوشالی رژیم صهیونسیتی را درهم فروریخت و یک پیروزی بزرگ برای مردم فلسطین است. خداوند در آیه ۱۱۲ سوره مبارکه نحل، شهر و قریه‌ای را مثال می‌زند که «اهل آن نعمت‌های خدا را کفران کردند، خدا هم به موجب آن کفران و معصیت طعم گرسنگی و ترس را به آنها چشانید و چون لباس، سراپای وجودشان را پوشاند.»

وی افزود: بنابراین نقش افراد اجتماع در شکل‌دهی آینده بسیار مهم است و تک‌تک افراد یک مجموعه موثر هستند. اگر جامعه و مجموعه‌ای نعمت‌های خدا را قدر نداند، امنیت و اقتصاد از آن گرفته می‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: خداوند در آیه ۲۸ سوره ابراهیم می‌فرماید «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ کُفْرًا وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ». براساس این آیه شریفه؛ مردم نعمت خدا را به کفر مبدل ساختند و خود و قوم خود را به دیار هلاکت بردند. نقش مدیران در جامعه و سازمان مهم است، چراکه می‌توانند قوم خود را به نابودی ببرند. منابعی که در اختیار ماست، نعمت‌های خداوند است و باید به درستی از آن استفاده کرد.

طهرانچی با بیان اینکه ندیدن نعمت‌های الهی باعث می‌شود به دست خودمان اتفاقاتی را رقم بزنیم که نعمت‌های الهی گرفته شود، ادامه داد: این نشست تخصصی به منظور انتقال تجربیات موفق دانشگاه آزاد اسلامی در دیدن نعمت‌های الهی و استفاده از آنها برگزار شده است.

وی بیان کرد: با رویکردی که در دانشگاه داشتیم، امسال شاهد رشد ۱۰ درصدی در جذب دانشجو از طریق آزمون و رشد ۲۰ درصدی در پذیرش براساس سوابق تحصیلی بودیم و این موضوع نشان می‌دهد که اگر در مسیر قدردانی نعمت‌های الهی یک قدم برداریم، خداوند صد قدم گشایش ایجاد می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به حضور وزیر علوم مالزی در واحد اصفهان (خوراسگان) و امضای تفاهم‌نامه همکاری با این دانشگاه، تبیین کرد: فعالیت‌های برجسته دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان در حوزه تولید بذر، شرکت‌های دانش‌بنیان و آزمایشگاه‌های تخصصی موجب شناخته شدن این دانشگاه در سطح بین‌المللی شده و وزیر علوم مالزی علاقه‌مند به همکاری‌های علمی، پژوهشی و فناورانه با این دانشگاه بود.

طهرانچی تشریح کرد: این تفاهم‌نامه همکاری با روسای پنج دانشگاه مهم کشور مالزی شامل دانشگاه‌های UM , UPM , UKM , UMPSA , UITM و موسسه EMGS به امضا رسید.

وی با برشمردن ظرفیت‌های متنوع دانشگاه آزاد اسلامی، خاطرنشان کرد: اعضای هیئت علمی، دانشجویان، نظام اطلاعاتی و مدیریت دانش، منابع مالی، تجهیزات تحقیقاتی و آزمایشگاهی، سرمایه انسانی، شبکه‌های درون سازمانی، دانش انباشته، نظام نهادی و حقوقی و سامانه‌های، منابع و زیرساخت‌های عظیم دانشگاه آزاد اسلامی است که با آن به فرآیندهای اصلی دانشگاه که شامل آموزش، پژوهش، فناوری، پرورشگری قوه عاقله (تربیت) می‌پردازد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه دانشگاه نهاد علم، فرهنگ و فناوری است، افزود: دانشگاه آزاد اسلامی در این رویکرد از دوگانه علم و فرهنگ به سه‌گانه علم، فرهنگ و فناوری گذار کرده و اتفاقات جدی رقم خواهد زد. در این زمینه باید به آموزش، پژوهش، ترویج و کاربست سه حوزه علم، فرهنگ و فناوری بپردازیم تا تاثیر اقتصادی، اجتماعی و نوآورانه در جامعه داشته باشد.

طهرانچی با تأکید بر پاسخگویی محلی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، تشریح کرد: دانشگاه در مرحله نخست باید پاسخگوی محلی و کارساز محلی باشد و پس از آن به حل مسئله ملی و دانش جهانی بپردازد. در این مسیر دانشگاه را باید براساس آمایش استانی به زیست‌بوم محلی متصل کرد و پس از آن، به جامعه ملی و اجتماع جهانی متصل شود.

وی در ادامه به موضوع «تحولات جهانی، سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی» پرداخت و توضیح داد: اکنون در مقطع مهمی قرار داریم که مشابه دوران سال ۱۳۱۶ است. در آن مقطع مرحوم ملک برای ترقی معارف (پیشرفت علم) اقدام به جمع‌آوری ۱۹ هزار نسخه خطی کرد و کتابخانه ارزشمندی راه‌اندازی کرد که معادل مفهوم پژوهشگاه‌های کنونی است، اما اتفاقی که افتاد، کتابخانه ملک به موزه تبدیل شد و در نتیجه سبک زندگی مردم غربی شد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: براساس سند بنیاد علمی آمریکا، «پس از دهه‌ها که ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن رهبری علم را برعهده داشتند، یک دنیای چندقطبی فزاینده در علم و مهندسی در حال پدیدار شدن است. توسعه اجتماعی و روند رشد در مناطق مختلف یک جابه‌جایی شگفت‌انگیز در جغرافیای جهانی تحقیق، آموزش و فعالیت تجاری علم و مهندسی پدید آورده است.» بر این اساس در حال تجربه جنگ سرد دوم هستیم. در نظم جدید جهانی، چین، جمهوری اسلامی و جهان اسلام و بریکس نقش‌آفرین هستند.

طهرانچی با بیان اینکه رقابت قدرت‌های جهانی معطوف به حوزه علم و فناوری شده است، افزود: در این رقابت، کشورها به دو دسته تولیدکننده و مصرف‌کننده علم  و فناوری تقسیم می‌شوند، به همین دلیل همکاری علمی جای خود را به رقابت علمی داده است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به سند آمایش دانشگاه اشاره کرد و گفت: سند آمایش دانشگاه آزاد اسلامی موجب افتخار است، در این سند مأموریت‌گرایی احصاء و در یک نگاه کشوری، تمامی استان‌ها به جز تهران به ۸۹ ناحیه تقسیم شده است. براساس سند آمایش ۳۳ ناحیه در خوشه علمی پژوهشی، ۴۰ ناحیه در خوشه علمی فناوری قرار دارند. همچنین ۱۷ ناحیه در حوزه بین‌المللی و ۴۳ ناحیه در حوزه عملکرد ملی قرار گرفته است. مأموریت ۲۷ درصد نواحی علمی پژوهشی، ۳۰ درصد علمی فناوری و ۴۳ درصد علمی مهارتی خواهد بود.

وی با بیان اینکه این دانشگاه به دو عامل اقبال اجتماعی و مطلوبیت اجتماعی رشته‌ها توجه دارد، تشریح کرد: در کنار این دو مؤلفه، علم و فناوری آینده نیز مدنظر دانشگاه است. در حال حاضر ۲۸ درصد رشته‌های دانشگاه آزاد اسلامی از لحاظ اقبال اجتماعی در وضعیت عالی قرار گرفته و ۴۰ درصد رشته‌ها نیز از نظر مطلوبیت آمایشی در این جایگاه قرار دارند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به برخی اظهارنظرها مبنی بر حذف 10 هزار رشته مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، به آمار منتشرشده درباره وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان مقاطع مختلف تحصیلی اشاره کرد و گفت: براساس این آمار که مربوط به سال ۱۳۹۷ است، هرچه تحصیلات افراد افزایش می‌یابد، اشتغال آنها نیز بیشتر می‌شود و این موضوع که فارغ‌التحصیل تحصیلات تکمیلی فاقد شغل هستند، سخن اشتباهی است.

وی ادامه داد: این آمار نشان می‌دهد ۶۶ درصد دانش‌آموختگان دکتری و ۵۶ درصد فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد شاغل هستند، در حالی که این عدد برای فارغ‌التحصیلان مقاطع کاردانی ۳۳ درصد و کارشناسی ۳۹ درصد است.

طهرانچی به بسته «ارتقای کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی» سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی اشاره و بیان کرد: این سند در سال 1400 تصویب شد، اما اهداف آن، نیاز امروز کشور در حوزه آموزش عالی است که از جمله آن می‌توان به ارتقای کاربردی بودن رشته‌های تحصیلی براساس انطابق رشته محل‌ها و نیازهای آمایشی، ارتقای روزآمدی رشته‌های تحصیلی و محتواهای آموزشی، افزایش کیفیت و اثربخشی فرآیند آموزش مبتنی بر پرورش انواع استعدادها و نهادینه سازی قدرت ابتکار، خلاقیت و رویکرد حل مسئله در فرآیند آموزش اشاره کرد.

وی افزود: یکی از راه‌کنش‌های این بسته کاری، بازآرایی ساختار نظام آموزشی با تأکید بر حوزه‌های دانشی میان‌رشته‌ای و دانشکده‌های موضوع‌محور و فناوری و گروه‌های دانش‌محور درون آنهاست و در این راستا تحولاتی در معاونت‌های دانشگاه آزاد اسلامی به وجود آمد و ساختار دانشکدگان (school)، دانشکده و گروه‌های دانشی شکل گرفت.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تشریح کرد: از این رو در ساختار دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت‌های موضوعی علوم تربیتی و مهارتی، علوم انسانی و هنر، کشاورزی، علوم و مهندسی و علوم پزشکی راه‌اندازی شد که ذیل این معاونت‌ها دانشکدگان تعلیم و تربیت اسلامی، مهارت و کارآفرینی، فرهنگ و تمدن، هنر و رسانه، جامعه و حکمرانی، علوم فناوری‌های همگرا و کوانتومی، فضای مجازی، هوش مصنوعی و... به وجود آمد. ذیل این دانشکدگان، دانشکده راه‌اندازی می‌شود و این عناوین به عنوان مأموریت تخصصی دانشکده پیگیری خواهد شد. در واحدهای دانشگاهی نیز گروه‌های دانشی فعالیت خواهند داشت.

طهرانچی با اشاره به اهداف اجرای طرح دستیار آموزشی در دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: یکی از اهداف این طرح، استفاده از افراد جوان و به‌روز برای آموزش جوانان است تا از این طریق بتوانیم از اساتیدی استفاده کنیم که فاصله سنی کمتری با دانشجویان داشته باشند و با مفاهیم جدید ازجمله هوش مصنوعی و... آشنا باشند، واقعیت این است که دیگر دوران خواندن کتاب‌ها و جزوه‌نویسی به پایان رسیده و باید از شیوه‌های جدید و نوین آموزشی استفاده کنیم.

وی متذکر شد: دانشگاه آزاد اسلامی در حال پوست‌اندازی و جوان‌گرایی در بدنه هیئت علمی است، چراکه نظام آموزشی دنیا دچار تغییر شده و بقا در آینده‌پژوهی است. به همین دلیل، امروز باید برای آینده تدبیر داشته باشیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: تحول یک «شاید» نیست، بلکه یک «باید» است و امروز بیش از هر زمانی ثابت شده که اگر تحولات چهار سال گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی روی نداده بود، اکنون این دانشگاه با چالش‌های جدی مواجه می‌شد و در چنین جایگاه قابل قبولی قرار نمی‌گرفت.