تهران-باکو برای احداث خط ریلی نخجوان توافق کردند

به گزارش گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا، خبرگزاری «آذرتک» جمهوری آذربایجان مدعی شده که باکو و تهران برای ساخت خط آهنی که با عبور از خاک ایران، برون بوم «نخجوان» را به جمهوری آذربایجان متصل کند، به توافق رسیده‌اند.

آنگونه که از روایت این خبرگزاری برمی‌آید، دو کشور در پی سفر «مهرداد بذرپاش» وزیر راه و شهرسازی ایران به باکو و دیدار وی با «شاهین مصطفی‌اف» معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجا، قصدشان برای ایجاد این خط ریلی را مکتوب کرده‌اند.

این خبرگزاری جزئیاتی از توافق ادعایی منتشر نکرده است.

همزمان خبر‌هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه با حضور وزیر راه و شهرسازی ایران و معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان، در منطقه مرزی کلاله – آغبند، عملیات اجرایی پل‌های جاده‌ای و ریلی راهگذر ارس برای اتصال خاک جمهوری آذربایجان به جمهوری خود مختار نخجوان آغاز شده است.

پیشتر هم «عبدالقادر اورال اوغلو» وزیر حمل و نقل و زیرساخت ترکیه در گفتگو با شبکه تلویزیونی «هابر» اظهار داشت: ممکن است کریدور زنگزور از خاک ایران عبور کند.

در تاریخ چهارم مهر نیز، رسانه‌های جمهوری آذربایجان و ترکیه به نقل از «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه ادعا‌هایی را درباره اینکه ایران در رابطه با احداث کریدور «زنگزور» سیگنال‌های مثبتی را نشان داده است، مطرح می‌کنند.

ظاهراً اردوغان در سفر اخیر به «نخجوان»، با اشاره به اهمیت راهبردی این کریدور برای آنکارا و باکو، گفته بود چنانچه ارمنستان با احداث این راه زمینی موافقت نکند، مسیری که برون‌بوم نخجوان را به جمهوری آذربایجان متصل می‌کند، از ایران عبور خواهد کرد و تهران هم به این موضوع علاقمند است.

وی در تکمیل این ادعا افزود: قصد ما این است که این مکان‌ها را به گذرگاه صلح تبدیل کنیم حال آنکه تصور یک گذرگاه در منطقه‌ای که درگیر جنگ باشد، غیرممکن است. اگر بخواهیم کریدور‌های لاچین و زنگزور را به گذرگاه‌های صلح تبدیل کنیم، باید این مسئله را به دور از درگیری و هیاهو حل و فصل کنیم. قطار ترکیه از ارمنستان می‌گذرد و به جمهوری آذربایجان می‌رسد. اگر ایروان به این مسئله رضایت ندهد، راه مواصلاتی از ایران عبور خواهد کرد و رویکرد فعلی ایران هم در قبال این مسئله مثبت است و بنابراین در حال حاضر فرصت اتصال به جمهوری آذربایجان از طریق ایران وجود دارد.

به گزارش آنا، ادعا‌های در شرایطی مطرح می‌شود که در مناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای ایجاد کریدور زنگزور، ایران بار‌ها تأکید کرده که هرگونه تغییر در ژئوپلیتیک مرزی را خط قرمز خود می‌داند.

بنابراین، چنانچه احداث این کریدور به از دست رفتن باریکه مرزی ایران-ارمنستان منجر شود و راه اتصال ایران به روسیه و اروپا را قطع کند، تهران برخوردی قاطع از خود نشان خواهد داد.

از سوی دیگر، ایران و ارمنستان هرگز با ایجاد راه‌های مواصلاتی به شرط آنکه تمامیت ارضی‌شان حفظ شود، مشکلی نداشته‌اند.

به این ترتیب، در مناقشه برای ایجاد آنچه کریدور، گذرگاه یا دالان زنگزور نامیده می‌شود، آنچه بیش از خود طرح اهمیت دارد، این است که کدام کشور اداره یا مالکیت آن را بر عهده خواهد داشت.

شاید بتوان ادعای اخیر اردوغان را این گونه ارزیابی کرد که باکو دیگر ادعای ارضی نسبت به باریکه مرزی ایران-ارمنستان ندارد و صرفاً به آن به چشم یک راه مواصلاتی نگاه می‌کند.

در نوزدهم مرداد سال گذشته نیز، «جیحون بایراموف» وزیر خارجه جمهوری آذربایجان گفته بود: باکو یک مسیر جایگزین برای متصل شدن به نخجوان از طریق رود ارس دارد که ارمنستان را دور می‌زند. برای این هدف، طبق توافق با ایران، باکو ساخت اولین پل بر فراز رود ارس را آغاز کرده است.

حتی پیش از آن، در اسفند ۱۴۰۰، رسانه‌ها گزارش کردند که جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان توافق کرده‌اند که با احداث یک بزرگراه ۵۵ کیلومتری، منطقه اقتصادی زنگزور شرقی در جمهوری آذربایجان و منطقه نخجوان را از طریق یک بزرگراه عبوری از خاک ایران متصل کنند.

در واکنش به ادعا‌های اخیر، روز گذشته، «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: ما با توسعه راه‌های مواصلاتی به نحوی که منافع همه کشور‌های منطقه تامین شود، موافق هستیم، اما در عین حال تأکید داریم که مخالف تغییر مرز‌های بین‌المللی و مخالف ایجاد تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه هستیم و دیدگاه خود را در این ارتباط به صورت روشن و شفاف اعلام کرده‌ایم.