هیچ رئیس جمهوری در سه دهه اخیر به اندازه آیت‌الله رئیسی به فکر دیپلماسی فرهنگی نبوده است

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیین گشایش «اجلاس رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» در کشور‌های همسایه پیش از ظهر امروز، پانزدهم مهر ماه در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این نشست که محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشت، حجت‌الاسلام محمد‌مهدی ایمانی‌پوررئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ضمن خوش آمد گویی به رایزنان فرهنگی و مدعوین گفت: در دور دهم فعالیت‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، روال چنین نشست‌هایی این است که یک سال نشست سراسری خواهیم داشت و سال بعد نشست منطقه‌ای. دلیل این که نشست اول را با محوریت کشور‌های همسایه برگزار می‌کنیم رویکرد دولت نسبت به تقویت روابط با کشور‌های همسایه است. در این بین استفاده از ظرفیت استان‌ها و فرصت‌های منطقه مورد توجه این نشست قرار دارد. در چند روز آینده خواهیم دید که چه نکات مهمی در استفاده از این ظرفیت مغفول مانده است.

وی افزود: همکاری با کشور‌های منطقه به ویژه در غرب آسیا می‌تواند نوید بخش  یک نظام فرهنگی  برخاسته از هوشمندی را رقم بزند. اما سطح همکاری کشور‌های همسایه برای شکل گیری امت اسلامی بسیار عمیق‌تر است. این همکاری و انسجام بی شک زمینه ساز شکل گیری  امت اسلام خواهد بود که به نوبه خود تمدن اسلامی را ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین از هر زاویه‌ای که بنگریم توسعه روابط با کشور‌های همسایه دارای اهمیت است.

ایمانی پور عنوان کرد: چینش مهمانان و مدیران حاضر در این نشست نشان می‌دهد که به دنبال یک جلسه تشریفاتی نبودیم. در آیین افتتاحیه در خدمت آقای اسماعیلی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی هستیم که همواره حامی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودند. در این پنج روز بسیاری از مدیران رده بالای فرهنگی و سیاسی کشور در نشسته‌های این اجلاس حاضر خواهند شد.

وی افزود: شناخت ظرفیت‌های ملی و استانی برای رایزنان فرهنگی اولین هدف این اجلاس است و در مرحله بعد انتظار این است که رایزنان فرهنگی ما بتوانند مدیران کشور را با ظرفیت‌های فرهنگی حوزه کاری خود آشنا کنند. در ادامه مرور فعالیت‌های سال ۱۴۰۲ تاکنون و تدوین برنامه‌های سال آینده از کار‌های مهم دیگر این نشست است.

پیگیری سه محور موردتأکید رئیس جمهور در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: پیگیری برنامه‌ها و نکاتی که ریاست محترم جمهور آقای دکتر رئیسی در سفرشان به نیویورک مطرح کردند از دیگر برنامه‌های این اجلاس است. این رویکرد‌ها در سه محور قابل پیگیری است؛ اول، مسأله زن و خانواده و زیست عفیفانه در حوزه بین الملل که در این راستا ایجاد ائتلاف‌های منطقه‌ای در این زمینه مورد توجه است. مورد بعدی، پرداختن به مسائل فرهنگی ایرانیان خارج از کشور است که با جدیت مورد اهتمام ایشان بود.

وی افزود: بحث سوم هم گفت‌وگو‌های ادیان هست که در سطح نشست رهبران ادیان جهان آن را برگزار خواهیم کرد.

ایمانی پور گفت: این نشست تجربه جدید و خوبی است و امید زیادی داریم که در نشست‌ها گفت‌وگو‌های کاربردی و مفیدی داشته باشیم.

وی عنوان کرد: پنج چرخش تحول آفرین که در برنامه تحول سازمان آمده محور اصلی گفت‌وگو‌های ما خواهد بود که عبارت‌اند از سازمان اداری به یک نهاد انقلابی با نیرو‌های تحول آفرین، چرخش از سازمان تصدی گری به قرارگاه تنظیم گر، از سازمان غیرخلاق به سازمان دانش بنیان، چرخش از کنش‌گران حاکمیتی به کنش‌گران مردمی و نهایتا چرخش از اقدامات کم اثر به اقدامات بنیادین، موثر و ماندگار.

امروز بهترین و طلایی‌ترین زمان ارتقای فعالیت‌های فرهنگی در خارج از کشور است

در ادامه محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: امروز بهترین و طلایی‌ترین زمان ارتقای فعالیت‌های فرهنگی در خارج از کشور است. کار‌های خوبی که در این مدت انجام شده را ارتقا میدهیم. دوستان ما پیش از این منشأ خدمات مهمی بوده اند و باید آن‌ها را ارج نهاد، اما فضای کار متحول شده و باید نسبت به این تغییر برنامه ریزی انجام دهیم.

اسماعیلی با تأکید بر اینکه سازمان فرهنگ و ارتباطات، قرارگاه رسمی حوزۀ فرهنگی نظام در خارج از کشور است، گفت: ما نیاز داریم همین دغدغه را مدام تکرار کنیم. سال ۱۳۷۲ رهبر معظم انقلاب  برای تأسیس سازمان فرهنگ و ارتباطات وقت دو ساله‌ای را رهبر معظم انقلاب صرف کردند  تا در نهایت به این الگو رسیدیم. امروز با گذشت نزدیک به سی سال الگوی جایگزین دیگری نداریم. نظام تصمیم گرفته تا در دیپلماسی فرهنگی نقش فعالی را ایفا کند.

وی افزود: امروز شرایط، شرایط مطلوبی نیست. کمبود‌هایی داریم. مشکلاتی در سازمان بوده که باید جبران شود. مشکلاتی در هماهنگی‎‌های کار‌ها بوده و کار‌های تکراری و کم‌اثر و غیر ضروری صورت گرفته بود. ما در دورۀ دهم سازمان که در همان ابتدای شکل‌گیری دولت مردمی بود، با کلی آسیب مواجه بودیم. بیش از ۱۰ جلسه با منتقدین سازمان چه داخلی و چه بیرونی و چه گروه‎‌های مردمی برگزار شد. دولت تغییر کرده بود، جهت‌گیری‌ها ما در حوزۀ فرهنگ با دولت قبل صد در صد متفاوت بود، چرا که از دو حوزۀ نظری متفاوت برخوردار بودیم. بنا شد تحول جدی در سازمان اتفاق بیفتد.

اسماعیلی ادامه داد: بنده شاهدم که در بین تمام رؤسای جمهوری اسلامی در این سی سال اخیر، هیچ فردی به اندازۀ رئیس جمهور دغدغۀ کارهای فرهنگی در خارج از کشور و ارتقای دیپلماسی فرهنگی ندارد. رویکرد دولت و اهتمام رئیس جمهور درباره ارتقای سازمان در خارج از کشور در حوزۀ فرهنگ روشن است.  در جلسات هیئت دولت هیچ مسئله‌ای مطرح نشده که آقای رئیس جمهور به نفع سازمان رأی نداده باشند. نگاه پشتیبانی و حمایت کاملاً در دولت وجود دارد.

اسماعیلی درباره سازمان فرهنگ و ارتباطات در دولت سیزدهم توضیح داد: از ابتدای تشکیل دولت سیزدهم آسیب‌های بسیاری در این سازمان شناسایی شد. برای برطرف کردن آن جلسات متعددی با منتقدین سازمان فرهنگ و ارتباطات، برخی مجموعه‌ها و رایزنان فرهنگی برگزار کردیم. به دلیل تغییر دولت جهت‌گیری‌ها با دولت قبل متفاوت بود. این موضوع را نه انکار می‌کنیم و نه درگوشی می‌گوییم. از ۲ نقطه نظر متفاوت برخورداریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  نتیجه این جلسات و گفت‌وگوها را بنای تحولی جدی در سازمان دانست و گفت: در دولت سیزدهم، رئیس‌جمهور با رویکردی روشن به دنبال ارتقاء فعالیت‌های فرهنگی در خارج از کشور است. به اعتقاد من سازمان دوره بسیار خوبی را شروع کرده است.

وی تصریح کرد: دیپلماسی فرهنگی یکی از ابزارهای اصلی و کارساز در خارج از کشور است و باید در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مبنی بر نگاهی که بر دولت حاکم است، به تغییرات مثبت دست بزنیم. ایرانیان خارج از کشور محوریت اصلی رایزن‌های فرهنگی هستند.

وی اظهار کرد: از شرایط بودجه‌ای سازمان رضایت نداریم، اما دولت آماده است که این کمبود‌ها را جبران کند. ما در این دوسال زیرساخت‌های لازم برای ارتقای فرهنگ و هنر در کشور را فراهم کرده ایم.. دیگر پس از دوسال نوبت شعار نیست و باید کارنامه ارائه بدهیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: مسأله بودجه دغدغه مهمی بود. در بند ه تبصره 9، دولت شرکت ها و بانک ها را موظف کرده یک درصد بودجه خود را  به بخش فرهنگی اختصاص دهند که سهم قابل توجهی از آن در بحث فعالیت‌های نرم افزاری فرهنگی در خارج از کشور است.

وی افزود: همچنین ما دو روز پیش مصوب کردیم کسانی که فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور اقدامات نرم افزاری و تولید محتوا انجام می‌دهند از معافیت صددرصد مالیاتی برخوردار شوند ، این که کسی منتظر بنشیند که پولی برسد و کاری انجام دهد کار بزرگی نیست، رایزنی فرهنگی باید از یک کار اداری به یک کار جهادی ارتقا پیدا کند.

اسماعیلی افزود: تمام فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر با عدد و رقم ثچقایل بررسی است. در حوزه فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور هم باید به این اعداد و رقم برسیم تا مشخص شود در چه حوزه‌ای موفق بودیم و در چه حوزه‌ای نیاز به تلاش بیشتر داریم. وقتی می‌گوییم دولت پاسخگو یعنی هم به مردم پاسخگو باشد و هم در خود دولت پاسخگو و شفاف باشیم.

 لازم به یادآوری است، نخستین اجلاس منطقه ای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه، با شعار «دیپلماسی فرهنگی؛ فرصت‌های منطقه‌ای، ظرفیت‌های استانی»‌ و حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسوولان ارشد دیپلماسی فرهنگی کشور برگزار می‌شود.