بیماری قلبی شایع‌ترین علت مرگ و میر در دنیا/ گاهی بیماری قلبی نشانه ندارد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ۷ مهر ماه، مصادف با ۲۹ سپتامبر روز جهانی قلب نامگذاری شده است. روز جهانی قلب به عنوان یک ابتکار جهانی در سال ۲۰۰۰ عنوان شد تا آگاهی عمومی نسبت به تهدید بیماری قلبی و سکته مغزی و اهمیت شیوه زندگی قلب سالم را افزایش دهد. 

روز جهانی قلب سالانه توسط اعضای اتحادیه جهانی قلب در بیش از ۱۰۰ کشور و با همکاری بیش از ۲۰۰ عضو از سازمان ها، انجمن‌های علمی، بنیاد‌ها و جمعیت‌های بیماران و انجمن‌های قلب و عروق برگزار می‌شود. سازمان جهانی بهداشت نیز به طور فعال از این روز حمایت می‌کند. این اتحادیه اعتقاد دارد که سلامت قلب برای هر فرد یک حق بشری اساسی و یکی از ارکان دسترسی به عدالت در سلامت جهانی است.

علیرضا کاوه، متخصص بیماری‌های قلب و عروق در گفتگو با خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: متاسفانه شایع‌ترین علت مرگ و میر در دنیا بیماری‌های قلبی و عروقی است و بیش از ۵۰۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هستند.

وی افزود: این رقم حتی از تصادفات و سرطان‌ها هم بیشتر است، پس کسی که مبتلا به بیماری قلبی و عروقی است می‌تواند بیماری او از انواع سرطان کشنده‌تر باشد و در حال حاضر کشنده‌ترین بیماری جهان بیماری قلبی و عروقی محسوب می‌شود و یکی از شایع‌ترین دلایل بیماری‌های قلبی در جهان که به قاتل خاموش معروف است بیماری فشار خون بالا است.

این متخصص بیماری‌های قلبی با بیان اینکه در مجموع می‌توانیم بگوییم به طور غیر مستقیم دلیل شایع‌ترین علت مرگ و میر در دنیا فشار خون بالا است گفت: سیگار کشیدن و چربی خون بالا در رتبه دوم این فهرست قرار دارد. به علاوه اینکه مصرف سیگار، دیابت و عامل جدید و اثبات شده آلودگی هوا در بیماری‌های قلبی عروقی بسیار موثر است. 

بیماران بی علامت قلبی را بشناسید 

کاوه در رابطه با بیماران قلبی که نشانه بیماری ندارند گفت: می‌دانیم که بیماری‌های قلبی عروقی می‌توانند علائمی مثل تنگی نفس، درد سینه و... داشته باشد. عده‌ای نیز هستند که بیماری‌های آن‌ها هیچ علامتی به همراه ندارد. این افراد عموما یکی از بیماری‌های دیابت یا فشار خون بالا را دارند؛ که عموما در دیابتی‌ها علامت بیماری قلبی عروقی نداریم و می‌توانند بدون علامت دچار گرفتی رگ یا حتی سکته‌های قلبی شوند. دسته‌ایی از افرادی که بیماری‌های قلبی آن‌ها علامت خاصی ندارد افراد مسن است. این افراد می‌توانند بدون علامت دچار سکته قلبی شوند. 

متخصص بیماری‌های قلب و عروق با بیان اینکه پروتکل‌هایی در دنیا برای غربالگری بیماران بدون علامت وجود دارد، گفت:اگر بیمار فشار خون بالا یا دیابت دارد این افراد را باید به صورت دوره ایی چکاپ کنیم. عموما برای بیمارانی که علامت ندارند از تست‌های پر هزینه استفاده نمی‌کنیم حتی تست ورزش که در کشور ما زیاد پر هزینه نیست و بی دلیل تجویز نمی‌شود.

وی افزود: ارزان‌ترین و ساده‌ترین روش پیدا کردن بیماری قلبی عروقی، معاینه بالینی و انجام نوار قلب است. اگر پزشک در این دو روش معاینه، مورد مشکوکی مشاهده کند یا بیمار عوامل خطر متعدد داشته باشد روش‌های دیگر تشخیصی مثل اکوکاردیوگرافی استفاده می‌شود و با این روش‌ها تعداد زیادی از بیماران قلبی بدون علامت تشخیص خواهند داده شد.

سن سکته قلبی به 20 سال رسید 

این پزشک متخصص در پاسخ به این سوال که آیا جوانان نیز در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستند؟ گفت: متاسفانه بله. سن بیماری‌های حاد قلبی و سکته‌های قلبی به ۲۰ سالگی نزدیک می‌شود. افزایش مصرف سیگار، آلودگی هوا، بی تحرکی و کم تحرکی، افزایش مصرف غذا‌های آماده، چاقی و به دنبال آن ابتلا به دیابت و فشار خون بالا، از مهم‌ترین عوامل پایین آمدن سن بیماری‌های حاد قلبی و سکته‌های قلبی محسوب می‌شود. جالب است که در کتب قدیم سکته قلبی در سن زیر ۴۰ سال را بعید می‌دانستند، اما حالا این عارضه به سن ۲۰ سال هم رسیده و ما از ۱۸ سالگی به بعد نگران این عوامل خطر هستیم و آن‌ها را پایش می‌کنیم. 

نقش بیماری‌های روانی در بیماری‌های قلبی 

کاوه در رابطه با نقش بیماری‌های روانی در بیماری‌های قلبی گفت: در حال حاضر تاثیر بیماری روانی بر بیماری قلبی اثبات شده و در مقالات و کتب پزشکی و کتب مرجع قلبی به عنوان یک فصل جداگانه به آن پرداخته شده است و بدیهی است که اختلالات اضطرابی و افسردگی یکی از عوامل مهم ایجاد سکته‌های حاد قلبی و بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود. 

وی افزود: عموما بیماری‌های روانپزشکی باعث بیماری، نارسایی‌های قلبی و اختلالات دریچه نخواهد شد، اما یکی از عوامل ایجاد سکته‌های حاد قلبی می‌تواند اختلالات اضطرابی و استرس‌های شدید روانی باشد. به طور مثال یک فردی که تنگی رگ‌های قلب دارد ممکن است با یک عصبانیت شدید، با شنیدن یک خبر ناگوار یا حتی یک مشاجره دچار سکته حاد قلبی و بسته شدن ناگهانی رگ قلب شود. 

این متخصص بیماری‌های قلب و عروق گفت: بیمارانی که دچار افسردگی مزمن هستند می‌توانند به طور ناگهانی دچار سکته‌های قلبی شوند بدیهی است که بیماری‌های همراه مثل فشار خون، دیابت یا چربی خون بالا این موضوع را تشدید کند. ولی این موضوع که اختلالات اضطرابی و افسردگی می‌تواند دچار سکته‌های حاد قلبی و مرگ و میر شود در حال حاضر اثبات شده است، اما می‌توانیم بگوییم قطعا مهم‌ترین عامل نیست. 

روش‌های ساده برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی

کاوه با بیان اینکه با روش‌های ساده می‌توانیم از عوامل خطر ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری کنیم یا اینکه آن‌ها را تشخیص دهیم و درمان کنیم گفت: تمام افراد ۱۸ سال به بالا باید حداقل سالی یک بار فشار خون خود را چک کنند تا بتوانیم بیماری فشار خون را تشخیص و درمان کنیم چرا که این بیماری خاموش است.

وی افزود: یک فرد می‌تواند فشار خون بالا داشته باشد، اما هیچ علامتی نداشته باشد و بر خلاف باور جامعه که فکر می‌کنند اگر دچار فشار خون بالا باشند حتما دچار سردرد خواهند شد باید گفت اینطور نیست، حتی می‌توانیم بگوییم فشار خون‌هایی در حد ۱۸ تا ۲۰ هم می‌تواند هیچ علامتی نداشته باشد و افراد زیادی هستند که خبری از بیماری خود ندارند و اولین علامت فشار خون بالای آن‌ها سکته قلبی یا مغزی باشد. پس با چکاب سالیانه فشار خون توسط پزشک یا دستگاه‌های دیجیتال در منزل می‌توان فشار خون را تشخیص داد. تمام افراد ۲۰ سال به بالا حداقل باید یک بار چربی‌ خون خود را چک کنند. پس باید گفت اولین نوبت چکاب چربی خون در سن ۲۰ سالگی است که اگر چربی بالا باشد درمان شروع شود و اگر نرمال بود مجددا سه سال دیگر این چکاب انجام شود. پس ما از ۲۰ سالگی چربی خون و از ۱۸ سالگی فشار خون را پایش می‌کنیم. 

وی افزود: قند خون هر فرد حوالی ۱۸ تا ۲۰ سالگی باید اندازه گیری شود و بین یک تا سه سال این چکاب مجددا انجام شود. بدیهی است که در سنین پایین هم اگر هر کدام از این موارد بالا باشد اقدام برای درمان آغاز می‌شود و با درمان به موقع می‌توانیم از عمده بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های قلبی و مغزی گرفتگی‌های عروقی جلوگیری کنیم. 

کاوه با بیان اینکه از مهم‌ترین عوامل که می‌تواند از بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری کند ورزش منظم است، گفت: ورزش منظم به معنای دنبال کردن یک ورزش حرفه‌ای نیست، با حداقل ۱۵۰ دقیقه پیاده روی تند در هفته که می‌توانیم آن را به پنج جلسه ۳۰ دقیقه‌ای تقسیم کنیم، از بیماری‌ها و سکته‌های قلبی جلوگیری می‌شود.

این متخصص قلب گفت: تغذیه سالم یکی دیگر از فاکتور‌های مهم است، با تغذیه سالم می‌توانیم از چاقی جلوگیری کنیم. بهتر است بگوییم پرهیز از چربی‌های حیوانی و روی آوردن به چربی‌های مفید گیاهی به شدت توصیه می‌شود به علاوه اینکه دانستن این نکته که مصرف زیاد گوشت قرمز برای قلب می‌تواند مضر باشد، ضروری است. نکته دیگر تغذیه ایی استفاده متعادل از نمک است، ما به طور کلی توصیه نمی‌کنیم غذا بی نمک باشد، نمک متعادلی که در پخت و پز استفاده می‌شود برای همه کافی است. 

وی افزود: برای استفاده از قند‌ها و نشاسته‌ها تاکید می‌کنیم محدودیت مصرف در مصرف نوشابه و شیرینی گذاشته شود. در مصرف انواع آرد‌ها و نشاسته‌ها توصیه می‌کنیم از آرد سفید کمتر استفاده شود و به استفاده از نان‌های سبوس دار برای سلامت قلب و عروق تاکید می‌کنیم. در ضمن تاکید می‌شود از مصرف غذا‌های آماده یا همان فست فود جلو گیری شود و در آخر توصیه جدی به مصرف سبزیجات تازه داریم. 

دستگاه‌های دیجیتال، بهترین روش تشخیص فشار خون

این پزشک متخصص در رابطه با استفااده از دستگاه‌های اندازه گیری فشار خون دیجیتال گفت: این تصور که دستگاه‌های دیجیتال یا اتوماتیک فشار خون را اشتباه اندازه گیری می‌کند کاملا غلط است چرا که در حال حاضر بهترین روش تشخیص فشار خون در منزل و مطب‌های پزشکی دستگاه‌های دیجیتال است.