سیدمحمود دعایی: ادریس بارزانی روشنفکر واقعی، سیاستمداری رک و دوست داشتنی بود + تصاویر

به گزارش گروه فرهنگی آنا، با حضور شخصیت‌های دیپلماتیک، سیاسی، فرهنگی و هنری، از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، سیدمحمدصادق خرازی سفیر سابق ایران در سازمان ملل متحد و کشور فرانسه، ناظم دباغ نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران، محمد صالح نیکبخت حقوقدان، محمدعلی سلطانی استاد دانشگاه، تاریخ‌نگار و تاریخ‌پژوه، داوود هرمیداس باوند، ایرج افشار سیستانی، لطیف صفری، سید محمدکاظم موسوی بجنوردی رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، خسرو سیف، محمدعلی جعفریه مدیر نشر ثالث، مهندس شاه ویسی، بیژن ذوالفقارنسب، اردشیر رستمی، سرگه بارسقیان، محسن راستانی، احمد خلیلی‌فرد و هم‌چنین تعدادی از نمایندگان کنونی و سابق مجلس شورای اسلامی، اساتید دانشگاه، پژوهشگران، دانشجویان و روزنامه‌نگاران، خبرنگاران و نمایندگان رسانه‌های گروهی؛ آیین رونمایی از کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358» به کوشش و قلم بهرام ولدبیگی در سالن حضرت رسول اکرم (ص) مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در تهران برگزار شد.

بخش بزرگی از تاریخ جنبش کردستان با تاریخ سرزمین ایران درآمیخته است

در ابتدای این مراسم، بهرام ولدبیگی نویسنده کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358» گفت: تدوین تاریخ و تاریخ نگاری برای ملتی که در سرزمین خود، در برابر استیفای حقوق شهروندی، انفال و بمباران شیمیایی می‌شوند و آواره‌گی بیش از یک قرن سرنوشت آنها را رقم می‌زند، سخت‌ترین نوع پدیدآوردن و ثبت رخدادهای آن می‌باشد. سرزمینی که چالدران، نوستالژی تاریخی آن است و آن جدایی‌های بی‌انتخاب از مام میهن. امروز اگر با همان زبان پیش با یکدیگر سخن بگوئیم ناخواسته همان تاریخ را نیز تکرار کرده‌ایم. گذشته‌ای که اولین نگارش‌های تاریخیمان با زبان فارسی بوده است.

وی گفت: ایران سرزمین مردمان مهربان، از سال 1292 آغوشش را برای کردهای ساکن در قلمرو جغرافیای عثمانی گشوده است، بدینسان که بخش بزرگی از تاریخ جنبش کردستان با تاریخ سرزمین ایران درآمیخته است. چنانکه این جلسه و این اجتماع معنادار فرهنگی، مظهر همان مهربانی ملت بزرگ ایران است که برای رونمایی از بخشی از این تاریخ مشترک برگزار می‌شود.

صفحات رنگین مطبوعات ایران، امانتدار تاریخ هم‌‌تباران ما

ولدبیگی در ادامه افزود: به عنوان روزنامه‌نگاری علاقه‌مند به تاریخ معاصر، زمانی که تدوین این کتاب را آغاز نمودم، با سربلندی به هموطنان دیده و نادیده‌ام در طول چند دهه‌ی اخیر افتخار کردم که بخش‌هایی از تاریخ هم‌ تباران خود را در نهایت امانت‌داری ثبت کرده و در صفحات رنگین مطبوعات ایران، برای امروز ما به امانت گذاشته‌اند.

مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در بخش دیگری از سخنانس تأکید کرد: این حقیقت تاریخی را نباید انکار کرد که رویکرد ملامصطفی بارزانی نسبت به تاریخ باستان ایران، ملل و اقوام آریایی همانند دیگر رهبران کُردزبان در منطقه در طول یک قرن اخیر بسیار برجسته بوده است. رهبرانی همچون شیخ محمود حفید در کردستان عراق و احسان نوری پاشا در کردستان ترکیه که در دفاع از فرهنگ و شناسنامه آریایی خود در برابر حاکمان عثمانی مقاومت کرده و هویت آریایی خود را پنهان ننموده و آن را استمرار بخشیده‌اند.

ملامصطفی بارزانی با اندیشه‌های حافظ، سعدی، مولانا و عطار محشور بوده است

وی همچنین گفت: بارزانی به عنوان مسلمانی آزاده با آموزه‌های مولانا خالد نقشبندی و دیگر نحله‌های عرفانی مأنوس بوده و در دفاع از ملت خویش جنبش نوین کردستان را رهبری و در امتداد فرهنگ مشترک، قرابت تاریخی با ایران را مدیریت کرده و با فرهنگ و تمدن آن مأنوس و در اندیشه‌های حافظ، سعدی، مولانا و عطار محشور بوده است. آنگونه که منصور تاراجی سردبیر سابق روزنامه اطلاعات که در تیرماه 1353 در کوهستان‌های کردستان با بارزانی گفت‌‌وگو کرده، می‌نویسد: «ژنرال بارزانی با فارسی فصیحش شنونده را به یاد متون ادبیات قدیم ایران می‌انداخت.» مردی که رهبر بلامنازع سه میلیون کُرد است، اعلام کرد شما آریایی هستید و ما آریایی، عید بزرگ شما نوروز است و عید بزرگ ما نوروز، ما دارای فرهنگ، تاریخ و سنن مشترک هستیم. در تداوم این اندیشه بود که این مرد بزرگ در اسفند ماه 1357 در وصیت تاریخی‌اش در آمریکا مبنی بر این که پس از مرگ در کردستان ایران به خاک سپرده شود، احترام و نگاه معنادارش به فرهنگ و تاریخ این سرزمین را تجلی ساخت.

فتوای تاریخی آیت الله محسن حکیم در حمایت از بارزانی و جنبش کردستان

بهرام ولدبیگی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: در بعد مذهبی هم در سال 1342 عده‌ای از روحانیون عراق در دفاع از حکومت و علیه کردها فتوا صادر کرده بودند. بارزانی با اعزام هیئتی به محضر آیت الله محسن حکیم مرجع عالیقدر جهان تشیع در نجف با نوشتن نامه‌ای به ایشان پیوند تاریخی جنبش کردستان با مرجعیت شیعه را رقم زد و نتیجه‌ این گفت‌وگو، فتوای تاریخی آیت الله محسن حکیم در حمایت از بارزانی و جنبش کردستان در مبارزه با استبداد در عراق بود. از آن سالها روابط فکری و ائتلاف سیاسی کردها با برادران و خواهران شیعه در عراق و ایران تا به امروز در بغداد و تهران ماندگاریِ تاریخی دارد.

تلاش‌های روزنامه‌نگاران ایرانی در شایسته‌ترین جایگاه تاریخی ملت کُرد قرار دارد

وی همچنین گفت: تلاشهای روزنامه‌نگاران، مترجمان و نویسندگان ایرانی در خلال سال‌های 1324 تا 1358 در رابطه با انعکاس و ثبت وقایع جنبش کردستان و رهبری بارزانی در شایسته‌ترین بخش از جایگاه تاریخی ملت کُرد قرار داشته و قابل تقدیر و ستایش می‌باشد. چندین دهه آمیختگی و قرابت ایرانیان با مبارزات مردم کردستان، امروز به عنوان گنجینه‌ای ماندگار در همبستگی و همگرایی فرهنگی دو ملت دست آوردی بزرگ و غیرقابل توصیف است.

گفت‌وگوی روزنامه‌نگار ایرانی با ژنرال بارزانی

ولدبیگی در ادامه تصریح کرد: منصور تاراجی اولین روزنامه‌نگار ایرانی بود که همراه‌ جعفر دانیالی (عکاس) در سال 1353 به جبهه‌های جنگ کردستان رفته‌ و با ژنرال بارزانی گفت‌وگو نمود. جهانگیر بلوچ و صالح نیک‌بخت از دیگر روزنامه‌نگارانی بودند که در آن سالها در سفرهای جداگانه به کردستان با بارزانی دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. آقای هوشنگ طالع و همکارانش نیز در روزنامه «خاک و خون» در تابستان سال 1345 در سفری به کردستان با بارزانی دیدار داشته اند. آقای محمد ابراهیم رنجبر امیری هم در سال 1325 به هنگام سفر بارزانی به تهران در طول ده روز همراه بارزانی بوده است. خوشبختانه آقایان دانیالی، امیری، نیک بخت و طالع امروز در این مجلس حضور دارند.

احمد ناطقی و کاوه گلستان عکاسان ایرانی روایتگر تاریخ ملت کُرد

وی گفت: وظیفه‌ اخلاقی و تاریخی است گرامی بداریم یاد فرزندان قهرمان ایران را که در خلال انفال صدوهشتادو هزارنفری مردم کردستان و در بمباران شیمیایی حلبچه در کنار پیشمرگان کردستان به شهادت رسیدند. آنچنانکه در کارناوال سرفرازی و قیام مردمی سال 1370 مردم کردستان، ایرانیان به رسم هم‌نژادی و همسایگی درد مشترکشان را با آواره‌گان تقسیم کرده و ایران را به روایتگر تاریخ این ملت تبدیل نمودند. همچنین یاد می کنم از فیلم‌برداران، گزارشگران، روزنامه‌نگاران و عکاسان هم وطنم که در آن سالها با انعکاس رنج‌های مردم کردستان عراق راوی روایت‌های جاودانه تاریخ شدند، عکاسانی چون احمد ناطقی که گاز شیمیایی را به جان خریدند تا عکس عُمر خاور حلبچه‌ای را جهانی کنند. یاد می‌کنم از دوست گرانقدرم کاوه گلستان عکاس پرآوازه ایران که به هنگام انعکاس رنجهای این مردم در کردستان عراق به شهادت رسید و بالاخره فرزندان این سرزمین که در مبارزه با تروریسم سیاه داعش در کنار هم‌تباران خود در شنگال و کوبانی، ملت ما را سربلند کردند. این‌ها فرایندی از تاریخ مشترک ایران و کردستان بود که امیدوارم در آینده گامهایی در دو سوی مرز برای ثبت این وقایع و بازخوانی آن برداشته شود تا یادمان نرود که از چه راهی آمده و به اینجا رسیده‌ایم که در تحولات امروز منطقه بیش از گذشته نیازمند تداوم این همگرایی می باشیم.

دیدار دوباره با ملامصطفی بارزانی در تهران

بهرام ولدبیگی نویسنده کتاب بر «تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358» در بخش دیگری از مراسم رونمایی از این کتاب تاریخ‌پژوهی ـ ژورنالیستی گفت: براساس رسالت روشنگری و تحقق یاد و حقیقت، با همکاری جمعی از دانش آموخته‌گان تاریخ، روایت جنبش کردستان را آغاز تا هر آنچه مطبوعات ایران پیرامون آن منتشر کرده‌اند در پیوند با ریشه‌ها از نو بنویسیم. کتاب «بر تارک طوفان» اثریست مستند که جایش در کتابخانه‌های ایران و کردستان خالی بود و اولین جلد از یک مجموعه‌ی دوازده جلدی است که تقدیم به علاقمند تاریخ نموده ایم. این کتاب مشتمل بر شش فصل است. با گاه‌شمارجنبش کردستان، زندگی و مبارزات بارزانی آغاز شده و به ترسیم وی در تحولات مهاباد پرداخته و سپس راهپیمایی تاریخی ایشان از مهاباد تا کرانه‌های رود آراس را نظاره‌گر شده و از سال 1324 تا 1358، ملامصطفی بارزانی را به روایت مطبوعات ایران به تصویر می‌کشد و در نهایت نیز با مکاتبات با رؤسای جمهور آمریکا و عراق و با گزارش‌هایى از تشییع جنازه ایشان فرجام می پذیرد.

روابط گسترده‌ بارزانی با روزنامه‌نگاران در سراسر جهان

وی افزود: اسناد کتاب به ما می‌گویند بارزانی در شرایط سخت نبود رسانه و محاصره کردستان عراق، روابط گسترده‌ای با روزنامه‌نگاران در سراسر جهان داشته تا از طریق مصاحبه و گفت وگو صدای ملتش را در آن سرزمین ناشناخته به جهانیان منعکس و بدینوسیله توانست جنبش و رنج‌های ملت کهنسالش را جهانی نماید. در کتاب «بر تارک طوفان» فقط از مصاحبه‌ها و گفت‌وگوهای بارزانی، تفاسیر و اخبار مربوط به ایشان در مطبوعات ایران استفاده شده است. به طوری که بخشی از گفت‌وگو‌هایش از جمله با حسنین هیکل سردبیر الاهرام مصر و جوزف کرافت خبرنگار واشنگتن پست در اردیبهشت ماه 1354 که از آخرین گفت‌وگوهای ایشان در تهران می‌باشند به دلیل اعتراض شدید به قرارداد الجزایر هیچگاه امکان چاپ در مطبوعات ایران را پیدا نکردند. امیدوارم در آینده امکان دیده‌شدن همه‌ آنچه در مطبوعات و آرشیو و اسناد ایران پیرامون جنبش کردستان موجود است، فراهم گردد.

این روزنامه‌نگار در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: رهبر آرمانخواه کردستان با رویکرد تکثرگرایی و استفاده از همه‌ نحله‌های مذهبی و فکری، جنبش را رهبری کرده و در آن سال ها در گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌های تهران می‌گوید: اکثریت مردم کردستان مسلمان هستند، دبیر کل پارت دموکرات کردستان اهل تشیع است و هزاران نفر مسیحی در کنار ما علیه بعثی‌ها پیکار می‌کنند برای ما شیعه، سنی و مسیحی فرقی نمی‌کند همه برادریم و برای یک هدف که استقرار عدالت و دمکراسی در عراق است نبرد می‌کنیم.

تلاش پرمخاطره روزنامه‌نگاران شجاع ایرانی برای ثبت رویدادهای کردستان

بهرام ولدبیگی در بخش دیگری از سخنانش در مراسم رونمایی از کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358» گفت: اسناد و محتوای کتاب حاصل تلاش پرمخاطره روزنامه‌نگاران شجاعی است که در روزگار بزرگترین جنبش کردستان، رنج سفر به کوهستان‌های منطقه را به جان خریدند و رویدادها را آنگونه که اتفاق افتاده بود دیدند و در جراید معتبر آن زمان منتشر کردند تا تاریخ کردستان براساس واقعیت ورق بخورد که در این مقطع روزنامه اطلاعات در میان مطبوعات ایران بیشترین سهم را در انعکاس تحولات کردستان به خود اختصاص داده است. این کتاب 38 سال بعد از درگذشت ژنرال کردستان منتشر می‌شود که در آن دیدگاه های ایشان بر مبنای اسناد و مدارک مستند با رهیافت جدید تاریخ‌نگاری ترسیم شده تا باورمندی شیخ پارتیزان به عنوان میراثی که در دل سنگ‌ها و کوهستان های کردستان حک شده، پیوستگی‌اش با تاریخ گذشته برای ملت ما، مانایی ماندگارش را بیان نماید.

وی افزود: آنطور که دیوید هرست خبرنگار گاردین در سال 1352 در سفر به کردستان می‌نویسد: بارزانی یکی از مردانی است که جهان سخت به وجودش نیاز داشته است کارهای قهرمانانه‌اش، فرارهای پرمخاطره‌اش و شکیبایی‌هایش از اندازه برون است او زمانی در بارزان تنها چند نفر پیرو داشت، امروز به صورت یکی از برجسته‌ترین رهبران ملی قرن بیستم درآمده و اینک حدود 100 هزار نفر پیشمرگ زیر فرمان دارد. سپاس پروردگار را به جای می‌آوریم که امروز تاریخ از ملت ستمدیده‌ کُرد و رهبر فرهمندشان به نیکی یاد می کند و پیشمرگان روزگار بارزانی، شخصیت هایی چون؛ جلال طالبانی، مسعود بارزانی و فواد معصوم و دیگر رهبران احزاب کردی، امروز در نقش رؤسای جمهور و رئیس اقلیم در عراق، مدیریت نوین را تجربه می‌کنند.

تقدیم کتاب «بر تارک طوفان» به شهدای قهرمان کوبانی، شنگال و بارزان

مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در ادامه گفت: در نهایت امیدوارم این کتاب شایستگی ادای دین به مبارزات جاودانه‌ یک ملت و شیخ دانا و دگراندیش طریقت آزادیخواهی که در صفحات تاریخ کردستان مظلوم واقع شده است را داشته باشد. انشااله در مسیر ماندگاری خدمات روزنامه‌نگاران، نویسندگان و مترجمان ایرانی به تاریخ کردستان این کتاب بزودی به زبان‌های کردی، ترکی، عربی، انگلیسی و روسی ترجمه، چاپ و منتشر خواهد شد.

تمنا دارم در آینده‌ پژوهشگران و تاریخ‌نگاران به نقد و بررسی کتاب بپردازند تا در سیر تکوینی بازخوانی تاریخ رهبران، در دنیای امروز، ملامصطفی بارزانی هم با مستندات تاریخی و قرائت جدید برای امروز و فردای کردستان، از نو خوانده شود تا تحولات تاریخی در ایران و کردستان آنگونه که اتفاق افتاده اند، دیده شوند.

بهرام ولدبیگی نویسنده کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358» گفت: در پایان اجازه می خواهم به میمنت این روز تاریخی از جانب شما و روزنامه‌نگاران ایران این کتاب را در نهایت خضوع و خشوع تقدیم کنم به شهدای قهرمان کوبانی، شنگال و بارزان، رمز جاودانگی این جنبش.

ادریس بارزانی روشنفکر واقعی، سیاستمداری رک و دوست داشتنی بود

در ادامه مراسم رونمایی از کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358»، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی ضمن بازگویی بخش‌هایی از خاطرات مشترکش با کُردهای عراقی از مرحوم ادریس بارزانی به نیکی یاد کرد و گفت: اگر ادریس زنده مانده بود؛ اینک مسیر مبارزه و آزادی در کردستان هموارتر از قبل می شد. مرحوم ادریس بارزانی انسان زحمتکش و مبارزی خستگی ناپذیر و هوشمندی بود که برای اعتلای حقوق مردم کُرد عراق زحمات فراوانی کشیدند و به درستی راه پدر بزرگوارشان را ادامه دادند.

مدیرمسئول روزنامه اطلاعات سابقه آشنایی و تعامل خود با کُردهای عراق را به پیش از دوران انقلاب نسبت داد و گفت من با خود ملامصطفی دیدار نداشته‌ام اما بارها با مرحوم ادریس بارزانی فرزند ارشد ایشان به مثابه یک دوست و برادر صمیمی دیدار و همکاری داشته‌ام. وی یک روشنفکر واقعی، سیاستمداری رک و در عین حال دوست داشتنی بود که بارها در مورد مسائل کردستان با یکدیگر دیدار داشته‌ایم.

وی در ادامه افزود: فقدان ادریس بارزانی یک ضربه بزرگ برای مردم کُرد به شمار می‌رود؛ اگر وی زنده بود قطعاً مسیر مبارزاتی، آزادی و استقلال کردها متفاوت‌تر از امروز بود.

تلاش بی‌فرجام ترور ملامصطفی بارزانی توسط صدام

محمود دعایی در بخشی دیگر از سخنانش گفت: صدام به شیوه‌های مختلفی می‌خواست ملامصطفی بارزانی را از سر راه بردارد و چون ملامصطفی روابط گرم و صمیمانه‌ای با روحانیت شیعه و بخصوص آیت الله حکیم داشت، لذا صدام خواست از این طریق ملامصطفی را ترور کند. به همین منظور تعدادی از ماموران و نیروهای امنیتی عراق با پوشیدن لباس روحانیت شیعه خود را به ملامصطفی نزدیک کردند تا از طریق یک انفجار بمب بتوانند او را ترور کنند، که خوشبختانه این نقشه آنها فرجامی نیافت و ملامصطفی اما آسیبی به کسانی که مامور کشتنش بودند وارد نساخت و آنها را آزاد کرد.

حفاظت از محیط زیست

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی در ادامه، در مورد ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری ملامصطفی بارزانی گفت: هرچند که از نزدیک ملامصطفی را ندیده‌ام اما درباره ایشان صحبت‌های زیادی را از افراد مختلف شنیده‌ام؛ بطور مثال ملامصطفی به شدت نسبت به حفاظت از محیط زیست حساس بوده است و اجازه شکار نمی‌داد و مانع از صدمه‌زدن به درختان می‌شد که نشان می‌داد محیط زیست را محترم می‌شمرد.

کردها سابقه طولانی در تاریخ و تمدن و فرهنگ ایرانی دارند

در بخش دیگری از مراسم رونمایی از کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال ۱۳58- ۱۳24/1980 ـ 1945»، سیدمحمدصادق خرازی سفیر سابق ایران در سازمان ملل متحد و کشور فرانسه، گفت: کتاب «بر تارک طوفان» کاری بزرگ و ارزشمند در تبیین کرونولوژی تاریخ کردهاست؛ بی‌تردید کردها با سابقه طولانی که در تاریخ و تمدن این کشور دارند یکی از مهمترین و شاید برجسته‌ترین قوم ایرانی شناخته می‌شوند. ملتی که امروز در جهان بیش از پنجاه و پنج میلیون جمعیت دارند و در ایران تقریباً هفت میلیون کرد زندگی می‌کنند که افتخار ملت ایران هستند.

دلبستگی بسیاری بین کردها و ایرانیان وجود دارد

وی به همبستگی ریشه زبان‌های کُردی سورانی و کرمانجی با فارسی اشاره کرد و گفت: جای تأسف است که این جامعه به هم‌پیوسته در جنگ چالدران تکه تکه شدند و موقعیت جغرافیایی آن‌ها متفاوت شد. بخشی از کردستان بزرگ از بدنه ایران جدا شد که آغاز بسیاری از دردها و رنج‌های ملت بزرگ کُرد بود. کردها برای سه هویت خودشان تلاش جدی نشان دادند و آن هویت کردی، ایرانی و اسلامی است. کسی نمی‌تواند نسبت به این جامعه معرفت داشته باشد و این سه هویت را درک نکرده باشد. در آیین دینداری پیوستگی‌ها و دلبستگی‌ها و وابستگی‌هایی میان همه ملت‌های جغرافیای ایران و در تمامی مناسبات و عزاداری و جشن‌ها بین ما و کردها وجود دارد.

خرازی در ادامه افزود: حق طبیعی کردها به دلیل برخی از اتفاقات تاریخی بسیار نادیده گرفته شده است. ما تبعیض‌های بسیاری در تاریخ معاصر خودمان مشاهده می‌کنیم که این تبعیض‌ها حتی با مبانی قانون اساسی ما نسبتی ندارد. اگر خردمندانه توجه کنیم باید تبعیض مثبتی برای کردها در نظر بگیریم. نسبت به کردستان باید اقدام‌های حمایتی و صیانتی انجام شود. کردها به دلیل اتفاقات تاریخی برخی از حقوقشان نادیده گرفته شده و تعصباتی نگذاشته تا این حقوق اجرایی شوند. احقاق خواسته‌های اقوام ایرانی با مبانی قانون اساسی هیچگونه منافاتی ندارد و براساس مفاد قانون اساسی و اصول 14 و 19 اجرایی شدن حقوق کردها و اقوام دیگر ایرانی لحاظ شده است.

وی بهره‌مندی از سیستم آموزشی و گویش و آداب دینی را حق کردستان دانست و گفت: یکی از فتاوای مهم تاریخی رهبر معظم انقلاب در سفر به کردستان این بود که دستور دادند به خواست مردم این سرزمین، اذان را بر اساس شریعت خودشان اقامه کنند. آیین کشورداری این گونه موارد را نه تسامح، که حق آن‌ها می‌داند.

خرازی با توصیف کردها به عنوان قومی زنده، غیور، نستوه و مبارز افزود: راز جاودانگی تمدن ایرانی در بده بستان‌های مردم بزرگ کردستان با هموطنانشان بوده است.

مراوده با جلال طالبانی، ادریس بارزانی و مسعود بارزانی

خرازی این کتاب را مقدمه معرفی و شناخت بیشتر و دقیق تر از ملت بزرگی دانست که در جامعه جهانی حضور دارند و گفت: سابقه آشنایی من با برادران کُرد به دوران حماسه دفاع مقدس مربوط می‌شود. مراوداتم با جلال طالبانی، ادریس بارزانی و مسعود بارزانی و با بزرگان دیگری که در کردستان بودند. به خصوص در معرفی واقعه تلخ حلبچه که من مسئول بخش بین‌الملل جنگ بودم و باید این جنایت هولناک را به جهان معرفی می‌کردم و نشان می‌دادیم که تا چه اندازه این مردم رنج‌هایی را تحمل کردند و با دقت و آرامش به زندگی خودشان ادامه دادند.

جهان و ایران به کردستان مدیون است

وی فرهنگ ایران و جهان را مدیون همت و ذوق عالمان، سیاستمداران، هنرمندان و نویسندگان کُرد دانست و تأکید کرد: از ملا مصطفی و مسعود بارزانی تا جلال طالبانی، از امیرنظام گروسی تا محمد قاضی، از شهرام ناظری تا کامکارها و از امید کردستانی تا مظفر پرتوماه نشان می‌دهد که جهان و ایران به کردستان مدیون است. انتشار کتاب «بر تارک طوفان» را به فال نیک می‌گیرم و معتقدم دانشنامه کُردی باید هرچه زودتر به همت دانشمندان و فرهیختگان کُرد تدوین شود. کردستان و کردها عزیزانی هستند که زیر چتر بزرگ تمدن ایرانی و اسلامی فرهیختگان بزرگی را به جامعه جهانی تحویل دادند و باید برای این ملت بزرگ احترام ویژه‌ای قائل شد. باید به احترام بزرگان این قوم شریف و ملت نستوه ایستاد.

«بر تارک طوفان» روایت تاریخ مبارزات مردم کُرد است

سفیر سابق ایران در سازمان ملل متحد و کشور فرانسه، در مورد کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال 1324- 1358» گفت: این کتاب، روایت تاریخ مبارزات مردم کُرد است که واجب است افکار جهانی با آن آشنا شوند.

کردها بخش مهمی از تاریخ ایران اسلامی هستند

محمدصادق خرازی در پایان سخنانش تأکید کرد: هر چه زودتر باید دایرالمعارف کُردی تهیه و تنظیم شود، چرا که کردها بخش مهمی از تاریخ ایران اسلامی هستند و باید احترام زیادی برای آنها قائل بود. سلام بر کردها، سلام بر کردستان و سلام بر مردان و زنان آزاده‌ای که نام کردستان را حفظ می‌کنند.

اگر تلاش کُردهای غیرتمند نبود از فاجعه کردهای ایزدی نامی برده نمی‌شد

محمدعلی سلطانی، محقق و استاد دانشگاه، آخرین سخنران این مراسم بود؛ وی در آغاز سخنانش گفت: در‌باره واقعه و فاجعه کردهای ایزدی قریب چهار ماه در روزنامه اطلاعات مطالبی نوشتم که خادم دردهای مردمانی باشم که هیچ جامعه بشری هنوز به داد آنها نرسیده و دختران ربوده شده‌ای که در بازار موصل به نام اسلام فروخته می‌شدند و در دست دژخیمان هنوز اسیرند و اگر تلاش کردهای غیرتمند نباشد هیچ جامعه‌ای به نام فرهنگ و مدنیت نامی از آنها نخواهد برد.

وی افزود: پیوند تاریخی بین کرمان و بارزان وجود دارد؛ بزرگانی چون استاد باستانی پاریزی معتقد است بازرانی‌ها از جبال بارزان کرمان از عهد پادشاهان ساسانی که امروز موصل نامیده می‌شود به این منطقه کوچانده شدند و در کارنامه اردشیر بابکان به صراحت نام بارزانی‌ها آمده است. تأکید بر این امر به تفصیل در کتاب «ایل بارزان» آمده است. نزدیکی فکری و تاریخی این موضوع باعث شد که قریب به چهارصد سند معتبر جنبش آزادیخواهی بازرانی را از زمان آغاز تا امروز در اختیار بنده قرار دهند.

کُردها از یک ریشه آمیخته با ایران هستند

سلطانی در ادامه خاطرنشان ساخت: کتاب «بر تارک طوفان» گزارشی از خبرنگارانی است که کوه‌های کردستان را درنوردیدند. کردها نه در تاریخ عرب جای داشتند‌ که به عنوان بردگان از آنان نام برده می‌شد و نه در تاریخ عثمانی و ترکان از آنان نامی برده می‌شود. ما نه ترک هستیم و نه عرب بلکه از یک ریشه آمیخته با ایران هستیم و در سراسر تاریخ همراه و همدوش و یک قسمت از تاریخ ایران بوده‌ایم.

وی همچنین گفت: بارزانی به عنوان یک چهره سیاسی و روشنفکر، خود را به عنوان یک لیدر حزب معرفی نکرده است. او چهار نسل قربانی ‌برای فرهنگ این سرزمین داده است. آنها هیچ‌گاه زبان فارسی و فرهنگ سرزمین خویش را فراموش نکردند. امروز برماست که جزایری را که فراموش کردیم؛ بازشناسیم.

این استاد دانشگاه سپس به سیر اتفاقاتی که در طول تاریخ بر فرهنگ و عرفان این مرز و بوم رفته است اشاره کرد و اظهار داشت: از سلسله‌هایی که توانستند استقامت کـــنند بارزانی‌ها و قادری‌ها و کردها بودند کــه فریفـته مدرنیسم نشدند.

در پایان این مراسم، با حضور چهره‌های برجسته دیپلماتیک، سیاسی، فرهنگی، هنری و ورزشی، کتاب «بر تارک طوفان؛ ملا مصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران از سال ۱۳58- ۱۳24/1980 ـ 1945» رونمایی شد.