محورها و راهکارهایی برای توسعه بازار حسابرسی و خدمات مطمئن
محمدجواد تصدی کاری دانش‌آموخته دکتری تخصصی حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در تشریح چکیده و نتایج رساله دکتری خود با عنوان «ارائه الگویی برای توسعه بازار حسابرسی و خدمات اطمینان‌بخش در ایران به روش نظریه داده بنیاد» به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: امروزه اهمیت، جایگاه و نقش حرفه حسابرسی بر کمتر کسی پوشیده است به‌طوری‌که مدارک و مستندات نشان می‌دهند خدمات حسابرسان از سال‌ها پیش مورد تقاضا قرار گرفته و همین امر گواهی بر این ادعاست.
وی افزود: شواهد نشان می‌دهند که استفاده از خدمات حسابرسان، سابقه‌ای طولانی دارد به‌طوری‌که واحد‌های گزارشگر آمریکایی در سال‌های ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی به صورت اختیاری از خدمات حسابرسی و اطمینان‌بخشی استفاده می‌کردند.
دانش‌آموخته دکتری تخصصی حسابداری با بیان اینکه در سال‌های پیش از تصویب کمیسیون بورس و اوراق بهادار (۱۹۳۴)، نقش حسابرسی پررنگ‌تر نیز شده است، ادامه داد: سال ۱۹۲۶ میلادی و پیش از تصویب قانون اوراق بهادار (۱۹۳۳) و قانون بورس اوراق بهادار (۱۹۳۴)، بیش از ۸۲ درصد واحد‌های گزارشگر آمریکایی از خدمات حسابرسان استفاده می‌کردند.
به گفته وی، افزایش تقاضای استفاده از خدمات حسابرسان پیش از تشکیل کمیسیون بورس و اوراق بهادار سبب شد تا در بازه زمانی ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۲ میلادی، مجموعه‌ای از رهنمود‌های حسابرسی تدوین شود، این امر حاکی از نقش و اهمیت جایگاه حرفه حسابرسی در کسوت اعتباربخشی به موضوع مورد رسیدگی آن‌هاست.
تصدی کاری با بیان اینکه هدف پژوهش حاضر(رساله دکتری) ارائه الگویی برای توسعه بازار خدمات اطمینان‌بخش در ایران با به کارگیری نظریه داده- بنیاد است، درباره نتایج بخش کیفی این پژوهش گفت: یافته‌های پژوهش در زمینه عوامل علّی اثرگذار بر توسعه بازار خدمات اطمینان‌بخش، حاکی از اثر دو گروه اصلی عوامل اقتصادی و قوانین و مقررات به همراه هفت کد محوری است.
محور‌های اثرگذار بر فعالیت مؤسسات حسابرسی
این دانش‌آموخته دکتری تخصصی حسابداری دانشگاه آزاد اضافه کرد: عوامل اقتصادی، توسعه تجارت بین‌المللی، رقابتی بودن اقتصاد و امکان پیش‌بینی ریسک‌های اقتصادی از محور‌هایی محسوب می‌شوند که نقشی مثبت و اثرگذار بر فعالیت‌های مؤسسات حسابرسی دارند به‌طوری‌که اگر هر کدام از این محور‌های اقتصادی بتوانند به شکلی مناسب و صحیح به کار گرفته شوند، می‌توان شاهد توسعه بازار خدمات اطمینان‌بخش بود.
وی ادامه داد: قوانین و مقررات به عنوان دسته دوم عوامل علّی شامل محور‌هایی مانند ایجاد و توسعه تقاضای خدمات حسابرسی، وضع استاندارد‌های ارزیابی، قوانین نظارتی بر شفافیت انواع گزارش‌های حسابرسی و الزام به توسعه مهارت‌های مختلف حسابرسی است که می‌تواند در پیشبرد توسعه خدمات اطمینان‌بخش، نقش بسیار تعیین کننده‌ای داشته باشند.
تصدی کاری افزود: توسعه بازار و ویژگی‌های اقتصاد آزاد نیز نیازمند تأییدپذیری است که این امر صرفاً توسط حسابرسان مستقل که اعتباربخشی به عنوان وظیفه نهایی آن‌ها تعریف شده، حاصل می‌شود؛ بنابراین عوامل علّی یادشده می‌توانند در توسعه بازار خدمات حسابرسی نفش بسزایی داشته باشند.
وی یادآور شد: بر اساس مدل حاصل از روش نظریه داده- بنیاد، عوامل زمینه‌ای در دو گروه اصلی؛ عوامل محیط داخلی و عوامل محیط بیرونی دسته‌بندی شدند. بر این اساس به کارگیری نیرو‌های انسانی با تخصص‌های مختلف، توسعه دانش سازمانی و تشکیل تیم‌های کاری آنلاین به عنوان عوامل محیط داخلی و توسعه زیرساخت فناوری‌های IT و ICT، مدیریت بحران و تخصیص بودجه آموزش از سوی دولت به عنوان عوامل محیط بیرونی مطرح شدند. این عوامل می‌تواند زمینه سازگاری مؤسسات حسابرسی برای بقا را در عرصه رقابت رقم بزنند.
5 عامل بازدارنده‌ای که باید با راهکارهای اثربخش کنترل شوند
به گفته دانش‌آموخته دکتری تخصصی حسابداری دانشگاه آزاد رشت از سویی دیگر پنج مؤلفه محوری؛ تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، ممنوعیت تبلیغ مؤسسات حسابرسی، کوتاهی و قصور جامعه حسابداران رسمی ایران در صدور بیانیه‌ها، ارائه حسابرسی نهایی و مسائل نمایندگی و عدم جدایی مالکیت از مدیریت به عنوان عوامل بازدارنده مطرح شدند که اگر تصمیم‌گیری مناسبی درباره این مؤلفه‌ها صورت نگیرد و راهکارهای اثربخشی در مدیریت این عوامل بازدارنده ارائه نشود، توسعه بازار خدمات حسابرسی در کشور با مشکل مواجه خواهد شد.
وی تأکید کرد: لازم است همسو با تغییرات درونی توسط مؤسسات حسابرسی و حرفه‌ای، دولت نیز با بسترسازی مناسب و کمک به حرفه برای رسیدن به جایگاه خود در حوزه رفع مشکلات جامعه حسابرسان رسمی کشور ورود کند.
تصدی کاری با بیان اینکه در بخش راهکارهای مؤثر نیز دو دسته سیاست‌گذاری‌های دولتی و راهکارهای اجرایی به همراه 6 مؤلفه محوری شناسایی شدند، گفت: در سیاست‌گذاری‌های دولتی محور‌های برونسپاری و تشکیل نهادی به منظور وضع قوانین و استاندارد‌های لازم برای توسعه خدمات حسابرسی و اطمینان‌بخشی، برونسپاری و تشکیل نهاد‌های اجرایی به منظور پیاده‌سازی قوانین وضع شده در حوزه خدمات متنوع مؤسسات حسابرسی و برونسپاری و تشکیل نهاد ناظر بر اجرای قوانین و سیاست‌های مربوط به مؤسسات در راستای اجرای خدمات متنوع حسابرسی شناسایی شدند.
دانش‌آموخته دکتری تخصصی حسابداری اضافه کرد: در بخش راهکارهای اجرایی هم محور‌های آزادسازی تبلیغات، همکاری با وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهره‌مندی از بستر فضای مجازی و تعریف حقوق ذ‌ی‌نفعان شناسایی شدند. مدل حاصل از روش نظریه داده- بنیاد، نشان می‌دهد که اگر بازار خدمات حسابرسی در کشور توسعه یابد، می‌توان شاهد پیامد‌هایی مانند کاهش و یا از بین رفتن پدیده نرخ‌شکنی، تخصصی شدن فعالیت‌ها، ایجاد رقابت سازنده میان مؤسسات حسابرسی، تخصصی شدن نیرو‌های شاغل در حرفه، ایجاد استقلال مالی مؤسسات حسابرسی، کاهش ریسک و در نهایت افزایش درآمد ناخالص ملی و رشد اقتصادی کشور بود.
هم‌افزایی در حوزه خدمات حسابرسی
وی یادآور شد: نتایج پژوهش حاضر(رساله دکتری) می‌تواند توسعه بازار خدمات حسابرسی را فراهم کند و این امر می‌تواند علاوه بر تخصص‌گرایی، تمرکززدایی در ارائه خدمات حسابرسی و کاهش نرخ‌شکنی و اظهارنظر گزینشی را رقم بزند و از این رو موجب افزایش درآمد مؤسسات حسابرسی شود. این امر می‌تواند موجب هم‌افزایی در حوزه خدمات حسابرسی شود و افزایش اشتغال نیرو‌های متخصص و کیفیت گزارش‌ها را به همراه داشته باشد و منافع نهایی آن نیز متوجه جامعه خواهد بود.
به گزارش آنا، جلسه دفاع رساله دکتری محمدجواد تصدی کاری دانش‌آموخته دکتری تخصصی حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت با حضور استادان راهنما (کیهان آزادی و جواد رضازاده) و سینا خردیار به عنوان استاد مشاور با عنوان «ارائه الگویی برای توسعه بازار حسابرسی و خدمات اطمینان‌بخش در ایران به روش نظریه داده- بنیاد» برگزار و به همراه سه دانش‌آموخته دکتری دیگر برای نخستین بار به صورت زنده از شبکه استانی گیلان پخش شد.
انتهای پیام/