آینده‌نگری در سریال‌سازی با کشف استعدادهای جوان

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا ، محیا قاسمی‌وند ـ *سینما و تلویزیون مانند انواع ورزش‌ها احتیاج به جوانانی تازه نفس دارند که جای ستاره‌ها را در حد توان خود پر کنند. در عرصه ورزش، وقتی بازیکنی به سن بازنشستگی می‌رسد، دیگر نمی‌تواند در سطح اول بازی کند. یا باید در مسابقات مخصوص افراد سن بالا شرکت کرده یا قبای مربیگری بر تن کند.

سینما و تلویزیون، هرچند به نیرو‌های جوان احتیاج مبرم دارند، اما هر فردی، از کودک نوخاسته گرفته تا پیرمرد عصا به دست هم می‌توانند مقابل دوربین رفته و نقش خود را ایفا کنند. فیلم‌ها و سریال‌هایی نیز وجود داشته و دارند که بازیگران پا به سن گذاشته در آن‌ها نقش اول را ایفا کرده و می‌کنند، اما تعدادشان معدود است. مخاطبان بیشتر دوست دارند روی پرده سینما و قاب تلویزیون هنرنمایی جوان اول‌ها را ببینند، زیرا پرانرژی هستند و این انرژی را به تماشاگران نیز منتقل می‌کنند.

در طول تاریخ، نسل‌ها مدام عوض شده و می‌شود. این جبر روزگار است و تقدیر مقدر، بنابراین نمی‌توان با آن مبارزه کرد. در سریال‌های تلویزیونی، به خاطر تکثر آن‌ها باید همواره تعداد زیادی از بازیگران و نیرو‌های فنی آماده به کار باشند. بنابراین، در این عرصه نیاز مبرم به کشف استعداد احساس می‌شود. برخی از تهیه کنندگان به علت اینکه توانایی لازم را ندارند و دچار کمبود اعتماد به نفس هستند، جرات استفاده از استعداد‌ها را نداشته و همواره دوست دارند با کسانی کار کنند که تجربه بیشتری دارند.

معدود تهیه‌کنندگانی نیز در این عرصه فعال هستند که افق دیدشان گسترده است. آنان فقط به سریالی که تولید می‌کنند فکر نمی‌کنند، بلکه برای آینده نیز برنامه‌ریزی دارند. مهم‌ترین آینده‌نگری، کشف نیرو‌های مستعد و جوان برای بخش‌های مختلف تولید یک سریال است. مطمئنا بازیگران در مجموعه‌های تلویزیونی بیشتر از بقیه عوامل به چشم می‌آیند، زیرا آنان هستند که تمام زحمات تیم سازنده را بر دوش کشیده و تلاش دارند با هنرنمایی خود، مخاطبان را جذب آن سریال کرده و پای گیرنده‌ها بنشانند. برای همین بیشتر استعداد‌ها در عرصه بازیگری کشف شده و می‌شوند.

رامین عباسی‌زاده تهیه کننده سریال «رحیل» که در این حوزه تجربیات زیادی دارد، همواره و در اغلب مجموعه‌هایی که تولید کرده، شکوفایی استعداد‌ها به چشم می‌خورد. وی نیز می‌توانست مانند بسیاری از تهیه کنندگانی که اهل خطر کردن نبوده و همیشه در کار‌های خود از چهره‌های مطرح استفاده کرده و می‌کنند، همین رویه را پیش بگیرد.

این را هم می‌داند که اگر بخواهد مانند این گونه تهیه کنندگان محتاط عمل کند، کار خاصی انجام نداده است. وقتی تمام افراد سازنده یک سریال باتجربه و کارکرده باشند، همه آنان به کارشان وارد هستند و دیگر برای هدایت نیازی به تهیه کننده و کارگردان ندارند. تهیه کننده واقعی آن است که بتواند نیروی جدید و با استعداد وارد پروژه کند. اگر نوزایی صورت نگیرد، دیری نپاید که همه چیز از بین رفته یا در حالت سکون قرار می‌گیرد. از قدیم نیز یکی از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین کار‌های تهیه کنندگان کارکشته کشف استعداد‌های جدید بوده است. اگر غیر از این بود که سینما و تلویزیون تبدیل به مرداب می‌شدند.

 وی در اکثر قریب به اتفاق سریال‌هایی که ساخته، همواره چند استعداد جدید در کارش خودنمایی می‌کنند. در سریال «رحیل» که از شبکه سوم روی آنتن رفته و مخاطبان خود را نیز پیدا کرده، به رویه درست خود ادامه داده است. ریحانه رضی ایفاگر کاراکتر شمامه، گیتا راد بازیگر نقش محا و علی عباسی‌زاده که به کاراکتر اصلان جان می‌دهد و انبوه بازیگران نقش‌های فرعی چه در نما‌های درباری  و چه در نما‌های بیرونی، استعداد‌هایی هستند که  این مجموعه به مخاطبان معرفی کرده است.

این استعداد‌ها شانه به شانه بازیگران بزرگی مانند فرخ نعمتی، ثریا قاسمی، کاظم هژیرآزاد و ... هنرنمایی کرده و ضمن آموختن از این بزرگان، توانایی خود را نیز به رخ می‌کشند. یکی از مشکلات سینما و تلویزیون ایران در این دو دهه اخیر، این بوده و هست که امکان انتقال تجربه از سوی بزرگان به جوانان را فراهم نکرده و نمی‌کنند. این باعث شکاف عمیقی بین نسل قدیم و جدید شده است. در ایران فرهنگ خیز، همواره هنرجویان جوان مقابل استخوان خرد کرده‌های عرصه هنر، زانوی تلمذ بر زمین زده و سینه به سینه آموخته‌اند که در کارشان توفیق داشتند. این مهم در تمام هنر‌ها وجود داشت، از خط گرفته تا تئاتر و سینما و تلویزیون. این سنت باید دوباره فراگیر شود که تهیه کنندگانی مانند رامین عباسی زاده درصدد احیا و گسترش آن هستند.

شاید حتی بتوان کمی هم جلوتر را دید و با راه اندازی نوعی فراخوان‌های رقابتی سرگرم کننده، از تجربیات چنین تهیه‌کننده‌هایی برای جلب استعداد‌های تازه به صورت منسجم و ساختارمند هم بهره گرفت. البته به شرط اینکه تعاملی مستقیم میان کاشفان استعداد‌ها و جریان تولید تلویزیون وجود داشته باشد تا استعداد‌های برتر بتوانند با ایفای نقش در سریال‌های مختلف، راه رشد را بپیمایند.

* نویسنده و روزنامه‌نگار سینما و تلویزیون