روش درمانی جدید برای درمان بیماری تصلب شرایین

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، پژوهشگران دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران موفق به طراحی روش نانوایمونوبیوتکنولوژی نوین برای تولید نانوشبح‌های سلولی به عنوان داروی ضدالتهابی برای پیشگیری و درمان بیماری تصلب شرایین (آترواسکلروز) شدند.

جلیل مهرزاد سلاکجانی، استاد گروه آموزشی میکروبیولوژی و ایمونولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران درباره اهمیت این دستاورد، اظهار کرد: امروزه بیماری‌های التهابی مزمن، مشکلات فراوانی برای انسان و حیوانات ایجاد کرده است. یکی از این بیماری‌ها، تصلب شرایین (آترواسکلروز) است. طراحی، فرآوری و ساخت سامانه‌های دارویی ضدالتهابی زیست سازگار با پایداری مناسب و هدایت‌پذیری هوشمندانه در بدن به منظور درمان بیماری‌های مزمن اهمیت بسزایی دارد.

وی افزود: در مدیریت بیماری آترواسکلروز، کار و تمرکز روی جنبه‌های آماسی یا التهابی آن می‌تواند بطور چالش‌زا محصول‌زا باشد. همچنین پایدارسازی و ممانعت از حدف سریع این سامانه‌های دارویی به همراه هدایت هوشمندانه آنها به سوی بافت هدف، از چالش‌های مورد توجه است.

سلاکجانی در تشریح مطالعه جدید محققان دانشگاه تهران اظهار کرد: در این مطالعه با توجه به ناکارآیی سامانه‌های موجود دارورسانی به ویژه نانوذرات پگیله شده، از توسعه نانوشبح‌های سلولی (نانوقوست) به منظور مهار جنبه‌های التهابی آترواسکلرز در مدل‌های برون‌تنی انسانی و درون‌تنی خرگوشی استفاده شده و به وضوح اثرات بقا و کاسته شدن از وسعت پلاک آترواسکلرز و کاهش التهاب در انشعابات آئورت مشاهده شد.

وی گفت: این نانوشبح سلولی تولید شده دارای غشای مونوسیت بوده و با پایداری بالا همراه با جریان مونوسیت‌ها به‌طور هدفمند به محل پلاک آئورت هدایت می‌شود و مانع تشکیل سلول‌های کف‌آلود و پلاریزاسیون ماکروفاژها از فنوتیپ M1 التهابی به M2 ضد التهابی می‌شود.

استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران افزود: داروی بارگذاری شده نیز با اثرات ضد اینفلاموزوم، مسیرهای بالادست التهابی را نسبت به داروهای رایج (نظیر Kanakinomab) هدف قرار داده است. نانوشبح سلولی زیست سازگار و ضد التهابی را می‌توان به عنوان یک پلت فرم یا سکوی بالقوه برای ایمنی درمانی بیماری‌های التهابی مزمن بویژه تصلب شرایین در انسان در نظر گرفت و بکار برد.

مطالعه حاضر در قالب رساله دکتری زهرا کرمی دانشجوی دکتری ایمنی‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و به راهنمایی جلیل مهرزاد، استاد ایمنی‌شناسی گروه میکروبیولوژی و ایمونولوژی دانشکده دامپزشکی و محمد اکرمی استادیار دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشاوره  سامان حسینخانی استاد بیوشیمی دانشکده علوم زیستی دانشگاه تربیت مدرس انجام شده است.

نتایج این مطالعه در مجله Scientific Reports به آدرس پیوند https://www.nature.com/articles/s41598-023-41136-y به چاپ رسیده است و در دسترس آزاد عموم در جهان قرار دارد.

جلیل مهرزادسلاکجانی، استاد گروه آموزشی میکروبیولوژی و ایمونولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ابراز امیدواری کرد: توسعه این سامانه دارویی به عنوان یک درمان فردمحور، اثربخشی و کارآیی سیستم‌های دارورسانی در مهار التهاب بیماری‌های مزمن و حاد را در انسان‌ها و حیوانات ارتقا دهد.