بمب ساعتی «متابولیک»/ معرفی ۴ عامل خطرساز که منجر به حمله قلبی می‌شود

به گزارش خبرنگار علم و فناوری آنا، بر اساس مطالعه‌ای که به تازگی در کنگره ESC 2023 ارائه شد، افراد میانسالی که سه یا چند عامل خطر را نشان می‌دهند - مانند افزایش اندک دور کمر، فشار خون، کلسترول و سطوح قند بالا - تقریباً دو سال زودتر از آنهایی که این عوامل خطر را ندارند، حملات قلبی و سکته مغزی را تجربه می‌ کنند.

دکتر «لنا لونبرگ» « ena Lönnberg » مجری این تحقیقات از بیمارستان وستروس سوئد می گوید: «بسیاری از افراد 40 تا 50 ساله که اندکی چربی در ناحیه شکم و پهلو، کمی فشار خون بالا، کمی کلسترول یا قند دارند، اما به طور کلی احساس مشکل نمی کنند، از خطرات آن آگاه نبوده و به دنبال مشاوره پزشکی نیستند. این سناریو که سندرم متابولیک نامیده می‌شود، یک مشکل رو به رشد در جمعیت‌های غربی است که در آن افراد ناآگاهانه مشکلات را برای سالهای بعدی زندگی ذخیره می‌کنند. این یک فرصت بزرگ از دست رفته برای مداخله قبل از حملات قلبی و سکته‌هایی است که می‌توانستند از آن جلوگیری کنند.»

تخمین زده می شود حدود 31 درصد از جمعیت جهان به سندرم متابولیک مبتلا هستند. مطالعات قبلی نشان داده است افراد مبتلا به سندرم متابولیک بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی و مرگ زودرس هستند. این مطالعه ارتباط بین سندرم متابولیک بدون علامت در میانسالی و بیماری قلبی عروقی و مرگ را تا سه دهه بعد بررسی کرد.

در این مطالعه 34هزار و 269 فرد در دهه های 40 و 50 سالگی، که از سال 1990 تا 1999 در یک برنامه غربالگری قلب و عروق در یکی از شهرهای سوئد شرکت کرده بودند، بررسی شدند.

این افراد تحت معاینه بالینی قرار گرفتند و قد، وزن، فشار خون، کلسترول ، قند خون و دور کمر و باسن آنها اندازه گیری شد. آنها همچنین پرسشنامه ای در مورد عادات سبک زندگی، سابقه قبلی بیماری های قلبی عروقی و دیابت و عوامل اجتماعی-اقتصادی مانند تحصیلات تکمیل کردند.

افرادی که دارای سه مورد و یا بیشتر از موارد زیر بودند به عنوان مبتلا به سندرم متابولیک طبقه بندی می شدند:

1) دور کمر 102 سانتی متر یا بیشتر برای مردان و 88 سانتی متر یا بیشتر برای زنان

2) کلسترول 6.1 میلی مول در لیتر یا بیشتر

3) فشار خون 13 روی 8 و یا بالاتر 

4) قند پلاسمای خون ناشتا 5.6 ​​میلی مول در لیتر یا بالاتر.

شرکت‌کنندگان مبتلا به سندرم متابولیک از نظر سن، جنس و تاریخ معاینه سلامت با دو فرد بدون سندرم متابولیک که به‌عنوان گروه شاهد بودند، مقایسه شدند. داده های مربوط به حوادث قلبی عروقی (انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی) و مرگ جمع آوری شد. 

محققان ارتباط بین سندرم متابولیک میانسالی و حوادث قلبی عروقی غیرکشنده و مرگ و میر ناشی از همه علل را پس از تنظیم سن، جنس، سیگار کشیدن، عدم فعالیت بدنی، سطح تحصیلات، شاخص توده بدنی، دور باسن و زندگی به تنهایی یا با خانواده را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

در مجموع پنج هزار 84 نفر (15%) معیارهای سندرم متابولیک را داشتند و یک گروه کنترل شامل 10 هزار 168 نفر بدون سندرم متابولیک شناسایی شد. حدود 47 درصد از شرکت کنندگان زن بودند. 

طی یک پیگیری متوسط ​​27 ساله، (26%) شرکت‌کننده مبتلا به سندرم متابولیک در مقایسه با (19%) گروه کنترل جان خود را از دست دادند - به این معنی که احتمال مرگ در افراد مبتلا به سندرم متابولیک 30% بیشتر از آنهایی بود که سندرم متابولیک نداشتند.

حوادث قلبی عروقی غیر کشنده (انفارکتوس میوکارد و/یا سکته مغزی) در (32%) شرکت کننده مبتلا به سندرم متابولیک و (22%) گروه کنترل رخ داد – یعنی گروه سندرم متابولیک 35% بیشتر در خطر حمله قلبی و سکته مغزی قرار داشت.

 میانگین زمان تا اولین حمله قلبی یا سکته غیر کشنده 16.8 سال در گروه سندرم متابولیک و 19.1 سال در گروه کنترل بود - یک تفاوت 2.3 سال.

دکتر لونبرگ گفت: «از آنجایی که سندرم متابولیک مجموعه‌ای از عوامل خطر است، لازم نیست سطح هر یک از مؤلفه‌ها به شدت افزایش یابد. در واقع، بیشتر افراد سال‌ها قبل از بروز علائمی که آنها را به دنبال مراقبت‌های بهداشتی سوق می‌دهد، با افزایش کم این مولفه ها زندگی می‌کنند. در مطالعه ما، میانسالان مبتلا به سندرم متابولیک 2.3 سال زودتر از افراد فاقد مجموعه ای از ویژگی های ناسالم، دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شدند. فشار خون خطرناک ترین مؤلفه بود، به ویژه برای زنان 40 ساله، که ارزش کنترل آن را برجسته می کند.»

وی افزود: «نتایج بر اهمیت تشخیص زودهنگام عوامل خطر از طریق برنامه‌های غربالگری سلامت تاکید می‌کند تا بتوان اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ زودرس انجام داد. به عنوان یک قانون کلی، حتی اگر احساس خوبی دارید و مشکلی در سلامتی خود حس نمی کنید، فشار خون خود را هر سال بررسی کنید، از سیگار کشیدن خودداری کنید، دور کمر خود را زیر نظر داشته باشید، و در آخر، هر روز از نظر بدنی فعال باشید.