معرفی ۱۱ کشور پیشرو در بهره‌مندی از انرژی‌های تجدیدپذیر

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری علم و فناوری آنا، سال‌های اخیر برخی از کشور‌ها برای ایجاد زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر با یکدیگر به رقابت سازنده‌ای پرداخته اند؛ اگرچه در این زمینه هنوز راه درازی در پیش است؛، اما تعدادی از کشور‌ها در حال پیشروی قابل توجهی هستند.

این کشور‌ها برای کمک به کاهش تغییرات آب و هوایی با متعهد شدن به آینده کم کربن، رقابت می‌کنند و استفاده از انرژی خورشیدی، باد، زمین گرمایی و دیگر انرژی‌های تجدیدپذیر را در دستور کار خود قرار داده اند.

تغییرات اقلیمی، ناشی از سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز، اکنون جوامع، اقتصاد‌ها و اکوسیستم‌ها را در سراسر جهان دستخوش آسیب کرده و ضروری است پروژه‌های جدید و توسعه‌یافته سوخت‌های فسیلی متوقف و به همه یارانه‌های زغال‌سنگ، نفت و گاز پایان داده شود. ساده‌ترین، سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و متوقف کردن آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، حرکت به سمت یک سیستم انرژی مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر و ذخیره‌سازی است.

بررسی رتبه کشور‌ها در زمینه پرداختن به این موضوع کار ساده‌ای نیست؛ چراکه عوامل زیادی در این امر دخیل است از جمله مزیت جغرافیایی، ملاحظات سیاسی، وسعت، سوخت‌های فعلی، منابع، ذخایر، نرخ توسعه، و دسترسی به فناوری یا تخصص - که قرار دادن یکی بالاتر از دیگری تا حد زیادی بی معنی است.

در این گزارش ۱۱ کشور نخست در زمینه به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر معرفی می‌شوند.

رتبه ۱۱؛ سوئد

دولت سوئد سال ۲۰۱۵ متعهد شد که تا سال ۲۰۴۰ سوخت‌های فسیلی را از چرخه تولید برق در این کشور حذف کند. از آن زمان، سوئد به طور مداوم در زمینه انرژی خورشیدی، بادی، ذخیره انرژی، شبکه‌های هوشمند و حمل و نقل پاک سرمایه گذاری کرده است. هدف سوئد این است که اولین کشور بدون سوخت فسیلی در جهان باشد.

به گفته سایت رسمی این کشور، حدود ۷۵ درصد از تولید برق در سوئد از برق آبی (۴۵ درصد) و هسته‌ای (۳۰ درصد) تامین می‌شود. در حال حاضر سه نیروگاه هسته‌ای با شش راکتور هسته‌ای در کشور فعال هستند. انرژی بادی ۱۷ درصد در تولید انرژی نقش دارد در حالی که نیروگاه‌های حرارتی و برق ترکیبی (CHP) ۸ درصد در تولید انرژی نقش دارند.

 سوئدی‌ها حتی از دمای بدن انسان نیز استفاده می‌کنند! به عنوان مثال در استکهلم، گرمای بدن مسافرانی که از ایستگاه مرکزی عبور می‌کنند برای گرم کردن ساختمان مجاور استفاده می‌شود!

رتبه ۱۰؛ کاستاریکا

سال ۲۰۲۲ کاستاریکا ۹۸ درصد از برق خود را از منابع تجدیدپذیر برای بیش از هشت سال متوالی تولید کرد. سال ۲۰۲۳ نیز همین کار را کردند. کاستاریکا همچنین دارای رکورد جهانی برای بیشترین روز‌های متوالی با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است - ۳۰۰ روز در سال ۲۰۱۸! و رکورد ۲۹۹ روزه خود در سال ۲۰۱۵ را شکست.

کاستاریکا از ترکیبی از انرژی آبی، زمین گرمایی، باد، زیست توده و انرژی خورشیدی برای انجام کار استفاده می‌کند. در برخی سال‌ها، آن‌ها حتی توانسته‌اند نیروی مازادی را که تولید کرده‌اند به کشور‌های بازار منطقه‌ای برق آمریکای مرکزی از جمله گواتمالا، نیکاراگوئه، پاناما، هندوراس و السالوادور صادر کنند.

در کاستاریکا ۶۷.۵ درصد انرژی از انرژی آبی، ۱۷ درصد از باد، ۱۳.۵ درصد از منابع زمین گرمایی و ۰.۸۴ درصد از زیست توده و پنل‌های خورشیدی تامین می‌شود. از سوی دیگر، کارخانه‌های پشتیبان، ۱.۱۶ درصد باقی مانده را تولید می‌کنند.

رتبه ۹؛ انگلیس

چگونه می‌توانیم نیروی باد را مهار کنیم؟ به جایی غیر از انگلیس فکر نکنید. اکنون، بریتانیا رهبر جهانی در انرژی باد فراساحلی است. ظرفیت توربین‌های نصب شده آن بیش از هر کشور دیگری است، با باد فراساحلی انرژی بیش از ۷.۵ میلیون خانه را تامین می‌کند. برنامه افزایش چهار برابری تا سال ۲۰۳۰، به قصد دولت برای کربن زدایی سیستم برق تا سال ۲۰۳۵ کمک زیادی می‌کند.

رتبه ۸: ایسلند

سرزمین آتش و یخ دسترسی بی نظیری به طیف وسیعی از منابع تجدیدپذیر دارد. در سال ۲۰۱۵، ترکیبی از نیروگاه‌های آبی و زمین گرمایی تقریباً ۱۰۰ درصد از تولید برق ایسلند را تامین می‌کرد. در واقع، انرژی زمین گرمایی ۹ خانه از ۱۰ خانه را گرم می‌کند و ایسلند در میان ده تولیدکننده برتر جهانی انرژی زمین گرمایی در جهان قرار دارد. سازمان ملل متحد حتی پیشنهاد کرده است گذار این کشور به سوی انرژی‌های تجدید پذیر الگویی برای سایر کشور‌ها شود.

رتبه ۷؛ آلمان

سال ۲۰۲۲، دولت جدید آلمان «بزرگترین اصلاح سیاست انرژی در دهه‌های اخیر» را در ۱۰۰ روز نخست خود در دولت تنظیم کرد. چه چیز خاصی در مورد آن وجود دارد؟ انرژی‌های تجدیدپذیر با هدف ۸۰ درصد انرژی تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ و نزدیک به ۱۰۰ درصد تا سال ۲۰۳۵ در مرکز قرار دارند.

انرژی‌های تجدیدپذیر ۴۶.۹ درصد از برق مصرفی آلمان را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده اند (افزایش ۴.۹ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱) و به نظر می‌رسد این میزان فقط از سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.

رتبه ۶؛ اروگوئه

از سال ۲۰۰۷، اروگوئه دستخوش انقلاب انرژی‌های تجدیدپذیر شده است. در آن زمان سوخت‌های فسیلی وارداتی بیش از یک سوم تولید انرژی را تامین می‌کردند، اما دهه‌ها تحول منجر به این شد که اروگوئه ۹۱ درصد کل برق خود را از منابع تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۲ تولید کند.

بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ اروگوئه برق بادی خود را از ۱ درصد به ۳۴ درصد افزایش داد که سریع‌ترین رشد را در ترکیب برق تولیدی طی پنج سال داشت؛ سریعترین دستاوردی که یک کشور طی این بازه زمانی می‌تواند به دست آورد. اکثر این انرژی از انرژی آبی حاصل می‌شود که با باد، خورشید و سوخت‌های زیستی تکمیل می‌شود. در برخی سال‌ها، اروگوئه آنقدر انرژی تجدیدپذیر تولید می‌کند که می‌تواند آن را به همسایگان آمریکای جنوبی خود، آرژانتین و برزیل صادر کند؛ و آن‌ها هنوز در جستجوی راه‌های بیشتری برای استفاده از آن هستند!

رتبه ۵؛ کنیا

کنیا محل پروژه نیروگاه بادی دریاچه تورکانا است که در حال حاضر بزرگترین مزرعه بادی آفریقا است. با بیش از ۳۱۰ مگاوات ظرفیت که برای تامین انرژی یک میلیون خانه کافی است! این پروژه همچنین بزرگترین سرمایه گذاری خصوصی در تاریخ کنیا به ارزش ۶۵۰ میلیون دلار را به خود اختصاص داد. آفریقا دارای پتانسیل عظیم انرژی تجدیدپذیر است. ۶۰ درصد از بهترین منابع خورشیدی در سطح جهان را در خود جای داده است، با این حال، این قاره کمتر از ۳ درصد از سرمایه گذاری‌های انرژی در سراسر جهان را دریافت می‌کند.

اگرچه آفریقا کمترین سهم را در ایجاد بحران آب و هوایی داشته است، اما تاثیرات قابل توجهی را در حال حاضر و آینده متحمل می‌شود. جامعه بین المللی باید با آفریقا شریک شود و در آینده انرژی پاک آن سرمایه گذاری کند.

رتبه ۴؛ چین
‌
می‌دانید بزرگترین تولیدکننده کربن در جهان می‌تواند در استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نیز پیش‌رو باشد؟ ممکن است غیرمعمول به نظر برسد؛ اما چین پیشتاز جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر است که میزبان تقریباً نیمی از کل ظرفیت عملیاتی بادی و خورشیدی جهان است.

چین در مسیر دوبرابر کردن ظرفیت انرژی خورشیدی و بادی در مقیاس کاربردی است و هدف بلندپروازانه دولت مرکزی برای تولید ۱۲۰۰ گیگاوات در سال ۲۰۳۰ را پنج سال زودتر از موعد مقرر می‌شکند. آن‌ها همچنین بزرگترین سرمایه گذار انرژی‌های تجدیدپذیر در سراسر جهان هستند، بطوریکه تقریباً نیمی از هزینه‌های کربن پایین جهان در سال ۲۰۲۲ در چین (۵۴۶ میلیارد دلار) انجام شد. اکنون آن‌ها فقط باید آن گاز‌های گلخانه‌ای را کاهش دهند!

چین اکنون در تولید برق بادی و خورشیدی رتبه نخست جهان را دارد.

در سپتامبر ۲۰۲۰، چین به رهبری شی جین پینگ قول داد تا سال ۲۰۶۰ به کربن صفر برسد. این کشور همچنین متعهد شده است تا سال ۲۰۳۰ علاوه بر پاکسازی هوای آلوده، ۳۵ درصد برق خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کند.

رتبه ۳؛ مراکش

مراکش از نیروی خورشید فراوان خود استفاده کرده است تا به یک رهبر جهانی در انرژی خورشیدی تبدیل شود. این مکان بزرگترین مزرعه خورشیدی متمرکز جهان، مجتمع «نور» بیابان صحراست که ظرفیت ۵۸۰ مگاوات دارد. این مزرعه به اندازه ۳۵۰۰ زمین فوتبال است و برق کافی برای برق شهری دو برابر مراکش تولید می‌کند.

مراکش یکی از کشور‌هایی است که بیشتر از همه تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار گرفته است، زیرا در یک نقطه گرمایش قرار دارد. در سال ۲۰۰۹، این کشور متعهد شد که تا سال ۲۰۲۰، ۴۲ درصد از برق خود را توسط انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کند، که نتوانست به آن دست یابد. از آن زمان، دولت مراکش اعلام کرده است که این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ انرژی‌های تجدیدپذیر را در تولید برق خود تا ۵۲ درصد افزایش دهد. هدف ۵۲ درصدی شامل ۲۰ درصد انرژی خورشیدی، ۲۰ درصد انرژی بادی و ۱۲ درصد انرژی باد است.

رتبه ۲؛ نیوزلند

۸۴ درصد از برق مصرفی نیوزلند از منابع قابل تجدید تامین می‌شود. نیوزلند هدفی را برای ۵۰ درصد کل مصرف انرژی از منابع تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۵ و ۱۰۰ درصد انرژی برق تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ تعیین کرده است.

۸۴ درصد برق نیوزلند از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌شود

رتبه یک؛ نروژ

تا سال ۲۰۱۶، ۹۸ درصد از تولید برق در نروژ از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌شد و انرژی آبی پیشتاز این تولید بود. آن‌ها از اواخر ۱۸۰۰ از رودخانه‌ها و آبشار‌ها نیرو گرفته اند، بنابراین به راحتی می‌توان فهمید که چگونه این منبع طبیعی بخش مهمی از مشخصات قدرت نروژ بوده است. در طول سال‌ها آن‌ها همچنین انرژی حرارتی و باد را به ترکیب اضافه کرده اند.

وقتی رهبران اهداف بلندپروازانه‌ای را برای انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین می‌کنند و با سرمایه گذاری از آن‌ها حمایت می‌کنند، فواید آن به سرعت حاصل می‌شود. روی آوردن به انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد، بلکه به یک اقتصاد امن، بازار کار در حال رشد و ایجاد یک سیستم انرژی قابل اعتماد و انعطاف پذیر کمک می‌کند.

در این مسیر، باید از یک گذار عادلانه اطمینان حاصل کنیم، جایی که سران و حاکمان کشور‌ها نقش اصلی را در گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر در سراسر کشور ایفا می‌کنند و می‌توانند از مزایای این گذار بهره‌مند شوند.

با نگاهی به این فهرست در می‌یابیم ایران نیز می‌تواند در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر پیش‌رو باشد. کشور ما باد، خورشید و زمین فراوان دارد! بهره برداری از منابع فراوان ما، ایران را به عنوان یک رهبر جهانی در انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل می‌کند و به جهان نشان می‌دهد که در مورد اقدامات اقلیمی جدی هستیم.