کودتای نیجر و رسالتی که بر دوش «هوسا تی وی» است/ فرصتی رسانه‌ای برای روشنگری ایران در آفریقا

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ر روز‌های اخیر، وقوع کودتا در نیجر که به برکناری رئیس جمهور غربگرای این کشور «محمد بازوم» منجر شده، به یکی از موضوعات مهم و محوری در قاره آفریقا تبدیل شده که جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای آفریقایی و بین‌المللی، مانور گسترده‌ای را با محوریت آن انجام می‌دهند. در این رابطه، بسیاری از تحلیلگران عرصه سیاست بین الملل و مسائل آفریقا، کودتا در نیجر را ضربه‌ای بزرگ به منافع ملی آمریکا و مخصوصا کشور فرانسه ارزیابی می‌کنند.

 آفریقا؛ طعمه تاریخی فرانسه

فرانسه از جمله قدرت‌های استعماری سنتی در قاره آفریقا است که البته هنوز هم به شیوه‌های مختلف و اغلب پنهان، اقدام به چپاول ملت‌های آفریقایی و استعمار آن‌ها می‌کند. در این رابطه شاید جالب باشد که بدانیم کشور‌های آفریقاییِ حوزه نفوذ فرانسه، نقشی قابل توجه در تامین بسیاری از نیاز‌های اقتصادی این کشور (به ویژه از منظر تامین مواد اولیه و منابع طبیعی) دارند و کودتای اخیر در نیجر به عنوان کشوری که فرانسه نه تنها در آن از نفوذ سیاسی برخوردار بود، بلکه چیزی قریب به ۱۵۰۰ نیروی نظامی این کشور نیز در نیجر حضور دارند، زنگ خطر‌های جدی را برای پاریس به صدا درآورده است.

در شرایط کنونی، فرانسوی‌ها به شدت نگران هستند که امواج تحولات اخیر در نیجر، به دیگر کشور‌های آفریقاییِ تحت نفوذ فرانسه نیز نفوذ کند و چالش‌های سیاسی و مخصوصا اقتصادی قابل ملاحظه‌ای را برای فرانسه ایجاد کند. اهمیت این موضوع زمانی معلوم می‌شود که بدانیم: ۳۵ درصدِ برق فرانسه از اورانیوم نیجر به دست می‌آید، طلای فرانسه از غنا تامین می‌شود، مبلمان فرانسوی از چوب کنگو است، بنزین وگازوییل فرانسه از نفت گابن است، صنایع مخابرات فرانسه با کُبالت کنگو فعال است، شکلات فرانسه از ساحل عاج می‌آید، و خودرو‌های فرانسوی نیز از فلزات موریتانی تولید می‌شوند.

در این فضا، تشدید تحرکات دولت فرانسه با طرح شعار‌های به ظاهر زیبا مبنی بر اینکه این کشور نگران مردم قاره آفریقا و به طور خاص نیجر است که به تازگی شاهد کودتا در کشورشان بوده اند، دیگر از جذابیتی برخوردار نیست و نمی‌تواند افکار عمومی آفریقایی را گول بزند. جالب اینکه سناریوی جدید فرانسوی‌ها جهت تحریک «سازمان اِکُواس» و سازوکار‌های نظامی این سازمان با محوریت مداخله نظامی در نیجر نیز تاکنون راه به جایی نبرده است.

به بیان ساده تر، فرانسوی‌ها قصد دارند که از طریق خودِ آفریقایی‌ها منافع خود را در قبال نیجر تامین کنند و وقتی کار به جنگ و خونریزی رسید، به عنوان نیروی صلح بان وارد میدان شوند و بار دیگر منافع خود را تامین و طیف‌های سیاسی متحدشان را به قدرت بازگردانند. با این حال، افکار عمومی آفریقا شدیدا مخالف با درگیر شدن کشورهایشان در یک درگیری خونین در میدان جنگ نیجر هستند و همین مساله به یک چالش بزرگ برای فرانسه تبدیل شده است.

 ضرورت کنشگری «هوسا تی‌وی» در شرایط بی‌ثبات نیجر

 گستردگی قابل توجه حقایق در مورد جلوه‌های آشکار و پنهان استعمار فرانسه در قاره آفریقا، زمینه‌های مساعدی را برای کنشگری رسانه‌ای شبکه «هوسا تی وی» (رسانه برون مرزی ایران با تمرکز بر قاره آفریقا) فراهم می‌کند و می‌تواند در شرایط کنونی بسیار آگاهی بخش باشد. البته که هوسا تی وی از زمان وقوع کودتای نیجر با تولید برنامه و محتوا‌های خبری مختلف خود، به واکاوی و رمزگشایی از ابعاد مختلف نقش مخرب قدرت‌های غربی نظیر فرانسه و آمریکا، در استعمار ملت‌های آفریقایی پرداخته و سعی کرده در این زمینه، تا جای ممکن حقایقی را که جهان غرب چندان مایل به افشای آن‌ها نیست برای افکار عمومی بین المللی مطرح کند و به نوعی، به حقایق پنهان در بحبوحه تحولات منطقه غرب آفریقا، نور بتاباند.

اهمیت این موضوع زمانی بیش از پیش آشکار می‌شود که بدانیم جنبه‌های پنهان دسیسه چینی‌های قدرت‌های استعماری نظیر فرانسه در مدیریت و مهندسی تحولات در قاره آفریقا، تا حد زیادی ماهیتی پیچیده و چندلایه دارد و عدم اطلاع افکار عمومی از حدی از این طرحها، می‌تواند آسیب‌های جدی را به منافع ملی ملت‌های آفریقایی وارد کند.

البته که جدای از تولیداتی که تاکنون در شبکه هوسا تی وی با محوریت کودتای اخیر در نیجر صورت گرفته، شبکه پرس تی وی هم در قالب برنامه «آفریقای امروز/Africa Today »، با برگزاری میزگرد‌های مختلف با حضور کارشناسان و اندیشمندان حوزه آفریقا، به رمزگشایی و واکاوی ابعاد گوناکون تحولات جاری در نیجر و اهداف پنهان استعمار غرب در چهارچوب معادله مذکور و دیگر مسائل مرتبط می‌پردازد.

دستورکاری که به ویژه با توجه به اوج گیری روند بیداری ملت‌های آفریقایی و گرایش هر چه بیشترِ آن‌ها به قطب‌های جدید قدرت در عرصه نظام بین الملل، می‌تواند برای قدرت‌های غربی بسیار خطرناک باشد و در عین حال، فرصت‌های تازه‌ای را پیش روی ملت‌های آفریقایی قرار دهد.