ترمز طلاق توافقی را بکشید

آنها هشدار می‌دهند که زوج‌های جوان هنوز آن‌طور که باید درباره پیامد‌های طلاق آگاه نشده‌اند و برخی متخصصان نیز به اشتباه طلاق را به عنوان اولین راهکار برای زوج‌هایی که به اختلاف برخورده‌اند معرفی می‌کنند. سال گذشته از هر 4/4 ازدواج در کشور یکی به طلاق ختم شد، که البته در کلانشهری مانند تهران این آمار به یک از 8/2 می‌رسد، اما آنچه در این میان به فراموشی سپرده شد، تلاش برای آگاه کردن زوج‌های جوان از عواقب طلاق است؛ زیرا بسیاری از آنها زمانی از این عمل خود پشیمان می‌شوند که دیگر راه برگشتی پیش رویشان وجود ندارد.

دیروز در همایش پیشگیری از طلاق و مراسم افتتاح 75 مرکز مداخله و پیشگیری از طلاق که در تهران برگزار شد،بار دیگر به این آسیب اجتماعی پرداخته شد، حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون اجتماعی بهزیستی عنوان کرد که کشورمان در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از قوی‌ترین نظام‌های برنامه‌ای درباره مسائل خانوادگی و کاهش طلاق را دارد، او معتقد است در این بین شرایط کشورمان نسبت به کشورهایی مانند آمریکا بهتر است. این در حالی است که باید تاکید کرد هر چند شرایط در کلانشهرهایی مانند تهران نگران‌کننده‌تر است، اما مسئولان باید به فکر روند روبه رشد طلاق در شهرهای کوچک نیز باشند و برای ایجاد مراکز مشاوره و فرهنگ استفاده از آن در مناطق محروم نیز راهکاری بیندیشند؛ زیرا از 1600 مرکز مشاوره سازمان بهزیستی در کل کشور 200 مرکز در تهران قرار گرفته است.

زوج‌ها با هم نمی‌سازند

در کنار لزوم ایجاد مراکز مشاوره دیروز نکاتی نیز درباره طلاق توافقی مطرح شد و این که باید برای کاهش طلاق‌های توافقی راهکار مناسبی پیدا کرد. برای نمونه به گفته عباس پوریانی، رئیس کل دادگاه‌های انقلاب تهران سال گذشته در دادگستری شهر تهران 28 هزار و 938 مورد درخواست طلاق توافقی ثبت شده است.

با توجه به روند طلاق‌های توافقی، کارشناسان درباره نبود تمایل به خدمات مشاوره و مناسب نبودن برخی خدمات مشاوره هشدار می‌دهند؛ زیرا با این‌که چند سالی است برای کاهش طلاق‌های توافقی تلاش می‌شود، اما آمارها در این خصوص هنوز نگران‌کننده است.

احمد دلبری، مدیرکل بهزیستی استان تهران نیز در همایش دیروز تصریح کرد: سال گذشته 7000 زوج متقاضی طلاق به مراکز دولتی و غیردولتی بهزیستی تهران رفته‌اند، اما فقط 10 درصدشان از تصمیم خود منصرف شده‌اند.

قهر با مشاوره

برخلاف تلاش‌های صورت گرفته، طلاق توافقی در این سال‌ها کاهش چشمگیری نداشته، زیرا هنوز زوج‌هایی که به اختلاف برمی‌خورند دوست دارند در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین تنش و هزینه از یکدیگر جدا شوند. هر چند به لحاظ قانونی این حق آنهاست و در برخی موارد طلاق می‌تواند راهکار مناسبی باشد، اما برخی مشاوران خانواده معتقدند با مشاوره مناسب و حل مسائل زوج‌های جوان می‌توان مانع جدایی آنها شد، ولی تمایل کم زوجین به استفاده از خدمات مشاوره و در دسترس نبودن و گران بودن این خدمات سبب می‌شود آنها تصمیم‌های مناسبی نگیرند.

مهدی میرمحمد صادقی، مدیر دفتر مشاوره و خدمات امور روانشناختی سازمان بهزیستی عنوان می‌کند: چنانچه کارشناس مشاوره خبره باشد می‌تواند مداخلات مفیدی انجام دهد، زیرا همان‌طور که عده‌ای به‌دلیل نادرست ازدواج می‌کنند، عده‌ای نیز به‌دلایل نادرست از یکدیگر جدا می‌شوند و این مساله برای آنها پیامد‌هایی خواهد داشت. آن‌طور که میرمحمد صادقی توضیح می‌دهد، شرایط سبب شده در کشورمان ازدواج را سخت بگیرند، اما مساله طلاق که به سختگیری بیشتری نیاز دارد، آسان گرفته شود.

در واقع برخی زوج‌های جوان هنگام تصمیم‌گیری برای جدایی ترجیح می‌دهند مساله را بین خودشان حل کنند، اما آنها غافلند که ممکن است مشاوران راهکارهای مدرنی در اختیارشان بگذارند.

برای نمونه مشاوران خانواده تاکید دارند که بسیاری از طلاق‌ها به این دلیل رقم خورده که هنگام تصمیم‌گیری برای جدایی، یکی از زوجین دچار افسردگی بوده به همین دلیل پس از جدایی و طی شدن دوران افسردگی از تصمیم خود بازگشته‌اند، اما در بسیاری از موارد اصلاح این تصمیم میسر نیست، چون ممکن است یکی از زوجین رابطه جدیدی را آغاز کرده باشد یا تحت‌فشار دوستان و آشنایان شخص نتواند به زندگی گذشته‌اش برگردد.

کمبود کارشناس خبره

علاوه بر این‌که بسیاری از زوج‌ها از خدمات مشاوره به دلایلی مانند گران بودن یا در دسترس نبودن استفاده نمی‌کنند، برخی کارشناسان از این گله دارند که هستند مشاورانی که بدرستی زوجین جوان را راهنمایی نمی‌کنند.

مدیر دفتر مشاوره و خدمات امور روانشناختی سازمان بهزیستی در این باره می‌افزاید: رویکرد مشاوران نیز در این بین مهم است، چون برخی از آنها رویکردشان بر حفظ خانواده است یعنی تا جایی که ممکن است تلاش می‌کنند تا طلاق آخرین راه‌حل باشد، اما هستند مشاورانی که طلاق را به عنوان اولین راهکار ارائه می‌کنند.

بنابراین باید برای آموزش کارشناسان خبره و به کار گرفتن آنها از سوی مراکز مشاوره نیز مسئولان راهکار مناسبی در پیش بگیرند. زیرا به نظر کارشناسان مشاوره، زوج‌های جوان به‌دلایل ساده نباید از یکدیگر جدا شوند، چراکه ممکن است در طول زندگی مشترک یکی از آنها دچار افت عاطفی شود.

سنت‌های فراموش شده

درکنار کم‌توجهی به خدمات مشاوره از سوی شهروندان و دولت، برخی کارشناسان نیز معتقدند با پیشرفت فناوری و استفاده بیش از حد خانواده‌ها از دنیای مجازی، سنت‌های مناسب گذشته به فراموشی سپرده شده و نبود جایگزین مناسب سبب تشدید آسیب‌های اجتماعی نظیر طلاق شده است.

فرج‌الله عارفی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز می‌افزاید: یکی از دلایلی که سبب افزایش طلاق در بین زوج‌های جوان شده، فراموش کردن سنت‌های گذشته است؛ زیرا براساس آنها زوج‌های جوان و خانواده‌هایشان فرصت بیشتری برای شناخت از یکدیگر داشتند.

او معتقد است این روزها زوج‌ها به شناخت مناسبی از یکدیگر دست پیدا نمی‌کنند، به همین دلیل همان‌طور که بسرعت به یکدیگر علاقه‌مند می‌شوند، از هم جدا می‌شوند.

در واقع سطحی‌نگری نسبت به ازدواج سبب می‌شود، زوج‌های جوان علایق یکدیگر را نشناسند و هنگامی که زیر یک سقف می‌روند متوجه اختلاف‌هایشان می‌شوند.

نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس یادآور می‌شود: در گذشته بزرگان فامیل نقش مشاوران را ایفا می‌کردند به همین دلیل زندگی افراد کمتر دچار مشکل می‌شد، اما این روزها روابط خویشاوندی نیز کاهش پیدا کرده و به همین دلیل این سنت نیز روبه فراموشی است.

با توجه به اظهارنظر کارشناسان باید راهکار مناسبی برای گسترش فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره در بین خانواده‌ها پیدا کرد و در کنار آن دولت باید با تحت‌پوشش قرار دادن خدمات مشاوره، شرایطی ایجاد کند که خدمات مشاوره در سبد خانوار قرار گیرد و با نظارت بر عملکرد مراکز مشاوره از نتیجه بخش بودن آنها در کاهش آسیب‌های اجتماعی اطمینان پیدا کند.