نیازمند احیای ایران فرهنگی از طریق توجه به میراث و تمدن هستیم
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، سیدرضا صالحی امیری امروز (سه‌شنبه 28 اردیبهشت ماه) در مراسم روز جهانی موزه و میراث فرهنگی که در محل موزه ملی ایران برگزار شد، اظهار کرد: «امسال یکصدمین سال تاسیس موزه ملی است. موزه‌ای که به یک معنا مادر تمام موزه‌های ما و نماد هویت فرهنگی و تاریخی ما است و خوشحالم که نخستین ساختمان کتابخانه ملی همجوار این موزه است.»
او با اشاره به موضوع مورد بحث خود از منظر مطالعات و مدیریت فرهنگی، به اهمیت موضوع موزه و موزه‌داری پرداخت و گفت: «در مبحث فرهنگ و تحلیل و تفسیر کارکرد آن بر این باوریم که فرهنگ، چهار ساحت را در برمی‌گیرد و اولین و مهمترین کارکرد آن، هویت‌سازی است.»
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با تاکید بر اینکه کارکرد اصلی فرهنگ، حفظ و تداوم ارزش‌های بنیادی در جامعه است، مهمترین عامل بقای فرهنگی و تداوم فرهنگی هر ملتی را هویت آن ملت و کشور دانست.
صالحی امیری ادامه داد: «به اعتقاد من موزه‌ها نشانگر هویت و در حقیقت شناسنامه هر قوم و ملتی هستند. همانطور که شناسنامه یک فرد سند هویتی او است، موزه هم سند هویت بخش یک ملت است. فرهنگ و تمدن هر جامعه و ریشه‌های تاریخی مردمان در موزه‌ها تبلور پیدا می‌کند. به عبارت دیگر موزه‌ها محل اجتماع و انباشت سرمایه‌های عظیم فرهنگی ما هستند که طی قرون و سال‌ها برای ما به یادگار مانده‌اند.»
او با بیان اینکه موزه، آیینه تمام‌نمایی از فرهنگ، هنر، آداب و رسوم، باورها و اعتقادات گذشتگان و نیاکان ماست و از این منظر موزه یکی از پل‌های ارتباطی بین گذشته، حال و آینده به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: «موزه و میراث فرهنگی ریشه‌های تاریخی و فرهنگی ما هستند و بدون اتصال به ریشه‌ها، هیچ درختی زنده و تنومند و ثمربخش نمی‌ماند.»
مشاور رییس جمهوری افزود: «یکی از مشکلات و آسیب‌های جدی فرهنگی جامعه ایرانی عدم توجه به سرمایه‌های فرهنگی است که خود محصول علت دیگری است و آن مسئله گسست یا گسل فرهنگی در جامعه امروز ما است. بنابراین در چشم‌انداز فرهنگی یک جامعه که دغدغه امروز ما است و شعار امسال هم بر این اساس مطرح شده، اولین و مهمترین گام برای ترسیم چشم‌انداز روشن فرهنگی، توجه به ریشه‌های فرهنگی و هویتی و احترام به میراث فرهنگی است.»
صالحی امیری با بیان اینکه برخی جامعه‌شناسان در تعاریف و توصیف‌هایی که از جامعه ایرانی بیان کرده‌اند، عبارت «جامعه کوتاه مدت» را به کار می‌برند، به این معنا که در جامعه ایرانی تغییرات و تحولات اغلب عمری کوتاه داشته‌اند و تداوم دراز مدتی در میان نیست، اذعان کرد: «به همین علت تاریخ آن به رشته‌ای از دوره‌های کوتاه مدت به هم پیوسته تبدیل شده است و در همین عمر سی و چند ساله نظام جمهوری اسلامی ما شاهد تحولات و تجربه‌های متنوع مدیریتی بوده‌ایم که تجارب مختلف این دوره‌ها متاسفانه به صورت انباشت و فزاینده موفقیت دوره های دیگر مشاهده نمی‌شود.»
او افزود: «این مساله ساده اما بسیار مهم یعنی ضرورت انباشت تجارب و سرمایه‌های یک جامعه به ویژه در عرصه‌های فرهنگی، موجب ظهور و بروز مشکلات عدیده‌ای شده که یکی از آنها مسئله گسست فرهنگی میان نسل امروز و دیروز است و مسلما چنانچه به فکر راهکاری برای فائق آمدن بر این مشکل اساسی فرهنگی نباشیم معلوم نیست آیندگان و نسل‌های بعد چه میزان ارتباط با نسل‌های قبل و ریشه‌های هویتی خود داشته باشند و چشم‌انداز فرهنگی روشنی را نمی‌توان متصور شد.»
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، تصریح کرد: «در این میان نقش موزه‌ها به عنوان نگاهبانان ریشه‌های فرهنگی یک جامعه نقشی انکارناپذیر و بسیار مهم تلقی می‌شود. به‌ویژه وقتی باور داشته باشیم که موزه‌ها ابزاری مهم برای تبادل فرهنگی، تعامل فرهنگی، گفت‌وگوی فرهنگی، غنی‌سازی فرهنگی و ایجاد بستر لازم برای زندگی مسالمت‌آمیز فرهنگی در کنار یکدیگر هستند.»
صالحی امیری با تاکید بر اینکه ما موزه ایجاد نمی‌کنیم تا بتوانیم گردشگر جذب کنیم یا حتی موزه نمی‌سازیم که گذشته خودمان را نشان بدهیم، گفت: «در وهله نخست موزه‌ها ساخته می‌شوند تا سطح فرهنگی و تمدنی جامعه بزرگ ملی را نسبت به موقعیت کنونی ارتقا دهند؛ بنابراین وجود این نگاه در توسعه موزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زمانی که این نگاه در مواجهه با موزه و موزه داری وجود داشته باشد، آنگاه موزه مکانی برای توسعه یافتگی، ایجاد، حفاظت و معرفی هویت فرهنگی و مهم‌تر از همه انتقال آن به نسل‌های آینده، می‌شود.»
مشاور رئیس جمهوری عنوان کرد: «همانطور که کتاب و کتابخوانی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع به شمار می‌رود، موزه هم شاخص توسعه‌یافتگی محسوب می‌شود. به این معنا که کشوری که دارای 100 موزه است، با کشوری که دارای 1000 موزه است، مسلما به لحاظ سرانه مصرف فرهنگی متفاوت هستند. بنابراین هر چقدر فاصله بین موزه‌ها و مردم یک جامعه بیشتر باشد، به همان میزان توسعه‌یافتگی یا توسعه‌نایافتگی جامعه نمایان می‌شود. به همین علت باید تلاش کرد تا موزه‌ها به شکل کاربردی‌تر و مفیدتری در این راستا به کار گرفته شوند و طراحی و برنامه‌ریزی برای افزایش حضور مردم در موزه‌ها، به عنوان یک نیاز اولیه در سبد مصرف فرهنگی خانواده‌ها، باید مورد تاکید باشد.»
صالحی امیری در بخش دیگری از صحبت‌های خود، با بیان اینکه در سازمان اسناد و کتابخانه، بخش مهمی از نفایس مکتوب فرهنگ ایران و اسلام به عنوان میراثی ماندگار در فضایی مناسب در دسترس عموم هموطنان قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: «اشاعه و در معرض رویت گذاشتن مجموعه‌های ارزشمند به عنوان یک ثروت فرهنگی حائز اهمیت است و خوشبختانه این مهم سال گذشته و در ایام سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، با افتتاح «موزه کتاب و میراث مستند» محقق شد.»
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: «بر این باورم که فرهنگ، تنها راه و بستر اصلی توسعه ملی و دستیابی به قله‌های پیشرفت در کشور است. اگر باور داشته باشیم که فرهنگ، انسان‌ساز است، می‌توانیم یقین پیدا کنیم که فرهنگ زیرساخت توسعه است.»
او تصریح کرد: «ما امروز نیازمند احیای ایران فرهنگی از طریق توجه به حوزه میراث و تمدن ایرانی و پایبندی به ارزش‌های اسلامی و هویت دینی هستیم تا از حجم آسیب‌ها و مخاطرات پیش روی جامعه بکاهیم.»
صالحی امیری در پایان با اشاره به اینکه انتظار جامعه بزرگ فرهنگی پس از برجام و فراهم شدن بستر مناسب تعامل فرهنگی در سطح بین‌المللی، توجه بیشتر و بنیادی به حوزه فرهنگ است، اظهار کرد: «بزرگ‌ترین سرمایه دولت تدبیر و امید، سرمایه فرهنگی و اجتماعی آن به مثابه منابع و ذخایری پایان‌ناپذیر است. ذخایر فرهنگی زوال‌ناپذیر ما ذخایر بانک مرکزی نیست؛ بلکه ذخایر و نفایس موزه ملی و موزه‌های دیگر و میراث فرهنگی ارزشمند ماست که در جای جای این مرز پر گهر می‌درخشد.»
انتهای پیام/