استفاده از هوش مصنوعی در شناسایی درآمد واقعی افراد

به گزارش خبرنگارگروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، عدم رعایت عدالت مالیاتی یکی از دلایل ایجاد نارضایتی میان مردم است، زیرا عده‌ای در سیستم مالیات ستانی سنتی امکان پنهان کردن درآمد‌های واقعی خود را داشته و یا از طریق تعامل غیر سازنده با ممیز‌ها تلاش می‌کنند تا کمترین میزان مالیات را پرداخت کنند. این امر موجب شده تا بخش عمده‌ای از جامعه نسبت به مالیات پرداختی خود ناراضی باشند، زیرا شرط عدالت در امر مالیات ستانی رعایت نشده است.

عدالت مالیاتی یکی از گمشده‌های عرصه اقتصاد و اجتماع است که موجب شده تا فرهنگ مالیاتی در کشور به‌درستی شکل نگیرد، زیرا امروزه افرادی که درآمد محدود مالی، اما شناخته‌شده دارند ازجمله کارگران و کارمندان ملزم به پرداخت مالیات هستند و این در حالی است که بخش عمده‌ای از صاحبان درآمد‌های نجومی از این قاعده مستثنا بوده و یا مالیاتی پرداخت می‌کنند که هیچ تطابقی با درآمدشان ندارد.

بدون تردید سیستم دستی و سنتی در تعیین مالیات و فراهم بودن امکان چانه‌زنی و تعامل غیر سازنده از سوی صاحبان ثروت و جایگاه اجتماعی با برخی ممیزان عواملی هستند که امکان فرار مالیاتی را مهیا می‌کند بنابراین شرط عبور از فرار‌های مالیاتی شناسایی دقیق میزان درآمد افراد، جلوگیری از پنهان‌سازی درآمد و تعیین مالیات در دستگاهی هوشمند است.

میزان فراهرای مالیاتی که هرساله صورت می‌گیرد به روایت آمار بسیار کلان و هنگفت است. بخشی از فرار مالیاتی که در سال گذشته وصول‌شده ۱۸ همت و در دوماهه امسال ۸ همت بوده است. البته به استناد گفته‌های رئیس سازمان امور مالیاتی شاهد فرار‌های مالیاتی از سوی صندوق‌های قرض‌الحسنه نیز بوده‌ایم.

ضرورت جلوگیری از فرار‌های مالیاتی

سید محمدهادی سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی پیش‌ازاین بر ضرورت تحقق عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرار‌های مالیاتی تأکید کرده بود. وی بر این باور است که برخی این بی‌عدالتی را می‌بینند و برای آن‌ها نارضایتی ایجاد می‌شود. برای رسیدن به عدالت مالیاتی چاره‌ای نیست مگر اینکه از نظام مالیاتی سنتی و فرد محور عبور کنیم و به سمت نظام مالیاتی هوشمند حرکت کنیم تا زمانی که تشخیص مالیات به عهده فرد باشد بی‌عدالتی وجود خواهد داشت.

رئیس سازمان امور مالیاتی با تأکید بر ضرورت تعامل این سازمان با شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور جلوگیری از فرار‌های مالیاتی و تحقق عدالت مالیاتی می‌گوید: بخشی از هوشمند سازی به سازمان امور مالیاتی بازمی‌گردد، اما بخشی به خود فعالان اقتصادی مربوط می‌شود، تغییر این فضا نیازمند آموزش است. برون‌سپاری بخش خدمات در بخش مالیات به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک می‌کند تا زودتر به اهداف مدنظر دست پیدا کنیم. باید آن بخشی از وظایف که قابلیت برون‌سپاری دارد را به بخش خصوصی واگذار کنیم. فعالان اقتصادی سالیان متمادی در فضای سنتی، امور مالیاتی را انجام داده‌اند، اما برای تحقق عدالت مالیاتی باید به مالیات ستانی هوشمند دست پیدا کنیم.

استفاده از پتانسیل دانش‌بنیان و هوش مصنوعی درتعیین مالیات 

با توجه به این آمار؛ جلوگیری از فرار‌های مالیاتی امری الزامی است تا از یک‌سو بار پرداختی مالیات بر دوش عده‌ای با درآمد محدود نیفتند و از سوی دیگر بتوان از این منابع برای کمک به دولت جهت تأمین هزینه‌های جاری استفاده کرد.

به‌منظور کاهش فرار‌های مالیاتی و تحقق عدالت در این عرصه لازم است تا شاهد استفاده از پتانسیل شرکت‌های دانش‌بنیان و هوش مصنوعی در شناسایی درآمد واقعی افراد و تعیین مالیات بر این مبنا باشیم.

درباره ضرورت استفاده از پتانسیل شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور تحقق عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرار‌های مالیاتی سخنگوی سازمان امور مالیاتی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آنا می‌گوید: هوشمند سازی مالیات مناسب‌ترین راهکار برای تحقق عدالت مالیاتی است.

مهدی موحدی بکنظر بابیان اینکه برای رسیدن به هوشمندسازی مالیاتی نیازمند تعامل بیشتر بین سازمان و شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم، می‌افزاید: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که برای هوشمندسازی مالیات ستانی باید صورت بگیرد بحث اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان است.

نیاز به گسترش تعامل و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان

سخنگوی سازمان امور مالیاتی بابیان اینکه سازمان امور مالیاتی برای تحقق هوشمندسازی مالیاتی نیاز به گسترش تعامل و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان دارد، ادامه می‌دهد: قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مؤدیان با تکیه‌بر صدور صورتحساب الکترونیک انجام می‌شود. اجرای این قانون در بستر استفاده از فناوری‌های جدید ممکن می‌شود.

موحدی بکنظرادامه می‌دهد: استفاده شیوه‌های نوین و فناوری برای هوشمندسازی مالیاتی موجب می‌شود تمامی تبادلات اقتصادی افراد شناسایی و ثبت و ضبط شود و بدین ترتیب هنگام تعیین مالیاتی از اطلاعات دقیق مالی افراد برای تحقق عدالت مالیاتی استفاده شود.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی با تأکید بر ضرورت استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان در مالیات ستانی و هوشمندسازی مالیات می‌گوید: تا به امروز توانسته‌ایم از توان این شرکت‌ها برای کاهش فرار‌های مالیاتی استفاده کنیم، اما تلاش می‌کنیم تا این ظرفیت‌ها برای تحقق عدالت مالیاتی نیز به کمک سازمان بیاید.

کاهش فرار‌های مالیاتی با استفاده از ظرفیت دانش بنیان‌ها 

بدون تردید استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناورانه می‌تواند بستر مناسبی را برای کاهش فرار‌های مالیاتی و عدالت مالیاتی ایجاد کرده و درنهایت به اصلاح فرهنگ مالیاتی در کشور بیانجامد. در حال حاضر نبود شفافیت در مالیات‌های پرداختی، امکان وقوع فرار‌های مالیاتی به‌علاوه عدم ارائه گزارش‌های دقیق از نحوه هزینه کرد منابع مالیاتی سه مؤلفه‌ای هستند که موجب ایجاد نارضایتی در میان مؤدیان و نامناسب بودن فرهنگ مالیاتی در کشور شده است.