زائران اربعین توصیه‌های پزشکی را فراموش نکنند/ ارائه کیفی‌ترین خدمات سلامت در مسیر معنوی کربلا

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، این روز‌ها سازمان‌های کشوری به همراه وزارت بهداشت و درمان نگاه ویژه‌ای به مسئله بهداشت زائران در سفر معنوی اربعین دارند. در این رابطه کنگره بین‌المللی سلامت در اربعین، ۱۱ تا ۱۳ مرداد ماه ۱۴۰۲ در سالن همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد. هدف از برگزاری این همایش سه روزه؛ بحث و ارائه خلاصه مقالات علمی مرتبط با افزایش و ارتقاء سلامت در تجمعات مذهبی بویژه پیاده روی عظیم اربعین حسینی بود.

توصیه‌های وزیر بهداشت به زائران اربعین

چندی پیش بهرام عین اللهی وزیر بهداشت در جلسه کمیته قرارگاه بهداشت و درمان اربعین با بیان اینکه مهمترین دغدغه ما در مراسم اربعین امسال، پیشگیری از گرمازدگی است، به زائران توصیه کرد: در ساعات گرم روز از حرکت در مسیر زیارت خودداری کرده و مایعات به ویژه آب به میزان فراوان، مصرف کنند. 

عین الهی اظهار کرد: دانشگاه‌های علوم پزشکی باید ضمن برگزاری همایش‌های علمی و آموزشی برای آشناسازی افراد با راهکار‌های مقابله با گرمازدگی، اطلاع رسانی به عموم جامعه را از طریق رسانه‌ها و همچنین با استفاده از ظرفیت شبکه بهداشت و درمان افزایش دهند.

وی با اشاره به آمادگی کامل بیمارستان‌های مناطق مرزی در شرق و غرب کشور در ایام اربعین، گفت: باید با سرعت عمل بالا، کیفی‌ترین خدمات سلامت را به زائران اربعین ارائه کرد.

وزیر بهداشت با بیان این که در دیدار با وزیر بهداشت و مقامات کشور عراق، هماهنگی‌های لازم برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائران اربعین، انجام شده است، گفت: انتقال زائران ایرانی که نیاز به خدمات درمانی دارند، به کشورمان، پس از اقدامات اولیه در عراق، انجام می‌شود. همچنین همانند سال گذشته، نیرو‌های متخصص ایرانی از مراکز درمانی عراق برای ارائه خدمات درمانی استفاده می‌کنند. 

۲۰ کمیته بهداشتی برای اربعین راه‌اندازی شده است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه به اهمیت بهداشت محیط، سلامت، تغذیه و هوش مصنوعی در پیاده‌روی اربعین اشاره کرد و گفت: بایستی متخصصین طب سنتی سلامت زائرین را در اربعین حسینی حفظ کنند.

عبدالرضا پازوکی اظهار کرد: در پیاده روی اربعین اکثریت زائرین به یک بیماری تنفسی مبتلا می‌شوند.

دبیر سومین کنگره سلامت اربعین گفت: حجم اقدامات عظیم درمانی و پزشکی در اربعین حسینی نیازمند پشتوانه علمی است که بتواند در راستای پیشگیری از بیماری‌ها آمادگی برای سلامتی زائرین را انجام دهد. 

پازوکی به تجربیات کشورمان از دوران دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: ما در پیاده‌روی اربعین می‌توانیم از تجربیات دفاع مقدس استفاده کنیم.

دبیر سومین کنگره سلامت اربعین اضافه کرد: قطعا تجربیات باید در قالب مقالات مستند شود تا در اختیار آحاد مردم قرار گیرد.

وی تاکید کرد: جمعیت بیش از ۲۰ میلیونی اربعین منبع علمی بسیار قابل استفاده‌ای است که باید در اختیار دنیا قرار گیرد و اقدامات بهداشتی درمانی بایستی در حال حرکت به زائرین انجام گیرد.

 پازوکی ادامه داد: ۲۰ کمیته علمی برای این کنگره در نطر گرفته شده و قطعا دستورالعمل‌های بهداشتی و درمانی را در اربعین حسینی برای گروه‌های مختلف تشریح خواهند کرد.

وی با بیان اینکه به اهمیت بهداشت محیط، سلامت، تغذیه و هوش مصنوعی در پیاده‌روی اربعین اشاره کرد و افزود: بایستی متخصصین طب سنتی سلامت زائرین را در اربعین حسینی حفظ کنند.

حضور فعال نیرو‌های هلال‌ احمر برای حفظ سلامت زائران

هلال احمر یکی دیگر از سازمان‌هایی است که مسئولیت حفظ سلامت زائران را به عهده گرفته است. رئیس جمعیت هلال احمر نیز در این رابطه عنوان کرده است: عملیات امداد و نجات در سلامت اربعین به عهده جمعیت هلال احمر است و نیرو‌های هلال احمر در این مدت برای حفظ سلامت زائران حضور فعالی خواهند داشت و خدمات ارزنده‌ای را ارائه می‌دهند.

پیرحسین کولیوند افزود: در سومین کنگره بین‌المللی سلامت در اربعین باید دیپلماسی سلامت کشور‌های اسلامی و سایر کشور‌ها را تقویت کنیم و هماهنگی بین بخشی و انسجام و هم‌افزایی گروه‌های مختلف مانند سپاه پاسداران، ارتش، نیرو‌های جهادی، ادیان و مذاهب مختلف شناسایی و ظرفیت‌های مورد نیاز بهداشت و ایمنی و خدمات سلامت بین زائران ارائه شود.

وی تصریح کرد: نقش آموزش در کاهش مخاطرات و بیماری‌ها در اربعین به زائران مهم است و جلسات مختلفی برای آسیب‌شناسی این رویداد بزرگ برگزار شده است.

نظام پزشکی آماده خدمات‌رسانی است

محمد رئیس‌زاده رئیس سازمان نظام پزشکی نیز از آمادگی این سازمان در ارائه خدمات سلامت به زائران اربعین خبر داد و گفت: می‌توانیم ارائه همه خدمات سلامت و بهداشت و امدادی را در قالب یک کتاب برای عرضه به سایر کشور‌ها تدوین کنیم.

زائران اربعین این نکته‌های پزشکی را فراموش نکنند

متخصصان حوزه سلامت برای حفظ سلامتی زائران توصیه‌هایی دارند، شست‌و‌شوی مرتب دست‌ها با آب و صابون؛ زمان شستن دست‌ها بهتر است ۲۰ تا ۳۰ ثانیه (به اندازه ۵ صلوات) طول بکشد. برای شستن دستها، ابتدا دست‌ها را خیس و صابونی کنند، کف دست‌ها را با هم بشویند، بین انگشتان را در قسمت پشت و سپس از روبرو بشویند. نوک انگشتان را در هم گره کرده و به خوبی بشویند. سپس شست‌ها را جداگانه بشویند. شست‌و‌شوی خطوط کف دست و مچ را فراموش نکنند.

براساس این توصیه‌ها؛ عوامل بیماری زای خطرناک به طور گسترده در خاک، آب، حیوانات و مردم وجود دارند و می‌توانند بر روی دست حمل شده و به مواد غذایی منتقل شوند؛ بنابراین همواره دست‌های خود را بعد از استفاده از توالت، قبل از صرف غذا، بعد از بازگشت از زیارت اماکن متبرکه، بعد از تماس با فرد بیمار، قبل از تهیه غذا و بعد از تماس با مواد غذایی خام بشویند. اگر به آب دسترسی ندارند از ژل‌های ضدعفونی کننده‌ای که نیاز به شستشو با آب ندارند استفاده کنند.

در طول مسیر، از دست زدن و تماس با حیوانات، پرندگان زنده و مواد غذایی خام به ویژه گوشت خام بپرهیزند. در طول سفر فقط و فقط از وسایل شخصی خود مانند مسواک، خمیردندان، حوله، وسایل اصلاح، صابون، لیوان، پتوی مسافرتی مخصوص خود استفاده کنند.

پزشکان تأکید دارند که زائران از سجاده، مهر، تسبیح و چادر نماز شخصی خود استفاده کنند. حداقل یک ملافه تمیز یا کیسه خواب مناسب به همراه داشته باشند. باقیمانده غذای خود را در سطل‌های زباله بریزید و از ریختن زباله در جوی و نهر‌ها جدا خودداری کنند.

زائران هنگام عطسه و سرفه دهان و بینی خود را با دستمال و یا با قسمت بالای آستین خود بپوشانند. از روبوسی، دست دادن و در آغوش گرفتن دیگران به ویژه افراد دارای علائم تنفسی خودداری کنند. از فردی که سرفه و عطسه می‌کند ترجیحا ۱ تا ۲ متر فاصله بگیرند و یا از ماسک استفاده کنند. اگر علائمی شبیه آنفلوانزا (تب، سرفه، گلودرد) پیدا کردند ضمن استفاده از دستمال و ماسک، به ماموران بهداشتی اطلاع دهند.

هنگام مواجهه با پدیده گرد و غبارسعی کنید به محیط‌های بسته بروید و در و پنجره‌ها را ببندند. ماسک‌های کاغذی معمولی و دستمال نمی‌توانند جلوی ورود ذرات ریز گرد و غبار به سیستم تنفسی ما را بگیرند، اما ماسک‌های فیلتردار از نوع FFP۲ موجود در داروخانه‌ها می‌تواند در این شرایط کمک‌کننده باشد. کسانی که مشکلات تنفسی و قلبی ریوی دارند باید برای استفاده از ماسک با پرشک مشورت کنند.

اگر نشانه‌هایی مانند کوتاهی تنفس، سرفه و خس خس کردن و درد قفسه سینه را مشاده کردند؛ به خصوص اگر سابقه بیماری آسم دارند درمان همیشگی خود را دنبال کرده و با پزشک مشورت کنند. برای جلوگیری از آلودگی آب و مواد غذایی، از پوشش مناسب استفاده کنند.

در طول سفر از خوردن مواد غذایی مثل سالاد و سبزی خام، مواد غذایی که در معرض حشرات بوده‌اند. گوشت، مرغ و ماهی که کاملا پخته نشده و غذا‌هایی که دوبار گرم شده‌اند همچنین از خوردن شیر، بستنی و پنیر و دیگر محصولات لبنی که از پاستوریزه بودن آن‌ها اطمینان ندارید نیز خودداری کنند. 

مواد غذایی کنسرو شده را قبل از استفاده ۲۰ دقیقه بجوشانند و اگر کنسرو بادکرده، سوراخ، زنگ زده است یا مواد داخل آن بوی نامطبوع دارد آن را مصرف نکنند.
غذا‌های آبکی (مانند انواع خورش‌ها) را کمتر مصرف کنید؛ چون سریع‌تر فاسد می‌شوند. این غذا‌ها را تنها در صورتی باید مصرف کنید که در جای خنک نگه داری شده و هنگام مصرف کاملا داغ باشند.

از میوه‌های پوست دار مثل موز استفاده کنید و قبل از مصرف به دقت آن‌ها را بشویند. همراه غذای خود، از ماست پاستوریزه، لیموترش و یا آبلیمو استفاده و از مصرف خوراکی‌های نا آشنا پرهیز کنند.

نوشیدن آب غیربهداشتی یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری‌های گوارشی در مسافران است. اگر دسترسی به آب سالم و بهداشتی ندارند، از آب جوشیده یا آب بسته بندی شده استفاده کنند. از مصرف یخ‌هایی که در شرایط غیر بهداشتی و روی زمین نگهداری و خرد می‌شوند خودداری کنند.

برای مسواک زدن از آب سالم مانند آب جوشیده یا بسته بندی شده استفاده کنند. به جای نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌ها و شربت‌های شیرین و صنعتی، از آب یا دوغ کم نمک بدون گاز استفاده کنند. از آب چشمه‌ها و نهر‌ها و رودخانه‌ها برای آشامیدن استفاده نکنند. باقیمانده آب بطری‌ها را زیر تابش نور خورشید قرار ندهند. از نوشیدن چای و مایعات داغ در لیوان‌های یک بار مصرف شفاف خودداری کنند.

نکاتی در رابطه با پیاده روی زائرین در اربعین حسینی

در مسیر پیاده‌روی نیز بهتر است که زائران از کفش راحت مخصوص پیاده روی و برای حمل وسایل خود، از کوله پشتی یا ساک‌های چرخ دار استفاده کنند.

وسایل کمی با خود ببرند تا کوله پشتی سنگین نشود و به عضلات شانه و کمر فشار وارد نکند. کوله پشتی را طوری آویزان کنند که ۳ سانتی متر بالاتر از گودی کمرتان قرار گیرد. وسایل سنگین‌تر را وسط کیف و نزدیک به پشت خود قرار دهند.

بین مسیر پیاده روی استراحت‌های کوتاه مدت داشته باشند؛ به خود فشار بیش از حد نیاورند و با سرعتی حرکت کنیند که هنگام راه رفتن بتوانند به راحتی با دیگران خود صحبت کنید. هنگام پیاده روی، پشتتان را صاف و شکم تان را کمی توکشیده نگه دارند. دست‌ها را در جهت مخالف یکدیگر به جلو و عقب حرکت دهند.

هنگام بلند کردن کوله پشتی یا بار، تا حد ممکن آن را به خود نزدیک کنند و با زانو‌های خمیده، کمر مستقیم و عضلات شکم محکم، بار را بلند کنند تا آسیبی وارد نشود. هرگز فراتر از توانایی خود باری را بلند نکنند و برای حمل بار‌های سنگین از دیگران کمک بگیرند. برای پیشگیری از آسیب نور آفتاب و گرمازدگی، لباس‌های با آستین بلند و شلوار بلند بپوشید و از کلاه با لبه‌های پهن استفاده کنند. در صورت بروز علائم گرمازدگی شامل گیجی، عدم تعادل، سردرد، تهوع و بالا بودن دمای بدن، خود را به محل سایه و خنک برسانید؛ مایعات خنک بنوشید.