فاجعه کاهش دوبرابری متقاضیان ریاضی در یک دهه/ تخلیه نخبگان باهوش از رشته‌های علوم پایه در آینده‌ای نزدیک
به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، هاشم داداش‌پور رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، در نشست خبری رونمایی از سامانه یکپارچه سبد جامع بورس‌های دانشجویی که هم اکنون (دوشنبه، 2 مرداد) در محل سازمان امور دانشجویان در حال برگزاری است، ضمن تسلیت ایام محرم اظهار کرد: ۲۲ ماه از فعالیت ما در سازمان امور دانشجویان می‌گذرد که تلاش‌های خوبی انجام شده است و اگر نقدی هم باشد سعی در رفع آن جهت ترسیم مسیر بهتر در راستای اهداف بالادستی داریم.
وی افزود: در دنیا و کشورهای مختلف بورس‌ها از فرصت تحقیقاتی تا مابقی بسیار متنوع و مختلف هستند و مطابق با ظرفیتهای کشورها جهت تسهیل در تحصیل دانشجویان داخلی و خارجی داده می‌شود و کشورها سرمایه گذاری زیادی در زمینه بورس انجام می‌دهند و مطابق آن هم به خوبی عمل میکنند.
داداش‌پور تصریح کرد: سازمان امور دانشجویان از قدیم دو بورس را با عنوان بورس هیئت علمی و پوشش داده است که سازمان بنا بر اهداف خود به دانشگاه های کشور از منابع در دسترس بورس هیئت علمی ارائه می‌داد.
رئیس سازمان امور دانشجویان با بیان اینکه سازمان امور دانشجویان متولی ارائه تمام بورس‌ها به تمام ارگان‌های داخل کشور است، ادامه داد: دومین بورس شامل بورس تحقیقاتی است که دانشجویان دکتری یا از ایران به کشورهای دیگر یا از دانشگاهی در داخل کشور به دانشگاه دیگری با بازه زمانی ۶ ماهه در قالب فرصت تحقیقاتی فرستاده می‌شوند.
داداش‌پور گفت: تب کنکور در تمام سطح کشور به مرور خوابیده اما شامل همه رشته ها و مقاطع نمی شود. ۱ میلیون و ۴۸۹ هزار داوطلب کنکوری در سال ۱۴۰۱ داشته‌ایم که ۵۸۰ هزار داوطلب از این تعداد متقاضی کنکور تجربی بوده‌اند و عموما این متقاضیان قصد ادامه تحصیل در رشته های پزشکی و زیرشاخه‌های آن دارند.
کاهش دو برابری متقاضیان ریاضی طی دو دهه
وی افزود: ۵۴۰ هزار داوطلب قادر به جذب در حوزه علوم پزشکی نیستند و تعداد متقاضیان تحصیل در ریاضی در سال ۹۰، ۲۸۱ هزار و ۵۸۸ داوطلب بود که در سال ۱۴۰۱ این عدد به ۱۴۵ هزار و ۶۱۵ داوطلب یعنی حدود دو برابر کاهش پیدا کرده است.
داداش‌پور تاکید کرد: در سال ۹۰ حدود ۲۲ درصد کل داوطلبان کنکور را ریاضی‌ها تشکیل می‌دادند اما در سال ۱۴۰۱ این رقم به ۹.۷ رسید.
وی ادامه داد: در سال 1390، ۵۵ هزار داوطلبان نفر در کنکور هنر شرکت کردند در حالی که سال ۱۴۰۱ این رقم به ۱۶۱ هزار داوطلب رسیده یعنی با دگرگونی رشته‌ها در کشور مواجه هستیم که تقاضایی برای آن داریم.
۵۰ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها به علوم انسانی اختصاص یافته است
داداش‌پور با بیان اینکه حدود ۵۰ درصد ظرفیت دانشگاه‌های کشور مربوط به علوم انسانی است که با آمار افزایشی همراه بوده است، تاکید کرد: سیاست‌های کلان کشور به صورت عملی حرکت به سمت فنی و حرفه‌ای است، اما توجه به کارهای خدماتی و کلینیکی در این زمینه را شاهد هستیم.
وی گفت: عمده دانش آموزان و دانشجویانی که با قصد تحصیل مهاجرت میکنند شامل رشته‌های پزشکی هستند و از نظر وزارت علوم و وزارت بهداشت دانشگاه‌هایی که انتخاب میکنند اعتبار علمی ندارد.
۵۰ هزار داوطلبان رشته‌های خاص معدل بالای ۱۹.۷۵ دارند
رئیس سازمان امور دانشجویان افزود: بیش از ۵۰ هزار داوطلبان از میان ۵۸۰ هزار داوطلب که قصد ادامه تحصیل در رشته های خاص دارند دارای معدل ۱۹.۷۵ هستند و این موضوع باعث انباشت بخش مهمی از داوطلبان شده که نتوانسته اند پاسخ مهمی برای مطالبات خود پیدا کنند.
دانشگاه فرهنگیان با تامین اشتغال نخبگان را جذب می‌کند
داداش‌پور تاکید کرد: از ۱۰۰۰ دانش آموزان کنکوری ۳۴۱ داوطلب تحصیل در دانشگاه فرهنگیان دارای رتبه کمتر از ۱۰۰۰ هستند؛ چرا که دانشگاه فرهنگیان با عنوان دانشجومعلم، بخشی از استعدادها را جذب کرده است، اما در تمام حوزه‌ها این اتفاق نیفتاده است و دانشگاه‌هایی مانند یزد و هرمزگان بورس صنعت را برای خود طراحی کرده‌اند و دانشجویان جذب شده به این دانشگاه‌ها دارای رتبه‌های خوب کنکور بوده اند؛ بنابراین اگر بسته سیاستی را جهت حل نیازهای آینده دانشجو طراحی کنیم می‌توانیم به جذب آن‌ها اقدام کنیم.
وی افزود: اگر دانشگاه‌ها و وزارت علوم نتوانند در آینده برای دانش آموختگان شغل ایجاد کنند، کوچ دانشجویان از علوم پایه به علوم انسانی و هنر بیشتر می‌شود و این موضوع باعث می‌شود که حوزه فتی و مهندسی خالی از نخبگان شود.
داداش‌پور درباره بورس جامع دانشجویی گفت: بورس‌های دانشجویی در دنیا بسیار متنوع هستند. در این راستا دانشگاه‌ها متناسب با ظرفیتهای خود، بورسی را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. یا ظرفیتهای خود را در اختیار دانشجویان دانشگاه‌های کشورهای دیگر قرار می‌دهند.
وی اضافه کرد: بورس هیئت علمی که توسط سازمان امور دانشجویان به مربیان دانشگاه‌ها داده می‌شود، در قالب فرصت مطالعاتی است.
رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم گفت: این سازمان مسئول کل بورس‌های داخلی و خارجی است. البته این حوزه مدت زمانی دچار رخوت شد؛ اما اکنون در اقدامات مناسبی در حال رخ دادن است.
وی افزود: سیاست‌های کلان کشور به سمت مسائل علمی و تئوری و فنی است، اما در جامعه شاهد هستیم که افراد تمایل به رشته‌های کلینیکی و خدماتی مانند پرستاری دارند.
داداش‌پور بیان کرد: هم اکنون دانشجویانی که در دانشگاه‌های نه چندان مطرح تحصیل میکنند، تمایل به مهاجرت دارند. بنابراین وزارتخانه‌های علوم و بهداشت باید چاره‌اندیشی کنند تا شاهد از دست دادن افراد نباشیم.
وی ادامه داد: هم اکنون متقاضیان از رشته ریاضی به سمت رشته هنر کوچ کرده‌اند. این نشان می‌دهد که افراد با نگاه به فرصت‌های شغلی در آینده، رشته دانشگاه خود را انتخاب میکنند.
رئیس سازمان امور دانشجویان تاکید کرد: ما بخشی از جامعه علمی جهانی را به خوبی می‌شناسیم و بخشی از این جامعه برای ما نشاخته است. چون تمایلی از سمت دانشجویان وجود ندارد. این ضعف هم به مسئولان برمی‌گردد چون به درستی با برخی کشورهای مثل آسیای دور ارتباط برقرار نکرده‌اند و با برخی کشورهای مثل کشورهای آفریقا و آمریکا لاتین ارتباط خوبی دارند.
داداش‌پور گفت: سامانه یکپارچه بورس‌های دانشجویی شامل سلامت، علوم پایه، هنر، سال آخر، سرآمدان، علوم انسانی، وطن، مشاغل، بنگاه‌های اقتصادی، کوتاه مدت خارج و داخل کشور و ابرار است.
اهمیت دو چندان بورس هنر
رئیس سازمان امور دانشجویان گفت: هم اکنون بورس هنر برای ما اهمیت دوچندانی دارد. البته تمام اعضای هیئت علمی در حوزه هنر در دانشگاه‌های سراسر کشور حدود ۹۰۴ نفر است، به این معنا که کمبود شدید استاد داریم.
وی افزود: همچنین ما در رشته‌های حوزه هنر از کشورهای دنیا عقب هستیم. در این حوزه به روز رسانی صورت نگرفته است.
دادش پور گفت: بورس هنر با هدف تشویق دانشجویان برای تحصیل در مقطع دکتری در رشته هنر طراحی شده است.
این مسئول گفت: بورس دانش شامل بورس در رشته‌هایی است که دانش آموزان تمایل به تحصیل در این رشته‌ها را ندارند؛ اما حاکمیت به نخبگان در این رشته‌ها نیاز دارد. بنابراین از طریق این بورس به دنبال تشویق افراد هستیم. امسال به ۱۰۰۰ دانش آموز این بورس داده خواهد شد.
وی اضافه کرد: هم اکنون ارتباط دانشگاه با صنعت ضعیف است. همچنین در استفاده از ظرفیت های حوزه صنعت، عدالتی بین دانشگاه‌ها وجود ندارد. برخی دانشگاه‌ها امتیازات بیشتری در اختیار دارند. در این راستا بورس صنعت طراحی شده تا به برخی دانشگاه‌ها بورس داده شود.
معاون دانشجویی وزارت علوم گفت: بنابراین بورس بنگاه های اقتصادی به دانشجویان کمک می‌کند تا بتوانند شغل داشته باشند. از سوی دیگر مشکلات اقتصادی صنایع هم حل شود.
وی افزود: هم اکنون شناخت بازار کشورهای آفریقا و آمریکای لاتین لازم است. اما متقاضی برای رفتن به این کشورها کم است. به همین دلیل با بورس وطن امتیازاتی به دانشجویان داده می‌شود تا به این کشورها بروند تا نیاز حاکمیت برطرف شود.
دادش پور تصریح کرد: هدف نهایی از طراحی بورس‌ها این است که با استفاده از ظرفیتهای موجود، نخبگان در کشور باقی بمانند. همچنین به مهاجرت معکوس دانشجویان از خارج به داخل کمک کنیم.
رئیس سازمان امور دانشجویان گفت: ما تلاش کرده‌ایم تا سبد بورسی طراحی کنیم تا بتواند تمام نیازهای تحقیقاتی کشور را حل کند. حدود ۲ هفته دیگر، آیین نامه دانشجویان سرآمد توسط وزارت علوم به دانشگاه‌ها ابلاغ می‌شود و دانشجو نمونه کشور هم بر اساس این آیین نامه انتخاب می‌شود.
داداش‌پور در پایان خاطرنشان کرد: دانشجویان ایرانی که در دانشگاه‌های خارج مشغول به تحصیل هستند، می‌توانند به مدت ۶ ماه در دانشگاه‌های ایران فرصت مطالعاتی داشته باشند. البته به شرط اینکه استاد مشاور یا راهنما از دانشگاه‌های ایران داشته باشند.
تحصیل ۱۱ هزار و ۶۰۰ داوطلب دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی
وی گفت: ۱۱ هزار و ۶۰۰ داوطلب دکتری در وزارت علوم داریم که همین تعداد هم در دانشگاه آزاد تحصیل میکنند، یعنی در کشور ۲۳ تا ۲۴ هزار داوطلب دکتری تربیت می‌کنیم اما جایگاهی در صنعت ندارند.
انتهای پیام/