پورتفولیو معماری، بایدها، نبایدها و انواع آن

به گزارش گروه بازار خبرگزاری علم و فناوری آنا، تمام کسانی که در رشته های هنری و یا فعالیت های مرتب با هنر فعالیت دارند، همچون معماران، نقاشان، گرافیست ها، عکاسان و مجسمه سازان برای معرفی نمونه کارهای خود به یک پورتفولیو نیاز داند. طراحان معمار نیز جزو متخصصینی هستند که داشتن پورتفولیو برای آنان ضروری است، چه برای حضور در محافل دانشگاهی، چه معرفی خود به کارفرماها.

پورتفولیو معماری ابزاری ضروری برای هر معمار یا دانشجوی معماری است تا کار، تجربه و مهارت های خود را به نمایش بگذارد. این ابزار، نمایش تصویری فلسفه طراحی، فرآیند و خلاقیت یک معمار است و به عنوان وسیله‌ای برای تحت تاثیر قرار دادن مشتریان بالقوه، کارفرمایان و اساتید عمل می کند. پورتفولیو بیان‌کننده سبک، تجربه و دستاوردهای معمار است. در این مقاله بهزاد میرزائی یگانه، پژوهشگر دکتری دانشگاه تربیت مدرس و مدیر وبسایت ویکی معمار، به اهمیت پورتفولیو معماری، محتوا و چگونگی ایجاد آن پرداخته است.

این روزها پورتفولیو به اشکال مختلفی از جمله کلاسورهای چاپی سنتی، ارائه های دیجیتال، فایل های PDF، وب سایت های تعاملی، ویدیوها و روش‌های دیگر ارائه می شوند. مهم نیست که چه شکلی به خود می گیرد، در هر صورت یک پورتفولیو معماری باید بهترین کارهای معمار را نشان دهد و توانایی ها و حساسیت های طراحی خود را به کارفرمایان، مشتریان و عموم مردم بنشان دهد.

برای دانشجویان و تازه فارغ التحصیلان، داشتن یک پورتفولیو برای درخواست در دوره های کارآموزی، مشاغل و برنامه های آموزش عالی ضروری است. پورتفولیو  باید متناسب با موقعیت یا برنامه خاصی که دانشجو برای آن اپلای می کند، تنظیم شود. معمارانی که به دنبال مشتریان جدید هستند یا هدفشان تبلیغ کار خود است، تخصص و انواع پروژه هایی که قادر به طراحی و مدیریت هستند را در پورتفولیو به نمایش می گذارد. پورتفولیویی که به خوبی ساخته شده می تواند به معماران کمک کند تا از رقبا متمایز شوند و مشاغل مورد نظر خود را بدست آورند.

راه های مختلفی برای ایجاد پورتفولیو معماری وجود دارد، اما برخی از عناصر کلیدی در همه نمونه کارهای خوب دیده می شود. اول، پورتفولیو باید از نظر بصری جذاب باشد و به راحتی چشم در آن حرکت کند. چیدمان باید تمیز و منظم باشد و تصاویر باید با کیفیت و به خوبی ارائه شوند. دوم، باید بهترین کار معمار را به نمایش بگذارد، به این معنا که پروژه هایی که به خوبی طراحی شده اند، به خوبی اجرا شده اند و سبک منحصر به فرد معمار را منعکس می کنند گنجانده شوند. سوم، چناچه اشاره شد، پورتفولیو باید متناسب با مخاطب خاصی باشد که هدف آن است. به عنوان مثال، پورتفولیویی که به یک کارفرمای بالقوه برای استخدام ارائه می شود، با نمونه کارهایی که برای تبلیغ کار معمار به مشتریان بالقوه و یا پذیرش دانشگاهی استفاده می شود، متفاوت خواهد بود.

چرا داشتن یک پورتفولیو اهمیت دارد؟

داشتن پورتفولیو معماری به چند دلیل مهم است. در مرحله اول، به عنوان یک ابزار بازاریابی برای معماران عمل می کند تا کار و مهارت های خود را به مشتریان، همکاران، اساتید و کارفرمایان بالقوه به نمایش بگذارند. این گزینه راهی برای برجسته شدن معماران و تمایز خود از همتایان در یک صنعت بسیار رقابتی است.

ثانیاً، پورتفولیو راهی برای مستندسازی تجربه و سابقه یک معمار است و نمایش تصویری از پروژه ها، طرح ها و دستاوردهای او است. مصادیقی از مهارت ها، خلاقیت و توانایی یک معمار برای ارائه پروژه های موفق در آن ارائه می دهد.

ثالثاً، پورتفولیو راهی است برای معماران تا در کار و فلسفه طراحی خود تأمل کنند. داشتن پورتفولیو فرصتی برای معماران است تا فرآیند فکر، رویکرد طراحی و خلاقیت خود را به نمایش بگذارند. پورتفولیو می تواند به معماران کمک کند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و مهارت های طراحی خود را بهبود بخشند.

پورتفولیو  معماری باید شامل چه مواردی باشد؟

 پورتفولیو معماری می تواند شامل عناصر زیر باشد:

• صفحه جلد: صفحه جلد می تواند شامل نام معمار، اطلاعات تماس، عنوان پورتفولیو و یک عکس حرفه ای باشد.
• فهرست مطالب، لیست پروژه ها و محتوایات پورتفولیو
• مقدمه، بیانیه شخصی یا بیوگرافی: یک مقدمه می توان مروری کوتاه بر پیشینه، تجربه و فلسفه طراحی معمار ارائه کند.
• رزومه: رزومه (CV) باید شامل معرفی تحصیلات، تجربه کاری، جوایز و دستاوردهای معمار باشد.
• پروژه ها: پورتفولیو باید شامل مجموعه ای از بهترین پروژه های معمار باشد. هر پروژه باید شامل توضیحات مختصر، ترسیمات، عکس و رندر باشد. پروژه ها باید مهارت های طراحی، خلاقیت و توانایی معمار را در حل مسائل پیچیده طراحی به نمایش بگذارند.
• فرآیند: پورتفولیو بهتر است شامل بخشی باشد که فرآیند طراحی معمار را توضیح دهد. این بخش باید شامل طرح‌های اولیه، نمودارها، دیاگرام ها و مدل‌هایی باشد که نشان دهند معمار چگونه با مشکلات طراحی برخورد می‌کند.
• جوایز و افتخارات: هر گونه دستاورد علمی یا حرفه ای را نشان می دهد.
• رفرنس ها: پورتفولیو می تواند شامل نقل قول یا رفرنس هایی از مشتریان، همکاران، اساتید گذشته و کارفرمایان قبلی باشد.
• ضمائم - مطالب اضافی مانند مقالات منتشر شده، دوره های آموزشی مرتبط و غیره.

چگونه یک پورتفولیو تأثیرگذار داشته باشیم؟

ایجاد پورتفولیو تاثیرگذار نیاز به برنامه ریزی دقیق و توجه به جزئیات دارد. یک پورتفولیو معماری خوب، داستانی را در مورد معمار و تکامل طراحی و حساسیت های او بیان می کند. این مجموعه باید سبک و مضمونی ثابت داشته باشد که همه عناصر را در یک روایت منسجم به هم پیوند دهد. در اینجا چند نکته کلیدی که برای ایجاد آن باید در نظر گرفته شود ذکر شده است:

• مخاطبان هدف خود را مشخص کنید: قبل از شروع، مخاطبان هدف خود را مشخص کنید. چه کسی را می خواهید تحت تأثیر قرار دهید؟ آنها به چه نوع پروژه هایی علاقه مند هستند؟ چه انتظاراتی دارند؟ در صورت درخواست برای یک شغل ، موقعیت تحصیلی مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری، و یا برای انواع مختلف شرکت های معماری یا نقش درخواستی خود، محتوا را مناسب آن تنظیم کنید.
• بهترین کار خود را به نمایش بگذارید: پورتفولیو باید بهترین کار شما را به نمایش بگذارند. پروژه هایی را که به آنها افتخار نمی کنید یا مهارت های طراحی شما را نشان نمی دهند، وارد نکنید. پروژه های مختلفی را انتخاب کنید که طیف وسیعی از مهارت ها و رویکرد طراحی شما را به نمایش بگذارد کافی است 8 تا 12 مورد از قوی ترین و قانع‌کننده‌ترین پروژه های طراحی خود را به نمایش بگذارید، کیفیت بر کمیت مقدم است، گنجاندن پروژه‌های ضعیف‌تر تنها تأثیر پورتفولیو را کاهش می‌دهد.
• رعایت سادگی: پورتفولیو شما باید به راحتی قابل پیمایش و درک باشد. از قالب و طرح ساده ای استفاده کنید که به راحتی خوانده شود و از نظر بصری جذاب باشد.
• داستان‌وار روایت کنید: پورتفولیو شما باید داستانی در مورد اینکه شما به عنوان یک معمار فعال هستید را بیان کند. باید فلسفه طراحی، رویکرد و خلاقیت شما را به نمایش بگذارد. از زیرنویس ها و توضیحات برای توضیح فرآیند فکر و تصمیمات طراحی خود استفاده کنید. شرح مختصری را ارائه دهید که مفهوم کلیدی، اهداف و نتایج را بیان می کند. چالش ها و راه حل ها را شرح دهید.
• مختصر باشد: پورتفولیو باید مختصر و دقیق باشد. اطلاعات یا جزئیات غیرضروری را که به مخاطب هدف شما مرتبط نیست وارد نکنید. دستاوردها و نقاط قوت کلیدی خود را برجسته کنید.
• آن را به روز نگه دارید: پورتفولیو باید به روز باشد و جدیدترین کارهای شما را منعکس کند. نمونه کارها را به طور مرتب به روز کنید تا آخرین پروژه ها و دستاوردهای خود را به نمایش بگذارید. پورتفولیو معماری چیزی نیست که یک بار ایجاد کنید و با آن تمام شوید، بلکه باید در طول حرفه شما تکامل یابد تا آخرین و بزرگترین پروژه ها و دستاوردهای شما را برجسته کند.
• تنوع کار خود را نشان دهید: پروژه هایی را انتخاب کنید که محدوده کاری شما را نشان می دهد، از جمله مقیاس های مختلف، انواع کابری ها، سبک ها و غیره.  محدوده خود را به عنوان یک طراح از طریق پروژه های مسکونی، تجاری، شهری، و سایر پروژه های معماری در مقیاس های مختلف به نمایش بگذارید.
• نقش خود را برجسته کنید: اگر یک پروژه گروهی بود، مشارکت های خاص خود را توضیح دهید. از عبارت «من» در مورد تصمیمات طراحی استفاده کنید.
• از تصاویر با کیفیت استفاده کنید: تصاویر و رندرهایی با وضوح بالا و با کیفیت داشته باشید که طراحی را به خوبی نمایان می کند. هم عکس های کلی و هم عکس های با جزئیات کلیدی در پروژه های خود بگنجانید.
• تصویری باشد: پورتفولیو معماری یک رسانه بصری است. از تصاویر برای بیان داستان استفاده کنید و استفاده از متن طولانی را محدود کنید.
• قالب‌بندی تمیز: قالب پورتفولیو را تمیز و ثابت طراحی کنید و  مرور صفحه به صفحه و  دنبال کردن آن باید آسان باشد. فضای سفید دوست شماست، از گنجاندن آن در صفحات نهراسید. طراحی پورتفولیو باید بر پروژه ها تاکید کند نه اینکه حواس خود را از آنها پرت کند. سبک های مینیمال و خنثی به خوبی کار می کنند.
• خطاها را بررسی کنید: از جهت هر گونه مشکل املایی، دستور زبان یا ناهماهنگی ها پورتفولیو را با دقت بررسی کنید. از دیگران بخواهید که پورتفولویو شما را مرور کنند و اشکالات آن را به شما گوشزد کنند.
• ارائه را در نظر بگیرید: در صورت ارائه فیزیکی از چاپ و صحافی با کیفیت بالا استفاده کنید. یا اگر پورتوفولیو به صورت دیجیتالی نمایش داده می شود، از یک پلتفرم مناسب و کاربرپسند استفاده کنید.
• باز کردن با قوی ترین کار: چند پروژه اول لحن پورتفولیو را تعیین می کنند، بنابراین با قدرتمندترین و تاثیرگذارترین طرح های خود مخاطب را هدف قرار دهید.
• استفاده از گرافیک برای نمایش بصری مفاهیم و طرح ها: پلان‌ها، نماها، برش ها، رندرهای سه بعدی، طرح‌ها و دیگر گرافیک‌ها را برای نشان دادن آنچه در هر پروژه منحصر به فرد است، ترکیب کنید. از علائم، دیاگرام ها و طرح های گرافیکی برای بیان خود بهره جویید.
• موارد اضافی اختیاری. ممکن است ضمایمی شامل توصیفات مشتری، جوایز، انتشارات یا سایر مطالبی که دستاوردهای شما را برجسته می کند اضافه کنید. اما این موارد را مختصر نگه دارید و اجازه ندهید که حواس خود را از پروژه ها منحرف کنند.
• نمایش کانسپت ها و ایده های ساخته نشده: اگر مفاهیم معماری قوی ساخته نشده دارید، آنها را در کارنامه خود بگنجانید، به خصوص اگر به دنبال موقعیتی هستید که بتوانید بیشتر تجربه طراحی مفهومی کسب کنید. کارهای مفهومی و مسابقات طراحی که در آن شرکت کرده اید برای این کار عالی هستند.
• پورتفولیو را هم به صورت آنلاین، هم به صورت فایل و هم فیزیکی داشته باشید. در حالی که پورتفولیو آنلاین (مانند وبسایت پورتفولیو) به علت تعاملی بودن و امکان گنجاندن ویدئو و مولتی مدیا محبوب هستند، داشتن نمونه چاپی فیزیکی نیز مفید است. می توانید آن را به مصاحبه ها، نمایشگاه های شغلی
• متفاوت باشید: اگر مناسب و هماهنگ با استایل شماست، غیر متعارف باشید. هیچ قانون مطلقی برای اینکه یک پورتفولیو معماری چگونه باید باشد وجود ندارد. اگر طراحی غیر متعارف پورتفولیو با سبک منحصر به فرد شما به عنوان یک معمار هماهنگ است، ممکن است انتخاب مناسبی برای شما باشد. یک نمونه کار نوآورانه می تواند به شما کمک کند برجسته شوید. اما چنانچه حاضر باشید از شانس استفاده کنید!
• عکس های خوب: چنانچه پروژه های اجرا شده دارید، از یک عکاس حرفه ای برای گرفتن تصاویر پروژه خود استفاده کنید.

هدف از ارائه پورتفولیو این است که یک پلتفرم جذاب و خوانا برای ارائه مهارت ها و دیدگاه طراحی خود ایجاد کنید. یک پورتفولیوی خوب می تواند تأثیر قوی بر کارفرمایان بالقوه بگذارد.

برخی از اشتباهات رایج در تهیه پورتفولیو

در اینجا به برخی از اشتباهات رایج در تدوین پورتفولیو اشاره می شود که باید از آنها اجتناب کنید:

• کیفیت تصویر ضعیف: تصاویر تار، کم رزولوشن یا برش ضعیف، درک طراحی را دشوار می کند. همچنین می توانند پورتفولیو را غیر حرفه‌ای چلوه دهند. همیشه از تصاویر با کیفیت بالا استفاده کنید.
• اشتباهات املایی/گرامری: اشتباهات سبب می شود پورتفولیو سطحی و غیرحرفه ای به نظر برسد. تمام متن را به طور کامل تصحیح کنید.
• قالب بندی ناسازگار: تغییر فونت، حاشیه، اندازه تصویر و غیره می تواند کلیت پوررتفولیو را نامنظم و مخدوش سازد. ثبات را حفظ کنید و از اصول زیبایی شناسی ثابت در صفحه آرایی استفاده کنید.
• نوشتار بیش از حد: از بلوک های بزرگ متن اجتناب کنید. بگذارید تصاویر بصری داستان را بازگو کنند. ازمتن به صورت حداقلی استفاده کنید.
• جریان بی نظم: محتوا نباید به طور تصادفی پرش کند. بینندگان را از طریق پروژه ها به طور منطقی هدایت کنید.
• پروژه های بسیار زیاد: تعداد زیاد پروژه ها تاثیر بهترین کار شما را کم می کند. به صورت گزینشی انتخاب کنید.
• پروژه های پرکننده : هر پروژه باید بتواند پورتفولیوی شما را تقویت کند. پروژه های ضعیف تر را کنار بگذارید و از آن ها بری پر کردن پورتفولیوی خود استفاده نکنید.
• خوانا نبودن: متن باید واضح و خوانا باشد. از فونت‌ها یا طرح‌بندی‌هایی که چشم را خسته می‌کنند اجتناب کنید.
• هیچ فرآیندی نشان داده نمی شود: طرح‌های مفهومی، مدل‌ها و طرح های اولیه را برای ارائه بینش نسبت به فرآیند طراحی خود لحاظ کنید.
• عدم تنوع : انواع پروژه ها، مقیاس ها، سبک ها را برای نشان دادن محدوده کار ارائه دهید.
• نقش خود را نشان نداده اید: به یاد داشته باشید که در کارهای گروهی از زبان اول شخص در مورد مشارکت های خود استفاده کنید.
• عدم وجود رزومه / بیوگرافی : اینها زمینه مهمی را برای شما به عنوان یک داوطلب فراهم می کنند.
• عدم انسجام: پرتفوی کامل باید احساس متصل بودن داشته باشد، نه از هم گسیختگی.

با ویرایش و اصلاح دقیق، می توانید یک پورتفولیو معماری تولید کنید که مهارت های شما را در بهترین حالت قرار دهد.

انواع سبک های پورتفولیوی معماری:

 معماران موفق از سبک ها و روش های مختلفی برای ارائه  و طراحی پورتفولیو خود استفاده کرده اند. در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود.

• مینیمال و ساده: برخی از معماران یک طرح پورتفولیو بسیار مینیمال را انتخاب می کنند که تمام توجه را روی خود پروژه ها متمرکز می کند. در این سبک از عکس‌های بزرگ، متن مینیمال و طرح‌بندی ساده استفاده می‌شود. در این سبک جزئیات بسیار کم هستند و بر تصاویر قدرتمند و چشمگیر پروژه تاکید دارند. در قالب‌بندی پورتفولیو مینیمال تنوع رنگ و پیچیدگی طرح دیده نمی شود و کادربندی معمولا به صورت تک‌رنگ است.
• مفهومی و موضوعی: برخی از معماران نمونه کارهای خود را حول یک موضوع اصلی سازماندهی می کنند تا تجربه ای منحصر به فرد ایجاد کنند. به عنوان مثال، مجموعه کار معمار هندی گورجیت سینگ ماتارو بر مفهوم "فضا" تمرکز دارد و ایده های فضای شخصی، فضای مشترک و فضای عمومی را از طریق طرح‌های پروژه خود بررسی می کند. موضوع ثابت همه را به هم پیوند می دهد.
• تعاملی و دیجیتالی: بسیاری از معماران در حال ایجاد نمونه کارهای دیجیتال تعاملی هستند. این متد ادغام آسان عکس ها، فیلم ها، توضیحات پروژه و موارد دیگر را امکان پذیر می کنند. آنها به مخاطب اجازه می دهند تا نمونه کارها را با شرایط تعیین شده خود بررسی کنند. نمونه کارها از معمار کانادایی عمر گاندی، با توضیحات پروژه که روی صفحه متحرک می شوند و نمایش های اسلاید بزرگ برای هر پروژه، یک مثال عالی است. در این روش، عموما از وبسایت پورتفولیو برای ارائه استفاده می شود.
• روایت و داستان سرایی: برخی از قانع کننده ترین پورتفولیو یک داستان را از طریق طرح های پروژه می بافند. آنها تکامل سبک یا تمرکز را در طول حرفه یک معمار نشان می دهند. توضیحات کوتاه، پروژه‌ها را به یک روایت منسجم در مورد سفر طراحی شخصی معمار و آنچه بر کار آنها تأثیر گذاشته است، پیوند می دهد. نمونه کارها معمار سوئیسی آندریا دپلازز نمونه ای درخشان از داستان سرایی و انسجام از طریق طراحی معماری است.
• رویکردهای ترکیبی: بسیاری از معماران از یک رویکرد ترکیبی استفاده می‌کنند که هم دارای پورتفولیوی فیزیکی یا فایل PDF و هم یک نمونه کار دیجیتال گسترده‌تر است. پورتفولیو فیزیکی چند پروژه اصلی را برجسته می کند، در حالی که نمونه کار دیجیتال شامل کل کار آنها است. شرکت استرالیایی Andrew Burges Architects این رویکرد ترکیبی را با یک کلاسور نمونه کارهای معماری برای سرپرستی و نمایش پروژه‌های منتخب و همچنین وب‌سایتی شامل دامنه وسیع‌تر معماری مسکونی، تجاری و عمومی آنها اتخاذ می‌کند. با استفاده از لینک های اینترنتی، و با طراحی وبسایت پورتفولیو می توان آن دو را به هم متصل ساخت تا امکان نمایش مولتی مدیا، ویدئو و ارائه تعاملی نیز وجود داشته باشد.