یک پژوهشگر اجتماعی: مجری برنامه «اکسیر» هویت فرهنگی ما را در خارج از کشور مخدوش کرد

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا به نقل از همشهری، این کارشناس درباره ریشه‌ها و تبعات رفتار توهین‌آمیز مجری تلویزیون صحبت کرده‌است.

مسئولان برنامه می‌گویند آیتم توهین‌آمیز برنامه «اکسیر» بخشی از یک نمایش بوده. آیا ادعای نمایشی بودن می‌تواند دفاعیه مناسبی باشد؟

دلایل فراوانی وجود دارد که این آیتم نمایشی نبوده و در واقعیت اتفاق افتاده. این توجیه متأسفانه عذر بدتر از گناه است. می‌خواهند برای توجیه کار خودشان دروغ بگویند. من حاضرم در یک مناظره یا میزگرد ادله خودم را بیاورم که این آیتم نمی‌تواند نمایشی باشد. می‌خواهند در افکار عمومی انحراف ایجاد کنند که خودش اشاعه یک مفسده دیگر است. بین آنچه در پشت صحنه پخش شده و آنچه واقعا اتفاق افتاده تفاوت وجود دارد. اینها می‌توانستند مهمان دیگری را انتخاب کنند؛ چرا این فرد را با واژگان سخیف ملعبه اهدافشان قرار دادند؟ این حرکت‌ها یک جور اقتباس نادرست از برنامه‌های ماهواره‌ای است. متأسفانه تحت‌تأثیر این مسئله قرار گرفته‌اند. این کار با فرهنگ ما سازگاری ندارد. ما ملتی اصیل هستیم. مردمی هستیم با ارزش‌ها و باورها و اعتقادات خاص خودمان. با تمسخر یک فرد خنده بر لبان ما نمی‌آید. چرا فروپاشی شخصیت یک انسان باید با تمام جزئیات بیان بشود؟ ما در تاریخ 2 تمدن ارزشمند را ایجاد کرده‌ایم. در باورهای ما ریختن آبروی فرد با کشتن او برابری می‌کند. جامعه ما به هیچ عنوان از اینگونه رفتارها استقبال نمی‌کند. رسانه ملی در معرض دید همه جهان است. این مجری، هویت فرهنگی ما را در خارج از کشور مخدوش کرده است. این حرکات و این واژگان چه معنایی دارد؟

البته شاید خود مردم ما هم مقصر هستند که با اقبال به افراد و چهره‌هایی که قبلا سابقه رفتارهای توهین‌آمیز به مهمانانشان را داشته‌اند، آنها را مورد حمایت قرار دادند و تشویق کردند و حالا چون لبه تیز این اهانت‌ها به سمت خود جامعه نشانه رفته است در مقابل این رفتار واکنش منفی نشان می‌دهند.

تأثیر مردم نسبت به رسانه به‌مراتب کمتر است.دردنیای مدرن امروز، شهرت اینها نزد مردم طبیعی است. متأسفانه خود رسانه بیش از مردم اینها را مشهور کرده است. مردم تحت‌تأثیر رفتار رسانه ملی هستند. اما حرف اصلی من چیز دیگری است؛ من می‌گویم متأسفانه بعد از گسترش شبکه‌های مختلف تلویزیون، نظارت محتوایی روی برنامه‌ها کم شده؛ یک جور رهاشدگی دیده می‌شود. متاسفانه این مجری جایگاه خانوادگی و پایگاه اجتماعی‌اش‌در جامعه دچار حرف و حدیث‌هایی شده است. او چندین بار از خط قرمز عبور کرده است. شما حتما می‌دانید که نظام قضایی ما در برابر فرد سابقه‌دار رحم و عطوفت نشان نمی‌دهد و نظام ارزشی جامعه ما هم اجازه چنین رفتاری را به کسی نمی‌دهد. جامعه ما با اینگونه افکار بیگانه است. من خودم در یکی از برنامه‌های تلویزیونی شرکت کردم. متأسفانه مجری افتخارش این بود که ما انگشت در چشم کارشناس‌مان می‌کنیم. از یک منظر بالا و جایگاه برتر به کارشناس نگاه می‌کرد. می‌گفت ما خودمان نظریه‌پرداز هستیم. من وقتی این واژه را شنیدم بلند شدم‌ چون برایم مشمئز‌کننده بود. ‌کارشناس یا یک فرد عادی مهمان شماست. چرا با او درست رفتار نمی‌کنید؟ متأسفانه این کارها برایشان عادی شده است. اصلا خط قرمزی در این زمینه ندارند. گفت‌وگو آداب و شرایطی دارد. مدیران تلویزیون باید برای مجری‌ها‌ دوره بگذارند و آداب گفت‌وگو را به آنها آموزش بدهند. گزینش و پذیرش اینها باید براساس اصولی باشد.

مردم ما دارند فیلم این بی‌اخلاقی را دست به‌دست در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخانند. درباره این اقدام مردمی چه نظری دارید؟

مردم ما سرگرمی لازم را ندارند. از موبایل برای پرکردن اوقات فراغت استفاده می‌کنند. پخش کردن این فیلم ترویج یک منکر است. به لحاظ شرعی اشکال دارد. ما نباید یک منکر را اینقدر ترویج کنیم. ما نباید بهانه دست مردم بدهیم. نباید چنین خطایی ایجاد کنیم که مردم از آن به‌عنوان سرگرمی و تفریح استفاده کنند. الان یک خطای کوچک به سرعت گسترش ‌ و به تمام لایه‌های اجتماعی نفوذ پیدا می‌کند. جامعه ما در برابر این قضایا بسیار حساس است.

وقتی فیلم گسترش پیدا کرد مجری مجبور به ارائه توضیح و عقب‌نشینی شد. ولی از طرف دیگر رفتار او زیرذره‌بین مخاطبان تلویزیون رفت و چندین میلیون بار دیده شد. تأثیر تماشای این فیلم روی مردم چیست؟

قطعا قبح این قضیه شکسته می‌شود. تمسخر دیگران برای خندیدن باب می‌شود. توهین به دیگران برای سرگرم شدن در جامعه عادی می‌شود. این کار باعث بروز مشکلات و گرفتاری‌هایی در جامعه می‌شود.

زمانی که مجری مرتکب چنین خطایی می‌شود چه واکنشی باید از سوی مردم اعمال شود؟

مردم لایه‌های مختلفی دارند. واکنش مردم نسبت به این موضوع متفاوت است. پیشنهاد من این است که مردم باید اینگونه هنرمندان را رها کنند و کنار بگذارند. این مجری چندین بار دچار خطای جدی شده است. چرا با تخریب همنوعش می‌خواهد جذابیت ایجاد کند؟ امام صادق(ع) حدیثی دارند که می‌فرمایند اگر فردی را خانواده تربیت نکند، جامعه او را تربیت خواهد کرد. خیلی جمله جالبی است. اینجا باید حدیث ایشان متبلور بشود. تربیت جامعه همین است که واکنش منفی نشان بدهد و این غرور را بشکند. حالا که مسئولان ما توجهی ندارند حداقل مردم باید توجه کنند. این کار به ‌نفع خودش است. این اتفاق باید می‌افتاد تا این فرد و مهم‌تر از آن، این روند اصلاح بشود.