قالیباف: ایران قوی نیازمند حکمرانی دانایی محور است

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس  امروز (دوشنبه) در آئین اختتامیه چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی، با بیان اینکه اکر علوم انسانی جایگاه شایسته خودش را در تداوم نهضت نرم‌افزاری و تولید علم که در دهه ۸۰ مطرح شد پیدا کرده بود، چه بسا شاهد رخدادهایی مثل ناآرامی‌های سال گذشته نمی‌بودیم یا مواجهه متفاوتی با آن می‌داشتیم، گفت: اگر فراخوان فقه حکومتی یا فقه حکمرانی را جدی می‌گرفتیم، امروز با مسئله‌های تودرتوی عرفی و قانونی درباره حجاب مواجه نمی‌شدیم.

وی افزود: ما در دهه ۹۰ نه فقط تجربه‌های خوبی از نظر رونق تولید و رشد اقتصادی نداشتیم، بلکه از نظر فکری و نظری در عرصه علوم انسانی و اسلامی هم دهه خوبی را پشت سر نگذاشتیم. اگر چه بر سر این پیچ تاریخی که اکنون در آن قرار گرفته‌ایم، فرصت‌هایی پیش روی ماست تا بتوانیم عقب‌ماندگی خودمان را جبران کنیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برخی کل علوم انسانی را فرآورده دنیای مدرن می‌دانند، اظهار کرد: ما ضمن تکیه بر میراث معنوی و ذخایر علمی خود، در برابر بنیادها و دستاوردهای علوم انسانی امروزی، اهل تقلید نیستیم، اما اهل اقتباس هستیم، یعنی باید آنچه متناسب با نیاز و پرسش روزگار خودمان است را فرا بگیریم، اما قرار نیست تا ابد شاگرد دیگران بمانیم.

قالیباف افزود: در برابر آنچه از بزرگان علم دریافت می‌کنیم، حیرت‌زده هم نیستیم، بلکه اعتماد به نفس داریم و ابتکار عمل را از دست نمی‌دهیم. این بزرگ‌ترین سرمایه‌ای است که امام خمینی (ره) با انقلاب اسلامی به ملت ایران داد و اکنون در هر میدانی از میدان‌های تمدن‌سازی به کار ما می‌آید.

نیازمند یک برنامه پیشرفت توأم با عدالت هستیم

وی با اشاره به اینکه در افق نزدیک پیش‌رو، یعنی در برنامه هفتم توسعه کشور، نیازمند یک برنامه پیشرفت توأم با عدالت بر مبنای علوم انسانی و اسلامی هستیم، گفت: همچنین برنامه هفتم باید ما را به میراث علمی و معنوی‌مان در عرصه‌های مختلف زندگی پیوند دهد، بدون آنکه ما را از برخورداری از فناوری‌های نوین محروم کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: اصحاب نظر به خوبی می‌دانند این ویژگی علوم انسانی است که وضعیت امروز ما را شرح می‌دهد و راه پیش روی ما را مشخص می‌کند و چشم‌انداز وسیع‌تری از جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، به دست می‌دهد. متأسفانه به نظر می‌رسد که این جایگاه ارزشمند آنچنان که باید و شاید در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته است.

قالیباف با بیان اینکه اگر امروز در سطح جامعه ناآرامی و در سطح حکمرانی ناکارآمدی می‌بینیم، از نشانه‌های عدم بلوغ علمی در این عرصه است، گفت: اگر اهل سیاست به دنبال حل مسئله و نشان دادن کارآمدی دین در یک جامعه سالم، متعادل و قوی هستند، باید پای یافته‌ها و رهاوردهای اهل علم بنشینند. در بلندمدت، جواب و حل‌مسئله‌های نظام حکمرانی تنها و تنها در دست نهاد علم است.

وی اظهار کرد: جامعه ایرانی در تاریخ معاصر جامعه‌ای ناآرام بوده است. بخشی از این ناآرامی حاصل ناکارآمدی حکمرانی در کشور است، اما بخشی دیگر به ویژگی تاریخی ایرانیان در آرمان‌خواهی و ارزش‌مداری برمی‌گردد، امری که بعد از انقلاب اسلامی به نحو گسترده‌تری بروز پیدا کرد. از همین روست که علوم انسانی و اسلامی نقشی کلیدی در ادامه حرکت تمدن‌ساز مردم ایران دارد.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: آن فرزانگی که برای حکمرانی و جهان‌داری لازم است از واقع‌بینی به دست می‌آید که این علوم به ما عرضه می‌کنند و بصیرت‌هایی برای طی طریق حق به ما می‌دهند تا نه گرفتار تقلید از حاشیه چپ و راست مدرنیته شویم و نه دچار توقف و تحجر گردیم. اگر چنین بصیرتی در کار ما نباشد، گویی روی جاده راه نمی‌رویم و حتی سرعت بیشتر، ما را از اهداف‌مان دورتر خواهد کرد.

قالیباف با بیان اینکه در زمینه کیفیت مواجهه با میراث علوم انسانی آنچنان که غربیان در اختیار دارند، سخن بسیار است، افزود: آنچه امروز پس از سال‌ها بحث در محافل علمی و تجربه در میدان‌های سیاست می‌دانیم، آن است که باید از هر گونه خوشبینی یا بدبینی پرهیز کنیم و آرمان‌خواهی واقع‌بینانه را جایگزین آن کنیم.

وی اضافه کرد: متأسفانه نگاه‌های صفر و صدی در دهه گذشته، هم وضع علوم انسانی را آشفته کرده و هم گره‌های حکمرانی را کور کرده است. زمانی اگر جامعه‌شناسان ما از آسیب‌های اجتماعی سخن می‌گفتند، به سیاه‌نمایی متهم می‌شدند، اما در اواسط دهه ۹۰ ما متوجه اشتباه خود و دیرفهمی مسئله شدیم، درست وقتی که کار کاهش یا ریشه‌کنی آسیب‌های اجتماعی بسیار سخت‌تر شده بود.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه همچنان که در سال‌های نخست پس از دفاع مقدس، با خام‌اندیشی گمان کردیم که اگر رویکرد مردمی جهادی در عرصه حکمرانی را کنار بگذاریم و از علوم اجتماعی استفاده غیرانتقادی و غیراجتهادی کنیم، نسخه‌های تجویزشده غربی در باب توسعه ما را به قافله پیشرفت خواهد رساند، تاکید کرد: از این رو می‌توان گفت ما در زمینه نسبت علوم انسانی و حکمرانی یا غافل یا مقلد بوده‌ایم که هر دو شیوه سامان جامعه ما را بر هم زده است.

اگر به دنبال استقلال و پیشرفت هستیم، باید یک کشور مولد باشیم

قالیباف با بیان اینکه راه احیای علوم انسانی و اسلامی در چله دوم انقلاب اسلامی، بازگشت به ایده «نهضت نرم‌افزاری» است که ترجمان امروزی آن را جهاد تولید می‌دانیم، تصریح کرد: اگر ما در کشور دنبال استقلال و پیشرفت هستیم، باید یک کشور مولد باشیم. ما باید تولید قدرت، معرفت، ثروت و منزلت کنیم و این جز در نهاد علم جای دیگر ممکن نیست.

وی گفت: جامعه ما نیاز به بالا بردن سطح عقلانیت عمومی دارد. به تصریح رهبر انقلاب، این یکی از وظایف دارای اولویت دولت اسلامی است که سطح تفکر مردم را ارتقا دهد. در این صورت است که می‌توانیم از پیش رفتن کورکورانه و بدون اندیشه دور شویم. هر چه فرهنگ عمومی ما در دانایی و سنجش‌گری تقویت شود، ابتکار و خلاقیت ما هم بیشتر خواهد شد.

برای ایران قوی، نیازمند حکمرانی دانایی‌محور هستیم

رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه رهبر انقلاب از ابتدای امسال، برای چندمین بار و در یک مقطع حساس، بحث ضرورت تحول را مطرح کرده‌اند، گفت: اما متأسفانه تحرک چندانی در این زمینه مشاهده نمی‌کنیم. قابل تصور نیست که تحول در عرصه حکمرانی کشور بدون تحول در قلمرو علوم انسانی اتفاق بیفتد.

قالیباف اضافه کرد: بنابراین همه ما وظیفه داریم. ما به نوبه خودمان بحث حکمرانی نو را پیش کشیده‌ایم و پیش می‌بریم، اما لازم است که مطالبه رهبر انقلاب را مانند یک فراخوان برای جهاد تولید تحول‌ساز تلقی کنیم تا همه ظرفیت و استعداد کشور وارد میدان شود. برای ایران قوی، نیازمند حکمرانی دانایی‌محور هستیم.

وی تاکید کرد: اکنون که در آستانه بررسی برنامه هفتم توسعه قرار داریم، در مجلس شورای اسلامی این فرصت را فراهم کردیم تا در موضوعات مهم بتوان از نظرات اندیشمندان استفاده کنیم و موضوعات کلیدی اعم از طرح‌ها و لوایح را به صورت جمع‌سپاری در اختیار اندیشمندان قرار دهیم و از نظرات آن‌ها به صورت مستقیم بهره مند شویم.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این فرصت برای برنامه هفتم توسعه فراهم است، افزود: هم اکنون بیش از ۴۰۰ نفر از نخبگان و اندیشمندان تنها در ۴۸ ساعت گذشته نظرات بسیار دقیق و خوبی را برای کارشناسی ارسال کرده‌اند؛ این کار هرگز کار صوری نیست، در نقطه‌ای هستیم که خرد جمعی می‌تواند این برنامه را در بخش‌های مختلف تقویت کند.