پیام ایکوم امسال از تهران مخابره می‌شود

به گزارش گروه فرهنگی آنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پرفسور هانس مارتین هینز رئیس ایکوم جهانی در نشست مطبوعاتی که به مناسبت حضور وی در ایران توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد حضور یافت و به پرسش های خبرنگاران پاسخ گفت.

وی با اشاره به تاریخچه تشکیل ایکوم جهانی گفت: 70سال پیش بعد از جنگ جهانی دوم ایکوم با شرکت 14کشور در شهر پاریس شکل گرفت و در حال حاضر 36هزار موزه ایکوم را همیاری می کنند به نحوی که هم اکنون ایکوم بزرگترین نهاد غیر دولتی جهان است.

او با اشاره به اینکه 120کشور در ایکوم جهانی کمیته ملی دارند و ایران نیز جزو آن کشورهاست افزود:ایکوم جهانی 30کمیته تخصصی مشورتی دارد که کمیته حفاظت عمده ترین آنهاست طوری که 2600 متخصص در حوزه حفاظت در این کمیته به فعالیت مشغول هستند.

به گفته هینز،این نهاد بین المللی هر سال در یکی از کشور های عضو تشکیل جلسه داده و تمامی اعضای کمیته های آن در خصوص مسائل مشترک و چالش هایش با یکدیگر سخن می گویند.

وی در پاسخ به این سوال که ایکوم برای به حداقل رساندن صدمات به آثار موزه ای در کشورهایی که جنگ در آنها رخ داده است چه کاری انجام می دهد گفت: در نخستین گام گروهی متخصص از ایکوم به مناطق جنگی و مناطقی که از بلایای طبیعی خسارت دیده اند برای ارزیابی شرایط اعزام می شوند.

او با بیان اینکه قاچاق اموال فرهنگی بعد از قاچاق اسلحه و مواد مخدر سومین و بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است تصریح کرد: از 15سال پیش ایکوم یک فهرست قرمز مشتمل بر اموالی که به غارت رفته اند تهیه کرده است که در این مواقع در اختیار اینترپل، گمرکات، بنادر و... قرار داده می شود و در صورت بروز هر گونه شبهه ای بلافاصله پیگیری می شوند.

شناسایی و بازگرداندن اشیای تاریخی

هینز با موفقیت آمیز دانستن این طرح اظهار داشت:در این 15سال توانستیم اشیای تاریخی و به سرقت رفته زیادی را شناسایی کنیم و به کشور مبدا برگردانیم که اشیا یی از افغانستان و عراق از جمله آنها بوده است.

وی با اشاره به تجربه دیگری که ایکوم در این رابطه داشته است به جنگ های خاور میانه اشاره کرد و گفت:در این نوع جنگ ها که معمولا با بمباران ها ی هوایی همراه است نقشه های ماهواره ای را دراختیار خلبانان قرار دادیم و از آنها خواستیم محوطه های تاریخی و موزه ها را بمباران نکنند.

این تجربه در لیبی بسیار موفقیت آمیز بود و در پایان جنگ با مقایسه عکس های هوایی و مناطق بمباران شده در یافتیم که بسیاری از خلبانان به این ایده احترام گذاشته اند اما در یمن این طرح موفقیت آمیز نبود.

او تصریح کرد: در طرحی دیگر از کشورهایی که در مناطق جنگی هستند خواستیم تا اشیای موزه ای خود را برای مدت معلوم به عنوان امانت نزد کشورهایی که در مناطق امن و سبز هستند قرار داده و بعد از اتمام جنگ پس گیرند.

دلیل رفتن مردم به موزه ها

رئیس ایکوم جهانی در پاسخ به این پرسش که چرا مردم به موزه ها می روند گفت: بازدید از موزه ها به هویت مخاطبان باز می گردد زیرا کسی که از گذشته خویش خبر نداشته باشد نمی تواند برای آینده و حال خویش برنامه ریزی کرده و با چالش های آن مواجه شود.

وی در ادامه با اشاره به فلسفه سنتی موزه گفت: در جنبش قرن نوزدهم برخی از کاخ ها به موزه تبدیل شده بودند و حتی برخی از اشیای مختص این کاخ ها نیز به موزه های ملی فرستاده می شدند تا مردم بتوانند از آنها بازدید کنند.

به گفته هینز، این امر دو کارکرد داشت یکی اینکه مردم آموزش ببینند و دیگری اینکه یک هویت ملی از گذشته مردم شکل گیرد به نحوی که به مردم گفته شود شما یک عصر طلایی داشته اید که می توانید به آن افتخار کنید.

او اظها رداشت: کارکرد موزه ها در شکل سنتی این است که برای شما یک عصر طلایی بسازد که شما بتوانید به عنوان یک هویت ملی به آن افتخار کنید.

وی گفت: در سال 1970جنبشی در سطح دنیا رخ داد مبنی بر اینکه جامعه به مدارس جدید، دانشگاه های جدید و... نیاز دارد در این ارتباط موزه ها نیز به این فکر افتادند که باید به روز شوند و نگرش سنتی مبنی بر نشان دادن گذشته به مخاطب را کنار بگذارند به نحوی که در رویکرد جدید مخاطبان مورد توجه قرار گرفتند و موزه ها آنها را با برگزار نمایشگاه های مختلف مورد بررسی قرار دادند.

موزه سازمان فرهنگی است

رئیس ایکوم جهانی تصریح کرد: از بیست سال پیش تا به حال موزه های جدید شی محور یا مخاطب محور نیستند و مجموعه ای از این دو هستند و علاوه براین خود را سازمان فرهنگی می دانند که در خدمت جامعه است و برای آن کار می کند.

به گفته او، موزه های جدید چند وجهی عمل می کنند یعنی علاوه براینکه از وجه تاریخی به یک شی می نگرند از لحاظ سیاسی، اجتماعی و... هم شی را به مخاطب معرفی می کنند و او را با مجموعه ای از آرا و افکار آشنا می کنند که می تواند وی ر ا در مقام تحلیل،مقایسه و تفسیر قرار دهد.

هینز با بیان اینکه کمیته تخصصی آموزشی ایکوم 900عضو دارد که هر سال دور هم جمع می شوند و تبادل تجربه می کنند افزود:در این جلسات اعضای این کمیته در مورد تجارب موزه های مختلف و نحوه انتقال آنها بحث می کنند و به دلیل اینکه خودشان موزه دار هستند می توانند از تجاربشان که در این نشست ها به دست می آورند باتوجه به شرایط اجتماع و مخاطبانشان استفاده کنند.

این تجارب به موزه داران و اعضای کمیته تخصصی ایکوم کمک می کند تا چگونه گروه هایی را که تا به حال به موزه های نیامده اند مانند گروه های هدف، کودکان و... به موزه ها بکشانند که این در واقع هدف اصلی ایکوم است.

برنامه های ایکوم در ایران

در ادامه سید احمد محیط طباطبایی قائم مقام ایکوم با اشاره به برنامه های امسال کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم ) در روز ایکوم گفت: امسال پیام روز جهانی موزه ها از تهران منتقل خواهد شد.

محیط طباطبایی با بیان اینکه پیام این روز برای 120 کمیته ایکوم و 38 هزار موزه عضو آن از موزه ملی ایران منتشر می شود تصریح کرد: همزمان با روز جهانی ایکوم 29اردیبهشت ماه سایت رسمی کمیته ملی ایکوم ایران نیز افتتاح خواهد شد.

قایم مقام ایکوم با بیان اینکه سازمان زیباسازی شهر تهران در نظر دارد همزمان با روز جهانی موزه ها آثار موزه ای کشور را در بیلبوردهای سطح شهر به نمایش بگذارد افزود:این برنامه سال گذشته نیز با عنوان "نگارخانه ای به وسعت یک شهر "در سطح شهر تهران اجرا شد.

او با اشاره به گوشه ای از برنامه های اختصاصی این کمیته، افتتاح دفتر ایکوم در شهر شیراز با حضور رئیس ایکوم جهانی، بزرگداشت موزه داری در استان فارس، نشست انتخاب موزه برتر،نشست سالانه ایکوم در روز 29اردیبهشت در موزه ملی همزمان با یکصدمین سال تأسیس نهادی به نام موزه ملی بعد از مشروطه را از برنامه های ایکوم عنوان کرد.

وی گفت:4نشست تخصصی شامل، نشست معلول و موزه( 3خرداد در موزه صلح ساعت 14)، نشست کودک و موزه در کاخ موزه نیاوران ( 4خرداد ساعت 10صبح )، نشست اسناد، سند و موزه ها ( 4خرداد 14بعد از ظهر ) که با نمایشگاهی از درختان ایران و نادیده های شهداد همراه خواهد بود و نشست معماری و موزه ها در قالب این سلسه نشست ها برگزار می شود.

او گفت: امسال بر اساس 12شاخص که 8شاخص آن مربوط به ایکوم جهانی و 4شاخص بومی است موزه ها را در چهار سطح موزه های خصوصی، دولتی -عمومی،رده یک، دو، سه تقسیم بندی و مورد سنجش قرار می دهیم.

به گفته وی، در انتخاب موزه برتر مسابقه معنا ندارد بلکه هدف معرفی موزه داری موفق به جامعه موزه داران ایران است و اینکه هر موزه ابتکار و خلاقیت که در نحوه اداره موزه خود داشته را به اطلاع بقیه می رساند تا این روش ها عمومی شود.

محیط طباطبایی افزود: فعالیت موزه ای یک امر پایدار است و در جامعه ای که امروز در آن ناپایداری زیاد است هر کسی که فعالیت پایدار انجام می دهد امر مهمی انجام داده و به همین ترتیب تمامی موزه ها مورد تقدیر ایکوم قرار می گیرند.