بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات/ قطع وابستگی به سرویس‌های خارجی با «فضای ابری» دانش‌بنیان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، توسعه زیرساخت‌های مخابراتی و توانمندسازی شبکه ملی اطلاعات به دلیل اهمیت آن‌ها در توسعه فناوری و ارتباطات در کشور‌های بسیاری از جمله ایران به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی در سیاست‌گذاری‌های دولتی مطرح است.

با توجه به اینکه این توسعه به صورت گسترده و پایدار نیازمند توان‌بخشی به تجهیزات بومی است، تلاش برای ایجاد توانایی در تولید، طراحی و پشتیبانی از تجهیزات مخابراتی داخلی و کاربردی کردن آن در صنعت مخابراتی بسیار مهم است. این توانمندی‌ها می‌توانند در توسعه شبکه‌های بی‌سیم، اینترنت اشیاء، ارتباطات هوشمند و سایر فناوری‌های مبتنی بر ارتباطات، نقش مؤثری داشته باشند.

در برنامه‌های توسعه شبکه ملی اطلاعات، تلفن همراه و برنامه‌های توسعه صنایع برق و الکترونیک، بومی‌سازی تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی به‌عنوان یکی از اهداف اصلی ذکر شده است. همچنین، ایران تلاش می‌کند با ارائه تسهیلات مالی و مالیاتی و همچنین ایجاد شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری در حوزه تولید تجهیزات بومی مخابراتی، توانایی کشور در این زمینه را افزایش دهد.

استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند در برنامه هفتم توسعه

با توجه به اهمیت ایجاد استقرار زیرساخت یکپارچه در برنامه هفتم توسعه نیز وظایفی برای وزارت ارتباطات در نظر گرفته شده که یکی از این برنامه‌ها به شرح زیر است:

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است ظرف مدت یک سال با اولویت استفاده از الگوی مشارکت عمومی-خصوصی نسبت به ایجاد تقویت و استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند اقدام کند. دستگاه‌های اجرایی مشمول ماده (۱) این قانون مکلف‌اند مراکز داده اصلی و پشتیبان خود را به زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند انتقال دهند.

از این رو شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه توسعه تجهیزات مخابراتی و بومی‌سازی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از دانش و توانایی‌های دانشجویان و محققان دانشگاهی، تلاش می‌کنند تا تجهیزات مخابراتی بومی و با کیفیت بالا تولید کنند. 

در راستای تحقق بومی‌سازی شبکه ملی اطلاعات نیازمندی‌هایی وجود دارد و این اعلام نیاز از سوی نهاد‌های دولتی به مراکز صنعتی، علمی و تحقیقاتی ارجاع داده شد و مراکز صنعتی با ارائه آن به فعالان فناور مطابق با این اولویت‌ها در جهت رفع این نیاز‌ها گام برداشتند. از این رو ماه گذشته نمایشگاهی به همت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پژوهشگاه فاوا و سندیکای مخابرات و شرکت‌ها تولیدی برای معرفی توانمندی‌های بخش خصوصی برای ساخت تجهیزات و توسعه زیرساخت‌های ارتباطی مطابق اولویت‌های نظامنامه بومی سازی شبکه ملی اطلاعات برگزار شد.

دبیر سندیکای صنعت مخابرات به خبرنگار آنا گفت: شرکت‌های فعال در حوزه مخابرات و ارتباطات با ارائه دستاورد‌های خود، به بومی‌سازی صنایع این حوزه کمک می‌کنند. و خوشبختانه با تلاش همه نهادهای مربوطه و فعالیت صنعتگران این حوزه تاکنون حدود ۶۰ درصد تجهیزات موردنیاز شبکه ملی اطلاعات بومی‌سازی شده که امیدواریم تا آخر سال جاری به ۷۵ درصد برسد.

دبیر سندیکای شرکت مخابرات: تاکنون ۶۰ درصد تجهیزات موردنیاز شبکه ملی اطلاعات بومی‌سازی شده است

خدمات ابری (Cloud services) یکی از اجزای شبکه ملی اطلاعات است که در ساختار فضای مجازی کشور اهمیت ویژه‌ای دارد، از این رو دیتاسنترهای ابری یکی از نیازهای فناورانه است که باید در کشور بومی‌سازی شود.

فضای ابری چیست؟

خدمات ابری در زیرساخت اطلاعاتی فضای مجازی بسیار بااهمیت است. به طوری‌که خدمات فعلی و آینده فضای مجازی از‌ جمله ارتباطات نسل پنجم به آن وابسته است. این دسته خدمات به‌ طور کلی به سه دسته اصلی زیرساخت، سکو و نرم‌‌افزار به‌‌عنوان خدمت (شامل IaaS, PaaS, SaaS) تقسیم‌‌بندی می‌شوند.

فضای دخیره‌سازی ابری (cloud storage)، مدلی از ذخیره‌سازی داده‌ها است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به سخت‌افزار و حافظه های فیزیکی، داده‌های دیجیتالی خود را از طریق رایانش ابری، بر محیط مبتنی بر اینترنت ذخیره و پردازش کنند. با استفاده از فضای ابری، کاربران می‌توانند از هر جای دنیا به منابع مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند و از هر گونه محدودیت جغرافیایی جلوگیری کنند.

فضاهای ابری و لزوم استفاده از آن ها در دیتا سنترها چیست؟

استفاده از فضاهای ابری در دیتاسنترها برای بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. فضای ابری به معنای استفاده از ظرفیت محاسباتی، شبکه، ذخیره‌سازی و سایر خدمات مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT) از طریق اینترنت به صورت مجازی است.

مراکز داده ابری مزایای بسیاری از جمله مقیاس‌پذیری، صرفه اقتصادی، امنیت، قابلیت اطمینان و دسترسی را برای مشاغل فراهم می‌کنند. همانطور که تحول دیجیتال به شتاب ادامه می‌دهد، مراکز داده ابری همچنان نقش مهمی در توانمندسازی کسب‌وکار‌ها برای نوآوری، رشد و رقابت باقی می‌مانند.

از مزایای استفاده از فضاهای ابری در دیتاسنترها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- کاهش هزینه‌ها: استفاده از فضای ابری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را برای خرید و نگهداری سرورها و تجهیزات دیگر، بهبود پایداری و امنیت شبکه و مدیریت دیتاسنترها کاهش دهند.

- افزایش انعطاف‌پذیری: استفاده از فضای ابری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به‌راحتی برای تغییرات و توسعه به‌روزرسانی دیتاسنترهای خود اقدام کنند.

- افزایش قابلیت دسترسی: با استفاده از فضای ابری، داده‌های شرکت به‌راحتی در دسترس همه کارمندان خواهد بود و می‌توانند از هر کجا و هر زمان به آنها دسترسی داشته باشند.

- بهبود امنیت: استفاده از فضای ابری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به‌راحتی برای پشتیبانی از امنیت دیتاسنترهای خود اقدام کنند.

- ارائه خدمات بهتر: استفاده از فضای ابری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به‌راحتی به خدمات بهتری برای مشتریان خود دسترسی داشته باشند.

در کل، استفاده از فضاهای ابری در دیتاسنترها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را کاهش دهند، انعطاف‌پذیری و قابلیت دسترسی را افزایش دهند، امنیت را بهبود بخشند و خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه دهند.

از این رو به سراغ رضا ریاحی معاون تجاری یک شرکت دانش‌بنیان  فعال در حوزه فضاهای ابری رفتیم و درباره این محصول کاربردی و ویژگی‌های مهم نمونه بومی با او گفت‌وگو کردیم:

ریاحی درباره فعالیت این شرکت دانش‌بنیان گفت: شرکت ما در جهت تأمین نیاز داخلی و بومی‌سازی تجهیزات مخابراتی است و در حال حاضر ارائه‌دهنده خدمات ابری به دستگاه‌های دولتی و خصوصی برای رفع نیازمندی‌های دیتاسنتری و مراکز داده پشتیبان است.

وی درباره سرویس‌های ابری ارائه‌شده توسط این شرکت گفت: با توجه به اعلام نیاز شرکت زیرساخت ما شروع به فعالیت و توسعه سرویس‌های ابری کردیم و توانستیم با استفاده از توان نیرو‌های متخصص آن را بومی‌سازی کنیم که در حال حاضر در مراکز دولتی مانند هلال‌احمر، وزارت نیرو و سامانه ثبت خودرو در حال کاربردی شده است.

تمرکززدایی از حجم وسیع داده‌های ذخیره‌ شده در شهر تهران

ریاحی در ادامه درباره نحوه عملکرد این سرویس‌های ابری ادامه داد: اگر بنا به هر دلیلی با قطعی اینترنت مواجه شویم یا موارد اضطراری ایجاد شود با وجود این سرویس‌ها در محتوا و داده‌ها خللی ایجاد نمی‌شود و سرور‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ در حال حاضر نیز این سرویس در استان‌های شیراز، مشهد، قم، همدان، تبریز، ارائه‌شده که در هرکدام از آن‌ها بسته به نوع نیاز سازمان شکل فروش و ارائه خدمات متفاوت دارد.

معاون تجاری این شرکت افزود: هدف دیگر این شرکت دانش‌بنیان از ایجاد مراکز پشتیبان در سایر استان‌ها تمرکززدایی از حجم وسیع داده‌های ذخیره‌شده در شهر تهران و انتقال آن به سایر شهر‌ها برای جلوگیری از بین رفتن اطلاعات در زمان وقوع بحران در شهر تهران است.

بومی سازی نیاز‌های تجهیزات مخابراتی و زیر ساختی، افزایش پایداری و تاب آوری زیر ساخت‌های موردنیاز سازمان‌های بزرگ کشور، تمرکز زدایی در حوزه خدمات ابری و توزیع ترافیک داده از ماموریت های مهم این شرکت دانش‌بنیان است

کاربرد فضا‌های ابری

وی در ادامه درباره کاربرد برخی از این فضا‌های ابری توضیح داد: «ساس» (Saas) رایج‌ترین سرویس ابری است که نرم‌افزار و سرویس‌های ابری برای کاربرد‌های روزمره را به مشتریان و کسب‌وکار‌های ارائه می‌دهد. این نرم فرار و سرویس‌ها از طریق مرورگر وب یا اپلیکشن‌های انلاینی که در دستگا‌های مختلف وجود دارند قابل دسترسی هستند.

ریاحی در توضیح فضا‌های ابری گفت: فضای ابری مجموعه‌ای از سرور‌ها است که با هدف خاصی در کنار هم قرار گرفته‌اند. در حالت «پرایوت کلود» (private cloud) این سرور‌ها متعلق به خود سازمان هستند. اما در «پابلیک کلود» (public cloud) این سرور‌ها بین چندین مشتری جدا از هم به اشتراک گذاشته می‌شوند.

معاون تجاری این شرکت دانش‌بنیان ادامه داد: بزرگترین نقاط ضعفی که بسیاری از سازمان‌ها به رویکرد عمومی ابر‌ها می‌گرفتند این بود که آن‌ها مجبور بودند که کل داده خود را در اختیار شرکت‌های مربوط قرار دهند. معماری «هیبرید کلود» (hybrid cloud) در حقیقت ترکیبی از این مدل است. به این معنی که پردازش روی یک فایل بسته به میزان حساسیت یا سیاست‌های شرکت می‌تواند بین فضای خصوصی و عمومی حرکت کند؛ بنابراین لازم نیست کل داده‌های خود را در اختیار ابر‌های عمومی قرار دهد. 

کاهش وابستگی به اینترنت بین‌الملل و صرفه جویی اقتصادی

وی در پایان با اشاره به لزوم استفاده از فضای ابری در دستگاه‌ها و مراکز یادآور شد: اهداف ما در شرکت علاوه بر بومی‌سازی نیاز‌های تجهیزات مخابراتی و زیرساختی، افزایش پایداری و تاب‌آوری زیرساخت‌های مورد نیاز سازمان‌های بزرگ کشور است.

ریاحی در انتها افرود: همچنین تمرکززدایی درحوزه خدمات ابری و توزیع ترافیک داده، به‌روزرسانی مراکز داده و استفاده بهینه از منابع موجود، شکل‌گیری یکی از ۳ اپراتور پیش‌بینی‌شده در حوزه ابری، کاهش وابستگی به اینترنت بین‌الملل و صرفه‌جویی اقتصادی، و درنهایت ارائه خدمات به تولیدکنندگان محتوا و فراهم‌کنندگان خدمات شبکه توزیع محتواست.

کلام پایانی

لزوم بومی‌سازی خدمات ابری به قدری جدی شده که امروز به‌عنوان یکی از خدمات پایه در توسعه فضای مجازی و حکمرانی مجازی از آن یاد می‌شود. از این رو نیاز به ارائه خدمات ابری داخلی در داخل کشور بسیار احساس می‌شود. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز باید به‌عنوان متولی این امر به حمایت ویژه از شرکت‌های دانش‌بنیان بپردازد تا علاوه بر رفع نیاز داخلی باعث رشد هرچه بیشتر این فناوری و بومی‌سازی آن در کشور شود.