نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ چند ناشر محروم دارد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری علم و فناوری آنا، سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با تمام حرف و حدیث‌ها و حواشی‌اش به پایان رسید. اما یکی از نکات جالب توجه نمایشگاه امسال، حجم قابل توجه تخلفات برخی از ناشران و غرفه‌داران بود که با احکام مختلف و ممنوعیت‌های کوتاه مدت و بلند مدت مواجه شد. در این گزارش مروری داریم بر مهم‌ترین این تخلفات و احکامی که برخی ناشران را در نمایشگاه سال آینده نیز متضرر خواهد کرد.

از نکات جالب توجه این ماجرا این بود که در همان روز‌های ابتدایی نمایشگاه، کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران در یک روز ۱۷ پرونده ثبت کرد که از این میان ۷ پرونده منجر به صدور رای شده است. مابقی پرونده‌ها نیز از دستور کار خارج شد.

** تذکر رسمی و ثبت در پرونده

بسیاری از ناشران در طول برگزاری نمایشگاه امسال، به دلیل تخلفات ریز و درشت با تذکر‌های آئیین نامه‌ای و تشکیل پرونده در هیات رسیدگی به تخلفات مواجه شدند. مثل ناشری که در همان روز نخست، به دلیل عدم رعایت پوشش اسلامی متصدیان غرفه، مطابق آیین نامه تذکر دریافت کرد و برای او پرونده تشکیل شد. در جلسه دوم هیات رسیدگی به تخلفات نیز برای دوناشر دیگر رای صادر شد که آن‌ها هم بواسطه عدم رعایت پوشش مناسب رای دریافت کردند و در ادامه تعهد کتبی و درج در پرونده آن‌ها هم انجام شد.

** محرومیت‌های چند روزه

یکی از پرتکرارترین احکام برای ناشران و غرفه‌داران متخلف در طول نمایشگاه، محرومیت چند روزه از حضور در این رویداد بود. طبق اعلام رسمی برگزارکنندگان از همان روز نخست نمایشگاه، ناشرانی بودند که آثار بدون مجوز عرضه می‌کردند با توجه به اسناد و ضوابط اعلامی متخلف شناخته شدند. یکی از همین ناشران از روز دوم، به مدت سه روز از نمایشگاه کتاب تعلیق و از نمایشگاه مجازی و استانی نیز طی یک دوره محروم شد. غرفه یکی از ناشران هم به مدت یک روز تعطیل شد و پنل مجازی ۶ ناشر هم به مدت یک روز از دسترس مخاطبان نمایشگاه مجازی خارج ماند.

** کتاب‌های غیرمجاز و پوشش نامناسب!

طبق اعلام برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب امسال، عمده تخلفات ناشران و غرفه‌داران در این رویداد دو دسته اصلی داشت و این محکومیت‌های مختلف یکی به دلیل عرضه و فروش آثار مغایر ضوابط نشر بود و دیگری هم مربوط به عدم رعایت پوشش اسلامی می‌شد. مثلا یکی از ناشران نیز به دلیل عدم رعایت حجاب و شئونات مطابق آیین نامه متخلف شناخته شده که به توبیخ کتبی بدون درج در پرونده محکوم شد.

البته اینطور نبود که همه احکام شبیه به هم باشد و همه چیز با محرومیت‌های چند روزه یا بستن پنل در نمایشگاه مجازی به سرانجام برسد، به عنوان مثال در روز‌های میانی برگزاری نمایشگاه، در هیات رسیدگی به تخلفات، برای ناشری که عرضه و فروش اثر مغایر ضوابط نشر داشت، با اخذ تعهد کتبی، حکم محرومیت از تسهیلات حمایتی و ۵۰ درصد کاهش متراژ غرفه در سال آینده هم صادر شد. یا برای ناشر دیگری که ارائه کتاب‌های مغایر ضوابط نشر داشت، با اخذ تعهد کتبی و درج در پرونده حکم تعطیلی غرفه به مدت ۴ ساعت صادر شد، حکمی سبک‌ترین حکم تعطیلی برای یک ناشر در نمایشگاه امسال به حساب می‌آید.

به جز این دو عامل اصلی که ناشران ریز و درشت زیادی را گرفتار کرد، دلایل دیگری هم بود که باعث شد در این رویداد برخی ناشران مجبور به پر کردن تعهدنامه شوند و برخی دیگر هم تا یک قدمی تعطیلی غرفه پیش بروند. مثلا برای ناشری که اقدام به واگذاری غرفه به غیر در بخش ناشران کودک و نوجوان کرده بود با اخذ تعهد کتبی و تعهد به عدم تکرار تخلف حکم تعطیلی غرفه تا پایان نمایشگاه صادر شد و هم‌چنین برای ناشر دیگری هم که موجب اخلال در نظم سالن نمایشگاه شده بود، حکم تعهد در عدم تکرار تخلف و درج در پرونده صادر شد.

**کوچک شدن غرفه در سال آتی!

کمیته رسیدگی به تخلفات یکی از بخش‌های پرکار در زمان برگزاری نمایشگاه بود، جایی که در روز‌های پایانی نمایشگاه برای یک نشر با موضوع فروش مغایر ضوابط نشر، حکم جالب توجهی را در نظر گرفت. در این حکم اخذ تعهد کتبی و تعهد مبتنی بر عدم تکرار و رفع آن با درج در پرونده و محرومیت تسهیلات حمایتی ارشاد به مدت یک سال و کاهش پنجاه متری غرفه برای سال آتی برای ناشر خاطی در نظر گرفته شد. البته این احکام صرفا برای غرفه‌های داخلی نبود و برای دو نشر در بخش عربی که فروش کتاب‌های مغایر ضوابط داشتند، اخذ تعهد مبتنی بر رفع تخلف و تعطیلی یک روزه غرفه نیز صادر شد. 

طبق اعلام علی رمضانی سخنگوی نمایشگاه کتاب در یکی از نشست‌های خبری‌اش، یک ناشر دیگر هم عرضه نشر ضوابط مغایر داشت که انتشارات مربوطه به اخذ تعهد عدم تکرار و رفع تخلف و بستن یک روزه پنل مجازی محکوم شد. برای یکی از عرضه کنندگان کتاب‌های خارجی نیز با تخلفات ارائه آثار خارج از گمرک، مشکل قیمت و بسته‌های غیرکتابی، اخذ تعهد کتبی، بستن پنل مجازی یک روزه، تعهد و بستن یک روزه غرفه حکم صادر شد. دو نشری که عدم رعایت ضوابط نمایشگاه را در زمینه پوشش داشتند نیز با نظر هیئت رسیدگی به تخلفات، متخلف شناخته شده ضمن توبیخ کتبی، این تخلفات در پرونده‌شان به ثبت رسید.

اما اینطور نبود که هر تخلفی که برای ناشران به ثبت می‌رسید، به محکومیت آن‌ها منجر شود. در این مدت برای برخی از انتشاراتی‌ها که تخلفشان فروش آثار بدون مجوز بود، جلساتی هم تشکیل شد که به دلیل عدم کفایت مستندات، هیچگونه رای منفی برعلیه آن‌ها صادر نشد. اگرچه در همان روز‌های پایانی هم سه ناشر بودند که به دلیل انجام همین تخلف، هم تعهد دادند، هم غرفه شان در مصلی تهران و هم پنل شان در نمایشگاه مجازی تعطیل شد. حکم ۴ ناشر متخلف که جرم آن‌ها عرضه و فروش کتاب‌های مغایر ضوابط نشر بود نیز در نهایت به تعهد کتبی، رفع تخلف تعطیلی غرفه و تعطیلی پنل مجازی به مدت یک روز انجامید.

** و دیگر تخلفات عبارتند از

در این دوره نمایشگاه تخلفات گوناگونی از جانب ناشران و غرفه‌داران به ثبت رسید، تخلفاتی که اکثر آن‌ها با برخورد جدی از جانب کمیته رسیدگی به تخلفات مواجه شد. به عنوان مثال عرضه و فروش کتاب زبان اصلی و افست توسط برخی ناشران، تخلف دیگری بود که موجب آن، ناشر به اخذ تعهد کتبی مبنی بر رعایت مقررات و عدم تکرار و درج در پرونده محکوم شد. یا یک غرفه برای تعطیلی بدون هماهنگی با مسئولان سالن و استفاده از کارتخوان شخصی با حکم اخذ تخلف کتبی، رفع تخلف و درج در پرونده مواجه شد. مورد دیگر تصرف غیر قانونی غرفه مجاور توسط یک ناشر بود که به اخذ تعهد کتبی و رفع تخلف محکوم شد.

تخلفات ناشران صرفا مربوط به ناشران عمومی یا برخی از ناشران خارجی نبود، مثلا یکی از ناشران آموزشی تخلفی مبنی بر پخش تراکت ثبت نام کلاس‌های خصوصی رباتیک داشت که آن مورد نیز به اخذ تعهد و درج در پرونده و رفع تخلف محکوم شد. تخلف دو ناشر دیگر نیز تبلیغات غیر مرتبط با شرح فعالیت نمایشگاه بود که به اخذ تعهد کتبی، عدم تکرار و رفع تخلف محکوم شدند.

** حواشی نمایشگاه مجازی

در نمایشگاه سی‌وچهارم علاوه بر بخش حضوری، در بخش مجازی نیز تخلفاتی وجود داشت. عمده تخلفات بخش مجازی عدم ارسال به موقع کتاب‌ها بود، چیزی که در آیین نامه مشخص شده و ناشران نباید از آن تخطی می‌کردند. مطالبق آئین‌نامه در صورتی که تعداد تحویل بسته‌ها از درصدی پایین‌تر باشد پنل ناشران بسته می‌شود و زمانی که سفارشات صفر شد دوباره پنل باز می‌شود. این اتفاقی بود که امسال برای چند ناشر رخ داد.

به همین دلیل و اتفاقات مشابه تعداد زیادی پنل تا روز‌های میانی نمایشگاه بسته شد، در میان کتابفروشان هم تعدادی در بارگذاری سفارشات دقت نکردند و پس بالا رفتن تعداد سفارش‌ها، در روز‌های میانی نمایشگاه درخواست لغو کل سفارشاتشان را داشتند! درخواستی که عملا شدنی نبود. در روز‌های پایانی نمایشگاه ناشری هم نسبت به موضوع سفارشات ارسال نشده بخش مجازی، متخلف شناخته شد، به این دلیل که پنجاه درصد تاخیر در ارسال داشت، به همین دلیل نیز پنل ناشر در بخش مجازی بسته شد.

طبق آماری که به صورت روزانه از قائم مقام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت، بیش از ۵۰ انتشاراتی در طول نمایشگاه کتاب امسال، با محرومیت‌هایی مواجه شدند. محرومیت‌هایی که کمترین آن‌ها تعطیلی چند ساعته غرفه بود و بیشترینشان تعطیلی تا پایان نمایشگاه، محرومیت یک ساله از تسهیلات وزارت ارشاد و محرومیت از حضور در رویداد سال آینده. البته این آمار روزانه تا روز سی‌ام اردیبهشت در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت و تخلفات روز پایانی، توسط برگزارکنندگان به رسانه‌ها اعلام نشد.

**از تخطی تا تعطیلی!

این گزارش اضافه می‌کند که مجموعا در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در بخش مجازی و حضوری یک ناشر در روزهای میانی نمایشگاه، به دلیل واگذاری غرفه به چهار ناشر دیگر، تا پایان این رویداد از حضور در آن محروم شد، ناشری دیگر از دوره آتی نمایشگاه مجازی و حضوری استانی محروم شد و در این دوره نیز۱۶ متخلف، با بسته شدن پنل فروش در نسخه مجازی نمایشگاه مواجه شدند.