بهار کتاب ۳۴| در نمایشگاه کتاب تهران رقم خورد؛
آیین رونمایی از کتاب «آن سوی دیپلماسی» نوشته دکتر علی‌اکبر ولایتی در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیین رونمایی از کتاب «آن سوی دیپلماسی» پیش از ظهر امروز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت در سرای ملل واقع در بخش ناشران خارجی سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
این کتاب به قلم دکتر علی اکبر ولایتی و بر پایه یادداشت‌های دوران شانزده ساله وزارت خارجه وی تألیف شده است.
کمال خرازی و علی‌اکبر صالحی وزرای اسبق امور خارجه، علاالدین بروجردی و حمیدرضا آصفی از مشاوران ارشد دکتر ولایتی و از دیپلمات‌های سابق وزارت امور خارجه سخنرانان این نشست بودند.
** پیشینه گردآوری یک کتاب و دو خط قرمز مهم
در ابتدای این مراسم، حمیدرضا آصفی از گردآورندگان اصلی این کتاب ۱۴ جلدی در خصوص این کتاب گفت: کارهای این اثر از سال ۹۰ آغاز شد. استنساخ اولیه، ممیزی کار به لحاظ سیاسی و امنیتی، گویاسازی، موضوع‌نویسی اسناد و پیدا کردن عکس ها و ویراستاری و نظارت محتوایی بود. یک تیم سه نفره هم در وزارت امور خارجه برای پیدا کردن اسناد این کتاب همراه اثر بودند.
وی اضافه کرد: تا کنون سه جلد از این کتاب آماده شده، دو جلد چاپ شده و جلد سوم زیر چاپ است که به تدریج منتشر می شود. این اثر،هر جید این خاطرهنویسی بین ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ صفحه را در برمی‌گیرد. در حال حاضر وزرای خارجه در حال خاطرهنویسی هستند که به نظر من حرکت جالب توجهی است. چون متاسفانه خاطرات درباره ایران را افراد دیگر می‌نوشتند.
سفیر اسبق ایران در فرانسه عنوان کرد: در این کتاب دو چیز خط قرمز مدنظر ما بوده، یکی منافع جمهوری اسلامی ایران که باعث سوءاستفاده دشمنان نشود. شاید این مسئله شامل ۵۰۰ صفحه از ۱۴۰۰۰ صفحه کلی اثر باشد. نکته دیگر رعایت آبروی اشخاصی که نامشان در این اثر برده شده است. آنچه که در کتاب آمده حقیقت و عین واقعیت است.
آصفی عنوان کرد : کتاب بسیار فراگیر است، از آداب دیپلماتیک و تشریفات در آن ذکر شده تا شرایط جنگ و قطعنامه. بسیاری از کسانی که در جلسه امروز هستند، در این کتاب حضور دارند و از شخصیت‌های این اثر هستند.
** سربازی جدی و وفدار برای نظام
در ادامه این نشست، صادق خرازی وزیر امور خارجه دولت اصلاحات به عنوان دومین نفر سخنرانی کرد و گفت: شخصیت علمی و سیاسی دکتر ولایتی برای همگان مشخص است و ایشان کارهای زیادی در رابطه با مسائل علمی، سیاسی و تاریخ علم انجام دادند. ایشان یک فرد ولایت مدار هستند و همواره اثبات کردند که سربازی جدی و وفادار هستند.
وی اظهار کرد: در تمام سال‌های حضورشان در وزارت امور خارجه گام‌های بلند و مهمی برداشتند. با آمدن ایشان کارهایی جدی در وزارتخانه صورت گرفت از جمله تأسیس دانشکده وزارت امور خارجه برای تربیت نیروی انسانی. این حرکت ابتکار خوب دکتر ولایتی بود تا نیروی انسانی در تراز انقلاب تربیت شود. هنوز هم این دانشکده فعال است و جای تأسف دارد که صحبت از انحلال آن به میان آمده است.
خرازی گفت: در دوران وزارت ایشان، کشور از جنگ خارج شده بود و حل این مشکلات تدابیر مهمی را نیاز داشت. در آن دوران صحبت از مذاکرات انتقادی بود، جلساتی که وزرای خارجه هر کشوری از یکدیگر انتقاد می‌کردند. این صحنه ها نشان دهنده این بود که ما مشکلاتی جدی با کشورهای اروپایی داشتیم. این نشان میداد دوران سختی بود ولی دکتر ولایتی با ایستادگی و متانت از این مراحل عبور می‌کردند.
بیشتر بخوانید:
وی افزود: ۱۶ سال حضور ایشان درو وزارت خارجه، ۱۶ سال تجربه است و این مجموعه خاطرات، گنجینه‌ای ست برای کسانی که سیاست خارجی را دنبال می‌کنند. دانشجویان و کارکنان ما در وزارت خارجه می‌توانند از این کتاب به خوبی استفاده کنند. روزنگاری سیاسیون در دنیا خیلی سابقه دارد و مقامات کشورها این یادداشت ها را مینویسند و بعد از چند سال منتشر می‌کنند که بعدها به بخشی از تاریخ یک کشور تبدیل می‌شود. تا جایی که خط مشی کشورها را براساس انچه که در گذشته رخ داده، ترسیم می‌کند.
خرازی ادامه داد: من یادم هست که دکتر ولایتی در هر جلسه‌ای نکاتی را یادداشت می‌کرد و اینکه چهارده جلد از این ۱۶ سال چاپ شود، کاملا طبیعی است. امیدوارم این کتاب مورد استفاده همگان قرار بگیرد و دیگران هم چنین کارهایی انجام دهند. ما در ایران روزنگاری های آقای هاشمی رفسنجانی را داریم که از آن استفاده می‌شود، خاطرات دکتر ظریف را داریم که همه این‌ها میتواند مفید باشد. امیدوارم خداوند سلامتی کامل به دکتر ولایتی اعطا کند و ما همچنان شاهد نقش‌آفرینی ایشان برای انقلاب اسلامی باشیم.
سپس نوبت صحبت به علی‌اکبر صالحی، یکی دیگر از وزرای اسبق امور خارجه کشورمان رسید.
** حرکت در جهت قطب‌نمای سیاست خارجی ایران
وی عنوان کرد: در خصوص شخصیت دکتر ولایتی، گفته شد که ایشان یک شخصیت مبارز بودند و بهترین کسی بودند که در شأن جمهوری اسلامی عهده دار وزارت خارجه شدند و به عنوان یک نماد درآمدند. قبل از ایشان ما تعدادی قابل توجه وزیر داشتیم که هرکدام چند ماه بودند، ولی سیستم وزارت خارجه در زمان ایشان شکل گرفت و ساماندهی شد و به عنوان یک میراث به نفرات بعدی رسید. من ایشان را قطب‌نمای سیاست خارجی می‌دانم که جهت را روشن کرد و ما در همان جهت حرکت کردیم. حالا بعضی به اعتبار شرایط موجود تندتر حرکت می‌کردند و برخی کندتر. ولی مهم این بود که جهت حرکت کاملا روشن بود.
صالحی درباره کتاب «آن سوی دیپلماسی» نیز گفت: ما نباید تجارب گذشته را دوباره زندگی کنیم، باید بنویسیم و از آن درس بگیریم. اما متاسفانه اینطور نیست و ما معمولاً همان اتفاقات را تجربه می‌کنیم. ما باید از تاریخ درس بگیریم و همه این موارد باید ما را پخته کند، چون اگر پخته شویم رفتارهای خام نخواهیم داشت.
وزیر امورخارجه در دولت دهم اظهار کرد: من در فضای مجازی متنی را دیدم که نوشته بود، هیچ پخته‌ای خام نمی‌شود ولی هر داغی سرد می‌شود. به خصوص الان که بحث جوانگرایی هم هست، باید توجه کنیم که جوانان نوعا داغ هستند، ریسک می‌کنند و حرکت‌شان سریع است. اما پختگی هم مهم است و این تجربیات باعث پختگی خواهد شد. بنابراین این کتاب به درد جوانانی می‌خورد که وارد عرصه و عهده‌دار مسئولیت می‌شوند و بهتر است این تجارب را بیاموزند. همانطور که شعار نمایشگاه امسال می‌گوید چون آینده خواندنی است، و این عبارت پرمعنایی است.
** ماجرای سیگارفروشی وزیر اسبق امور خارجه!
وی اضافه کرد: اینکه ملاحظاتی در کتاب رعایت شده خوب است، ولی در غرب چنین مواردی نیست. وقتی خاطراتی را مینویسند هرچه تصویر و صدایی ضبط شده بدون روتوش منتشر می کنند ولی ما اینجا ناگزیر هستیم که این کار را بکنیم ولی اگر روتوش نمی شد تاثیرگذاری آن تغییر می‌کرد. اگرچه باید خواننده اثر به قدری فرهیخته باشد که مسایل داخل کتاب را تحلیل و تفسیر کند. من در کتاب خودم هم ملاحظاتی داشتم مثلا من نوشته بودم که در کلاس اول رفوزه شدم ولی همه گفتند ننویسید! گفتم چرا؟ من کلاس اول موفق نبودم ولی بعد از ان تا به امروز ادم موفقی بودم چرا نباید بنویسم؟ یا این که ۶۷ سال پیش دستفروشی می‌کردم و سیگار می‌فروختم . آن دوران سیگار چیز بدی نبود ولی می‌گفتند ننویس. اما من می‌نوشتم چون خاطرات باید به گونه ای باشد که مخاطبش جمعی از جامعه باشد و هرکس از زاویه نگاه خود با ان ارتباط بگیرد.
صالحی در پایان سخنانش گفت: مقام معظم رهبری چند باری عبارت جالبی در خصوص وزارت خارجه گفتند و آن هم اینکه وزارت خارجه نیمی از دولت است چون. ویترین جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور است. این اهمیت این وزارتخانه را نشان میدهد و بار سنگینی را به دوش کارمندان این وزارتخانه میگذارد. این کتاب ها کمک می کنند وزارت خارجه فعالیت های خود را یه نحو احسن انجام دهد.
در ادامه مراسم، علاالدین بروجردی مشاور ارشد دکتر ولایتی دقایقی را به سخنرانی پرداخت و گفت: دکتر ولایتی چهره ماندگار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و طب هستند. سازمان بهداشت جهانی باتوجه به فعالیتهای بیمارستان مسیح دانشوری مسئولیت غرب آسیا را به ایشان سپردند و این نشان میدهد در زمینه پزشکی نیز چهره‌ای جهانی هستند.
** ولایتمداری و موقعیت‌شناسی؛ دو ویژگی مهم دکتر ولایتی
وی در رابطه با شخصیت دکتر ولایتی گفت: ولایتمداری یک ویژگی برجسته در ایشان است. بعد از اینکه به دلیل کرونا مقداری تحرکشان کمتر شد،ولی گاهی شاهد بودیم تا ۲ بامداد برای تهیه گزارش برای رهبری مینشینند تا گزارش را برسانند. من روز گذشته از ایشان خواستم مسئولیت بیمارستان را رها کنند، ولی ایشان قبول نکرد. من گاهی در دوران کرونا شاهد بودم که به دلیل تلفات بالا میگریستند.
وی افزود: دیپلماسی، شکار فرصت هاست. در لحظات حساس باید یک تصمیم مهم را اتخاذ کرد. مثلا دکتر ولایتی در دوران جنگ، بدون مشورت با چهره‌های داخلی در هند اعلام کردند اگر فلان تصمیم را که به نفع عراق بود، بگیرید ما از سازمان غیرمتحدها جدا میشویم و این تصمیم را شخصاً گرفتند. شجاعت ایشان در تصمیمات و مجموعه ویژگی ها و فضایل شخصیت دکتر ولایتی را ساختند.
وی ادامه داد: ایشان همان روز خاطرات شان را می نوشتند، ولی تدوین این کتاب فقط خاطره نویسی به معنای روزنویسی نیست. یک کتاب تحلیلی و تجربی در حوزه وزارت خارجه است. این کتاب مجموعه ای بسیار ارزشمند است که به عنوان کتاب مرجع میتواند در سراسر دنیا تدریس شود.
در پایان این مراسم با حضور مدعوین از کتاب «آن سوی دیپلماسی» رونمایی شد.