تولید ۳۹ محصول فناورانه در مرکز رشد دانشگاه آزاد تهران‌غرب
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ احسان عربی مفرد - در راستای حمایت از مراکز رشد و با توجه به ارزیابی و سطح‌بندی صورت گرفته برای مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی و تأیید شورای سیاستگذاری و راهبری مراکز رشد دانشگاه، به‌تازگی مجوز فعالیت ۲۶ مرکز رشد این دانشگاه از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صادر شد.
یکی از این مراکز، مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب است که موفق شد مجوز فعالیت خود را از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دریافت کند.
خبرنگار آنا به همین مناسبت و به منظور تشریح فعالیت‌ها، دستاوردها و برنامه‌های مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با دنیا احدیانپور عضو هیئت علمی، استادیار گروه حسابداری و رئیس این مرکز (از سال ۱۴۰۰) گفتوگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.
آنا: خلاصه‌ای از تاریخچه مرکز رشد و چرایی و چگونگی راه‌اندازی آن در واحد تهران غرب را تشریح کنید.
احدیانپور: مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با توجه به نگاه مدیریت جدید و مسئولان دانشگاه به محیط فناورانه موجود در فضای آموزش عالی دانشگاه و در راستای ایجاد ساختار جدیدی به منظور اجتماع فناوران دانشگاهی، سال ۱۳۹۸ مجوز فعالیت دریافت کرد.
مراکز رشد در زیست‌بوم آموزشی دانشجویان با هدف فارغ‌التحصیل کردن یک شرکت به جای یک فرد از دانشگاه ایجاد شده است. مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با هدف ایجاد و توسعه بستر‌های لازم به منظور ترویج تفکر خلاق، ایده‌پردازی و توسعه فرهنگ نوآوری در کشور و در نتیجه تحقق کارآفرینی مبتنی بر نوآوری، حمایت و توانمندسازی دانشجویان، متخصصان و استادان برای تحقق رونق اقتصاد دانش‌بنیان و درنتیجه امکان تولید ثروت از دانش و فناوری راه‌اندازی شده و امید است با تربیت کارآفرینان در زیست بوم فناوری بتواند نقش مؤثری در کارآفرینی و توسعه فناوری و اقتصادی و از طرفی کاهش ریسک‌های مالی و ورشکستگی در سال‌های اولیه راه‌اندازی واحدهای فناور نوپا و تقویت کارآمادگی آن‌ها شود.
مرکز رشد واحد تهران غرب سال ۱۴۰۰ در سطح‌بندی مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی که در سه دسته شاخص کمی، کیفی و مالی صورت گرفته بود، موفق به کسب سطح یک شد و سال ۱۴۰۱ نیز موفق به کسب مجوز سطح یک از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شد و همه حمایت‌های مراکز رشد دانشگاه‌های سراسری را داراست.
آنا: مرکز رشد واحد تهران غرب میزبان چه تعداد هسته، واحد فناور و شرکت دانش‌بنیان است؟
احدیانپور: اکنون مرکز رشد دانشگاه آزاد واحد تهران غرب میزبان ۱۷ واحد فناور و یک هسته فناور است که از این تعداد ۱۵ واحد فناور مراحل پیش‌رشد را در طی کرده و در مرحله رشد هستند. پنج واحد فناور دانش‌بنیان نیز در این مرکز مستقر هستند
در این مرکز ۱۷ محصول که از مراجع ذی‌ربط مجوز دارند و ۲۲ محصول آماده اخذ مجوز‌های مربوط تولید می‌شود.
۸ واحد فناور فعال در حوزه ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته (محصولاتی مانند ضدرسوب الکترونیک، تولید انواع پرینتر سه بعدی، تولید اوزون ژنراتور، تولید پهپاد‌های کشاورزی، پک‌های باتری لیتیومی، طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی، ربات توانبخش با قابلیت کنترل مستقیم با مغز و چیپ‌های ضد تشنج، طراحی و ساخت محصولات کامپوزیتی) ۶ واحد فناور این مرکز در حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات و نرم افزار‌های رایانه‌ای (محصولاتی مانند حفاظت الکترونیک، زیرساخت شبکه، آنالیز دیتا و تصاویر، توسعه کسب و کار، برگزاری رویداد و توسعه نرم‌افزار، سامانه مدیریت هوشمند پسماند) و دو واحد فناور فعال در حوزه تولید دارو و صنایع غذایی هستند.
آنا: تازه‌ترین فعالیت‌ها و برنامه‌های در حال اجرا و اهداف و برنامه‌های پیش روی مرکز رشد متبوع‌تان را بیان کنید.
احدیانپور: مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با هدف ایجاد و توسعه بستر‌های لازم به منظور ترویج تفکر خلاق، ایده‌پردازی و توسعه فرهنگ نوآوری راه‌اندازی شده و امید است بتواند نقش مؤثری در کارآفرینی و توسعه فناوری و اقتصادی و از طرفی کاهش ریسک‌های مالی و ورشکستگی در سال‌های اولیه راه‌اندازی واحدهای فناور نوپا داشته باشد و در این راستا به دنبال عملیاتی کردن اهدافی ازجمله «راه‌اندازی سیستم تخصصی مناسب برای شناسایی ایده‌های نوآورانه و عملیاتی»، «ایجاد ارتباط مناسب صاحبان ایده با سایربخش‌ها و سیستم‌های مرتبط با تجاری‌سازی و توسعه فناوری‌های نوین در حوزه تخصصی است.
«افزایش مشارکت واحدهای دانشگاهی در پرورش ایده‌ها و تبدیل آن‌ها به فناوری»، «نهادینه ساختن فعالیت‌های فوق‌برنامه علمی، پژوهشی و کارآفرینی»، «ایجاد بستر مناسب برای بروز خلاقیت در راستای پاسخ به نیاز‌های بازار و صنعت»، «ایجاد بستری برای انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت»، «ایجاد زمینه مناسب برای تجلی استعداد‌ها و برانگیختن خلاقیت و شکوفایی کارآفرینی» و «ایجاد فضای مناسب برای دریافت نظر و نیاز‌های بازار و تحلیل آن» از دیگر اهداف مرکز رشد واحد تهران غرب است.
آنا: آیا در دوره مبارزه با کرونا توسط واحدهای فناور مرکز به تولید محصولی دست یافتید؟
احدیانپور: یک واحد فناور که در زمینه محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی در مرکز رشد واحد تهران غرب فعال بود برای مبارزه با کرونا دو محصول ارگانیک مبتنی بر جلبک را ثبت اختراع و مجوز‌های مربوط از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را نیز اخذ کرد.
با توجه به اینکه آغاز فعالیت‌های مرکز رشد واحد تهران غرب تقریباً با شیوع ویروس کرونا مصادف شده بود، پنج محصول فعال در حوزه تجهیزات پیشرفته و یک محصول دیگر در حوزه دارویی نیز در همان دوره زمانی از سازمان‌های مربوطه موفق به اخذ مجوز شدند.
در راستای شبکه‌سازی و مشاوره واحد‌ها و هسته‌های فناور مستقر در زیست بوم فناوری و نوآوری در دوره کرونا می‌توان بیش از ۱۴ کارگاه، برگزاری بیش از ۹۰ تجربه در مسیر فناورانه، سه چالش فناورانه، ۹ رویداد لینک، بیش از ۲۰ مسابقه و شرکت و مشارکت در بیش از پنج نمایشگاه، اقدام برای فن نماد برای ۱۱ واحد فناور متقاضی و اخذ کد نوآفرین برای مرکز رشد واحد تهران غرب را نام برد.
آنا: نواقص و کمبود‌ها در راه تجاری‌سازی محصولات فناورانه محققان را بیان کنید.
احدیانپور: واقعیت این است که در محیط پرچالش نوآوری و فناوری طبق آمار‌های گزارش شده حدود ۳۰ درصد از استارت‌آپ‌ها در طول سال نخست فعالیت‌های خود با شکست مواجه می‌شوند. از بین استارت‌آپ‌هایی که موفق می‌شوند سال نخست را پشت سر بگذارند ۵۰ درصد در پنج سال نخست از بین می‌روند و ۶۷ درصد از شرکت‌ها نیز در عرض ۱۰ سال از چرخه فعالیت بیرون می‌روند. ۹۰ درصد از استارت‌آپ‌ها نیز در تجاری‌سازی کامل محصول خود شکست می‌خورند.
تجاری‌سازی محصولات فناورانه محققان بسته به نوع محصول نیاز به کارگاه، تجهیزات و ... دارد؛ بنابراین یکی از نیاز‌های اولیه در تجاری‌سازی محصولات وجود سرمایه‌گذار بوده و مهم‌ترین مشکلات استارت‌آپ‌ها به‌خصوص در دوره تحقیق و توسعه، مشکل تأمین مالی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر، نبود شناخت و آگاهی سرمایه گذاران بخش خصوصی نسبت به فضای کسب و کار‌های اینترنتی، نبود نهاد‌های پشتیبان و همکاری بین سازمانی و نبود دسترسی به زیرساخت‌های فنی مناسب است.
پس از تولید محصولات، معضل دیگری که بسیار در استارت‌آپ‌ها دیده می‌شود، ضعف در بازاریابی، بازارسنجی و بازارسازی محصولات است که درنظرنگرفتن این موارد می‌تواند به شکست استارت‌آپ منجر شود.
آنا: آیا با گذشت چند سال از عمر مراکز رشد، تمام بخش‌های دانشگاه توانسته‌اند مأموریت مراکز را بشناسند یا هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف دانشگاه در زمینه حمایت از مراکز وجود دارد؟
احدیانپور: انکوباتور‌های دانشگاهی به منظور تسهیل استفاده تجاری از دانش فنی و حقوق مالکیت معنوی راه‌اندازی می‌شوند تا بتوانند امکان استفاده از امکانات دانشگاهی مانند آزمایشگاه، کارگاه و کتابخانه و... را فراهم کنند و منجر به شبکه‌سازی بین شرکت‌ها و هسته‌های مستقر شوند که خوشبختانه با رویکرد دانشگاه و تشکیل معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری، هماهنگی مشترک بخش‌های مختلف دانشگاه بهبود یافته است.
یکپارچگی بخش‌های مرتبط با این موضوع اعم از مرکز رشد، سرای نوآوری، اقتصاد دانش‌بنیان و سرمایه‌گذاری در یک زیست بوم فناوری، نوآوری و کارآفرینی می‌تواند حرکت واحد دانشگاهی را به این سمت تسریع کند.
آنا: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در واحدهای دانشگاه آزاد چه پیشنهاد‌های ارائه دارید؟
احدیانپور: برای جذب هسته‌ها و واحدهای فناور با ایده‌های عملیاتی نیاز به ایجاد آگاهی، عوامل تشویقی و انگیزشی جهت دانشجویان، اعضای هیئت علمی فناور مانند تضمین خرید محصولات، تسهیلات تجاری‌سازی و ... مورد نیاز است.
آنا: و سخن آخر....
احدیانپور: با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و کمک به رشد تولید، امیدوارم فراموش نکنیم که هدف از ایجاد و راه‌اندازی مراکز رشد چه بوده و تمام ارکان دانشگاه در این مسیر کمک کنند.
به گزارش آنا، دنیا احدیانپور پروین اکنون استادیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب بوده و بیش از ۳۰ مقاله علمی و راهنمایی و مشاوره بیش از ۱۰۰ پایان‌نامه، همکاری در چند رویداد ملی به عنوان سخنران، دبیر علمی، داوری و منتورینگ چند رویداد استارت‌آپی را در کارنامه خود دارد.
انتهای پیام/