شناسایی استعدادها؛ فاکتور اصلی توسعه کشورهاست 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، دوازدهمین جلسه دانشگاه خانه گفت‌وگو به مناسبت تحقق شعار سال ۱۴۰۲ که مقام معظم رهبری آن را مهار تورم و رشد تولید اعلام کرده اند، روز گذشته ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ در سالن ۹ دی دانشگاه آزاد اسلامی با حضور سید احسان خان دوزی وزیر اقتصاد و جمعی از استادان دانشگاه آزاد در سالن مرکزی برگزار شد. 

برخی از استادان واحد‌های مختلف دانشگاه آزاد اسلامی در این نشست به ارائه نقطه نظراتی پیرامون برنامه ریزی برای تحقق شعار سال پرداختند که در ادامه می‌خوانید. 

** لزوم تقویت ارتباط بانک مرکزی، سازمان برنامه ریزی و وزارت اقتصاد برای تحقق شعار سال 

جهانبخش محبی نیا، عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران مرکز گفت: عبور از شعار سال ناسپاسی در مقابل مردم و اقتصاد مملکت است. نامگذاری شعار سال از سوی مقام معظم رهبری بر اساس میل فردی اعلام نشده است، بلکه سلایق گوناگون در این نامگذاری سهم دارند. مهار تورم اولویت اول و رشد تولید در جایگاه ثانویه قرار می‌گیرد که هر دو برای ما مهم است و قوای سه گانه، نیروی نظامی، ارتش، سپاه، بسیج، نخبگان و مابقی دستگاه‌های اجرایی و مردم باید در تحقق آن مشارکت داشته باشند. از نظر سازمانی و استراتژیک ۳ نهاد مهم در دولت مانند بانک مرکزی، سازمان برنامه ریزی و وزارت اقتصاد در این زمینه تاثیر دارند، اما در حال حاضر این ۳ ارگان باهم مشارکت و ارتباط ندارند. تا زمانی که نگاه دولت به بانک مرکزی از نظر خلق و تامین بود بسته نشود استقلال بانک مرکزی را شاهد نخواهیم بود. تعویض رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در کمتر از دو سال جای سوال دارد؟! وزیر اقتصاد باید پایه‌های خود را محکم‌تر کند. همچنین، باید برای تحقق شعار سال عزم ملی ایجاد شود در غیر اینصورت به اهداف بلند مدتی که مقام معظم رهبری فرموده اند دست پیدا نمی‌کنیم. یک انتقاد این وارده در اینجا این است که الگوی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران هنوز که هنوز است مشخص نیست و مدیریت متکی به مفهوم سنتی و نگاه‌های عمومی جواب نمی‌دهد بلکه دنیا وابسته به نگاه حکمرانی است و باید این مسئله را جدی در نظر بگیریم. هیچ کشوری با قدرت اقتصادی و نظامی نباید جهان را به تنهایی اداره کند بلکه به امنیت بین الملل نیازمندیم.

** شناسایی استعدادها؛ فاکتور اصلی توسعه کشورهاست 

در ادامه، محمدی، یکی از استادان واحد تهران شمال گفت: لازمه تحقق شعار سال توجه به رشد و توسعه آموزش و پرورش است. در تمام کشور‌های توسعه یافته دنیا بر توجه به آموزش و پرورش تاکید شده و بودجه‌های زیادی را به آن اختصاص داده اند و این موارد مقرر نمی‌شود مگر اینکه مدارس علمی را توسعه دهیم یعنی فرصت مناسب و برابر را برای خدمات آموزشی در اختیار تمام عموم قرار دهیم و استعداد‌ها را شناسایی کنیم؛ چرا که این امر فاکتور اصلی پیشرفت تمام کشورهاست و باید تکنولوژی‌ها و مراکز فرهنگی و ورزشی و روش تحقیق در مدارس و دانشگاه‌ها مستقر شود و روش تحقیق باید از کلاس اول ابتدایی در مدارس تدریس شود تا دانش آموزان از همان ابتدا به عنوان پژوهشگر پرورش پیدا کنند. بروز رسانی آموزش و پرورش متناسب با تخصص‌ها و دانش روز دنیا در تمام دنیا باید مورد عنایت قرار بگیرد و تمام متخصصان باید فرصت برابر جهت استخدام شدن در ارگان‌های مختلف را داشته باشند و دانش و مهارت‌های لازم هم باید کسب کنند، در غیر اینصورت شاهد افت سواد عمومی خواهیم بود و بودجه آموزش و پرورش زمینه ساز موارد پیشرفت است و آموزش و پرورش فقط به معنای سواد خواندن و نوشتن نیست بلکه آموزش و پرورش شکوفا ساز رشد و پیشرفت مملکت است.

** تنها ۵۰ درصد سند چشم انداز کشور را عملیاتی کرده ایم

در ادامه، سید فرزاد هاشمی عضو هیئت علمی اقتصاد واحد شهر قدس بیان کرد: نتایج گزارشات نشان می‌دهد که در ۲۰ سال اخیر تمام شعار‌های سال اقتصادی بوده است و در سند چشم انداز عنوان شده بود که ایران به عنوان اولین قدرت اقتصادی منطقه باید تبدیل شود، اما آیا این موضوع تحقق یافت؟ با وجود اینکه ۸۰ سال از استقرار نظام برنامه ریزی در کشور می‌گذرد اما کدام ارگان مسئول رصد پیشرفت‌های ایران است؟ دو سال تا انتهای سند چشم انداز فرصت باقی مانده است و شاید ۵۰ درصد در این زمینه به اهداف خود دست پیدا کرده ایم. شاخص‌های علمی و تخصصی در تعیین وزرا چیست؟ آیا فقط مدرک تحصیلی محقق است؟ تا زمانی که نظام بازرسی و ساماندهی قوی در کشور رصد نکند تحقق شعار سال امکان پذیر نیست.

** بهره وری سبز شعار سال را تحقق می‌بخشد 

در ادامه زهرا عابدی، استاد واحد علوم و تحقیقات افزود: شکاف تقاضا و عرضه تورم ایجاد می‌کند یعنی هر زمانی که عرضه کمتر از تقاضا باشد تورم به وجود می‌آید، در کشور‌های در حال توسعه بحث بر سر عرضه است؛ بنابراین اگر روی تقاضا تمرکز کنیم نه تنها مشکلاتمان حل نمی‌شود بلکه مشکلات عدیده دیگری به وجود می‌آید. سیاست‌هایی که تا چند سال پیش به عنوان رفع عدم ثبات اقتصادی بکار گرفته می‌شد سیاست پولی و سپس سیاست مالی بود و ابزاری که در سیاست مالی بکار می‌بردیم کمتر از سیاست پولی بود. سیاست پولی و سیاست‌های مالی طرف تقاضا را تحریک می‌کنند جدیدا سیاست دیگری را استقاده می‌کنیم که سیاست ارزی است که خود به خود روی تقاضا تاثیر می‌گذارد و روی تولید تاثیر ندارد چرا که در این موضوع سرمایه گذاری نکرده ایم. ساخت تولید انعطاف ناپذیری خود را دارد و ایران کشور وارد کننده اصلی است؛ بنابراین وقتی تقاضای ارزی را بکار می‌بریم باید پول بیشتری جهت ورود کالا و خدمات پرداخت کنیم که همین موضوع رفاه مردم را کاهش می‌دهد. از دید تقاضا بنگاه‌ها و صنایع وارد می‌شوند و اکثر صنایع و واحد‌های تولیدی کمتر از ظرفیت تولید می‌کنند و ۵۰ درصد بدون هزینه با افزایش تکنیک‌ها می‌توانیم خود را به تولید برسانیم و باید بهره وری سبز را افزایش دهیم یعنی از دور ریز‌ها و پسماند‌ها استفاده کنیم تا افزایش تولید محقق شود. 

** ظرفیت بالقوه دانشگاه آزاد اسلامی در رفع مشکلات اقتصادی ستودنی است 

در ادامه حسنوند، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد گفت: استادان اقتصادی در مملکت زیاد هستند، اما وقتی در مجالس و مباحث شرکت می‌کنم همه از وضعیت اقتصادی گلایه دارند در صورتی که ارائه راهکار در این زمینه مهم است و دانشگاه آزاد در رشد و توسعه فرهنگ قرآنی و اسلامی و ایرانی با وجود استادان پرشکوفا توانایی زیادی دارد و اقتصادی مقاومتی بنا بر تاکیدات مقام معظم رهبری بسیار راهگشاست که اگر از همان ابتدا توجه می‌کردیم بسیاری از مشکلات حل می‌شدند که استادان دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه تاثیر زیادی دارند که پیشنهاد می‌کنم استادان اقتصاد دانشگاه آزاد دور هم جمع شوند و راه حل‌های متفاوتی جهت اقتصاد مملکت ارائه دهند و آنرا نزد وزیر اقتصاد ببرند؛ چرا که دانشگاه آزاد اسلامی عزم ملی دارد و می‌تواند در این زمینه موثر واقع شود. همچنین برای تحقق شعار سال نیازمند تولید هستیم، در غیر اینصورت اشتغال زایی میسر نمی‌شود.

** باید به درستکاری‌های علمی توجه ویژه داشته باشیم 

در ادامه، مرجان جعفری روشن استاد تهران مرکزی گفت: در دیدگاه سیستمیک رفع نیاز بولد است و دانشگاه باید به مسائل و نیاز‌های اساسی بخش‌های مختلف توجه کند. باید به درستکاری‌های علمی توجه ویژه‌ای داشته باشیم، اگر قرار است خریدار کار علمی ما باشند باید در ابتدا درستکار باشیم و اگر لازم است دفتری در این زمینه تاسیس کنیم و همچنین عدالت مهم‌ترین دغدغه و ارزش فلاسفه اسلامی و مسیحی بوده است که آیا در این زمینه تلاش می‌کنیم و استادان مدعو به صورت عادلانه از مطالب علمی بهره مند می‌شوند؟ 

** ایران باید با کمک ابزار‌های مالی و اسلامی اقتصاد را به ثبات برساند

در ادامه، هوشمند استاد واحد اسلامشهر اضافه کرد: تورم به معنای افزایش نقدینگی است که سیاستمداران برای کنترل و مهار آن چه کرده اند؟ بانک مرکزی انتظارات نقدینگی را چگونه کنترل کرده است؟ مالزی و کشور‌های دیگر با کمک ابزار‌های مالی و اسلامی توانسته اند اقتصاد خود را به ثبات برسانند، اما چرا این موضوع در ایران محقق نشده است؟ در بحث شوک‌های تورمی دولت چه نکته مثبتی را محقق کرده است؟

** نیازمند بازنگری مولفه‌ها برای تحقق شعار سال هستیم 

در ادامه، معصومه رشاد عضو هیئت علمی رودهن گفت: در کنترل بحث رشد و اقتصاد و توسعه نیازمند برنامه استراتژیک در حوزه‌های ملی و بین المللی هستیم. از مولفه‌ها باید در بحث گفتمان اقتصاد و تولید و مهار تورم بازنگری کنیم، رفع مشکل جامعه و مباحث علمی این است که باید دوباره شاخصه‌ها تدوین شوند برای مدیریت بحران به نحو احسن بائو مجدد در مولفه‌ها و شاخص‌هایی بازنگری شود که می‌خواهیم آن‌ها را در تحقق شعار سال مورد استفاده قرار دهیم. اقتصاد جدای از سیاست و فرهنگ نیست و باید مولفه‌های سیاست و فرهنگ هم بازنگری شود و دانشگاه آزاد اسلامی این ظرفیت و پتانسیل را داراست.

** دولت برنامه ریزی مناسبی در جهت جلوگیری از افزایش قیمت‌ها داشته باشد 

در ادامه موحدی استاد واحد شهریار دانشگاه آزاد گفت: برای تحقق شعار سال مسیر سختی در نظر داریم، اما با برنامه‌های مناسب می‌توانیم این مسیر را توسعه ببخشیم. نظام بانکی بزرگترین معضل است که نرخ سود بانکی به مردم در دولت گذشته با توضیحات اقتصادی کاهش یافته است، اما افزایش نرخ سود بانکی را بالا برده ایم تا ملت به سمت بانک‌ها سوق داده شوند و وقتی بانک‌ها مجبور به سود دادن ۲۰ تا ۲۳ درصدی شوند مجبور به ساخت و ساز می‌شوند و دیگر نمی‌توانند آن سود را وارد تولید کنند که در این زمینه تناقض وجود دارد. معضل مهم دولت در بحث بنزین هم مطرح است که اگر بخواهیم افزایش قیمت داشته باشیم تورم بالا می‌رود و قیمت محصولات هم افزایش می‌یابد و دولت در آینده باز همین سیاست را بکار می‌گیرد و درگیری‌ها و افزایش قیمت هم شاهد خواهیم بود؛ بنابراین تدبیری باید اندیشیده شود تا سالانه درصدی مشخص را پیش بینی کنیم تا قیمت‌ها یکباره از ۱۵۰۰ تومان به ۱۵ هزار تومان افزایش نیابد.

** کنترل نرخ ارز مهار تورم و رشد تولید را به همراه دارد 

در ادامه محمدی نژاد عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات اضافه کرد: تورم در اقتصاد به مشابه تب در بیمار است. تورم ناکارآمدی اقتصاد خواهد بود. مشکل در اقتصاد ایران از آنجایی شروع می‌شود که قیمت‌ها بالا می‌رود، اما یکسری مولفه‌ها و فاکتور‌ها در اختیار دولت است. ناترازی‌ها در بودجه دولت و بانک‌ها است که ما فکر می‌کنیم در حال خدمت است، اما اینگونه نیست و خود را در قالب تورم در اختیار مردم قرار می‌دهد. تا نتوانیم نرخ ارز را کنترل کنیم تورم اجتناب ناپذیر می‌شود و بازار مرغ و گوشت و خودرو به مشکل می‌خورد که اگر بتوانیم این مشکلات را بهبود ببخشید صددرصد معضلات حل می‌شود؛ بنابراین این‌ها ریشه در هم دارند و از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند. مقام معظم رهبری فرموده اند که رشد تولید مهم‌ترین شاخصه مهار تورم است؛ که بنابر این گفته اگر نتوانیم مشکلات را حل کنیم دیگر مهار تورم و رشد تولید امکان پذیر نیست.

** متوسط سرانه سالانه پرداختی دولت بابت هر دانشجو ۱۰ میلیون تومان است 

در ادامه، داریوش جاوید معاون توسعه و مدیریت منابع دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: افراد متخصصی از مسئولان کشور در سال‌های اخر اعلام کرده اند متوسط سرانه‌ای که دولت بابت هر دانشجو به وزارتین و دانشگاه‌ها می‌دهد ۵۶ تا ۶۰ میلیون تومان است، اما این عدد سرانه در دانشگاه آزاد اسلامی بین ۹ تا ۱۰ میلیون تومان است. آموزش و پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی معادل یک ششم تا یک هشتم دولت انجام می‌دهیم که این موضوع روی تورم اثر می‌گذارد. دانشگاه آزاد در زیرساخت‌ها پتانسیل بزرگی دارد و در جلسات هیئت امنا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها همواره معیشت افراد بوده است. ۵ اتفاق در کشور رخ داد که اگر نبود دانشگاه آزاد اسلامی با چالش رو به رو می‌شد، یکی اینکه ویروس کرونا در ۳ سال گذشته باعث شد تا اقتصاد‌هایی که وابسته به دولت نبودند دچار بحران شوند، دوم اینکه به اندازه کشور چین مراکز آموزش عالی داریم و سوم؛ با کاهش هرم جمعیت جهان مواجه شده ایم و چهارم اینکه ۱۴۰۰ میلیارد تومان در دو سال گذشته بابت بازنشستگان پول پرداخته ایم که از قبل در صندوق ذخیره، ذخیره اجرایی نشده بود و نکته پنجم هم اینکه اعلام می‌کنم در دو سال گذشته اگر استادی در دانشگاه آزاد اسلامی پست اجرایی ندارد و از اسفند ۱۳۹۹ تا کنون حقوقش کمتر از دو برابر اضافه شده است باید بگویم که دانشگاه آزاد اسلامی و هیئت امنا به دنبال این است که دغدغه‌های اقتصادی را با کمک خود استادان حل کند. در سال گذشته حداکثر شیب افزایش بین ۵ درصد تا ۳۹ درصد بوده که اگر میانگین آنرا در نظر بگیریم عدد ۲۰ تا ۲۵ درصد را به نمایش می‌گذارد و یعنی تا ۵ درصد بیشتر افزایش شهریه نداشته ایم این موضوع نشان می‌دهد که دانشگاه آزاد اسلامی در مهار تورم با یک ششم تا یک هشتم کمک وزارتین کنترل می‌کند.