دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: امروزه انقلاب پلتفرم‌ها است

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در گردهمایی جهادگران عرصه فناوری اطلاعات حوزه‌های علمیه که در باغ موزه دفاع مقدس قم برگزار شد با اشاره به اینکه فناوری یا تکنولوژی یکی از سه قسم فلسفه در یونان و رم بوده است، گفت: فلسفه را به علوم نظری، عملی، تولیدی تقسیم می‌کرده اند و مصداق بارز علوم تولیدی در آن زمان شعر بوده است.

وی افزود: این تقسیم ثلاثی پس از ورود به تفکر و فلسفه اسلامی، به تقسیم ثنائی، یعنی فلسفه نظری و فلسفه عملی تبدیل شد؛ در فلسفه نظری که الهیات و ریاضیات و طبیعیات بود در ادامه طبیعیات به تکنولوژی پرداختند و حکیمان آن زمان متوجه این نکته بودند که باید علوم توحیدی و فناورانه در ادامه علوم طبیعی قرار گیرند و این الگو را در علوم طبیعی مدرن نیز پذیرفته اند، لذا علوم مهندسی زاییده علوم طبیعی و علوم پایه است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه هر بحث فناورانه پیوندی با علوم طبیعی و علوم انسانی دارد، خاطرنشان کردند: هنگام ورود به فناوری‌های اطلاعات یا فناوری هوش مصنوعی باید به دو بال علوم طبیعی و علوم انسانی توجه شود و علوم فناوری با استفاده از شناخت اشیا طبیعی و شناخت انسان می‌خواهد به خلق اشیا مصنوعی بپردازد و شناخت چگونگی خلق اشیا مصنوعی مبتنی بر این دو دانش طبیعی و انسانی است.

وی با بیان اینکه در آغاز انقلاب صنعتی پنجم هستیم، عنوان کردند: اگر بخواهیم در حوزه‌های علمیه به عرصه فناوری هوشمند ورود کنیم، باید بدانیم در آغاز انقلاب صنعتی پنجم هستیم؛ در انقلاب صنعتی اول که از ۱۸۴۰ تا ۱۸۶۰ میلادی بود، دگرگونی در صنعت و کشاورزی و تولید و ترابری رخ داد و صنعتی شدن یعنی استفاده از نیروی ماشین بجای استفاده از نیروی حیوان.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه افزود: در انقلاب صنعتی دوم که از ۱۸۶۰ تا ۱۹۱۴ اتفاق افتاد، تولید خط آهن، مواد اولیه برای پیشرفت صنعت شکل گرفت؛ سومین انقلاب صنعتی که انقلاب دیجیتال نام دارد، پس از پایان جنگ جهانی دوم شروع شد و تولید اولین رایانه Z ۱ شکل گرفت و چهارمین انقلاب صنعتی با تغییرات سریع فناوری، صنایع و الگو‌های اجتماعی و امنیتی در قرن ۲۱ به منظور افزایش اتصال‌های متقابل و اتوماسیون‌های هوشمند و فراگیر که از آن به هوش مصنوعی می‌توان یاد کرد، شکل گرفت و ویرایش ژن، رباتیک پیشرفته، رایانش ابری از جمله اتفاقات این دوره بوده است.

وی با اشاره به اینکه انقلاب صنعتی پنجم بازگشتی به محوریت انسان است، اظهار کرد: انقلاب صنعتی اول تا چهارم به دنبال جانشینی ابزار به جای انسان است؛ در انقلاب صنعتی پنجم که در آغاز آن هستیم و هنوز شکل نگرفته است، شاهد فناوری‌های نرم اجتماعی مبتنی بر علوم انسانی از قبیل انسان شناسی، روان شناسی، جامعه شناسی و مردم شناسی هستیم؛ و فناوری‌های آموزشی، فناوری حکمرانی، فناوری گردشگری و... از فناوری‌های نرم اجتماعی هستند.

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه فناوری اطلاعات ترکیبی از فناوری نرم و سخت صنعتی و فناوری نرم اجتماعی است، بیان کرد: حوزه‌های علمیه اگر می‌خواهد ورود به فناوری‌های هوشمند کند صرفا یک فناوری نرم و سخت مهندسی نیست که یکسری ابزار و امکاناتی را به کار بگیریم و در اهداف حوزوی استفاده کنیم و قطعا نیاز به فناوری‌های نرم اجتماعی است؛ و همه فناوری‌های نرم اجتماعی که در دنیا شکل گرفته اند، اومانیسیتی سوبژکتیویستی و سکولاریستی هستند.

وی افزود: اگر بخواهیم ورود حکیمانه در عرصه فضای مجازی داشته باشیم باید علاوه بر فناوری نرم و سخت مهندسی به فناوری نرم اجتماعی توجه کنیم و این فناوری نرم اجتماعی به ما جهت می‌دهد که چگونه ورود کنیم و دچار آسیب نشویم.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه ادامه داد: در فناوری گردشگری در تفکر انقلاب اسلامی ایران، فناوری نور و راهیان پیشرفت شکل گرفت، راهیان نور، فناوری اجتماعی نوینی است؛ مردم سالاری دینی نیز فناوری نرم اجتماعی است؛ فناوری آموزشی مبتنی بر تربیت عقلانی نیز فناوری نرم اجتماعی است؛ در گذشته هم این فناوری بوده است، استعمار گری فرعون نسبت به بنی اسرائیل بواسطه همین فناوری اجتماعی بوده است لکن دیسیپلین وجود نداشت، ولی اصلش بوده است، فناوری تحقیر، فناوری تحریم، و مقابلش فناوری مقاومت است؛ شهدا از فناوری نرم اجتماعی مقاومت استفاده کردند و توانستند بر دنیای استکبار غلبه پیدا کنند.

وی با اشاره به اینکه امروزه انقلاب پلتفرم‌ها است، گفت: اینکه گمان کنیم با مدل حکمرانی هرمی که مجمعی از بالا دستور دهد و اتفاقاتی رخ دهد، باور ندارم که این مدل در مدیریت و حکمرانی فضای مجازی و هوش مصنوعی بتواند موفق باشد بلکه باید به فکر معماری حکمرانی نوین باشیم، و تعبیر کردم به حکمرانی هوش حکمی.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: حوزه علمیه بیش از آنکه نیاز داشته باشد به هوش مصنوعی در راستای اهدافش بپردازد، نیازمند آن است که مدل و الگوی حکمرانی هوش مصنوعی خودش را مشخص کند.

وی با بیان اینکه علت نام گذاری هوش مصنوعی آن است که در تفکر فلسفه غرب زادگرایی مطرح نیست و حتی در اشیاء حقیقی هم به زادگرایی قائل نیستند، گفت: وقتی غرب، زادگرایی را قبول نداشته باشد، می‌گوید هوش مصنوعی ومی گوید هوش مصنوعی صنعت است نه خلقت؛ ولی ما معتقد به هوش حِکَمی هستیم که محتاج به حکمرانی است که بهترین مدل آن حکمرانی حکمی ولایی است.