کاهش ۷ سانتیمتری میزان فرونشست سالانه تهران

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا به نقل از سازمان نقشه برداری کشور، معصومه آمیغ پی رییس اداره ترازیابی دقیق و تداخل سنجی راداری این سازمان اعلام کرد: فرونشست زمین یکی از مخاطرات جدی است که متاسفانه به علت استخراج بی رویه منابع آب زیرزمینی در مناطق گسترده‌ای از کشور در ۲۵۴ منطقه در حال رخ دادن است.

وی خاطرنشان کرد: این پدیده در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را برای مناطق دچار آن ایجاد کند. فرونشست می‌تواند باعث تغییر ناهمسان در سازه‌هاى انتقال آب و نیرو، شکست و یا بیرون‌زدگى لوله جدار چاه‌ها، ایجاد اختلال در بهره‌بردارى از منابع آب زیرزمینى، کاهش برگشت‌ناپذیر تمام یا بخشى از منابع مخازن آب زیرزمینى در نتیجه از بین رفتن یا کاهش تخلخل مفید نهشته‌ها، کاهش میزان نفوذپذیرى سطحى و پیرو آن گسترش پهنه‌هاى بیابانى و سیلابى شده و در نهایت تخریب شریان‌هاى حیاتى، زیرساخت‌ها و سازه‌هاى مهم را موجب شود. مسلماً شناسایی محدوده‌ها و الگوی فرونشست و برآورد نرخ آن نقش به‌سزایی در مدیریت وکنترل این پدیده خواهد داشت.

آمیغ پی افزود: سازمان نقشه‌برداری کشور به‌عنوان متولی پایش تغییرات پوسته زمین در راستای تحقق اهداف برنامه ملی کاهش خطر حوادث و سوانح  مصوب ۲۴ آذر ۱۴۰۰ شورای عالی مدیریت بحران کشور، با در اختیار داشتن تجهیزات مورد نیاز و افراد متخصص در اندازه‌گیری و تحلیل نتایج، اقدام به تهیه نقشه‌های فرونشست و اعلام نرخ آن در سطح کشور با استفاده از داده‌ها و اطلاعات مکانی موجود، شبکه‌های مبنایی مختلف و تصاویر ماهواره‌ای کرده است.

این مقام مسئول در سازمان نقشه برداری کشور اذعان کرد: از طرفی به علت مخاطرات جدی پدیده فرونشست در مناطق مسکونی و شهری، پایش میزان فرونشست مناطق شهری یکی از مطالعاتی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت و رشد و تغییرات غیر معمول میزان فرونشست در این مناطق باید بررسی شود.

وی ادامه داد: با توجه به اهمیت استان و شهرستان تهران و از آنجایی برخی از مناطق شهری و سازه‌های مهم در منطقه فرونشست واقع شده، پایش مداوم  پهنه فرونشست تهران از سال ۱۳۸۰ در دستور کار سازمان نقشه‌برداری کشور قرار دارد و بر این اساس محاسبات ماهیانه و سالیانه بر اساس پردازش‌های راداری و محاسبات ژئودتیکی صورت گرفته است.

به گفته آمیغ پی اولین گزارش کمی از شناسایی فرونشست تهران در سال ۱۳۸۰ توسط سازمان نقشه برداری صورت پذیرفت. با توجه به تکرار مشاهدات ترازیابی شبکه درجه یک کشور امکان بررسی تغییرات ارتفاعی مسیر‌های ترازیابی موجود بود.

وی تصریح کرد: بررسی وضعیت تغییر ارتفاعی مسیر‌های ترازیابی درجه یک نشان دهنده فرونشست دشت شهریار بود. نتایج نشان دهنده نشستی معادل ۲۰.۱ متر در طول ۹ سال در ایستگاه ترازیابی واقع در در امتداد بزرگراه آزادگان بود.

رئیس اداره ترازیابی سازمان نقشه برداری کشور گفت: همچنین بر اساس مقایسه ارتفاع بنچ مارک‌های ترازیابی در سال ۱۳۸۰ مناطق متعددی از فرونشست در کشورشناسایی شد. تمام این مسیر‌ها در حوزه آبخوان‌هایی که با کاهش سطح آب زیر زمینی مواجه بودند، قرار داشتند.

وی تأکید کرد: به منظور بررسی گستره فرونشست پس از این به کارگیری تکنیک تداخل سنجی راداری در دستور کار قرار گرفت و نقشه‌های پهنه و نرخ فرونشست دشت‌های کشور از جمله دشت تهران با استفاده از این تکنیک و با صحت سنجی نتایج آن با مشاهدات ترازیابی دقیق و مشاهدات GPS در سازمان نقشه برداری انجام شد.

آمیغ پی بیان کرد: نتایج آخرین محاسبات و پردازش‌های انجام شده نسبت به نقشه پهنه فرونشست مناطق شهری شهر تهران بر اساس پردازش‌های راداری بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ نشان دهنده کاهش چشمگیر نرخ بیشینه فرونشست از ۲۰.۶ سانتی متر در سال  در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ به ۱۳.۲ سانتی متر در سال در بازه زمانی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ رسیده است.