دکتر علی‌محمدزاده: با سبک زندگی سالم میتوان از 70 تا 90 درصد از خطر سرطان در امان ماند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، دکتر خلیل علی‌محمدزاده در تشریح بیماری سرطان گقت: در سرطان، سلول‌ها توانایی تقسیم و رشد عادی خود را از دست می‌دهند و این امر منجر به تسخیر، تخریب و فساد بافت‌های سالم می‌شود.در واقع توده و یا تومور، اجتماع سلول‌های سرطانی و تخریب سلول‌های بافت‌های سالم است.

وی افزود: حالا اگر این تومور، به لایه‌ای محدود ختم شود، تومور خوش خیم خواهد بود ولی اگر به سایر بافت‌ها و ارگان‌ها سرایت کند و قابلیت پخش شدن و دست‌اندازی داشته باشد، تومور بدخیم نامیده می شود و در واقع ما به تومور بدخیم، سرطان می‌گوییم.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد با بیان اینکه در بروز انواع سرطان‌ها، عوامل محیطی و سبک زندگی نقش بارزی دارند، خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد 5 تا 10 درصد سرطان‌ها به علت مشکلات ژنتیکی است و ریشه‌ی 90 تا 95 درصد سرطان‌ها به عوامل محیطی و سبک زندگی برمی‌گردد. بنابراین شناسایی این عوامل و اصلاح سبک زندگی از مهمترین راه‌ها در پیشگیری از سرطان است.

وی گفت: 15 درصد مرگ و میرها در جهان ناشی از سرطان‌هاست و 70 درصد این مرگ و میرها در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط اتفاق می‌افتد. برخی مطالعات در انگلیس نشان داده است که؛ با سبک زندگی سالم و مناسب می‌توان از 70 تا 90 درصد از خطر سرطان در امان ماند.

دکتر علی محمدزاده با تاکید بر اینکه سرطان علاوه بر تهدید زندگی فرد، اضطراب و افسردگی در جامعه را به دنبال دارد، گفت: بر وضعیت اقتصادی و خانوادگی بیمارانتاثیر مخرب می‌گذارد. ضرر مالی فراوانی را هم در بخش اقتصاد و هم در بخش بهداشت متوجه کشور می کند.بنابراین به هر میزان قادر به جلوگیری از بروز بیماری شویم و یا در مرحله پیشگیری ثانویه، به کشف زودرس این نوع بیماری‌های پرخطر و پرخرج همت کنیم، اقدام بزرگی صورت داده‌ایم.

وی در عین حال تصریح کرد : البته سبک زندگی خاصی که به طور کامل ما را از سرطان دور کند، وجود ندارد، اما می‌توان با درک صحیح از نیازهای خودمان و شناخت عوامل محیطی، تصمیماتی را اتخاذ کرد که احتمال ابتلا به سرطان را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت گفت: برخلاف آمارهای غلطی که در رسانه‌ها گاهی اعلام می‌شود، محققان سرطان می‌گویند؛ تعداد خام افراد مبتلا به سرطان در ایران نسبت به کشورهای غربی معادل 20 تا 25 درصد است. اما نکته‌ی حائز اهمیت در مورد ایران روند رو به رشد ابتلاء به سرطان نسبت به سایر کشورهاست.

به گفته وی، در افزایش بروز سرطان در ایران، افزایش امید به زندگی و درصد بالای سالمندی نقش قابل توجهی دارد. اما گذشته از این علل مهم، عوامل دیگری هستند که نقش آنها فوق العاده است. مثل استعمال دخانیات، آب آلوده، هوای کثیف و تغذیه نادرست و زندگی کم تحرک و در کنار اینها استرس زیاد، به همین دلیل بهداشت، پیشگیری و سبک زندگی صحیح در همه‌ی کشورها به عنوان یک تحول در امر سلامت جامعه، اولویت و اهمیت پیدا می کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: از جمله مشکلاتی که در جامعه‌ی کنونی ما تا حدی نمود دارد و از عوامل دخیل در بروز سرطان پستان در بانوان محسوب می‌شود؛ تاخیر در ازدواج‌ها، بارداری‌ها و عدم شیردهی است. اینها از آن نوع مسایلی است که با مداخلات فرهنگی، آگاهی بخشی و آموزش‌های لازم می‌شود، مورد پیشگیری قرار داد.

به گفته وی، چاقی، مصرف هورمون‌ها، سابقه فامیلی و مصرف غذاهای چرب و پرنمک هم از عوامل دیگر در بروز سرطان پستان در بانوان است. در چنین مواردی هم تغییرات در الگو و سبک زندگی کارساز است. البته توجه به این موارد و سایر مواردی که ذکر می شود در جلوگیری از بروز انواع سرطان‌های دیگر نیز مفید است. همچنین برخی از مطالعاتی که در ایران و جهان صورت گرفته به نقش ورزش روزانه در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه اشاره می کند. به طوری که با حداقل 30 دقیقه ورزش در روز می‌توان 20 تا 40 درصد خطر ابتلاء به این بیماری را کم کرد.

وی افزود: مصرف ریزمغذی‌های گیاهی که با خوردن میوه و سبزی‌ها به ویژه سبزی‌های برگدار و سبزیجات خانواده سیر و پیاز به دست می‌آید، همچنین غلات سبوس‌دار، خشکبار و حبوبات نیز به عنوان یک رژیم غذایی مناسب در پیشگیری از سرطان سینه مطرح است. علاوه بر آن، گفته شده مصرف میزان مناسبی از فیبرهای خوراکی حتی تا 50 درصد می‌تواند احتمال بروز سرطان سینه را کاهش دهد. همچنین مصرف دانه سویا نیز در این ارتباط توصیه شده ولی منظور نظر، محصولات شیرین شده و تصفیه شده سویا نیست.

وی در ادامع این همایش تصریح کرد: یکی از عوامل موثر در بروز سرطان سینه، افزایش وزن است. بنابراین همه ما بایستی از مصرف زیاد شیرینی‌ها، نوشابه‌های قندی و سایر کربوهیدرات‌های تصفیه شده باید خودداری کنیم. همچنین حذف سیگار و الکل از زندگی هم مسئله مهمی است. افراد مرتبط با این مواد و سایر موادی که باعث اعتیاد و وابستگی می‌شوند، به احتمال زیادی در معرض خطر سرطان سینه می‌باشند. برخی‌ها سیگاری نیستند ولی در محیط‌های پر از آلودگی و دود سیگار حضور دارند. این نیز خود عامل خطرزا به حساب می‌آید. علاوه بر آن، کم کردن چربی‌ها ترانس و اشباع شده از رژیم غذایی در پیشگیری از سرطان سینه مهم می‌باشند، توصیه شده به جای این نوع چربی‌های مضر، مصرف روغن زیتون، روغن ماهی، امگا 3 و ویتامین‌های A، D و E در دستور کار قرار گیرند.

دکتر علی محمدزاده افزود: علاوه بر پرهیز از مواد غذایی سرطان‌زا و عوامل عفونی در کاهش خطر این نوع سرطان و سایر سرطان‌ها، اجتناب از تشعشعات غیرضروری، قرار گرفتن مستقیم در نور خورشید، فشارهای روانی، تماس فیزیکی یا استنشاق حشره‌کش‌ها و آفت کش ها نیز سفارش شده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه « از یک طرف سرطان در دنیا رو به گسترش است و انواع جدیدی نیز مرتب مورد شناسایی، و اعلام می‌شوند و از سوی دیگر سبک ‌های زندگی حتی سالم نیز، در حال دگرگونی و فروپاشی می‌باشند»، گفت نمی‌شود دست روی دست گذاشت و تماشاگر ماند باید سبک زندگی را اصلاح کرد. لازمه‌ی اصلاح سبک زندگی افراد، شناخت آنها و محیط اطراف آنهاست. با شناسایی سبک زندگی مردم، می‌توان برنامه‌ریزی‌های لازم جهت سالم سازی محیط، الگوهای زندگی سالم و آموزش جامعهرا فراهم کرد.

وی افزود: سبک زندگی با بسیاری از نقش ها، فعالیت ها، عادات کاری و رفتارهای ما در ارتباط است. این رفتارها همه اش منحصر در تغذیه و مراقبت های بهداشتی نیست، بلکه طیف وسیعی را در بر می گیرد؛ از سرگرمی های فرد تا نحوه ی نقل و انتقال و جابجایی او، از عقاید فرهنگی تا سطح برخورداری از مهارت ها، گاهی فردی از تحصیلات بالا و شغل مناسبی نیز برخوردار است، ولی سبک زندگی مطلوبی ندارد. در این راستا نقش گروه‌های دانشجویی، انجمن‌ها، کانون‌ها، NGO ها و همه جریان‌هایی که جوشیده از دل مردم و جامعه هستند و برای رفع مشکلات دیگران انگیزه و اشتیاق دارند، در کنار گروه‌های مرجع و جریان‌های سیاست‌گذار، راهبردی و برنامه‌ریز، نقش بی‌بدیلی است و من امیدوارم که در سایه ی فعالیت های شما این نوع تشکل های علمی و اجتماعی در دانشگاه ها تکثیر یابد و در جامعه منشاء خدمات فراوان گردد.