از ارزآوری ۲۵ میلیون دلاری تا ساخت حیوان مدل آزمایشگاهی تراریخته

پژوهشگران، فناوران و اعضای جهاد دانشگاهی در سالی که گذشت، همانند سنوات گذشته تمام تلاش خود را برای رفع نیازهای کشور به کار بستند و با دستاوردهایشان، گامی هر چند کوچک در مسیر خودکفایی کشور برداشتند.

**ثبت اختراع «پودر نوشیدنی ضد سرفه عناب فاقد شکر»

در این مسیر جهاددانشگاهی خراسان جنوبی از سال 1396 اقدام به تولید دانش فنی فراورده های متعدد و متنوعی بر پایه محصولات استراتژیک استان کرده که از جمله آن می توان به بیسکویت عناب،کیک عناب، چیپس عناب، شکلات عناب، سرکه عناب ، سرکه زرشک و گل محمدی ،کوکی عناب، مربای پری بیوتیک عناب، سس زرشک، سس عناب و آبنبات زرشک دارای خاصیت تصفیه خون اشاره کرد.

جدیدترین محصول ثبت اختراع شده در این نهاد، فراورده « پودر فوری نوشیدنی ضدسرفه عناب فاقد شکر» است.

هدف از این اختراع را تولید محصول غذا -دارو مفید و موثر در درمان سرفه و گلودرد و سرماخوردگی با  قابلیت حمل آسان، زمان ماندگاری بالا، فاقد شکر و مصرف راحت آن به صورت نوشیدنی با طعم مطلوب و به ویژه خوراندن راحت آن به کودکان است.

**بهبود کیفیت خواب و کمک به تنظیم سطح کلسترول و قند خون با رونمایی از دو داروی گیاهی جدید

از دو داروی گیاهی «لیپوویا» که تنظیم سطح کلسترول، تری‌گلیسیرید و قند خون در بیماران مبتلا به هایپرلیپیدمیا و دیابت نوع دوم را به همراه دارد و همچنین « ول اسلیپ» که به میزان موثری به بهبود کیفیت خواب و درمان اختلالات خواب کمک می‌کند، توسط پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی رونمایی شد.

هر کپسول لیپوویا حاوی 400 میلی‌گرم عصاره خشک برگ گیاه مریم‌گلی است که در اندیکاسیون این داروی گیاهی دارای مجوز از سازمان غذا و دارو ذکرشده که باعث کاهش کلسترول تام، LDL و تری‌گلیسیرید، افزایش HDL و کاهش قند خون در بیماران مبتلا به هایپرلیپیدمیا و دیابت نوع دوم می‌شود.

همچنین تحقیقات در این پژوهشکده نشان داده است که مصرف روزانه یک عدد کپسول وِل‌اِسلیپ، 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب، به میزان موثری به بهبود کیفیت خواب و درمان اختلالات خواب کمک کند. هر کپسول وِل‌اِسلیپ حاوی عصاره خشک گل گیاه رازک 100 میلی‌گرم، گل گیاه بابونه 100 میلی‌گرم، گل گیاه گل ساعتی 100 میلی‌گرم و ریشه گیاه سنبل‌الطیب 25 میلی‌گرم، 60 میل‌گرم منیزیم گلوکونات، 5 میلی‌گرم ویتامین B-6 و 3 میلی‌گرم ملاتونین است.

**انجام ۱۵۴ میلیون بازدید از مقالات مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی (SID)

مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی طی ۱۸ سال فعالیت بالغ‌بر دو هزار و 400 مجله علمی تحقیقاتی را تحت پوشش قرار داده که هم‌اکنون بالغ‌بر یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار رکورد در سایت (SID) وجود دارد.

تا پایان سال ۲۰۲۱ از مقالات مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی ۱۲۶ میلیون بازدید و 40 میلیون دانلود انجام‌شده است که این آمار در پایان سال ۲۰۲۲ به ۱۵۴ میلیون بازدید افزایش یافته است.

**ارزآوری ۲۵ میلیون دلاری جهاددانشگاهی با ساخت پمپ برقی درون چاهی

در چاه های نفت پس از مدتی فشار چاه بنابر دلایل مختلف مانند گذشت طول عمر افت پیدا می کند. فشار پایین چاه باعث می شود سیال نفت به طور طبیعی بالا نیاید. اکنون برای رفع این مشکل از روش های فرازآوری مصنوعی استفاده می کنند که یکی از کاراترین، موثرین و بهینه ترین روش ها استفاده از پمپ های برقی درون چاهی است.

در همین راستا پژوهشگران جهاددانشگاهی با بومی ‌سازی دانش فنی طراحی و ساخت پمپ برقی درون چاهی، کشور را از واردات این کالای ضروری بی نیاز کرده اند؛ این پمپ جزو تجهیزات با تکنولوژی بالا در صنایع نفت و گاز محسوب می‌ شود.

پیش بینی شده که اگر سالانه ۵۰ محصول تولید شود، تقریبا ۲۵ میلیون دلار در سال ارز آوری به همراه خواهد داشت.

ساخت حیوان مدل آزمایشگاهی تراریخته برای تحقیقات دیابت

از دست رفتن توده سلول‌های بتا یکی از ویژگی‌های اصلی دیابت نوع یک و یکی از علائم دیابت نوع دو پیشرفته است.

درک ساز و کار تخریب و بازسازی توده سلول‌های بتا برای پژوهش‌های پیش‌بالینی دیابت ضروری است. به همین دلیل، اندازه‌گیری توده سلول‌های بتا در تحقیقات دیابت حائز اهمیت است. از این رو، روش‌های مختلفی برای ارزیابی و اندازه‌گیری توده سلول‌های بتا ایجاد شده که بیشتر آنان وقت گیر و دشوار یا نیازمند ابزارهای تصویر برداری خاصی است.

یکی از روش‌های بررسی توده سلول‌های بتا استفاده از مدل‌های حیوانی تراریخته است. مدل‌های حیواتی تراریخته متفاوتی ایجاد شده‌اند که می‌توانند پروتئین فلورسانت سبز را تحت کنترل آغازگرهای ویژه سلول‌های بتا مانند آغازگر انسولین، بیان کنند.

در همین راستا پژوهشگران پژوهشگاه رویان با همکاری پژوهشگرانی از سایر دانشگاه‌ها موفق به ساخت یک مدل حیوانی تراریخته برای ارزیابی توده سلول‌های بتا شده‌اند که ابزار مناسبی برای پژوهش‌های بیشتر در زمینه دیابت فراهم کرده است.

تولد «یاقوت»؛ نخستین گاومیش‌ نژاد ممتاز به روش آی وی اف

نخستین گوساله گاومیش‌های نژاد ممتاز به روش آی‌وی‌اف در پژوهشگاه ابن‌سینای جهاددانشگاهی متولد شد.

پژوهشگاه ابن‌سینا پیش از این از روش استحصال سونوگرافیک تخمک و تولید جنین به روش لقاح آزمایشگاهی در تکثیر نژادهای ممتاز گاومیش استفاده نموده است. درحال حاضر پژوهشگاه ابن سینا توانسته است با استفاده از روش (ovum pick up) و لقاح آزمایشگاهی (IVF) برای نخستین بار جنین‌های گاومیش از نژادهای ژنتیکی ممتاز را تولید نماید. انتقال این جنین‌ها تاکنون با چندین آبستنی و تولد دو گاومیش همراه بوده است.

با توجه به محدودیت تعداد گاومیش‌های با خصوصیات برتر ژنتیکی برای استفاده در گاومیش‌‌داری‌های صنعتی، استفاده از فناوری «تولید آزمایشگاهی جنین» با تسریع روند اصلاح نژاد به رونق اقتصادی گاومیش‌داری در ایران بسیار کمک می‌کند.