سال «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» به دانش‌بنیان‌ها چگونه گذشت؟
گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا - مهدیه چوپانی؛ رهبر انقلاب سال ۱۴۰۱، «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرینی»، نام گذاری کردند در تبیین این شعار تنها راه دستیابی به پیشرفت عادلانه و حل مشکل جامعه را حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان خواندند. منظور از اقتصاد دانش بنیان در دیدگاه ایشان دیدگاه علمی و فناورانه به تولید در همه عرصه‌هاست که نتیجه آن، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره وری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابت‌پذیر شدن تولیدات در بازار‌های جهانی و کاهش قیمت تمام‌شده محصولات در داخل خواهد بود.
رفتن به سمت اقتصاد دانش‌بنیان توسط شرکت‌های دانش‌بنیان مزایای مختلفی برای رشد و پیشرفت کشور دارد از طرفی علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، از خروج نخبگان جلوگیری می‌شود و از سوی دیگر باعث خودکفایی کشور در تولید محصولات و تکیه بر سرمایه‌هایی غیر از سرمایه‌های نفتی کشور صورت می گیرد.
هدف از این نامگذاری این است که گره‌های کشور با اقتصاد دانش بنیان، نقش فناوران و فعالان عرصه نوآوری توسط بازیگران این حوزه حل شود و صرفا تحقق این شعار وظیفه معاونت علمی، رئیس جمهور نیست، بلکه باید همه دستگاه‌ها در این زمینه احساس مسئولیت کنند.
**استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان بر اساس نیاز کشور
در قدم اول تحقق شعارسال، باید دستگاه‌های اجرایی مکلف به خرید محصولات این شرکت‌ها شوند تا بدین طریق در مسیر توسعه این شرکت‌ها گام بردارند. همچنین از سوی دیگر از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در جهت افزایش تولیدات، تجاری سازی، برند سازی و تولید انبوه استفاده شود؛ و در نهایت نیز شرکت‌های دانش بنیان هم نباید صرفا به دنبال مسائل مادی و مالی باشد، و تمرکز اصلی شان باید بر اساس محور‌های مورد نیاز کشور صورت بگیرد.
حال مسئله اصلی این است با نزدیک شدن به پایان سال و نامگذاری سال ۱۴۰۱ به نام سال «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرینی» باید دید نهادها و سازمان‌های مربوطه برای رفع نیاز‌های شرکت‌های دانش بنیان چه اقدامات و حمایت‌هایی انجام داده اند و از طرف دیگر شرکت‌های دانش بنیان چه میزان در راستای تحقق این شعار موفق بوده اند و با چه موانع مشکلاتی روبرو بودند. از این رو به سراغ شرکت‌های دانش بنیان رفتیم و درباره دستاوردها، مسائل و دغدغه‌هایشان با آن‌ها گفتگو کردیم.
مرتضی تقوایی مدیرعامل شرکت «بهپویان امین منتظر» که موفق به طراحی سامانه هوشمند کنترل مصرف گاز شده است با اشاره به گام های خوبی که در راستای تحقق شعارسال برداشته شده گفت: ما باتوجه به شعار سال توانستیم زیر ساخت‌های برای توسعه کسب و کارمان ایجاد کنیم و خوشبختانه سال بسیار خوبی برای شرکت محسوب می شود، زیرا شعار سال توانست به توسعه شرکت ما کمک کند و توانستیم دو موضوع را خیلی جدی پیگیری می‌کنیم ابتدا هوشمند سازی در صنعت گاز که قطعی گاز‌ها را مدیریت می‌کند و بحث دیگر هوشمند سازی در صنعت آب که با ذخیره سازی آب در حوزه برق و هم در حوزه تنش آبی موثر است؛ و از طرفی دیگر با تغییراتی که در معاونت علمی و پارک‌ها صورت گرفت امیدواریم که باعث سرعت و تسهیل فرآیند شرکت‌ها و در نتیجه برآیند مثبت فعالیت‌ها شویم.
**معنا دار کردن فعالیت‌های دانش‌بنیان‌ها در راستای تاثیرگذاری در صنعت
وی در ادامه افزود: اما برخی پروژه‌ها نیاز به سرمایه گذاری و حمایت مالی صندوق نوآوری و شکوفایی دارد که این اتقاق نمی‌افتد مگر با تزریق سرمایه به صندوق که آن‌ها بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن سرمایه در اختیار شرکت‌ها و مجموعه قرار دهند.
مدیر عامل این شرکت دانش بنیان ادامه داد: معاونت علمی ریاست جمهوری سعی دارد که با معنی دار کردن فعالیت‌های شرکت‌های دانش بنیان‌ها تاثیرگذاری بیشتری در صنعت داشته باشند.
**لزوم پذیرش فضای اجتماعی برای همکاری با دانش بنیان ها
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در حال حاضر مشکل اصلی شرکت‌های دانش بنیان‌ها در پذیرش فضای اجتماعی و جامعه است بدین معنا که کارفرمایان تمایل کافی، لازم و اعتماد برای کار با شرکت‌های دانش بنیان‌ها و به کارگیری محصولات آن ها ندارند.
تقوایی یادآورشد به کارگیری محصولات دانش بنیان باید الویت جامعه قرار بگیرد؛ و اگر این همکاری و حمایت در نهادینه شودمی توانیم با کاهش هزینه‌ها بهره وری بیشتر و اتلاف منابع کمتری داشته باشیم.
**دریافت مجوز؛ پاشنه آشیل دانش‌بنیان‌ها
افشین بهمرام مهربان، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان که در حوزه ربات‌های صنعتی فعالیت می کند از مشکلاتی که در حال حاضر شرکت‌های دانش بنیان درگیر آن هستند گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان برای دریافت مجوز‌های آموزشی به سازمان فنی و حرفه‌ای یا دانشگاه‌ها مراجعه می‌کنند، اما در این زمینه دستورالعمل‌های دقیق و شفافی وجود ندارد؛ و بازه زمانی طولانی مدتی را درگیر این پروسه می‌شوند.
عدم وجود دستورالعمل های دقیق در راستای کسب مجوز شرکت های دانش بنیان یکی از اساسی ترین مشکلات سرراه است
وی در ادامه این موضوع را به عنوان پیشنهاد مطرح کرد که دولت می‌تواند دستور دهد تا شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فناوری خود مجوز دریافت کرده و سپس برای دانشجویان دانشگاه‌های کشور مباحثی را آموزش دهند؛ چرا که در این زمینه متخصص هستیم و باید از برخی بروکراسی‌های اداری معاف می‌شدیم.
بهمرام مهربان ادامه داد: هم اکنون مهاجرت از سمت دانشجویان و اعضای هیئت علمی به شرکت‌های دانش‌بنیان رسیده که به صورت گروهی از ایران مهاجرت می‌کنند. درواقع، کم‌توجهی دولت به شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه مشکلاتی زیادی را ایجاد کرده است. برای مثال حمایت‌ها می‌تواند به اینصورت باشد که دولت کالا‌های دانش‌بنیان شرکت‌ها و خدمات آن‌ها می‌توانند تا ۳ سال معاف از پرداخت مالیات باشند و سپس اگر تولید محصولات شرکت‌ها ادامه نداشت باید مالیات‌ها را پرداخت کنیم.
امیر سالار جعفرپیشه مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «توان دانش مهرسام» که در حوزه طراحی و تولید و مشاوره فناوری توانبخشی و ورزشی، و تولید تجهیزات فعالیت می‌کند در رابطه با شعار سال و حمایت‌های نهاد‌های ذیربط خاطر نشان کرد: مقام معظم رهبری در ۲ دهه اخیر هر ساله به حوزه تولیدات داخلی توجه و عنایت مخصوص داشتند که باعث خرسندی و افزایش انگیزه در ما تولیدکنندگان و تیم‌های تولیدی شده است. حمایت‌هایی از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری شده، اما ما خواستار حمایت‌های معنوی و مادی همیشگی دولت هستیم تا پیشروی، استقامت و پایداری‌مان در این مسیر جهادگونه تا لحظه‌ای که جان در بدن داریم پا برجا بماند.
**عدم حمایت جامعه از محصولات دانش بنیان
محمدجواد زمانی مدیرعامل شرکت «پرتو نور آسمان» که در زمینه تولید و طراحی لام‌های دیجیتال پزشکی فعالیت می‌کند افزود: متاسفانه مشکل اصلی ما عدم حمایت جامعه هدف ما از محصول ایرانی است، چون هنوز اکثر شرکت‌ها تمایل به خرید و استفاده محصول خارجی دارند. در حالی که محصول ایرانی با همان کیفیت و حتی پشتیبانی و خدمات پس از فروش موجود است. از طرف دیگر خیلی از دانشگاه‌ها از این لام‌های دیجیال شناختی ندارند که باید با آگاهی از مزیت‌های این لام‌ها دانشجویان و دانشگاهیان به سمت تهیه این محصول ایرانی سوق دهیم؛ و اگر این حمایت‌ها صورت بگیرد ما هرچه بیشتر میتوانیم محصول خود را ارتقا دهیم؛
** کلام آخر
از این رو با نگاهی به صحبت های فعالان شرکت‌های دانش بنیان و فعالیت‌های صورت گرفته توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری می‌توان به این نتیجه رسید که این نهاد توانسته است قدم‌های خوب و مثبتی را در راستای حل مشکلات دانش بنیان‌ها و تسهیل فعالیت آن‌ها بردارد، اما باتوجه به رشد قابل توجه شرکت های دانش بنیان در سال های اخیر همچنان این حمایت ها و اقدامات کافی نیست و باید روند مجوز دهی به شرکت‌های دانش بنیان توسط نهادها و سازمان های مربوطه تسهیل شود .
از سوی دیگر شرکت‌های دانش بنیان باید محصولات خود را به گونه‌ای هدفمند به جامعه معرفی و عرضه کنند که شرکت‌ها و نهادها تشویق به استفاده از محصولات آن‌ها شوند مثلا استفاده از ضمانت های خرید مختلف، عقد قرارداد‌هایی که ریسک زیادی برای خریدار ندارد .
در پایان اینکه فعالیت شرکت‌های دانش بنیان معامله‌ای دو سر سود برای کشور محسوب می‌شود که علاوه بر جلوگیری از خروج نخبگان و اشتغال زایی مانع خروج ارز می‌شود. و حمایت آن ها به نفع همه افراد جامعه خواهد بود.
انتهای پیام/