ارزآوری صادرات برق ۹۰ درصد کاهش یافت/کسری ۳۰ هزارمگاواتی توان برق

مهدی عرب صادق، کارشناس ارشد انرژی در گفتگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه به صورت کلی صنعت برق دچار یک فرصت سوزی بزرگ شده است، گفت: به نظر می‌رسد بیش از آنکه شاهد ناترازی تولید و مصرف در صنعت برق باشیم، شاهد ناترازی بین ادعا و عمل مسئولان این حوزه هستیم. از سویی دیگر بیش از آنکه تحریم‌های اقتصادی بین المللی بر این صنعت اثرگذار باشد، خود تحریمی داخلی به این صنعت آسیب جدی زده است و مسئولان این حوزه سرگرم گزارش‌های ویترینی هستند و به دستگاه‌های بالادست، خطا‌های محاسباتی تحمیل می‌کنند. به این ترتیب در بسیاری از موارد شاهد اجرای سیاست‌هایی هستیم که در ذات، ترک فعل محسوب می‌شوند؛ به طور مثال خاموشی دادن به صنایع موجب می‌شود که قیمت تمام شده نهایی محصول آن‌ها افزایش قیمت داشته باشد و فرصت صادرات غیر نفتی از کشور سلب می شود، به این ترتیب در راستای تعدیل و مناسب سازی کالای نهایی بخش تولید، ترک فعل های اساسی رخ داده است.

وی ادامه داد: سیکل کارکردی بسیاری از صنایع مهم مثل فولاد زمان بر است و برای اینکه به نقطه کار ایده آل برای آغاز فعالیت برسد، زمان نیاز دارد که در صنعت به زمان راه اندازی شناخته می‌شود، در بسیاری از موارد شاهد هستیم که در زمانی که این فرآیند به نقطه کاری ایده آل فعالیتی می‌رسد، تسلیم خاموشی اجباری وزارت نیرو می‌شود که قطعا به این صنعت از نظر ارزشی و فنی، آسیب جدی آشکار و پنهان وارد می‌شود.

عرب صادق با اشاره به اینکه در حال حاضر غالب تصمیم گیری‌ها در وزارت نیرو فاقد درک صحیح مفاهیم اقتصادی در صنعت برق است و آن را جدی نگرفته اند و گویا نمی‌دانند که اقتصاد در هر حوزه نه صرفا به اعداد که به مفاهیم وابسته است، افزود: این صنعت در ایران عملا ورشکسته مالی است و در تابستان بار مضاعف بر بخش کشاورزی و منابع آبی کشور است، در زمستان هم حوزه نفت و گاز را دجار مخاطره کرده است. فقدان بستر‌های مناسب انرژی برق، حدود یک سوم سال صنایع را از فرصت تولید محروم داشته اند گاهی خاموشی برق در تابستان به آن‌ها تحمیل می‌شود و گاهی در زمستان فرصت‌های مصرف گاز صنایع را از آن‌ها سلب می‌کنند چرا که راحت طلبی و بی توجهی به آینده در صنعت برق بر تدبیر و تلاش غلبه کرده است.

این کارشناس ارشد انرژی توضیح داد: علاوه بر مخاطرات انرژی در داخل کشور به واسطه انباشت ناکارآمدی‌ها در صنعت برق، در رویکرد بین المللی نیز مسئولان این حوزه، فرصت‌های تضمین کننده امنیت ملی را در دیپلماسی انرژی از کشور سلب کرده اند، چرا که صادرات برق از طریق خطوط تبادلی ضمن تقویت پایداری شبکه داخل کشور و افزایش تاب آوری این شبکه می‌توانست ارز آوری مناسبی برای ما ایجاد کند.

**وعده پوشالی به سبک وزارت نیرو

وی اظهار داشت: به عنوان مثال در سال جاری، میزان ۳.۸ میلیارد کیلووات ساعت واردات و ۴.۸ میلیارد کیلووات ساعت صادرات برق داشته ایم؛ یعنی تراز ما مثبت یک میلیارد کیلووات ساعت بوده است، این در حالی است که ۱۰ سال قبل میزان صادرات برق کشور حدود ۱۲ میلیارد کیلووات ساعت و واردات کمتر از ۲ میلیارد کیلووات ساعت بوده است، و این یعنی تراز مثبت ۱۰ میلیارد کیلووات ساعت.

عرب صادق با بیان اینکه از آنجایی که نرخ فروش خارجی هر کیلووات ساعت صادرات برق برای کشور حدود ۱۰ سنت است، افزود: ۱۰ سال پیش درآمد کشور از محل صادرات برق حدود یک میلیارد دلار و در سال جاری حدود ۱۰۰ میلیون دلار بوده است. به عبارتی ارزآوری کنونی کشور در مقایسه با ۱۰ سال گذشته از محل صادرات برق، ۹۰ درصد کاهش داشته است.

این کارشناس ارشد صنعت برق با اشاره به اظهارات اخیر یکی از مسئولین ارشد وزارت نیرو درباره افزایش ۳۵ هزار مگاواتی ظرفیت تولید برق کشور در چهار سال که ۱۰ هزار مگاوات آن از محل انرژی‌های تجدیدپذیر است، توضیح داد: در دولت گذشته در زمینه برنامه ریزی و توسعه و بهبود صنعت برق شاهد ترک فعل‌های متعدد و ناراحت کننده بودیم، آن‌ها می‌دانستند، ولی نمی‌خواستند، این در حالی است که کارگزاران دولت سیزدهم در بخش صنعت برق نیز برنامه دقیق و واقعی برای این صنعت که اوضاع آن در آستانه بحرانی شدن و فرسودگی جدی است، ندارند و هر روز تلفات این شبکه افزایش، راندمان کاهش و قابلیت اطمینان و تاب آوری کاهش می‌یابد.

**از وعده  ۵۰۰ مگاواتی برق در تابستان چه خبر؟

به گفته وی از سویی دیگر حتی در بازه زمانی کوتاه مدت که پیش بینی بسیار ساده‌تر بود، وزارت نیرو متعهد شده بود که در تابستان سال جاری، ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق انرژی‌های تجدیدپذیر اضافه کند که نه تنها چنین نشد، بلکه تقریبا هیچ نشد!

عرب صادق با بیان اینکه طبق اعلام و پیش بینی وزارت نیرو قبل از تابستان جاری، حدود ۱۹ هزار مگاوات کسری توان برق را شاهد هستیم، گفت: اگر به طور دقیق و واقعی بررسی کنیم و نیاز واقعی صنایع را نیز در نظر بگیریم، این کسری توان برق کشور حدود ۳۰ هزار مگاوات است، چرا که وزارت نیرو بر سر راه تولید فرصت‌های جدید اشتغال و صنایع، سنگ اندازی می‌کند و در عمل، فرصت خلق ثروت را از کشور گرفته است؛ سرمایه گذاران را دلسرد و صنایع نیروگاهی کوچک و پراکنده را در معامله دوسر باخت قرار داده اند، به این ترتیب به جرات می توان گفت عملکرد این وزارتخانه، امنیت ملی کشور را در‌مخاطره قرار داده است.