مراکز رشد، مراکزی برای اقتصاد مقاومتی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا به نقل از انتخاب، مرکز رشد، مرکزی است که تحت مدیریت متخصصان حرفه‌ای اداره و در آن خدمات حمایتی به کارآفرینان فارغ‌التحصیل ارائه می‌شود. این مراکز گرچه در کشورمان چندان شناخته شده نیستند اما قریب به 60 سال از آغاز فعالیتشان در جهان می‌گذرد و به مرور چرخه فعالیتشان تکمیل شده است. ایده اولیه ایجاد مراکز رشد برای یک تاجر آمریکایی است، او مالک قطعه ساختمانی وسیع در شهر نیویورک بود اما وسعت آن امکان اجاره کردنش برای اقشار مختلف را سخت کرده بود. به همین دلیل او ساختمانش را به چند بخش تقسیم کرد و به افراد مختلفی اجاره دارد و کم‌کم آن ساختمان به مرکزی برای حمایت از کسب و کارهای نو و افراد صاحب ایده تبدیل شد.

در کشور ما نیز مراکز رشد تحت نظر دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری فعالیت می‌کنند و هدف عمده‌شان حمایت از دانشجویان فارغ‌التحصیل برای کارآفرینی و فعالیت‌های اقتصادی است. این مراکز برای مدت محدودی فضایی را در اختیار کارآفرینان قرار می‌دهند و آنها پس از رونق گرفتن کسب و کارشان باید آن محل را ترک کنند.

این مراکز با تلفیق توانایی پژوهشگران، کارآفرینان و صاحبان صنایع به توسعه سریع فناوری کمک می‌کنند و این کار با همکاری استادان، صاحب‌نظران علمی، متخصصان و پژوهشگران داخلی و خارجی و بهره‌گیری از اطلاعات و تجربیات دیگر کشورها و مراکز تحقیقاتی انجام می‌شود.

دانشگاه آزاد اسلامی نیز بیش از یک دهه است که با مجوز شورای گسترش وزارت علوم و وزارت بهداشت اقدام به راه‌اندازی مراکز رشد کرده‌اند و البته در دوران ریاست جدید با توجه به تاکیداتی که بر موضوع اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصاد مقاومتی وجود دارد بیش از پیش بر توسعه و ارتقای آن تاکید شده است.

حمایت دانشگاه آزاد اسلامی از فارغ‌التحصیلان

چندی پیش دکتر حمید میرزاده، رییس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر ضرورت توجه به مراکز رشد و حمایت از فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی گفته بود: «وظیفه ذاتی دانشگاه ایجاد اشتغال نیست، اما دانشگاه آزاد اسلامی وظیفه خود می‌داند که برای اشتغال فارغ‌التحصیلان برنامه‌ریزی کند و در این زمینه تاسیس مراکز رشد در واحدها زمینه ساز اشتغال فارغ‌التحصیلان خواهد شد.»

توسعه مراکز رشد همچنان در دانشگاه آزاد اسلامی ادامه دارد. به‌طوری که تنها در دو ماهه امسال چند مرکز رشد در واحدهای مختلف این دانشگاه افتتاح شده و به بهره‌برداری رسیده است.

دکتر ابراهیم واشقانی فراهانی، معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به سند چشم‌انداز این دانشگاه، می‌گوید: «دانشگاه آزاد اسلامی باید تا پایان سال 1396، 150 مرکز رشد داشته باشد و البته در حال حاضر نیز 36درصد از مراکز رشد کشور در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت دارند و به دنبال افزایش این سهم هستیم.»

او توسعه کمی و کیفی مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی را از مصادیق اقتصاد مقاومتی دانسته و ادامه می‌دهد: «مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی که با همکاری پارک‌های علم و فناوری یا به صورت مستقل و با مجوز شورای گسترش وزارت علوم و وزارت بهداشت از سال 1385 آغاز به کار کرده‌اند، مجموعه‌ای از خدمات و تسهیلات حمایتی برای ارزش‌آفرینی و ثروت بر مبنای پژوهش‌های فناورانه در اختیار فعالان حوزه کارآفرینی قرار می‌دهند و دانشگاه آزاد اسلامی از شروع فعالیت خود تاکنون 85 مرکز رشد در سراسر کشور راه‌اندازی کرده است و 712 هسته، واحد و شرکت فناور در فضایی بالغ بر 88هزار و 376مترمربع استقرار دارند.»

به گفته معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی هم اکنون کشورمان در تولید علم در منطقه، رتبه اول و در جهان رتبه ۱۵ را دارد اما آنچه که باید مورد توجه قرار بگیرد تبدیل این علم به ثروت است و در این مساله فاصله زیادی تا جایگاه مناسب وجود دارد و مراکز رشد یکی از مواردی است که می‌تواند این فاصله را کاهش دهد. البته در این زمینه، نخستین گام انجام پژوهش‌های ماموریت‌گرا و مساله محوری است که هدفش حل مسائل کشور و شکوفایی اقتصادی کشور باشد.

واشقانی فراهانی همچنین درباره مراحل آغاز فعالیت یک مرکز رشد گفت: «پس از برداشتن قدم‌های اولیه و ظرفیت‌های آشکار و نهان موضوع مشخص می‌شود اما اینکه این ایده ظرفیت ورود به بازار و تجارتی شدن را داشته باشد یا خیر، نیازمند یک برنامه‌ریزی اصولی و جامع است که در مراکز رشد اتفاق می‌افتد.»

مراکز رشد که انکوباتور نیز نامید می‌شوند اهداف عمده‌ای را در سراسر جهان دنبال می‌کنند که کمک به جذب بیشتر کارآموزان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در بازار کار و ایجاد شغل، ایجاد واحدهای صنایع کوچک و متوسط فنی و تخصصی با قابلیت رقابت‌پذیری در بازار کار، نوسازی، انتقال فناوری و استفاده از اکتشافات علمی جدید و افزایش بازدهی نیروی کار بالقوه و استفاده بهینه از این سرمایه عظیم ملی از جمله مهم‌ترین آن‌هاست و در کنار این اهداف، مواردی چون رشد اقتصادی منطقه، تنوع اقتصاد و سرمایه‌گذاران، کمک به زنان، مهاجران و اقلیت‌ها نیز از اهداف ثانویه است. البته در حوزه دانشگاهی عمده تمرکز بر اشتغال‌زایی و حمایت از کارآفرینان دانشگاهی و فارغ‌التحصیل است.