ساخت حیوان مدل آزمایشگاهی تراریخته برای ارزیابی توده سلول‌های بتا

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، از دست رفتن توده سلول‌های بتا یکی از ویژگی‌های اصلی دیابت نوع یک و یکی از علائم دیابت نوع دو پیشرفته است.

درک ساز و کار تخریب و بازسازی توده سلول‌های بتا برای تحقیقات پیش بالینی دیابت ضروری است. به همین دلیل اندازه گیری توده سلول‌های بتا در تحقیقات دیابت حائز اهمیت است. از این رو، روش‌های مختلفی برای ارزیابی و اندازه گیری توده سلول‌های بتا ایجاد شده است که بیشتر آنان وقت گیر و دشوار یا نیازمند ابزار‌های تصویر برداری خاصی است.

یکی از روش‌های بررسی توده سلول‌های بتا استفاده از مدل‌های حیوانی تراریخته است. مدل‌های حیوانی تراریخته متفاوتی ایجاد شده اند که می‌توانند پروتئین فلورسانت سبز را تحت کنترل آغازگر‌های ویژه سلول‌های بتا مانند آغازگر انسولین، بیان کنند. این مدل‌ها نیاز به رنگ آمیزی و ردیابی سلول‌های بتا را از بین می‌برند، اما برای جلوگیری از تهیه حجم زیادی از برش‌های بافت شناسی، یک روش تشخیص پائین دست مکمل نیز لازم است. یکی از روش‌هایی که برای پاک سازی لیپید‌ها از بافت فلورسانت استفاده می‌شود، شستشوی آن با سدیم دودسیل سولفات است.

این روش که پاکسازی سریع بافت بدون آکریلامید (FACT) نامیده می‌شود امکان تصویر برداری ترنس لوسنت از بافت فلورسانت را فراهم می‌کند. یاسر تهمتنی، فاطمه کرمی، بهروز عسگری آبی بیگلو، ساغر پهلوان نشان، امین تمدن و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با استفاده از این فناوری‌های نوین یک مدل حیوانی تراریخته برای ارزیابی توده سلول‌های بتا ایجاد کردند.

مقاله منتشر شده از این دست آورد پژوهشگران ایرانی در نشریه بین المللی BioImpacts، شرح می‌دهد تعداد جزایر لانگرهانس قابل شناسایی در این روش بیشتر از روش‌های مشابه است و پروتئین فلورسانس سبزی که در سلول‌های بتا بیان می‌شود امکان ارزیابی میزان از بین رفتن توده سلول‌های بتا را به سادگی فراهم می‌کند.

ساخت این مدل تراریخته آزمایشگاهی ابزار مناسبی برای پژوهش‌های بیشتر در زمینه دیابت برای پژوهشگران ایرانی فراهم کرده است و گام‌های مؤثر در خصوص غلبه بر این بیماری را تسریع می‌کند.