نگاهی به آخرین وضعیت مهاجرت معکوس نخبگان ایرانی خارج از کشور

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، بیشتر از ۶ سال پیش بود که مرکز تعاملات بین المللی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در راستای جذب استعداد‌های برترایرانی که در دانشگاه‌های خارجی تحصیل می‌کردند برنامه‌ای طراحی کرد.

این برنامه تحت عنوان Connect.isti.ir یا برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور در راستای نیل به اهداف بلند مدت چشم‌انداز علمی کشور و بهره‌گیری از ذخایر علمی و حرفه‌ای سرمایه انسانی خارج از کشور از سال ۱۳۹۵ آغاز شد.

برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی به منظور انتقال دانش، تجربه و ایده‌های فناورانه به داخل با همکاری دانشگاهها، پژوهشگاهها، پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های فناور و مراکز رشد و نوآوری منتخب کشور به عنوان «پایگاه میزبان» اجرا شد تا در قالب حمایت از انجام پروژه‌های تحقیقاتی و فناورانه با محققان ایرانی همکاری کنند.

این همکاری می‌تواند در قالب پسادکتری، فرصت مطالعاتی، استاد مدعو و معین، راه‌اندازی کسب و کار‌های فناورانه، اشتغال در شرکت‌های فناور و برگزاری سخنرانی و کارگاه‌های تخصصی به ارتباط مؤثر متخصص و مراکز علمی و فناوری برگزیده کشور باشد.

** جذب کارآفرینان ایرانی مقیم خارج چه محاسنی دارد؟

جذب ایرانیان مقیم خارج می‌تواند منجر به استفاده از ظرفیت علمی و حرفه‌ای متخصصان ایرانی خارج از کشور در مراکز علمی، فناوری و صنعتی کشور شود ضمن اینکه به ارتقای سطح علمی و حرفه‌ای پایگاه‌های میزبان  منتهی شود.

همچنین فراهم کردن شرایط مناسب جهت توسعه فناوری‌های نوظهور و پیشرفته در کشور و شرایط انتقال مهارت‌ها، روش‌ها و قابلیت‌های خدماتی نوین توسط متخصصان ایرانی خارج از کشور به داخل از دیگر فواید جذب ایرانیان غیر مقیم به کشور است.

معاونت علمی  نیز در راستای کمک به تأسیس شرکت‌های فناور در حوزه‌های فناوری پیشرفته و حمایت از گستـرش فعالیت‌های فنـاورانـه چنین برنامه‌ای را اجرایی کرده است.

این کارآفرینان می‌توانند برای تاسیس شرکت نوپا یا شرکت‌های فناوری از معاونت علمی حمایت شوند.

** چه افرادی مشمول حمایت معاونت علمی می‌شوند؟

مرکز تعاملات بین المللی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، از دانش آموختگـان ۱۵۰ دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی برتـر بر اساس نظام ارزیـابی حمایت می‌کند تا به کشور برگردند و با محققان کشور همکاری کنند.

این متخصصان می‌توانند حداقل یک سال پس از شروع دوره پسادکتری، فرصت مطالعاتی و استاد مدعو و حداکثر ۶ ماه پس از اتمام دوره پسادکتری، فرصت مطالعاتی و استاد مدعو برای دریافت حمایت تاسیس شرکت نوپا درخواست خود را در سامانه ثبت کنند.

دانش آموختگـان ۱۵۰ دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی برتـر بر اساس نظام ارزیـابی می‌توانند پس از پایان دوره پسادکتری، فرصت مطالعاتی و استاد مدعو یا انصراف از دوره، حداکثر تا ۶ ماه برای دریافت حمایت اشتغال در شرکت‌های فناور می‌توانند مورد حمایت معاونت

اساتید دانشگاه‌ها یا موسسات تحقیقاتی برتر با رتبه ۱ تا ۳۰۰ بر اساس نظام ارزیابی با سابقه تدریس تمام وقت در خارج از کشور نیزز می‌توانند از این حمایت‌های معاونت علمی برخوردار شوند.

همچنین دانش‌آموختگان دوره دکتری یکی از دانشگاه‌ها یا موسسات تحقیقاتی برتر با رتبه ۱ تا ۵۰ بر اساس نظام ارزیابی همراه با سابقه دوره پسادکتری در یکی از ۵۰ دانشگاه برتر می‌توانند در صورت تمایل با برنامه معاونت علمی در ایران مشغول فعالیت شوند.

**آخرین وضعیت بازگشت ایرانیان مقیم خارج به ایران با برنامه معاونت علمی

طی این مدت، بسیاری از ایرانیان تمایل داشتند در قالب برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی به کشور باز گردند یا در قالب‌های مختلف با محققان کشور همکاری کنند.

تاکنون با اجرای این برنامه، بیش از ۲۷۰۰ نفر از متخصصان ایرانی در حوزه‌های مختلف همکاری خود را با مراکز علمی و فناوری کشور آغاز کرده اند.

۲۰ درصد این افراد فارغ‌التحصیل از ۲۰ دانشگاه برتر دنیا بوده و حدود ۷۰ درصد این افراد تجربه زندگی بیش از ۵ سال را در خارج از ایران داشته‌اند.

عمده این افراد از دانشگا‌های برتر دنیا از جمله ام‌آی‌تی، استنفورد، هاروارد، برکلی، ایلینوی، میشیگان، ملی سنگاپور،‌ای پی اف ال سوئیس و … فارغ التحصیل شده اند.

بر اساس اعلام مرکز تعاملات بین المللی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، به صورت میانگین روزانه ۳ درخواست از سوی ایرانیان مقیم خارج به کشوروجود دارد.

امسال ۴۶۳ نفر از این افراد که عمدتاً از امریکای شمالی، کانادا، المان، سویس، سوئد و نروژ و استرالیا بودند در قالب این برنامه همکاری خود را آغاز کرده اند.

تاکنون ۲۴۰ استارت اپ و شرکت دانش بنیان در حوزه‌های مختلف تخصصی توسط این افراد راه اندازی شده که زمینه اشتغال تخصصی مستقیم برای بیش از ۲۰۰۰ نفر از بهترین متخصصان و فارغ‌التحصیان داخلی را فراهم کرده است.

تا کنون بیش از ۴۰۰ نفر از محققان بازگشته به کشور در قابل این برنامه جذب هیئت علمی دانشگاه‌های تراز اول داخلی شده که این امر در بالا رفتن سطح کیفی فعالیت‌های پژوهشی، آموزشی و بین المللی دانشگاه‌ها تاثیر شایانی داشته است.