بهینه‌سازی فرمولاسیون و ساخت کِرِم روشن‌کننده پوست
گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ سمانه ذوالقدری دانشیار بیوفیزیک پایه ۱۵، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم و برگزیده رویداد عصر امید در سال ۱۴۰۱ است که موفق شده روی بهینه‌سازی فرمولاسیون و ساخت کرم روشن‌کننده پوست کار کرده و چند پایان‌نامه کارشناسی ارشد را به این موضوع اختصاص دهد.
پشتوانه این طرح پژوهشی، حاصل سال‌ها مطالعه و تحقیق و چاپ مقالات متعدد بین‌المللی در این حوزه است که یکی از این مقالات به عنوان مقاله پراستناد سال ۲۰۱۹ از سوی مؤسسه تامسون رویترز انتخاب شد.
ذوالقدری نویسنده ۶ عنوان کتاب و ۷۷ مقاله علمی پژوهشی و ISI، دارای چند طرح پژوهشی در حوزه‌های نانوفناوری، آنتی‌باکتریال، آنتی اکسیدان، بیوشیمی، بیوفیزیک و ... است.
خبرنگار آنا در راستای بررسی فعالیت‌های علمی پژوهشی ذوالقدری گفت‌و‌گویی را با این عضو انجمن بیوشیمی فیزیک ایران و هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم ترتیب داده است که مشروح این گپ و گفت در پی می‌آید:
آنا: لطفا طرح‌های پژوهشی شاخص خود را با ذکر جزئیات تشریح کنید و بگویید این طرح‌ها چه مشکلی از مشکلات جامعه و صنعت را برطرف می‌کنند و در صورت رسیدن به مرحله اجرا چه کارایی دارند؟
ذوالقدری: عمده فعالیتم در آزمایشگاه تحقیقاتی فناوری‌های نوین زیستی و دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، حوزه استخراج، تخلیص پروتئین‌ها و آنزیم‌ها، سنتز و مشخصه‌یابی ترکیبات و سامانه‌های دارویی با تکیه بر علوم بیوفیزیک، بیوشیمی، بیوانفورماتیک، زیست فناوری و نانو فناوری است.
سنتز نانوسامانه‌های دارویی، استخراج و بهینه‌سازی تولید رنگدانه‌های طبیعی، استخراج پروتئین‌ها و آنزیم‌ها از منابع انسانی، حیوانی، گیاهی و میکروارگانیسم‌ها از عمده فعالیت‌هایم تاکنون بوده است.
اکنون نیز پروژه‌های مختلفی روی پایدارسازی رنگدانه‌های طبیعی و آنزیم‌ها، شناسایی فرمولاسیون‌های بهینه برای ساخت کرم‌های روشن‌کننده، سنتز ژل‌های لیپوزومال با خواص آنتی‌اکسیدان و آنتی باکتریال با استفاده دانش نانوفناوری در قالب طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری و همکاری‌های داخلی و بین‌المللی در حال انجام است.
یکی از مشکلاتی که امروز در جامعه علمی کشور در حوزه تحقیقات به‌ویژه در حوزه تحقیقات زیستی و علوم پزشکی و حوزه صنعت وجود دارد، تهیه و تولید مواد بیولوژیکی با خلوص و پایداری مطلوب و خواص بیولوژیک مناسب است.
شرکت‌های بزرگ دنیا با تکیه بر دانش روز، این مواد را تولید و با قیمت بالایی عرضه می‌کنند. پرواضح است که اگر بتوانیم خودمان آنزیم‌ها و پروتئین‌های مورد نیاز را استخراج و تخلیص کنیم، گام بزرگی در راستای خودکفایی و شکوفایی علمی برداشته‌ایم.
آنا: تازه‌ترین فعالیت علمی پژوهشی در عملیاتی کردن طرح‌هایتان چیست؟
ذوالقدری: تازه‌ترین فعالیت‌های پژوهشی‌ام روی بهینه‌سازی فرمولاسیون و ساخت کرم روشن‌کننده پوست بوده که چند پایان‌نامه کارشناسی ارشد به این موضوع اختصاص یافته است. پشتوانه این طرح پژوهشی، حاصل سال‌ها مطالعه، تحقیق و چاپ مقالات متعدد بین‌المللی در این حوزه است که یکی از این مقالات به‌عنوان مقاله پراستناد سال ۲۰۱۹ از سوی مؤسسه تامسون رویترز انتخاب شد.
از دیگر فعالیت‌های تحقیقاتی، همکاری علمی در حوزه سرطان، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، کووید ۱۹ و ... با پژوهشگران دانشگاه‌های تهران، پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، علوم پزشکی شهید بهشتی تهران، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی فسا، علوم پزشکی لار، علوم پزشکی بندرعباس، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی جهرم و واحد‌های مختلف دانشگاه آزاد کشور است.
آنا: آیا تاکنون طرح‌های پژوهشی به مرحله اجرا رسیده و با نهاد یا دستگاهی قرارداد داشته‌اید؟
ذوالقدری: بله. تاکنون بیش از ۱۰ طرح پژوهشی به صورت بین‌دانشگاهی و در مجموعه وزارت بهداشت؛ درمان و آموزش پزشکی اجرا شده است.
**وجود رانت و انحصاری شدن پژوهش‌ها سد راه پژوهشگران است
آنا: مشکلات سد راه پژوهشگران را چه چیز‌هایی می‌دانید و راهکارهایتان چیست؟
ذوالقدری: اصلی‌ترین مشکلی که هر پژوهشگر عنوان می‌کند، نبود حمایت مالی مطلوب برای انجام فعالیت‌های پژوهشی بوده و دومین مورد وجود رانت و انحصاری شدن پژوهش‌های مورد حمایت مالی است.
حق‌الزحمه ناچیز کارکنان، نبود یکپارچگی در نظام پژوهشی کشور و به‌تازگی وضعیت نامناسب اینترنت از مشکلات این حوزه بوده است.
قطعاً نخستین راهکار برای حل مشکلات موجود، عزم و اراده بر اصلاح آنها و سپس بازنگری در سیاست گذاری‌های علمی در حوزه پژوهشی با مشورت از محققان و پیشکسوتان علمی کشور است.
به هر میزانی که در حوزه صنعت و اقتصاد دانش‌بنیان به دنبال جهش و شکوفایی علمی هستیم، باید به همان میزان از پژوهشگران و طرح‌های آنان حمایت مادی و معنوی به عمل آوریم.
آنا: برای اجرا و به مرحله عمل رسیدن طرح‌های پژوهشی چه مشکلات و چالش‌هایی وجود دارد و راهکارهایتان برای رفع آنها چیست؟
ذوالقدری: به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نخستین چالش را وجود تبعیض بین پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی و سایر مؤسسات علمی در استفاده از امکانات و منابع مالی کشور می‌دانم. تبعیض در حوزه پژوهش و اینکه وابستگی سازمانی یک پژوهشگر- صرفنظر از توان و ظرفیت علمی‌اش- کجاست، موجب تأسف است.
در علم و دانش، ملاک برتری توانایی و تعهد است، نه وابستگی سازمانی؛ اما از دیگر چالش‌های عمومی حوزه پژوهش، شکاف بین صنعت و دانشگاه و بی‌خبری محققان از نیاز‌های صنعت، نبود شبکه تعاملی بین پژوهشگران مختلف، داده‌سازی و مستندسازی در طرح‌های تحقیقاتی به واسطه افرادی که اخلاق پژوهش را زیرپا می‌گذارند و تحقیق اصیل را از اعتبار می‌اندازند.
متأسفانه این آفت هم در مجموعه‌های دولتی و هم مؤسسات خصوصی وجود دارد. همه چالش‌ها، قابل برطرف شدن است، در صورتی که یک نظام تخصصی هماهنگ، امور پژوهشی را مدیریت و بر آن نظارت کند.
آنا: و کلام آخر...
ذوالقدری: پاندمی کرونا درسی بزرگ برای بشریت داشت؛ اینکه نادانسته‌های بشر همواره بر دانسته‌های او غلبه دارند و برای غلبه بر بحران‌های غافلگیرانه چنینی، کشور‌هایی موفق‌ترند که با حمایت از پژوهشگران و محققان خود علاوه بر توسعه مرز‌های دانش با ارتقای سطح فناوری در حل مسائل پیچیده امروزی می‌کوشند، امیدواریم مسئولان کشور بیش از گذشته توجه خود را به این حوزه معطوف دارند.
انتهای پیام/