سبک فرزندپروری نادرست کودکان را تنبل می‌کند

گروه جامعه خبرگزاری آنا، یکی از موضوعاتی که در دنیای امروز برخی والدین و دبیران مدارس را با چالش و مشکل مواجه کرده تنبلی کودکان و نوجوانان است که در سال‌های اخیر این ویژگی بیشتر شده است و در واقع می‌توان گفت که در حال حاضر اکثر کودکان و نوجوان تن‌پرور شده و برای انجام کار‌های خود متکی به دیگران شده‌اند. در حال حاضر تنبلی جزو بیماری‌هایی است که آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی به دنبال دارد. به عبارتی می‌توان گفت تنبلی منجر به ناهنجاری‌های زیادی در جامعه می‌شود. طبق تعاریف تنبل بودن عدم تمایل افراد به‌صرف انرژی برای انجام کار‌های مختلف است. اغلب افراد برای انجام‌دادن کار‌های دشوار یا ناراحت‌کننده تنبلی به خرج می‌دهند. به همین دلیل است که می‌خواهیم غذا سفارش دهیم و تراکنش‌های بانکی را با زدن تنها یک دکمه انجام دهیم. به همین دلیل است که ما در وهلهٔ اول ماشین‌ها را اختراع کردیم تا بتوانیم کار‌های بیشتری را با تلاش کمتر و صرف حداقل انرژی انجام دهیم. ما دوست نداریم تلاش کنیم. ما عاشق راحتی هستیم. بااین‌همه چه کسی ترجیح می‌دهد برای رسیدن به اهداف و انجام کار‌های روزمره سخت‌کار کند، وقتی که می‌تواند دراز بکشد و استراحت کند؟ بعید است که انسان‌ها برای انجام کاری انگیزه پیدا کنند مگر اینکه فکر کنند این کار به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر بقای آن‌ها تأثیر می‌گذارد. برای مثال اکثر افراد از صبح زود بیدارشدن بیزارند، اما به‌ناچار و برای حفظ بقا مجبور به زود بیدارشدن هستند.

با وجود این تفاسیر بایستی بدانیم منظور از تنبلی چیست؟ در همین راستا با روان‌شناسان کودک و نوجوان در خصوص تنبلی در خانواده به گفتگو نشسته که نتیجه را باهم می‌خوانیم: سمانه حقیری با بیان اینکه تنبلی بدین معنی است که فرد تمایل و یا انرژی برای انجام کار‌های روزمره ندارد، عنوان کرد: در این راستا به‌خاطر تنبلی وبی حوصله بودن انسان‌ها وسایلی همچون خودرو، ماشین ظرف‌شویی، لباس‌شویی و سایر محصولات اختراع شده است.

وی با بیان اینکه معمولاً افراد تنبل بهانه‌گیر می‌شوند، اذعان کرد: بهانه‌جو بودن نشانه از تنبلی است هر فرد که دچار تنبلی شده باشد برای انجام‌ندادن کار‌های خود دنبال بهانه و علت می‌گردد.

**افراد تنبل اعتمادبه‌نفس ندارند

این روان‌شناس نوجوان با بیان اینکه معمولاً افراد تنبل اعتمادبه‌نفس ندارند، اذعان کرد: در اکثر مواقع این افراد توانایی و قدرت انجام کار‌ها را در درون خود نمی‌بینند و به همین دلیل بیشتر اوقات ناامید هستند. افراد تنبل بیشتر از سایرین غر می‌زنند.

حقیری گفت: بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های که دراین‌خصوص صورت‌گرفته مشخص شده که افراد تنبل بیشتر از سایرین غر می‌زنند و از موضوعات و اتفاقات شاکی می‌شوند.

**افراد تنبل معمولاً حسودتر از سایر افراد هستند

این زوج درمانگر با بیان اینکه ناامیدی در افراد تنبل باعث می‌شود که دیگر تلاش برای انجام کاری نکنند؛ اذعان کرد: افراد تنبل معمولاً حسودتر از سایر افراد هستند و در واقع به افراد، موقعیت‌ها و ... حسادت می‌کنند، معمولاً کار‌هایی که توسط دیگران هم انجام می‌شود را بی‌ارزش تلقی می‌کنند.

حقیری با بیان اینکه معمولاً افراد تنبل هدف خاصی در زندگی ندارند، اذعان کرد: از طرفی این افراد برنامه، انگیزه و امیدی برای انجام فعالیت روزمره ندارند و معمولاً زمان زیادی (بیش از یک ساعت) از روز را در فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی سپری می‌کنند.

وی بیان کرد: معمولاً افراد تنبل زمان انجام کار‌ها را به تأخیر می‌اندازند و کار‌های و اموری که به آن‌ها سپرده می‌شود را به‌موقع تحویل نمی‌دهند. این روان‌شناس کودک و نوجوان با بیان اینکه افراد تنبل در اکثر مواقع کار‌های خود را نیمه‌تمام رها می‌کنند، ابراز کرد: به طور مثال ممکن باذوق و اشتیاق کتاب موردعلاقه خود را خریداری می‌کنند؛ اما کمتر از یک هفته از خواندن آن دست می‌کشند و آن را نیمه‌تمام رها می‌کنند.

حقیری با بیان اینکه افراد تنبل معمولاً علاقه و تمایلی برای انجام فعالیت‌های ورزشی از خود نشان نمی‌دهند، تصریح کرد: اگر فعالیت ورزشی هم شروع کنند در کوتاه‌ترین زمان ممکن آن‌ها را رها می‌کنند.

وی با بیان اینکه برای درمان تنبلی در کودکان و بزرگسالان باید ابتدا بررسی شود که چرا افراد تن‌پرور شدند، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین عامل که زیربنا سایر عوامل است تنبلی در کودکی است که اگر درمان نشود در بزرگسالی هم به روند زندگی خود ادامه می‌دهد.

این روان‌شناس کودک و نوجوان ضمن تأکید بر اثرگذاری سبک نادرست فرزندپروری بر تنبلی کودکان و نوجوانان، اذعان کرد: در واقع تربیت اشتباه خانواده انجام کار‌های شخصی کودک باعث می‌شود که فرزند آن‌ها به این سبک زندگی عادت کنند؛ در بعضی از خانواده‌ها پدر و مادر حتی تکالیف مدرسه کودک خود را انجام می‌دهند.

حقیری ادامه داد: انجام کار‌های شخصی کودک توسط والدین باعث می‌شود که کودک یاد بگیرد که حتی در بزرگسالی کاری انجام ندهند و در واقع برای انجام کار‌های خود به دیگران متکی می‌شود و بدون کمک نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. وی با بیان اینکه بی‌برنامه و بی‌هدف بودن باعث می‌شود که فرد به سمت تنبلی کشیده شود و انگیزه برای انجام کار‌ها از خود نشان ندهد، عنوان کرد: توقع بیش از حد از خود در انجام کار‌ها و شکست مکرر باعث می‌شود فرد انگیزه و اشتیاق خود را از دست دهند و به سمت تنبلی کشش پیدا کند.

این پژوهشگر رواشناسی با بیان اینکه برای پیشگیری از تنبلی هر فردی باید در حد توان بدنی و فکری از خودش توقع داشته باشد، اذعان کرد: خودکم‌بینی و عدم اعتمادبه‌نفس باعث می‌شود که فرد انگیزه خود را سرانجام فعالیت‌های بدنی و کار‌های روزمره از دست می‌دهد.

حقیری با اشاره به اینکه تنبل ها بیش از حد دنبال لذت‌های آنی زندگی مثل خواب، تفریح و ... زیاد هستند که باعث می‌شود که فرد بعد از مدتی تنبل شود، یادآور شد: عدم آینده‌نگری و زندگی بیش از حد در زمان حال باعث می‌شود که فرد انگیزهٔ خود را برای کار و تلاش از دست بدهد.

**اختلالات روانی در انتظار تنبل‌ها

وی با بیان اینکه تنبلی باعث به‌وجودآمدن بسیار از اختلالات روانی از جمله انگیزگی، کمبود اعتماد به تنفس، افسردگی و ... می‌شود، خاطرنشان کرد: معمولاً افرادی که تنبل هستند کم‌انرژی و افسرده هم هستند. این روان‌شناس کودک و نوجوان با بیان اینکه داشتن برنامه‌ریزی کتبی در زندگی باعث می‌شود که به سمت تنبلی کشیده نشود، عنوان کرد: برنامه‌ریزی نوشتاری نظم بیشتری به زندگی می‌دهد، در واقع نظم‌وانظباط باعث انگیزه برای انجام کار‌ها در زندگی می‌شود.

حقیری هدف‌گذاری در زندگی سبب تقویت انگیزه برای انجام کامل کار‌های روزمره می‌شود، تصریح کرد: بازگوکردن جملات انگیزشی به کودکان مانند تو می‌توانی، تو توانمندی و ... انگیزه کودک برای انجام کار‌ها را چندین برابر می‌کند.

وی با بیان اینکه ساعت خواب نامنظم و ناکافی انرژی و توان کودک و بزرگسال را برای انجام کار‌های روزمره را از او می‌گیرد، تصریح کرد: زمانی که فردی که خواب کافی در طول شبانه‌روز ندارد چطور می‌توان انتظار داشت که کار‌های خود را باانرژی انجام دهد؟

این روان‌شناس کودک و نوجوان ضمن تأکید به تقویت اراده در تمام طول زندگی علی خصوص کودکی، یادآور شد: می‌توان به تشویق و ترغیب کودکان خود را به انجام کار‌های به‌موقع و شخصی ترغیب کرد؛ بهترین روش تربیت سبک فرزندپروری مقتدرانه همراه با مشخص‌کردن مسئولیت هر فرد در خانواده است در واقع زمانی که پدر و مادر هیچ مسئولیتی برای فرزند خود تعیین نمی‌کنند چطور می‌توان انتظار داشت که او تنبل نشود؟.