نهاد‌های بین‌المللی نسبت به «سیاست‌های ضد توسعه آمریکا» علیه کشور‌ها اقدام کنند
مصطفی انتظاری، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار جهان خبرگزاری آنا، در خصوص تاثیر تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران بر عدم دسترسی به «حق توسعه» که ذیل حقوق بشر به حساب می‌آید، اظهار کرد: در این موضوع، ابتدا باید به سراغ قوانین و حقوق بین‌الملل رفت که در آن به صراحت حق دستیابی تک تک شهروندان جامعه جهانی و ملت‌ها برای رسیدن به رشد اقتصادی و توسعه همه جانبه رفاه و امکان بقا به رسمیت شناخته شده است.
وی افزود: چه در «منشور حقوق بشر» و چه در سایر قوانین مصرح، نهاد‌های بین‌المللی موظف هستند که از این حق دفاع کنند و عملاً بسیاری از سازو کار‌های جامعه جهانی از جمله خود مجمع عمومی و سایر نهاد‌های تابعه با این هدف شکل گرفتند که تا جایی که امکان دارد کمک کنند برای اینکه ملت‌ها به این حق خودشان برسند.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که در بسیاری از مواقع کشور‌ها و قدرت‌های بزرگ مانع از دستیابی به سایر کشور‌ها به این حق بدیهی شدند.
انتظاری افزود: در ادوار گذشته ما شاهد بودیم که در دوره استعمار، کشور‌های قدرتمند برای غارت منابع ثروت سایر کشور‌ها که به آن‌ها مستعمره می‌گفتند، این منابع را در اختیار خودش می‌گرفتند، قرارداد‌های یک سویه تنظیم می‌کردند و عملاً امکان توسعه را از کشور‌هایی که بر آن‌ها فائق آمده بودند، می‌گرفتند.
وی ادامه داد: ما کم نداریم کشور‌هایی که دچار مشکل توسعه‌یافتگی هستند فقط به خاطر این که آن‌ها در دوره استعمار تحت فشار بودند، منابع آن‌ها غارت شده، نخبگان شان و امکان رسیدن به رشد از آن‌ها گرفته شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل عنوان کرد: در ادوار بعد جنگ‌ها این کار را انجام دادند و بعد از انقلاب‌های ملی و استقلال طلبانه‌ای که در سرتاسر جهان شکل گرفت کشور‌های بزرگ وقتی که دیدند با روش‌های قدیمی مثل قرن هجدهم و نوزدهم نمی‌توانند به اهداف خود برسند، در قرن بیستم از روش «کودتا و دخالت‌های عریان سیاسی» استفاده کردند.
انتظاری بیان کرد: کم ندیدیم جنگ‌هایی که کشور‌ها را برای دهه‌ها از روند رشد و توسعه بازداشت و نگذاشت به ظرفیت‌هایی که دارند برسند و به حق توسعه یافتگی خودشان دست پیدا کنند.
وی گفت: در سال‌های اخیر به ویژه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و از بین رفتن نظام دو قطبی که باعث شد تا حدی این جنگ‌ها کنترل شود، ما شاهد هستیم که در نظام تک قطبی که ایالات متحده تلاش کرد ایجاد کند، نوعی «یکجانبه گرایی در تصمیمات ضد توسعه» به کار رفت.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: یکی از مشهودترین روش‌ها، «تحریم‌ها» بود که عملا باعث می‌شد کشوری از زنجیره عرضه و تقاضای نظام بین‌الملل خارج شود و امکان نداشته باشد که نه تنها به لحاظ اقتصادی بلکه از لحاظ علمی، دانشگاهی، نخبگان، پژوهشکده‌ها و تمام بخش‌هایی که بشر به آن‌ها نیاز دارد، استفاده کند.
انتظاری افزود: به این ترتیب یک نوع استثمار جدید که نقش «ضد توسعه» در کشور‌های دیگر ایجاد می‌کرد، شکل گرفت.
وی با اشاره به به خاستگاه اولیه حقوق بین‌الملل، تاکید کرد: طبیعتاً باید نهاد‌های بین‌المللی مانع از این شوند که یک کشوری صرفا به دلیل قدرت، منافع و تمایلاتی که دارد حق توسعه، حق پیشرفت، حق رسیدن به آگاهی و دانش را از دیگر کشور‌ها و ملت‌ها سلب کرده و صرفاً آن‌ها را در انحصار خودش بگیرد.
کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد بحث برنامه هسته‌ای ایران گفت: در این مورد هم این روند و سازوکار از سوی آن‌ها پیاده سازی شد، در بسیاری از برنامه‌های توسعه دیگر ما شاهد هستیم که دخالت‌های عریانی شکل گرفت.
انتظاری با اشاره به «پیشرفت‌های دارویی ایران» در حوزه کرونا، اظهار کرد: اگر نگاهی به لیست تحریم‌ها علیه کشورمان کنید می‌بینید که بسیاری از نهاد‌هایی که تحت تحریم هستند، نهاد‌های علمی و در واقع نهاد‌هایی که در چارچوب توسعه و به لحاظ علمی و پژوهشی می‌خواستند بار اصلیِ موثری را بر دوش بکشند قرار دارند.
وی تاکید کرد: حتماً باید نهاد‌های بین‌المللی نسبت به «سیاست‌های ضد توسعه آمریکا» و متحدانش علیه سایر کشور‌ها اقدام کنند و این را در نظر بگیرند که آمریکا نه فقط کشور‌هایی که با خودش همسو نیستند بلکه کشور‌های همسوی خود را نیز از رسیدن به یک سری از برنامه‌های توسعه محروم می‌کند.
کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: نمونه این موضوع را در دوره ترامپ دیدید که چطور آمریکا از یک پیمان زیست محیطی جهانی خارج شد و نشان داد که به توسعه در سطح جهان وفادار نیست.
انتظاری افزود: جهان باید در مقابل این سیاست روشنگری کند و مانع از این شود که با «توجیهات سیاسی و توضیحات امنیتی»، این روند ضد توسعه ادامه پیدا کند.
وی در پایان گفت: ادامه این سیاست‌ها، عملاً زیست بشری در کره زمین را محدود می‌کند و باعث ایجاد مخاطره زیستی برای کل جامعه بشری می‌شود که حتماً اتحاد همه ملت‌ها برای مقابله با این روند را لازم دارد.
انتهای پیام/