مشکلات تأمین‌اجتماعی با تحقق مفهوم عدالت قابل‌حل است
به گزارش گروه جامعه خبرگزاری آنا، میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی روز پنجشنبه در جلسه مشترک با صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونان این وزارتخانه که در محل سازمان تأمین اجتماعی و با حضور معاونان و مدیران این سازمان، مدیرعامل شستا و مدیرعامل بانک رفاه کارگران برگزار شد، گفت: برای تحقق حکمرانی تأمین‌اجتماعی یکی از ابزار‌های مهم، نظام بیمه‌ای و سازمان تأمین‌اجتماعی است؛ که امروز شاهد آن هستیم که حداقل در سه حوزه کلان کسب‌وکار و نظام بیمه‌ای، حوزه خدمات درمانی و سلامت و همین‌طور در حوزه سرمایه گذاری اقتصادی و بانکداری در حال فعالیت است.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی افزود: اگر بتوانیم در این سه بخش کارکرد‌های خود را مطلوب کنیم، قطعاً می‌توانیم برای حاکمیت سرمایه اجتماعی را تامین و تقویت کنیم. امروزه با بیش از ۵۳ درصد جامعه در ارتباط مستقیم هستیم و به‌طور غیرمستقیم هم با کل آحاد جامعه ارتباط داریم و تمام خدمات و فعالیت‌های ما به نحوی می‌تواند سرمایه اجتماعی نظام را ارتقاء دهد.
موسوی تاکید کرد: باوجود دستاورد‌های ارزشمندی که در نظام بیمه‌های اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد هستیم از جمله پوشش ۷۳ درصدی بیمه‌های اجتماعی و پوشش ۱۰۰ درصدی بیمه‌ای در حوزه درمان، چالش‌های متعددی در این عرصه وجود دارد که لازم بود در دوره جدید و در زمان بدو ورود، با تمرکز راهبردی روی مسائل اساسی، خود را نسبت به حل این مسائل و چالش‌ها تجهیز کنیم.
وی ادامه داد: مهم‌ترین چالشی که ما با آن مواجه بوده و هستیم، ناترازی و ناپایداری منابع بوده است. اگر چه در اسناد بالادستی به کرات به این چالش پرداخته شده و در اسناد راهبردی سازمان تامین‌اجتماعی و در برنامه‌های ۵ ساله سنوات گذشته هم از آن یاد شده، اما همچنان لازم است این چالش در اولویت اول قرار بگیرد.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی توضیح داد: یکی از علت‌های بروز این ناترازی، کاهش ضریب پشتیبانی است. نقطه سربه سر و تعادل برای صندوق‌های بازنشستگی معادل ۶ تا ۶.۵ است، اما در تامین‌اجتماعی وضعیت فعلی این مولفه حدود ۴.۲ بیمه‌پرداز به ازای هر بازنشسته را نشان می‌دهد.
موسوی، افزایش تصاعدی مصارف را یکی دیگر از عوامل مؤثر بر بروز ناترازی دانست و گفت: به دلیل قوانین و سیاست‌های غلط در گذشته و بی‌توجهی به اصلاحات پارامتریک و اصلاحات فنی و مهندسی، این ناترازی به سرعت افزایش پیدا کرده است. همچنین تعدد قوانین و مقررات بازنشستگی پیش از موعد یک عامل مهم دیگر است که در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد بازنشستگی‌ها را شامل می‌شود، در حالی‌که این عدد در سال ۹۴ حدود ۱۹ درصد بوده است.
وی تاکید کرد: پایین بودن بهره‌وری در حوزه سرمایه‌گذاری هم چالشی است که در سال‌های گذشته همواره دامن‌گیر صندوق تأمین‌اجتماعی بوده و امروز هم ادامه یافته و یکی از علت‌های اصلی این مساله این است که حدود ۸۰ درصد دارایی‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری به شکل اجباری و غیرانتخابی و در قالب رد دیون دولت، به سازمان واگذار شده و تنها ۲۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها به صورت اختیاری انجام شده است.
موسوی با اشاره به اینکه افزایش هزینه‌های بخش سلامت بیمه‌شدگان، یکی دیگر از عوامل ناترازی منابع بوده است، گفت: طرح‌های خارج از حوزه اختیارات این سازمان که در حوزه سلامت اجرا شده مثل طرح تحول سلامت و الان هم طرح دارویار و بقیه طرح‌هایی که در حوزه اختیارات ما نبوده، اگر همراه با انجام تعهدات نسبت به این سازمان نباشد، به طور جدی باعث ایجاد ناترازی می‌شود.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی افزود: همچنین جدا شدن شورای عالی بیمه از مجموعه وزارت کار که باعث جدایی بیمه‌ها از حوزه سیاستگذاری شد؛ بار اضافی زیادی را به بیمه‌های درمان تحمیل کرد که این یکی دیگر از عوامل ناترازی منابع در سازمان تأمین‌اجتماعی است.
موسوی، انباشت بدهی دولت‌ها از سنوات گذشته را عامل دیگر مؤثر در ایجاد و تشدید ناترازی دانست و با اشاره به اینکه در این دولت اتفاقات خوبی درباره پرداخت مطالبات افتاده است، گفت: امروز بدهی انباشته دولت‌ها به سازمان تأمین‌اجتماعی بالغ بر۶۰۰ هزار میلیارد تومان است.
وی گفت: چالش بزرگ دیگر سازمان تأمین‌اجتماعی استقراض بی‌رویه از نظام بانکی بود. در ابتدای دوره مدیریت جدید، بدهی انباشته سازمان به نظام بانکی به بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود. در ابتدای تصدی این مسئولیت با توجه به تنوعی که در ارائه خدمات داریم و با درنظر داشتن پیچیدگی مسائلی که ما در حوزه تأمین‌اجتماعی با آن مواجه بودیم، جمع‌بندی ما این شد که با یک رویکرد ساده نمی‌شود بر چالش‌ها غلبه کرد و حتماً باید تمرکز راهبردی پیدا می‌کردیم؛ بنابراین اولویت‌های راهبردی را در همان اوایل با تمرکز بر اسناد بالادستی و تجربه سنوات گذشته تعیین کردیم تا بتوانیم با تجهیز منابع و افکار و منابع انسانی حول این راهبرد‌های اساسی، بر مسائل غلبه کنیم.
موسوی ادامه داد: از این جهت، با سه مفهوم به سراغ این راهبرد‌ها رفتیم که این سه مفهوم عبارتند از «عدالت، تحول و اعتماد». ما با این سه مفهوم به ۸ اولویت راهبردی رسیدیم که این راهبرد‌ها را در دوره مدیریت جدید در زمره اولویت‌های اساسی خود قرار دادیم.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی گفت: یکی از این راهبرد‌ها توسعه پوشش بیمه‌های همگانی برای آحاد جامعه است که در اصل ۲۹ قانون اساسی به آن اشاره شده است. بر اساس تحلیل راهبردی که انجام گرفت، جمعیت ۳۰ درصدی خارج از چتر پوشش بیمه‌های اجتماعی، پنجره فرصتی است که می‌توانیم برای تعادل‌بخشی به منابع و مصارف از آن استفاده کنیم؛ البته با محاسبات بیمه‌ای و با اقتضای تضمین بار مالی که متأسفانه در سنوات گذشته، تضمین بار مالی در تعهدات بیمه‌ای مورد غفلت واقع شده است.
یک میلیون و هفتصد هزار نفر بیمه‌شده جدید از ابتدای دولت سیزدهم
موسوی یادآور شد: با آغاز به کار دولت سیزدهم، طرح‌هایی را اجرا کردیم که یکی از آن‌ها طرح بیمه فراگیر خانوار ایرانی است که در طی این مدت کوتاه، بیمه زنان خانه‌دار و بیمه دانشجویی را ذیل این طرح توانستیم اجرا کنیم. خوشبختانه و با عنایت خداوند و تلاش همکاران از آغاز دولت سیزدهم تا امروز، چیزی حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر بیمه‌شده جدید را وارد سازمان تأمین اجتماعی کردیم.
وی افزود: راهبرد دوم ما اصلاح و سازماندهی صندوق با رویکرد توانمندسازی است. اصلاح پارامتریک از اولویت‌های اساسی صندوق‌های بیمه اجتماعی است که در سنوات گذشته هم به این موضوع پرداخته شده بود. در کنار این ما در مجلس هم این اصلاحات را دنبال کردیم.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی ادامه داد: یکی از اتفاقاتی که اخیراً افتاد اصلاح ماده ۵ قانون بیمه کارگران ساختمانی بود که در این بخش ۱۸ هزار میلیارد تومان بار مالی به صندوق تأمین‌اجتماعی تحمیل شده بود که با این اصلاح، این مساله مرتفع خواهد شد.
موسوی با اشاره به اینکه یکی دیگر از راهبرد‌های تحولی این سازمان، توسعه کمی و کیفی خدمات و تعهدات بیمه‌ای و درمان است، تصریح کرد: به‌رغم وجود چالش‌هایی که اشاره شد، از توسعه خدمات غفلت نکرده‌ایم. یکی از اتفاقات خوبی که در این دولت انجام شد، حمایت از زوجین نابارور و راه‌اندازی بیمه ناباروری بود که تا امروز سازمان تأمین‌اجتماعی حدود ۲ هزار میلیارد ریال در بحث جوانی جمعیت هزینه کرده است. همچنین بحث افزایش مرخصی زمان بارداری از ۶ ماه به ۹ ماه در این دولت اتفاق افتاد و بیمه تکمیلی بازنشستگان نیز با رشد ۱۲۰ درصدی مشارکت مالی سازمان و افزایش ۸۰ درصدی سطح خدمات هم در این دوره انجام گرفت که بی‌سابقه بود که البته بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان برای سازمان هزینه دارد.
وی اضافه کرد: اجرای طرح کرامت رضوی یکی دیگر از اقدامات مورد توجه بوده است که در این طرح؛ بازنشستگانی که به زیارت حضرت امام رضا علیه‌السلام مشرف نشده‌اند، به مشهد مقدس اعزام می‌شوند. طی سنوات گذشته حدود ۱۰۰ هزار نفر در قالب این طرح مشرف شدند، اما در سال‌های کرونایی این خدمت تعطیل شده بود. امسال مجدداً ارائه این خدمت را آغاز کردیم که تا الان ۲۰ هزار نفر را به صورت رایگان به مشهد مقدس اعزام کرده‌ایم.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی افزود: مبلغ وام قرض‌الحسنه بازنشستگان از ۵ به ۱۲ میلیون تومان افزیش یافته است و بنا داریم که امسال تا ۴۰۰ هزار فقره وام را برای این عزیزان فراهم کنیم که تا امروز ۱۵۰ هزار فقره پرداخت شده و امیدوارم که در این چند ماه پایانی سال تعداد بیشتری پرداخت شود.
وی با بیان اینکه علاوه بر این با حمایت‌هایی که ما در طرح دارویار داشتیم بیش از ۲۴۳ قلم داروی جدید تحت پوشش بیمه‌ها قرار گرفته است، گفت: رایگان شدن رسیدگی به بیماران خاص هم در این دوره اتفاق افتاد. یکی از خدمات بسیار مهم ما درمان مستقیم است که با وجود اینکه ما با ۵۰ هزار مرکز درمان غیرمستقیم قرارداد داریم، همچنان درمان مستقیم که رایگان است و رضایتمندی بیشتری را در مردم به دنبال دارد برای سازمان تأمین‌اجتماعی بسیار مهم است و ما به دنبال توسعه این خدمات هستیم.
موسوی درباره پروژه‌های عمرانی سازمان تأمین‌اجتماعی نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۱۳۰ پروژه در حال ساخت داریم، گفت: از زمانی که مسئولیت سازمان را پذیرفتیم ۴۴ پروژه به بهره‌برداری رسیده است که بخشی از آن در دولت قبل آغاز شده بود. همچنین چیزی حدود ۷۰ تا ۸۰ پروژه توسعه‌ای- ایجادی داریم. سال گذشته ۴۵۰۰ میلیارد تومان منابع توسعه درمان در بخش درمان مستقیم بود و امسال به لطف خدا بالغ بر ۹۵۰۰ میلیارد تومان هزینه را برای توسعه درمان مستقیم در نظر گرفته‌ایم که در مجموع ۱۸۳ پروژه درمانی در کل کشور در حال اجرا است که در نوع خود کم‌نظیر است.
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی با اشاره به اینکه یکی دیگر از راهبرد‌های این سازمان، اجرای طرح هوشمندسازی تأمین‌اجتماعی است، گفت: بسیاری از مشکلات سازمان در باب شفاف‌سازی و ایجاد خلل و موانع برای مردم، مربوط به خدمات و حوزه‌هایی است که مداخلات انسانی بیشتر است و ما در طرح هوشمندسازی به دنبال این هستیم که علاوه بر تسهیل‌گری، مداخلات انسانی را به حداقل برسانیم.
وی اظهار داشت: در این فقره ۵ پروژه کلان تعریف شده که البته دو مورد از این پروژه‌ها در دوره قبل هم بوده و توسعه پیدا کرده است و سه پروژه دیگر در این دوره تعریف شده است. پروژه ۳۰۷۰ یعنی ارائه ۳۰ خدمت الکترونیک برای کاهش ۷۰ میلیون مراجعه حضوری از گذشته آغاز شده بود که از زمان روی کار آمدن این دولت این ۳۰ خدمت به ۴۲ خدمت غیرحضوری افزایش پیدا کرده و تا پایان سال ۱۰ خدمت دیگر هم به آن‌ها اضافه خواهد شد.
موسوی گفت: پروژه بعدی نسخه الکترونیک و پرونده الکترونیک سلامت است که در دوره قبل پوشش ۴۵ درصدی داشته و در این دوره تا ۹۰ درصد پروژه محقق شده است. پایداری این پروژه نیز که قبلاً بسیار ضعیف بود در این دوره به بیش از ۹۵ درصد رسیده و به لحاظ سخت‌افزار و نرم‌افزار در نقطه پایداری کامل قرار گرفته است.
وی افزود: رسیدگی هوشمند به اسناد برای کاهش هزینه‌ها یکی دیگر از راهبرد‌ها در دوره جدید است. این بخش را هم در قالب پروژه‌های تحولی و به‌صورت قواعد هوشمند در حال طراحی هستیم. همچنین بحث خوداظهاری بیمه‌ای و یکپارچگی بیمه، مالیات و نظام بانکی را به‌صورت آزمایشی در یکی از شعب اجرا کرده‌ایم. به حول و قوه الهی این طرح اگر اجرا بشود یک انقلاب در محاسبات در تعامل با کارفرما و در ارائه خدمات عادلانه و مناسب به کارگران و بیمه‌شدگان و در سازوکار‌های اداره تأمین‌اجتماعی اتفاق خواهد افتاد.
موسوی تأکید کرد: راهبرد بعدی ما صیانت مالی از بیمه‌شدگان خصوصاً در حوزه درمان است. ما همچنان باید پرداخت از جیب بیمه‌شده در درمان غیرمستقیم را کاهش دهیم. علاوه بر اینکه در درمان مستقیم خدمات ما رایگان است در درمان غیرمستقیم هم باید پرداخت از جیب بیمه‌شده را منطقی‌سازی کنیم. در حال حاضر بیمه‌شدگان ۶۵ سال به بالا براساس تفاهم‌نامه‌ای که داریم به هر بیمارستان دولتی که مراجعه کنند، درمانشان رایگان است. حتی در مناطقی که مراکز ملکی مستقیم نداریم، همه خدمات بستری برای همه بیمه‌شدگان در بیمارستان‌های دولتی صددرصد رایگان است و فرانشیز دریافت نمی‌شود.
این مسئول تصریح کرد: نکته مهم این است که تا قبل از این دوره حدود ۵ مرکز سازمان با رویکرد پیشگیری در حوزه دیابت و فشار خون فعالیت می‌کردند، اما امروز بیش از ۸۰ مرکز در این حوزه فعالیت می‌کنند و امیدواریم که بتوانیم در همه مراکز این طرح را اجرا کنیم.
موسوی عنوان کرد: بحث کنترل مصارف و کاهش هزینه‌های سازمان در قواعد بیمه و هزینه‌های مدیریتی و مصارف درمان یکی دیگر از اولویت‌های اساسی سازمان در دوره جدید است. یکی از طرح‌های ما طرح پالایش بیمه‌های حمایتی با تعهد دولت بود که من‌غیرحق ایجاد شده بود.
وی گفت: پیش از این هم در بیمه قالیبافان و هم بیمه رانندگان سوء‌استفاده‌هایی شده بود، اما با اجرای طرح پالایش طی ۶ ماه گذشته علاوه بر حذف افراد من‌غیرحق جایگزینی افراد مستحق را هم داشته‌ایم. کنترل بعضی از خروجی‌ها مثل بیمه بیکاری نیز حدود هزار میلیارد تومان کاهش هزینه را به دنبال داشته است و همچنان هم اعتقاد داریم که کنترل مصارف و اقتضائات نظارت را باید تقویت کنیم.
مبارزه با فساد و تقویت نظارت هوشمند و میدانی
موسوی ادامه داد: یکی دیگر از اولویت‌های راهبردی ما مبارزه با فساد و صیانت از اموال و دارایی‌های سازمان در حوزه سرمایه‌گذاری است. ما از همان ابتدای فعالیت، کمیته صیانت را راه‌اندازی کردیم و در این کمیته هم از ظرفیت‌های هوشمندسازی برای تقویت نظارت‌ها استفاده کردیم. هم در حوزه بانک و هم در حوزه سرمایه‌گذاری کار‌های خوبی در این مورد انجام گرفت تا بتوانیم به‌صورت زیرساختی با فساد مبارزه کنیم.
وی افزود: در کنار این، برخورد‌های سلبی را در دستور کار قرار دادیم که البته قائل به سر و صدا کردن در این باره نیستیم و در این مدت پرونده‌های متعددی در دستور کار نهاد‌های نظارتی قرار گرفت.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی توضیح داد: افزایش نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های اقتصادی، یکی دیگر از مواردی است که در دستور کار قرار گرفت. در بررسی اولیه ما بحث سود و تولید را در اولویت قرار دادیم که در سال ۱۴۰۰، در فروش تجمیعی ۱۲۰ درصد و سود تلفیقی ۴۵ درصد افزایش داشته است. در حوزه سرمایه‌گذاری ۹۰ پروژه توسعه و ایجاد تعریف شده است که در همین دوره کوتاه حدود ۲۱ پروژه اجرا شده است. در حوزه سرمایه‌گذاری برنامه‌ای که همکاران ارائه کرده‌اند بالغ بر ۴۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بلند مدت ۴ ساله در این عرصه تعریف شده است.
موسوی ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات بسیار مهم در دوره جدید، تسویه بدهی ۹۰ هزار میلیاردی به نظام بانکی در سال گذشته بود. در سال ۱۴۰۰ حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان واگذاری سهام از باب تادیه بدهی دولت اتفاق افتاد و از این محل، بزرگترین تسویه بانکی در تاریخ نظام بانکداری رقم خورد که اگر هم‌صدایی و هم‌نوایی بین سازمان تامین‌اجتماعی، وزارت رفاه و دولت و سایر ارکان نظام نبود، این موفقیت رقم نمی‌خورد و این در نوع خود کم نظیر است.
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: امسال هم با عنایت حضرتعالی، موضوع ۹۰ هزار میلیارد تومانی که برای بازپرداخت مطالبات سازمان در بودجه پیش‌بینی شده، پیشرفت خوبی داشته است.
وی افزود: یکی از اقدامات مهمی که قرار است در سال جدید انجام شود، افزایش ۴۵ هزار میلیارد تومانی سرمایه بانک رفاه است که در نظام بانکداری این افزایش سرمایه بی‌سابقه است. این اقدام تراز مالی و کفایت سرمایه بانک را به‌صورت قابل قبولی افزایش خواهد داد. ما باید از این فرصت استفاده کنیم و استثناء شدن بانک رفاه از واگذاری را پیگیری کنیم. بانک رفاه، یک بانک تخصصی است و می‌تواند به لحاظ اجتماعی و اقتصادی، ضربه‌گیر حوزه‌های مربوط به تأمین‌اجتماعی باشد.
موسوی با اشاره به اینکه حضور میدانی مدیرعامل و معاونان و مدیران سازمان تامین‌اجتماعی در استانها یکی دیگر از اقدامات مهمی است که در این دوره انجام شده است، گفت: به تبعیت از دولت سیزدهم علاوه بر سفر‌های استانی دولت، در سازمان تامین‌اجتماعی در ۲۹ استان در سطح شهرستان‌ها و محروم‌ترین نقاط حضور میدانی پیدا کردیم و نظام مسائل حوزه میدان و عمل را در همان‌جا جمع‌بندی کرده و برای حل مشکلات تصمیم گرفتیم.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی با تأکید بر اینکه در دوره جدید سازمان تأمین‌اجتماعی، ۹۰ درصد انتصابات از داخل سازمان اتفاق افتاده است، گفت: از این ۹۰ درصد ۴۰ درصد انتصابات از خانواده شهدا و ایثاگران و آزادگان انجام گرفت. همچنین کاهش متوسط سن مدیران به میزان ۶.۵ سال را شاهد بودیم و ان شاءالله با جانشین‌پروری این روند را در آینده برای حوزه مدیریت در تأمین‌اجتماعی داشته باشیم.
موسوی تأکید کرد: اقدامات مثبت سازمان در زمینه توسعه کیفی و کمی خدمات سازمان در بخش‌های مختلف درمان، ایفای تعهدات بیمه‌ای و افزایش بازدهی حوزه سرمایه‌گذاری، جز با همدلی و هماهنگی بین سازمان و وزارتخانه و دولت و مجلس نمی‌توانست رقم بخورد. این‌ها اتفاقاتی است که این خانواده ۱۵۰ هزار نفری رقم زده و با همکاری و همدلی و هم‌افزایی در این مجموعه انجام شده است و باید خداوند را شکرگذار باشیم که در شرایط کسری نقدینگی توانستیم این اتفاقات را رقم بزنیم.
وی یادآور شد: واقعا عنایت خداوند و دعای خیر مردم پشت سازمان قرار گرفته است و امروز مفتخر هستیم که در دوره جدید حتی یک روز هم پرداخت حقوق بازنشستگان عقب نیافتاده و بابت این موفقیت باید شکرگذار خداوند متعال باشیم. در این همایش همچنین تعدادی از معاونان سازمان تأمین‌اجتماعی با ارائه گزارش عملکرد حوزه‌های تخصصی، برخی از اقدامات، دستاورد‌ها و مسائل پیش‌روی سازمان را به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه کردند.
انتهای پیام/