ایستگاه فضایی چین؛ گلوگاهی جدید برای فعالیت‌های تجاری

به گزارش خبرنگار حوزه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، ایستگاه فضایی چین دستاوردی است که موقعیت این کشور را در کنار آمریکا و روسیه به عنوان یکی از سه قدرت برتر فضایی جهان تثبیت می‌کند. برخلاف ایستگاه فضایی بین‌المللی مشترک تحت رهبری آمریکا، تیانگونگ به طور کامل توسط چین ساخته و اداره می‌شود. افتتاح موفقیت آمیز این ایستگاه در عین حال که آغاز یک علم هیجان انگیز است، اما از طرفی سیاست خوداتکایی چین را برجسته کرده و گام مهمی برای چین به سمت دستیابی به جاه‌طلبی‌های فضایی بزرگتر در میان چشم‌انداز در حال تغییر پویایی قدرت در فضا است.

**قابلیت‌های ایستگاه فضایی چینی

ایستگاه فضایی تیانگونگ نقطه اوج سه دهه کار بر روی برنامه فضایی سرنشین دار چینی است. این ایستگاه ۱۸۰ فوت (۵۵ متر) طول دارد و از سه ماژول تشکیل شده است که به طور جداگانه پرتاب شده و در فضا به هم متصل شده‌اند. این‌ها شامل یک ماژول هسته‌ای است که حداکثر شش فضانورد می‌توانند در آن زندگی کنند؛ دو ماژول آزمایشی دیگر که در مجموع ۱۱۰ متر مکعب است که تقریباً یک پنجم اندازه ایستگاه فضایی بین‌المللی است؛ این ایستگاه همچنین دارای یک بازوی روباتیک خارجی است که می‌تواند از فعالیت‌ها و آزمایش‌های خارج از ایستگاه پشتیبانی کند و سه درگاه اتصال برای وسایل نقلیه و فضاپیما‌های سرنشین دار دارد. مانند ناو‌های هواپیمابر چین و سایر فضاپیماها، تیانگونگ تقریبا یک کپی از ایستگاه فضایی میر شوروی از دهه ۱۹۸۰ است، اما یک نسخه مدرن و پیشرفته از آن.

قرار است ایستگاه فضایی چین به مدت ۱۵ سال در مدار بماند و سالانه دو ماموریت ۶ ماهه برای ارسال خدمه و دو ماموریت باری را میزبانی کند. آزمایش‌های علمی در حال حاضر آغاز شده است، با یک مطالعه برنامه ریزی شده شامل تولید مثل میمون که در کابینت‌های آزمایش بیولوژیکی ایستگاه آغاز شده است، اما اینکه آیا میمون‌ها همکاری خواهند کرد یا نه، موضوعی کاملا متفاوت است.

**علم و پله

وظیفه اصلی ایستگاه تیانگونگ انجام تحقیقات در مورد حیات در فضا است. تمرکز ویژه‌ای بر یادگیری در مورد رشد و نمو انواع مختلف گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم‌ها در ایستگاه وجود داشته و بیش از هزار آزمایش برای ۱۰ سال آینده برنامه ریزی شده است. ساخت و مدیریت تیانگونگ کاملا چینی است، اما چین از کشور‌های دیگر دعوت می‌کند تا در آزمایشات روی تیانگونگ همکاری کنند. تاکنون ۹ پروژه از ۱۷ کشور انتخاب شده است.

اگرچه ایستگاه جدید در مقایسه با ۱۶ ماژول ایستگاه فضایی بین‌المللی کوچک است، تیانگونگ و علم انجام شده در داخل آن به حمایت از ماموریت‌های فضایی آینده چین کمک خواهند کرد. در دسامبر ۲۰۲۳، چین قصد دارد تلسکوپ فضایی جدیدی به نام Xuntian را به فضا پرتاب کند. این تلسکوپ ستاره‌ها و سیاه‌چاله‌های کلان پرجرم را در میان پروژه‌های دیگر با وضوحی تقریبا مشابه تلسکوپ فضایی هابل، اما با دید وسیع‌تر نقشه‌برداری می‌کند. تلسکوپ به صورت دوره‌ای برای تعمیر و نگهداری به ایستگاه متصل می‌شود.

چین همچنین برنامه‌هایی برای پرتاب چندین ماموریت به مریخ  و سیارک‌های نزدیک با هدف بازگرداندن نمونه‌ها به زمین دارد و شاید مهم‌تر از همه چین اعلام کرده است که قصد دارد پایگاه مشترک ماه را با روسیه بسازد، هرچند هیچ جدول زمانی برای این ماموریت تعیین نشده است.

عصر جدیدی در فضا در حال آشکار شدن است. ایستگاه تیانگونگ درست زمانی که ایستگاه فضایی بین‌المللی پس از بیش از ۳۰ سال در مدار، قرار است تا سال ۲۰۳۰ از مدار خارج شود، زندگی خود را آغاز می‌کند.

ایستگاه فضایی بین‌المللی نمونه کلاسیک ایده‌آل‌های همکاری در فضا است، حتی در اوج جنگ سرد، آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی برای توسعه و پرتاب آغاز ایستگاه فضایی در اوایل دهه ۱۹۹۰ گرد هم آمدند، اما ایستگاه فضایی چین زمانی در مدار قرار گرفت که هیچ مراوده‌ای میان آمریکا و این کشور در این زمینه انجام نشد.

در دهه ۱۹۹۰، زمانی که چین هنوز ماهواره‌های آمریکایی را به مدار می‌فرستاد، نگرانی‌هایی پدید آمد که چین به‌طور تصادفی فناوری ایالات متحده را به دست می‌آورد و یا در اصطلاحی رقابتی به سرقت می‌برد. این نگرانی تا حدی منجر به اصلاحیه Wolf شد که در سال ۲۰۱۱ توسط کنگره به تصویب رسید که ناسا را از همکاری با چین در هر عنوان منع می‌کند. برنامه فضایی چین به اندازه کافی بالغ نبود که بتواند بخشی از ساخت ایستگاه فضایی بین‌المللی در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ باشد. زمانی که چین توانایی کمک به ایستگاه فضایی بین‌المللی را داشت، اصلاحیه Wolf از انجام این کار جلوگیری کرد.

بیشتر بخوانید:

ایران در میان سه کشور فعال هفته جهانی فضا

جهان در آستانه فصلی جدید از رقابت‌ غول‌های صنعت فضایی/ سنگ تمام چینی‌ها در ایستگاه فضایی تیانگونگ

ماهواره خیام با ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب می‌شود

**ایجاد زیستگاه خودکفا در ماه با آرتمیس

باید دید نقشه همکاری فضایی در سال‌های آینده چگونه تغییر خواهد کرد. برنامه آرتمیس به رهبری آمریکا که با هدف ایجاد یک زیستگاه خودکفا در ماه انجام می‌شود برای همه کشور‌ها باز است و ۱۹ کشور تاکنون به عنوان شریک به آن ملحق شده‌اند. چین همچنین اخیرا اعلام کرده که قصد دارد ماموریت مشترک ماه خود با روسیه را با کشور‌های دیگر به انجام برساند، این امر تا حدی ناشی از سرد شدن روابط چین و روسیه است و نیز به دلیل این واقعیت که به دنبال درگیری با اوکراین، سوئد، فرانسه و آژانس فضایی اروپا ماموریت‌های برنامه ریزی شده با روسیه را لغو کردند.

با افزایش تنش‌ها میان چین، روسیه و غرب، باید دید بازنشستگی ایستگاه فضایی بین‌المللی و بهره‌برداری از ایستگاه تیانگونگ چگونه بر روابط چین و آمریکا تأثیر می‌گذارد. رویدادی مانند دست دادن معروف بین فضانوردان آمریکایی و فضانوردان روسی در حین گردش به دور زمین در سال ۱۹۷۵ بسیار دور است، اما همکاری بین ایالات متحده و چین می‌تواند به کاهش تنش‌ها در سطح زمین و فراتر از آن کمک کند.

انتهای پیام/۴۱۴۴