۹۰ درصد کودکان کار خیابانی دارای خانواده هستند

محمدرضا حیدر‌هایی سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، در گفتگو با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری آنا، اظهار کرد: کودکانی که در مراکز نگهداری از کودکان کار و خیابان حضور دادند یا سرپرست موثر ندارند و یا اینکه والدین آن‌ها صلاحیت نگهداری از این کودکان را ندارند.

وی اضافه کرد: کودکان ممکن است در خیابان شناسایی و جذب مراکز روزانه نگهداری از کودکان کار و خیابان شده و بعد از بررسی‌هایی که انجام می‌گیرد و می‌بینیم که خانواده صلاحیت نگهداری از کودک را ندارد و یا کودک در سن پایین است و یا اینکه به او آسیب و آزار می‌رسد و در نتیجه کودک به مراکز نگهداری می‌آید و خدمات مختلفی را دریافت می‌کند.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: خدماتی که در مراکز نگهداری از کودکان کار و خیابان ارائه می‌شود مواردی، چون خدمات روانشناسی، مددکاری، پزشکی و سایر خدماتی که برای مراکز تعریف شده است را دربرمی‌گیرد. 

حیدر‌هایی همچنین یادآورشد: ۹۰ درصد از کودکانی که ما به عنوان کودک کار خیابانی شناسایی کردیم، کودکانی هستند که دارای خانواده بوده و ۸۰ درصد این کودکان به خاطر شرایط اقتصادی که دارند، مجبور به حضور در خیابان بوده و به کارهایی، چون دستفروشی، فال فروشی، تکدی‌گری، وزن‌کشی و سایر مشاغل این چنینی مشغول می‌شوند.

وی تصریح کرد: در بعضی از موارد هم کودک به دلیل فقر فرهنگی خانواده کار می‌کند؛ کار در بعضی از فرهنگ‌ها برای کودک نه تنها عیب نیست، بلکه از نظر آن‌ها لازمه رشد تکاملی کودک است و به عقیده آن‌ها برای اینکه کودک بزرگ شود و مرد شود حتما باید تجربه کار و کسب درآمد را داشته باشد و به همین دلیل کودک را مجبور به کار در خیابان می‌کنند.

اماسرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تاکید کرد: خیلی از این کودکان که الان در خیابان‌ها مشاهده می‌کنیم کودکانی هستند که صاحب خانواده بوده و به علت مسائل اقتصادی به همراه برادر یا خواهر خود به خیابان می‌آیند و مشغول به کار هستند.

حیدر‌هایی اضافه کرد: ممکن است باند‌هایی هم وجود داشته باشد و کودکان را مجبور به کار کند، اما اینکه تعداد این باند‌ها فراوانی بسیار داشته باشد اینطور نیست و اگر وجود داشته باشد دستگاه‌های دیگری متولی شناسایی باند‌ها و متلاشی کردن باند‌ها هستند.

وی خاطرنشان کرد: در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان که در سال ۱۳۹۹ به تصویب رسیده است، نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات متولی شناسایی و انهدام باند‌هایی هستند که در موضوع کودکان کار خیابان مشغول هستند و همکاران من هم به عنوان سازمان بهزیستی کشور اگر در مراکز حمایتی روزانه به باند‌هایی که کودکان را مجبور به حضور در خیابان می‌کنند، از طریق نیروی انتظامی به موضوع ورود پیدا کرده و کودک رااز وضعیت مخاطره خارج کرده و در مراکز مربوطه نگهداری می‌کنند.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: حداقل زمان حضور کودکان کار و خیابان در مراکز نگهداری بهزیستی ۲۱ روز است و گاهی هم کودک تا ۶ ماه در این مراکز نگهداری می‌شود و در نهایت پس از بررسی شرایط خانواده کودک، مراحل تحویل او به خانواده پیگیری می‌شود. 

حیدر‌هایی تاکید کرد: اینکه در چند وقت اخیر تعداد زیادی از اتباع دیگر کشور‌ها بخاطر اتفاقات و تحولات سیاسی که به خصوص در کشور افغانستان افتاده با حجم زیادی از مهاجرین روبرو هستیم، درست است و اینکه کار کودکان کار و خیابان درآمد خیلی زیادی هم دارد درست است و ما باید روی فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی به مردم خودمان بیشتر کار کنیم.

وی تاکید کرد: یک چرخه اقتصادی زیاد و قابل توجهی در کف خیابان وجود دارد و مردم ما بخاطر مهربانی و حس انسان دوستی که دارند، به بچه‌ها و کودکانی که در چهارراه‌ها و کف خیابان حضور دارند، کمک کرده و تا این کمک‌ها وجود داشته باشد، متأسفانه شاهد حضور کودکان در کف خیابان‌ها هستیم.
حیدر‌هایی تصریح کرد: اگر مردم مایل به کمک به کودکان کار و خیابان هستند از طریق ان‌جی‌او‌ها و سازمان‌های حمایتی که در جهت توانمندسازی کودکان در کنار خانواده کار می‌کنند، وارد شده و از این طریق به رفع موضوع کودکان در چهارراه‌ها کمک کنند؛ اگر مردم به کودکان در خیابان کمک نکنند و این اقتصاد در کف خیابان و چهارراه‌ها برقرار نباشد، قطعا کودک هم از خیابان محو می‌شود.

وی اضافه کرد: با صحبت‌هایی که با برخی از کودکان کار خیابانی داشتم، درآمد بعضی از این کودکان از ۱۰۰ هزار و خرده‌ای تا روزی ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان متغیر است و این کودکان درآمد‌های مختلفی دارند.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: درآمد کودکان کار و خیابان متفاوت است و ممکن است در بعضی از چهارراه‌ها و خیابان‌های تهران و دیگر کلان‌شهر‌ها درآمد‌های هنگفتی کسب کنند، اما نمی‌توان آن را به همه کودکان تعمیم داد و بگوییم همه این کودکان درآمد چند میلیونی دارند درست نیست و در اکثریت موارد کودک درآمد زیادی از حضور در خیابان به دست نمی‌آورد.

حیدر‌هایی تاکید کرد: آمار اثبات شده‌ای از اینکه گفته می‌شود نیمی از کودکان کار و خیابان مورد تجاوز و تعرض قرار گرفته‌اند وجود ندارد و بلافاصله پس از پذیرش کودکان فوق در مراکز بهزیستی، یکی از اولین کار‌ها تکمیل فرم‌های از پیش تهیه شده روانشناسی برای این کودکان است و یک سوالات هم مربوط به این مسئله است که آیا کودک قبلا تجربه تعرض را داشته است یا خیر و آماری که ما داریم این است که خیلی از ابن کودکان مورد تعرض قرار نگرفته‌اند و آموزش‌های لازم از طریق مراکز روزانه و مراکز نگهداری از کودکان کار بهزیستی به آن‌ها داده می‌شود.

وی در ادامه گفت: با همکاری حوزه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور یک سری کیت سریع تشخیص اچ‌آی‌وی "ایدز" در اختیار همه مراکز روزانه و مراکز نگهداری از کودکان کار و خیابان قرار داده شده است و تا کنون آمار کودکان کار خیابانی مبتلا به ایدز قابل توجه نبوده است.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور افزود: خواهش من از اصحاب رسانه و افرادی که در حوزه اطلاع رسانی کار می‌کنند این است که به ما در سازمان بهزیستی در اطلاع رسانی این موضوع کمک کنند که مردم بدانند که هر کمکی که به این کودکان در چهارراه‌ها و خیابان‌ها می‌کنند، در جهت ضربه زدن و خراب کردن آینده این کودک است و سهم کودک از کمک‌های مردمی به آن‌ها کمترین سهم از این گونه کمک‌های مردمی است.