افزایش ۱۰ میلیارد مترمکعبی آب‌های پشت سد با تکمیل ۱۱۲ سد در دست ساخت

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا به نقل از وزارت نیرو، علیرضا الماسوندی معاون امور تلفیق و تنظیم گری شرکت منابع آب ایران امروز ۱۰ دی‌ماه در  نشست خبری دومین روز هجدهمین نمایشگاه تخصصی صنعت آب و تاسیسات آب و فاضلاب ایران با اشاره به ۳۹ میلیارد متر مکعب آبی که در زمان حاضر در سد‌ها تنظیم می‌شود افزود: تعدادی طرح‌های کوچک هم در دست مطالعه قرار دارد که حدود ۶ میلیارد مکعب و در مجموع ۵۵ میلیارد متر مکعب آب قابل تنظیم خواهیم داشت.

معاون امور تلفیق و تنظیم گری شرکت منابع آب ایران افزود: ۴۱۹ طرح سدسازی مربوط به وزارت نیرو تاکنون اجرا شده که عمدتا در طول انقلاب بوده و ۳۹ میلیارد متر مکعب آب در زمان حاضر تنظیم شده و حجم مخازن ما ۵۷ میلیارد متر مکعب است.

الماسوندی همچنین با بیان این که مساله آب  مهمترین مساله مطرح در حاکمیت و دولت است با اشاره به شرایط اقلیمی و رشد جمعیت و به تبع آن افزایش نیاز‌های مختلف بویژه غذا، ضرورت تامین امنیت غذایی،  اشتغال و معیشت، منابع آبی موجود اعم از آب‌های سطحی و زیرزمینی را کفاف این مصارف ندانست.

وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر بحث اصلاح الگوی مصرف گفت: یکی از مشکلات امروز در آب کشور و بحران موجود در بخش‌های مختلف موضوع اصلاح الگوی مصرف و مدیریت آن است که نسبت به دیگر کشور‌های منطقه در حوزه کشاورزی راندمان کمتر و در شرب و بهداشت افزایش مصرف داریم، متاسفانه بازچرخانی و تسویه انجام نمی‌شود و استفاده از آب‌های غیرمتعارف خیلی شکل نگرفته است.

وی میزان بارندگی سال آبی جاری تا ۱۰ دی امسال در کل کشور را حدود ۵۴ میلیمتر اعلام کرد که اثر ۲۳ درصد کاهش نسبت به بلند مدت دارد.
به گفته این مقام وزارت نیرو، به غیر از استان‌های یزد، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد، ۲۸ استان دیگر بارندگی زیر نرمال داشته اند.

الماسوندی گفت: حتی استان‌های گیلان و مازندران که بارش‌هایی به میزان هزار میلیمتر دارند در شرایط زیر نرمال قرار دارند. در تهران هم شرایط بارشی حدود ۳۸ درصد نسبت به بلند مدت کاهش دارد.

وی افزود: سال قبل سال خشکسالی بوده و باعث شده سد‌های موجود در تهران تنها ۱۴ درصد حجم پرشدگی داشته باشند که سال قبل حدود ۲۲ درصد بوده و امسال شرایط خوبی را در مخازن ۵ گانه سد‌های تهران نداریم.

الماسوندی از مجموع مصرف حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب آب‌های سطحی، ۳۸.۲ میلیارد متر مکعب آن را مربوط به بخش کشاورزی، ۳.۲ درصد شرب و یک میلیارد متر مکعب دیگر را میزان مصرف در بخش صنعت عنوان کرد.

وی به حجم برداشت ۴۵ میلیارد متر مکعبی از منابع آب زیرزمینی اشاره کرد که عمده مصرف آن از محل چاه‌های مجاز و غیر مجاز به میزان ۴۳.۸ میلیارد متر مکعب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.

الماسوندی گفت: از مجموع منابع مصرفی حدود ۱۰۵ میلیارد مکعبی به همین میزان شرایط آب تجدید شونده در کشور است که در این زمینه اگر بخواهیم برداشت نُرم داشته باشیم ۶۰ درصد و بر اساس کشور‌های اروپایی  ۴۰ درصد و بر اساس کشور‌هایی که بیش از حد برداشت می‌کنند که حدود ۸۰ درصد است ما ۱۰۰ درصد آب‌های تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم که شرایط تنش را ایجاد کرده است.

وی افزود: سرانه مصرف ما در بخشی از کشور نزدیک به ۱۵۰۰ متر مکعب در سال برای هر فرد اعم از شرب و کشاورزی است، اما شرایط موجود تنش آبی را شامل می‌شود.

معاون شرکت منابع آب ایران گفت: حد تنش آبی بین ۱۵۰۰ متر مکعب است و شرایط نرم در برخی کشور‌ها با توجه به بارش خوبی که دارند بالای ۲۰ هزار متر مکعب است. این میزان در بخش مرکزی کشور به  ۶۰۸ متر مکعب به ازای هر نفر رسیده که شرایط تامین را خیلی سخت و پیچیده کرده است.

الماسوندی گفت: در آینده ممکن است نسل‌های آتی مشکل آب را حتی در حوزه شرب پیدا کنند و بخش‌های کشاورزی و صنعت جای خود دارد لذا باید به اصلاح الگوی مصرف در کشاورزی، شرب، صنعت و خدمات توجه کرد.

وی با بیان این که سرانه مصرف ما بیش از متوسط سرانه در جهان است گفت: اگر این سرانه ۱۵۰ یا ۱۸۰ لیتر برای هر فرد محسوب می‌شود این رقم در استان‌های مختلف بویژه استان‌های گرم بالای ۳۰۰ لیتر است و در استان‌های معتدل حدود ۲۳۰ تا ۲۴۰ لیتر سرانه مصرف را داریم و در تعدادی از کلانشهر‌های ما عمدتا بد مصرغ‌ها بالای ۳۵۰ لیتر را مصرف و از یارانه‌ای استفاده‌ای می‌کنند که در بخش آب برای شرب قایل می‌شویم.

الماسوندی با اشاره به رونمایی از سند الگوی مصرف و کشت توسط وزارت جهاد کشاورزی افزود: این الگو در شورای عالی آب در حضور رییس جمهوری مطرح و برای اجرا در دو استان به صورت پایلوت مصوب شد.

وی افزود: دید جهاد کشاورزی این است که تا پایان ۱۴۰۴ نزدیک به ۱۲ میلیارد متر مکعب از مصرف در بخش کشاورزی را کاهش دهد که قابل توجه است. امید است منابع اعتباری و مالی آن و شرایط ایجاد شود.

معاون شرکت منابع آب ایران با اشاره به بارگذاری‌های بیش از ظرفیت و پتانسیل موجود در حوزه کشاورزی در غرب و جنوب غرب کشور و استان‌های مرکزی مانند اصفهان گفت: در مشهد برداشت از چاه‌ها تنشی را نسبت به شرایط آبی کشور در منطقه ایجاد کرده و شرایطی است که باید با پدیده‌های فرونشست و تخریب خاک مواجه هستیم.

وی گفت: از بعد مسایل جانی اگر نرخ فرونشست ما به بالای ۹ برسد که تا جا‌هایی تا ۱۳ سانتی متر هم است، در صورت استمرار تبدیل به فروچاله می‌شود و مخاطراتی را مخصوصا در حوزه شهری خواهد داشت.

الماسوندی خاطرنشان کرد: از ۶۰۹ محدوده مطالعاتی آب‌های زیرزمینی ۴۱۴ محدوده بحرانی و فوق بحرانی است لذا در کشور‌های توسعه یافته که در حوزه آب مسائل حاکمیتی دارند دو موضوع حکمرانی آب‌های سطحی و تلفیق آن با حکمرانی آب‌های زیرزمینی مانند کشور‌های منطقه مد نظر می‌گیرد.