نگاهی بر نقش مدیریت سرمایه انسانی در تحقق دانشگاه کارآفرین

به گزارش گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، بی‌شک اقتصاد سنگ بنای توسعه جوامع بشری بوده و علت‌العلل بودن این متغیر نام‌آشنا بر هیچ‌کس پوشیده نیست. درگذشته‌ای نه‌چندان دور موضوع انشایی رایج بود با عنوان علم بهتر است یا ثروت؟ امروزه رتبه‌بندی برندهای برجسته جهان نشان می‌دهند که علم در عالی‌ترین جایگاه خود قرار دارد و خلق ثروت فقط و فقط از طریق تولید علم امکان‌پذیر خواهد بود و یکی از اصلی‌ترین خواستگاه‌های تولید علم دانشگاه می‌باشد. نسل اول دانشگاهی دانشگاه آموزش محور، نسل دوم را مبتنی بر آموزش و پژوهش می‌نامند و نسل سوم علاوه بر این 2 وظیفه، وظیفه کارآفرینی را نیز بر عهده دارد. دانشگاهی با حداکثر مسئولیت‌پذیری در قبال جامعه و مردم، اما سؤال اصلی اینجاست، آموزش عالی ما در کدام نسل قرار دارد؟

واقعیت امر این است که متأسفانه بسیاری از دانشگاه‌های ما عملکرد مناسبی، حتی در نسل اول را ندارند و گواه این موضوع را می‌توان در ناکامی فارغ‌التحصیلان و اعضای هیئت‌علمی در ارتباط با صنعت دید و یکی از علل نیز فارغ‌التحصیلان باکیفیت نامطلوب و ضعیف تلقی می‌گردد. تجربه حضور اساتید دانشگاهی- صنعتی در صنایع مختلف غم را دوچندان می‌کند و این اساتید، صنعت را نیز کُند و غیر چابک ارزیابی می‌کنند.

به‌واقع مشکل کار کجاست؟ ارتباط صنعت با دانشگاه واقعی است یا شعار؟ صنعت عالی نیاز به آموزش عالی دارد، آموزش عالی به‌واقع عالی. اینجاست که نیاز به گذار از دوره کلاسیک، به نئوکلاسیک‌ها داریم و نگاه سرمایه‌ای به نیروی انسانی.  متأسفانه تجربه تلخ هفتادسال اخیر نشان می‌دهد که باهوش‌ترین دانش‌آموزان و دانشجویان از طریق خانواده، جامعه و ... به سمت علوم دقیق هدایت شدند و علوم انسانی بهره زیادی از نخبگان مدارس و دانشگاه‌ها نداشته است.

نگاهی گذرا به علل عدم توفیق نظام آموزش عالی نشان می‌دهد که برنامه استراتژیک مدون و نقشه راه درخوری برای این حوزه تدوین‌نشده و اسناد بالادستی این حوزه نشان‌دهنده حاکمیت علوم دقیق بر عرصه آموزش عالی کشور است.

انقلاب در سرمایه انسانی لازمه عالی سازی نظام آموزش عالی است. ضعف شدید در حوزه‌هایی نظیر منتورینگ، آزمون‌های روان‌شناسی، تعیین مشاغل حیاتی و کلیدی، توسعه فردی و گروهی، مدیریت استعداد و جانشین‌پروری، ایجاد کار راه شغلی، مدیریت دانش، فرهنگ‌سازمانی پویا، ساختار سازمانی مناسب و ...  در نظام آموزش عالی از اصلی‌ترین ریشه های عدم توفیق آموزش عالی می باشد. راهکار چیست؟ شاید بتوان کلید اصلی رفع موانع موجود را در استقرار نظام جامع سرمایه انسانی در آموزش‌عالی دانست و نگاه ویژه به علوم انسانی در انتصابات به‌شدت ضروری به نظر می‌رسد. به‌طور حتم زمانی که مسئولان ذی‌ربط گام‌های استواری را در این خصوص بردارند و نخبگان کشور را به سمت علوم انسانی سوق دهند، آموزش عالی به‌واقع عالی جاری و ساری خواهد شد. 

** امیررضا علیزاده مجد، پژوهشگر حوزه دانشگاه نسل کارآفرین و مدیریت سرمایه انسانی