آیین‌نامه‌های دست و پاگیر مانعی جدی در اجرای طرح‌های پژوهشی
رؤیا تاج‌بخش عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان به مناسبت هفته پژوهش و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا در همدان اظهار کرد: پژوهش مفهومی است که سه عنصر پژوهشگر، مسئله و فرایند را به هم مرتبط می‌سازد و تحقیق به روش علمی را مجموعه مقررات و قواعدی دانسته‌اند که چگونگی جست‌وجو برای یافتن حقایق مربوط به یک موضوع را نشان می‌دهد.
وی افزود: پژوهش با سؤال یا چالش (مشکل) آغاز می‌شود. سؤالی که پیش‌تر به آن پاسخی داده نشده و یا پاسخ به آن مبتنی بر واقعیت‌ها نیست. در پژوهش به دنبال یافتن حقیقت هستیم. از این رو آن را حقیقت‌پژوهی نیز می‌نامند.
استادیار رشته باستان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی همدان گفت: افراد ناآگاه نمی‌توانند تحقیق معتبری انجام دهند. پژوهشگر بودن صرفاً به معنای همکاری در طرح تحقیقاتی و نوشتن پروپوزال و مقاله نیست؛ بلکه پژوهشگر فردی بوده که همواره به دنبال خلأ‌های اطلاعاتی و شکاف‌های موجود در علم است به عبارتی پژوهشگر با پرهیز از داوری‌های سوگیرانه سعی در رفع سؤالات و مشکلات اساسی جامعه دارد.
پژوهشگر کسی است که با پرهیز از داوری‌های سوگیرانه سعی در رفع سؤالات و مشکلات اساسی جامعه دارد.
تاج‌بخش عنوان کرد: پژوهش فعالیت نظام‌یافته و خلاق در راستای گسترش مرز‌های دانش، حل مشکلات اقتصادی علمی، فنی، اجتماعی و فرهنگی جامعه، نوآوری در روش‌ها، فنون دستگاه‌ها و محصولات و یا اصلاح و بهبود آنها بوده و جوامعی که تصمیم‌گیری‌های آن از سوی نهاد‌های علمی پژوهشی پشتیبانی شود، به سوی توسعه و ترقی گام برمی‌‌دارد. پژوهش زیربنای توسعه است و نادیده گرفتن این اصول باعث هدررفتن نیروی انسانی و مادی می‌شود.
وی بیان کرد: بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها، مدیریت، تخصیص بودجه‌ها، فرایند‌های توسعه‌ای و زیربنایی در پرتو پژوهش و توجه به شاخص‌های علم‌سنجی کشور انجام می‌شود که خوراک آن را نخبگان و پژوهشگران تأمین میکنند. نگاه پژوهش محور در مقایسه با گذشته تقویت شده؛ اکنون شناخت تأثیرگذاری و گستردگی ابعاد پدید آمده و ضرورت نیاز به آن بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان مطرح کرد: صرف‌نظر از اعتقاد عموم جامعه به حل مشکلات توسط فرد یا صاحب‌نظر و ناآشنایی عموم جامعه به اهمیت و نیاز به پژوهش، یکی از مسائل و مشکلات در حوزه پژوهش مسئله سرمایه‌گذاری و امور مالی است و تحقیقات با بودجه و سرمایه‌گذاری نسبت مستقیم دارد.
تاج‌بخش اضافه کرد: در اغلب کشور‌های خاورمیانه و آفریقای شمالی، فقط درصد کمی از بودجه دولت به بخش تحقیقات اختصاص می‌یابد. به‌عنوان نمونه در ایران حدود ۰.۵ تا ۰.۴ درصد از تولید ناخالص ملی صرف پژوهش می‌شود. درحالی‌که در اروپا ۲ درصد و در آمریکا ۳.۵ درصد از بودجه را به این کار اختصاص می‌دهند. کمبود بودجه پژوهشی و مشکلات ناشی از مقررات و آیین‌نامه‌های دست‌وپا گیر اداری و مالی به‌عنوان یکی از مسائل و موانع مؤثر در رشد تحقیقات کشور شناخته‌شده و اشتباه بودن مقررات و آیین‌نامه‌ها، مانعی جدی در اجرای طرح‌های پژوهشی است.
وی در پاسخ به این پرسش آنا که چرا پژوهش در حوزه علوم انسانی در ایران مهجور مانده است؟ توضیح داد: مأموریت پژوهش‌های علوم انسانی برای رسیدن و یا تقویت نظریه و به عبارتی نظریه‌پردازی است. لازمه حصول این نتیجه نگاه به ابعاد مختلف نظریه از طریق انجام پژوهش‌های متنوع بوده است؛ بنابراین پژوهشگران علوم انسانی عمدتاً زمان بسیاری را تا حصول یک نتیجه صرف میکنند و در نهایت نتیجه به دست آمده هم در قالب نظریه‌ای است که ملموس نیست در حالی که پژوهش در سایر علوم ملموس‌تر بوده و عمدتاً متمرکز بر حل کاربردی یک مسئله است و نتایج حاصله از این دست پژوهش‌ها کاربردی‌تر و زودبازده به نظر می‌آیند.
انتهای پیام/