«در چشم باد» و تکرار شیرین عشق جاودانه به ایران

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری آنا، مدتی است که بازپخش مجموعه تلویزیونی «درچشم باد» از شبکه تماشا روی آنتن رفته است. مجموعه‌ای که نخستین بار در پاییز سال ۱۳۸۸ پخش شد و پخش آن تا خرداد سال ۱۳۸۹ نیز ادامه داشت.

این مجموعه یکی از آثار خوش‌ساخت دهه هشتاد تلویزیون محسوب می‌شود که در زمره کار‌های «الف ویژه» رسانه ملی هم قرار داشت. اثری به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی که ساخت آن پنج سال به طول انجامید و بسیاری از بازیگران شناخته‌شده سینما و تلویزیون در آن به ایفای نقش پرداختند. جوزانی مهر ۸۲ ضبط بخش اول سریالش را در شمال آغاز کرد و اواخر سال ۸۷ آن را به اتمام رساند.

** روایتی از دفاع از وطن در سه مقطع تاریخی

سریال «در چشم باد» اثری تاریخی بود که وقایع سیاسی و اجتماعی را در سه برهه زمانی ۱۳۰۰، ۱۳۲۰ و ۱۳۶۰ روایت می‌کرد. در دل این وقایع‌نگاری اجتماعی، ما با خانواده «ایرانی» آشنا می‌شویم خانواده‌ای که در آن پدر از یاران میرزا کوچک‌خان جنگلی بود و بعد از شکست حرکت یاران جنگل، به تهران کوچ می‌کنند. بعد از گذشت دوره بیست ساله، بار دیگر با این خانواده همراه می‌شویم و حالا دیگر قهرمان داستان فرزند کوچک آنهاست، بیژن، جوانی که حالا از خلبان‌های نیروی هوایی ارتش است.

در اواسط داستان، ماجرای عاشقانه بیژن و لیلی بار اصلی درام داستان را به دوش می‌کشد، عاشقانه جذابی که زمان حضور لیلی در ارتش شوروی شعله می‌کشد و باعث می‌شود بیژنی که اسیر نیرو‌های شوروی بوده، از اسارت فرار کند. جوزانی در بخش اول داستان رابطه دوستانه بیژن و لیلی را (که در آن زمان دو خردسال هم بازی بودند) به‌خوبی به تصویر کشید و این سابقه باعث شد عشق این دو برای مخاطب باورپذیرتر و جذاب‌تر باشد.

بخش سوم این سریال هم مربوط می‌شود به سال‌های ابتدایی جنگ تحمیلی. دورانی که انقلاب اسلامی در کشورمان شکل گرفته و خیلی زود هم درگیر جنگی نابرابر شده است. بیژن که در خارج از کشور است، برای پیدا کردن فرزندش با شنیدن خبر جنگ در ایران، به کشور برمی‌گردد و به جبهه‌های جنوب می‌رود تا گمشده‌اش را پیدا کند. سفری که سرنوشت این شخصیت را تغییر می‌دهد.

** مجموعه‌ای با امضای جعفری جوزانی

اگرچه چهره‌های مطرح زیادی در مقابل و پشت دوربین ساخت «در چشم باد» حضور داشتند، که نام خیلی از آن‌ها برای اعتبار بخشیدن به یک اثر هنری کافی بود، اما چهره اصلی و مرد شماره یک این سریال مسعود جعفری جوزانی است. فیلمساز باسابقه‌ای که زمان زیادی برای ساخت این اثر گذاشت و نویسندگی فیلمنامه آن را هم خود برعهده داشت. البته این دو عنوان تنها سمت‌های جوزانی در این اثر نبود و او هرجایی که احساس می‌کرد کار لنگ مانده است، خود آستین بالا می‌زد و کار‌ها را جلو می‌برد. ضمن این که فیلمبرداری این اثر در بیش از ۴۸۰ لوکیشن که به نوعی یک رکورد در تلویزیون نیز محسوب میشد. کار را برای سازندگان آن سخت می‌کرد.

سریال «در چشم باد» در میان سریال‌های تاریخی تلویزیون اثر محبوبی بود. مخصوصا بخش‌های اولیه و ثانویه اثر که در شمال و شهرک سینمایی فیلمبرداری شدند و سکانس‌های جنگی و درگیری‌های هوایی آن که با تکنولوژی‌های روز ساخته شده بود هم بسیار خوش آب و رنگ از آب درآمده بود. همه این موارد دست در دست هم داد تا از همان قسمت‌های ابتدایی، مخاطبان زیادی به سمت این کار جذب شوند و هر هفته به تماشای آن بنشینند.

اما هرچه قسمت‌های داستان جلوتر می‌رفت، ضعف‌های کار نیز بیشتر به چشم می‌آمد، ضعف‌هایی مثل کش‌دار شدن داستان، افزودن خرده‌روایت‌هایی که هیچ کمکی به پیشبرد داستان اصلی نداشت و اضافه شدن شخصیت‌هایی که حضورشان می‌توانست در چند پلان کوتاه خلاصه شود، اما خیلی از آن‌ها در چند قسمت حضور داشتند و در کنار شخصیت‌های اصلی داستان بودند.

اما بزرگترین حاشیه مربوط به این سریال به گاف‌های تصویری فراوان آن در زمان ساخت بخش سوم سریال مربوط می‌شد. زمانی که قصه در سال‌های ۵۸ تا ۶۰ بود، اما جوزانی وسواسی را که در بخش‌های ابتدایی سریال داشت، اینجا به خرج نداده بود و در نتیجه تعداد زیادی از عناصر امروزی در سریال خودنمایی می‌کرد. ماشین‌ها، تابلو‌ها و علایم راهنمایی رانندگی و شهری، ساختمان‌های به‌روز، ایزوگام پشت بام‌ها، علمک‌های گاز، سطل زباله‌های مکانیزه و... که تعداد آن‌ها واقعا زیاد بود و در زمان پخش این سریال مورد توجه رسانه‌های مختلف قرار گرفت.

** اثری محبوب با محوریت عشق به ایران

با تمام این تفاسیر، اما «در چشم باد» را می‌توان در زمره آثار ماندگار تلویزیون قرار داد. سریالی که همه چیز برای محبوب شدن داشت و با وجود حواشی‌اش به همان اندازه که لیاقتش را داشت دیده شد و مورد استقبال هم قرار گرفت. ضمن این که بسیاری از ضعف‌های تکنیکی و گاف‌های تصویری که منتقدان سریال از آن گرفتند، برای عموم مردم محلی از اعراب نداشت.

«در چشم باد» با ترسیم مفاهیمی مثل وطن دوستی، ایثار، حماسه، مقاومت در براب بیگانگان، وفاداری، تحکیم بنیان خانواده، تکریم سنت‌ها و... در قاب تلویزیون و در بستر یک داستان پر شخصیت توانست مخاطبان را با خود همراه سازد. سریالی که ترجمان عشق به ایران است و بر این حقیقت گواهی می‌دهد که استقلال و عزت این آب و خاک به آسانی به دست نیامده و در مقاطع مختلف تاریخ مردان بزرگی با بذل جان خود آن را از طمع و دستبرد بدخواهان و بیگانگان حفظ کرده‌اند.

لازم به یادآوری است بازپخش مجموعه تلویزیونی در چشم باد هر شب ساعت ۱۸ روی آنتن شبکه تماشا می‌رود.