محققان لجن‌های نفتی و پسماند فاضلابهای شهری را به محصول تبدیل کردند
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ علی خانی فارغ‌التحصیل دکتری تخصصی شیمی کاربردی ـ مهندسی محیط‌زیست، تنها عضو هیئت علمی فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه به همراه علی رسول‌زاده مؤسس تنها شرکت دانش‌بنیان شهرستان میانه، سازنده سیستم کوپیرولیز مالتی فانکشنال برای بازیافت انواع پسماندهای شهری، صنعتی و کشاورزی در ایران هستند.
این شرکت دانش‌بنیان موفق شده دستگاه «کوپیرولیز مالتی فانکشنال» را تولید کند که با رویکرد زیست‌محیطی و برای بازیافت هر نوع پسماند بی‌ارزش ریجکتی فنی کارایی دارد.
این دستگاه، پسماندهای ریجکتی شهری، بیمارستانی و پسماندهای پلیمری صنعتی مانند انواع ضایعات پلاستیک و لاستیک غیرقابل بازیافت را به‌عنوان سوخت دیزل و کربن‌بلک به هیدروکربن، پسماندهای گلخانه‌ای و ضایعات کشاورزی را به سرکه چوب و بیوچار، لجن‌های نفتی حاصل از عملیات حفاری، انتقال نفت و پالایشگاهی را به مشتقات نفتی و لجن‌های حاصل از تصفیه فاضلاب شهری و پسماند تر شهری را به بیوچار تبدیل می‌کند.
این تکنولوژی نمونه داخلی ندارد و در مقایسه با نمونه‌های خارجی نیز مانند سیستم «پیرولیز» راندمان بیشتر، آلایندگی کمتر، کیفیت بیشتر محصولات تولیدی و همچنین چندکاره بودن دارد.
خبرنگار آنا در راستای بررسی جزئیات فعالیت شرکت دانش‌بنیان طاهر شیمی میانه، چگونگی تولید دستگاه «کوپیرولیز مالتی فانکشنال» و نحوه کارکرد این دستگاه گفت‌و‌گویی را با خانی، مخترع و مدیرعامل این شرکت ترتیب داده است که در پی می‌آید:
**دستگاه «کوپیرولیز مالتی فانکشنال» چه کاربردی دارد؟
آنا: جرقه اولیه طرح و محصول موردنظر چه زمانی به ذهن شما رسید و چه چیز موجب اجرای طرح و ایده شد؟
خانی: جرقه اولیه پنج سال پیش در بازدیدی که از یک شرکت آلمانی ـ ایرانی فعال در استان زنجان داشتم در ذهنم زده شد. این شرکت در زمینه بازیافت، اسقاط خودرو و لوازم خانگی فعالیت داشت و پسماند صنعتی حاصل از دو سال فعالیت 30 هزار تُن بود که در حقیقت مانند کوهی بر سیستم «شریدر» سایه انداخته بود.
مهم‌ترین مسئله بعد از مشکل زیست‌محیطی این پسماند و عدم صدور مجوز زیست‌محیطی برای فعالیت بیشتر و به تبع آن بیکارشدن تعدادی از کارگران زحمتکش، وجود چند درصد فلز در این پسماند مختلط با انواع خرده‌پلاستیک و لاستیک و روغن‌های صنعتی بود که دفن این پسماند مساوی با دفن ثروت بود.
بنابراین کلیات ایده‌ای که به ذهنم رسید مصداق این جمله بود که آیا می‌شود با یک تیر چند تا نشان زد!؟ یعنی با بازیافت این پسماند مختلط، هم محیط‌زیست را نجات داد و به تبع آن موجب رونق این شرکت شد و هم علاوه بر بازیافت فلز، سایر مواد موجود را به محصولات باارزش تبدیل کرد!؟
با توجه به تجربه، تخصص و تلاش شبانه‌روزی خود و همکارانم به‌خصوص «مهندس رسول‌زاده» بعد از دو سال این ایده و بهتر است بگویم این رؤیا تبدیل به واقعیت شد و توانستیم سیستم «کوپیرولیز» را با کارایی بالا در اداره مالکیت و معنوی به ثبت برسانیم و از پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و استان آذربایجان‌شرقی تأییدیه دریافت کنیم.
سیستم‌های نصب شده در مراکز مختلف نیز دارای مجوز زیست‌محیطی بوده و این سیستم در رویداد ملی «تا ثریا» حائز رتبه نخست استان آذربایجان‌شرقی شد و نماینده این استان در رویداد ملی خواهد بود.
آنا: چه اهدافی را در این تصمیم و طرح خود دنبال کردید و نحوه عملکرد محصول(دستگاه) چگونه بوده و برای چه مقاصدی سودمند است و کارایی و کاربرد دارد؟
خانی: طرح حاضر یک طرح کاملاً اقتصادی با رویکرد زیست‌محیطی است و برای بازیافت هر نوع پسماند بی‌ارزش ریجکتی فنی کارایی دارد، به طوری که پسماندهای ریجکتی شهری، بیمارستانی و پسماندهای پلیمری صنعتی مانند انواع ضایعات پلاستیک و لاستیک غیرقابل بازیافت را به‌عنوان سوخت دیزل و کربن‌بلک به هیدروکربن، پسماندهای گلخانه‌ای و ضایعات کشاورزی را به سرکه چوب و بیوچار (زغال زیستی)، لجن‌های نفتی حاصل از عملیات حفاری، انتقال نفت و پالایشگاهی را به مشتقات نفتی و لجن‌های حاصل از تصفیه فاضلاب شهری و پسماند تر شهری را به بیوچار (زغال زیستی) تبدیل می‌کند.
آنا: آیا نمونه خارجی محصول (دستگاه) وجود دارد و هزینه ساخت از نمونه اولیه تا محصول چقدر بوده است؟
خانی: به معنای واقعی کلمه مدل پیوسته این سیستم نمونه داخلی ندارد و عمده مزایای این سیستم در مقایسه با سیستم‌های موجود در بازار جهانی مانند سیستم «پیرولیز پیوسته» داشتن راندمان بیشتر، آلایندگی کمتر، کیفیت بیشتر محصولات تولیدی و همچنین چند کاره بودن آن است.
یکی دیگر از مزیت‌های ویژه سیستم حاضر تصفیه و بی‌خطرسازی خاک‌های آلوده به مشتقات نفتی و روغنی حاصل از فعالیت صنایع مرتبط با صنعت نفت است.
هزینه پروژه تجاری‌سازی مدل «بچ» دستگاه «کوپیرولیز مالتی فانکشنال» یعنی از نمونه اولیه آزمایشگاهی تا صنعتی که در سال 1398 انجام گرفت یک میلیارد تومان است.
آنا: طرح و محصول دستگاه «کوپیرولیز مالتی فانکشنال» اکنون در چه مرحله‌ای است، آیا به تولید انبوه رسیده یا خواهد رسید و برای تولید آن از طرف نهاد یا ارگان خاصی استقبال شده است؟
خانی: مدل «بچ» دستگاه تجاری‌سازی شده و مدل پیوسته نیز در مرحله ساخت نیمه‌صنعتی است. با توجه به شناخت ناکافی از این تکنولوژی و شاید نبود باور و اعتماد کافی به توان متخصصان داخلی در عمل حمایت خاصی از سوی دولتمردان و نهادهای دولتی انجام نگرفته است و فقط استقبال بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته؛ اما از سوی صاحبان شرکت‌های خصوصی مرتبط با موضوع پسماند استقبال نسبتاً مطلوبی شده است.
آنا: و کلام آخر...
خانی: جدا از موضوع اشتغال و توسعه پایدار که اجرای این طرح برای هر منطقه‌ای به دنبال دارد، حفاظت از محیط‌زیست، مسئولیت اجتماعی و البته حیاتی هر شهروندی است و در این راستا شعار اصلی ما، شیمی پاک است.
گفتگو از رضا غیابی
انتهای پیام/