جام جهانی فوتبال مستعد خلق نشاط اجتماعی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، ونوس بهنود- جام جهانی فوتبال در قالب یک رویداد ورزشی، تن‌پوشی از ‌تأثیرات فرهنگی به ویژه در خلق نشاط اجتماعی دارد. موضوعی که به جد از سوی کارشناسان فرهنگی تاکید ‌می‌شود. شاید بتوان گفت یکی از مهیج‌ترین رویدادهای عمومی ورزشی، جام‌های جهانی است.

کثرت حضور کشورها با فرهنگ‌های مختلف و برگزاری آن در سطح کیفی و استاندارد بالا به ویژه با محوریت ورزش فوتبال که عموماً یکی از ورزش‌های محبوب در دنیا است، موجب شده تا از این رویداد به عنوان فرصتی در خلق نشاط اجتماعی یاد کرد.

بعد از شیوع بیماری کرونا و تعطیلی بسیاری از رقابت‌های ورزشی، در سال جاری بیست و دومین دوره چهار ساله مسابقات جهانی قهرمانی فوتبال مردان به میزبانی قطر برگزار می‌شود. این رویداد با دعوت از ۳۲ کشور تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ در هشت ورزشگاه جانمایی شده است. اما دلیل برنامه‌ریزی فرهنگی کشور‌ها برای یک رویداد ورزشی چیست؟

جام جهانی در کارنامه خود نشان داده است که صرفاً برای برگزاری چند مسابقه ورزشی تعریف نشده است. رقاب‌‌های دوستانه، تشویق نسل جوان به ورزش و الگوسازی از چهره‌های ورزشی، بازتعریف و معرفی مهمترین باورهای دینی، سیاسی، فرهنگی و ورزشی کشورها، ایجاد روابط حسنه مابین ملت‌ها با فراخوانی تیم‌های ورزشی در مقابل یکدیگر، ترویج ورزش و مهمتر از همه، انتقال پیام صلح و دوستی ملت‌ها از اهداف این رویداد است.

در روزهای اخیر تبلیغات شهری، مصاحبه‌های خبری و اطلاع رسانی از این رویداد موجب شده تا شهروندان و به ویژه نسل جوان شور و نشاط مضاعفی از برگزاری این رویداد داشته باشند. رویدادی که به تعبیر یکی از شهروندان می‌تواند فرصتی برای شادی و نشاط در جمع دوستان و اعضای خانواده فراهم سازد.

تصویر گروهی از هواداران فوتبال که دور تلویزیون نشسته و یکی از بازی‌ها را دنبال می‌کنند و با حرکت بازیکنان از جای برخاسته و فریاد می‌کشند، یکی از کادرهای بسته نشاطی است که به تعبیر رفتار شناس و استاد دانشگاه، «مجید ابهری» به جد مورد نیاز جامعه است.

** رقیق شدن افسردگی جامعه

وی معتقد است، از منظر رفتار شناسی اجتماعی، رویدادهای فرهنگی و ورزشی هر یک به اندازه خود می‌توانند در کاهش افسردگی جامعه و افزایش نشاط اجتماعی موثر باشند.

ابهری با بیان اینکه نتیجه چنین فرآیندی کاهش بزهکاری است و به تجربه نیز ‌تأثیر چنین رویدادهایی در کاهش بزه لمس شده است، ادامه داد: البته باید توجه داشت که شرایط برای تحقق این مطلوب فراهم شود تا بتوان واکنش‌های مناسب اجتماعی و فرهنگی را رقم زد.

وی با اذعان به اینکه یکی از مهمترین رویدادها، مسابقات ورزشی است و در بین مسابقات ورزشی جام‌های جهانی همواره نشاط آفرین بوده و با استقبال مواجه است، تصریح کرد: جام جهانی از رویدادهایی است که چند ماه قبل و بعد از برگزاری می‌تواند در جامعه بر روی افکار عمومی و حتی در بین ورزش دوستان ‌تأثیر‌گذار باشد.

به گفته این آسیب شناس مسائل اجتماعی، بهره‌گیری از این ظرفیت مستلزم فراهم کردن شرایط است و باید توجه داشت که به عنوان مثال با شکم گرسنه، نمی‌توان به تماشای فوتبال نشست و از مزایای فکری آن بهره برد. لازم است آرامش ذهنی و امکانات زیستی فراهم شود تا بتوان بهره‌برداری معقول داشت.

این استاد دانشگاه همچنین با تاکید به اینکه بی‌توجهی به این موضوع ممکن است منجر به‌تأثیرگذاری معکوس چنین رویدادهایی شود، اضافه کرد: مشاهده شده که بی‌توجهی به برنامه صحیح، منجر به بروز جرایم و حتی بزهکاری شده است از جمله مسابقات مونیخ در آلمان. بنابراین کشورهای برگزارکننده لازم است ضمن امکان سنجی شرایط اقدام به برگزاری کرده باشند و با کنترل صحیح چنین رویدادی پیاده‌سازی شود.

ابهری متذکر شد: سایر کشورها نیز باید نسبت به امکان سنجی بهره‌گیری از این ظرفیت برای نشاط آفرینی اقدام کنند. به عنوان مثال در چنین رویدادهایی هیجان‌های رسانه‌ای بیش از همه نقش دارد و ایجاد یک موج منفی می‌تواند از شیرینی آن بکاهد.

وی با ذکر مثالی به طرح جنگ‌های منطقه در اخبار اشاره کرد و گفت: نباید موج‌های رسانه‌ای به سمتی برود که به جای استفاده بهینه از این رویداد، شیرینی آن کاسته شود. به عنوان مثال در کشور، انتظار می‌رود نهادهای فرهنگی با برگزاری برنامه‌هایی قبل و بعد از مسابقات نسبت به ایجاد شور و نشاط در جامعه اقدام کنند.

وی با اشاره به ضرورت مداخله به موقع نهادهای برنامه‌ریز، متذکر شد: در این دوره از جام جهانی موضوعاتی مانند تحریم رقابت‌ها توسط برخی اشخاص مطرح شد و این درحالی است که با برنامه مناسب می‌توان تردید علاقه‌مندان و کاهش توجه آن‌ها را سد کرد.