احداث پارک پتروشیمی با کدام خوراک و سوخت؟/ گرای غلط با نمایش رسانه‌ای
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد و کارآفرینی خبرگزاری آنا، ۱۵ آبان ماه امسال، هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه ریزی وزیر نفت در یک برنامه تلویزیونی که عبدالعلی علی عسگری، مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس نیز وی را همراهی می‌کرد، طرح احداث پارک‌های پتروشیمی در کشور و مزایای آن را مورد بررسی قرار داد و در این رابطه گفته بود که یکی از رسالت‌ها و مأموریت‌های اصلی وزارت نفت توسعه زنجیره ارزش در فرآیند‌های مرتبط نفت، گاز و میعانات گازی و دیگر محصولاتی است که در این صنعت عظیم تولید می‌شود.
طبق اظهارات این مقام مسئول که از باقی ماندگان تیم شیخ الوزرا در بدنه وزارت نفت دولت سیزدهم است از حدود یک سال پیش، پیرو اقدام‌هایی که در گذشته انجام شده بود کار منسجم و فشرده‌ای برای تعریف طرح‌های جدید در جهت تکمیل زنجیره ارزش در سطح وزارت نفت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی آغاز شد. این اقدام‌ها در نشست‌های مختلف بررسی و سرانجام طرح احداث پارک‌های پتروشیمی در کشور نهایی شد و وارد مرحله‌ای تازه از توسعه زنجیره ارزش در وزارت نفت شدیم.
** یک میلیارد دلار برای پارک پتروشیمی!
فلاحتیان منابع مورد نیاز برای طرح احداث پارک‌های پتروشیمی در کشور را در مرحله نخست یک میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: کشور‌هایی که در بخش زنجیره ارزش ورود کنند در واقع به منبع ثروت بزرگی دست می‌یابند.
علی عسگری، مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس نیز در این زمینه گفته است به سرمایه‌گذاران و سازندگان پارک‌های پتروشیمی باید این اطمینان را بدهم که خوراک این پارک‌ها به‌صورت طولانی‌مدت از سوی شرکت هلدینگ خلیج فارس تضمین می‌شود. نخستین واحد‌ها و زیرساخت‌ها در این منطقه از سوی هلدینگ خلیج فارس سرمایه‌گذاری و اجرا خواهد شد و پس از آن از حضور دیگر بخش‌های خصوصی کشور در این منطقه استقبال خواهیم کرد.
علی‌عسکری با اشاره به اینکه بانک‌های داخلی و صندوق توسعه ملی برای سرمایه‌گذاری در پارک‌های پتروشیمی در کل کشور به‌ویژه منطقه چابهار اعلام آمادگی کرده‌اند، افزود: برای تأمین مالی این پروژه‌ها سازوکار صندوق پروژه (فرآیندی که سرمایه‌گذاران در آن به سهامداران پروژه تبدیل خواهند شد) نیز در نظر گرفته شده است.
** نبود شناخت کافی از اولویت ها، آفت جدید صنعت نفت
به گزارش خبرنگار آنا، فاصله گرفتن از خام فروشی نفت و گاز و ایجاد زنجیره ارزش افزوده موضوع تازه‌ای نیست و بالغ بر ۴۳ سال است که از سوی مقامات و مسئولین ذی ربط کشور به آن تاکید شده است. صنعت پتروشیمی در این میان در صدر صنایعی قرار دارد که می‌تواند ارزش افزوده، اشتغال زایی، ارزآوری و ... قابل توجهی در پی داشته باشد. در این میان توجه به چند نکته بین این اظهارات اخیر ضروری است.
نخستین نکته، اولویت بندی اقدامات مجموعه وزارت نفت است؛ طبق واضحات علم مدیریت، زمانی که منابع مالی و منابع اولیه محدودی داریم، باید در اولویت بندی تخصیص هر کدام، توجه ویژه‌ای داشته باشیم. به این معنا که آنچه بر هیچ کارشناس و متخصصی پوشیده نیست، محدودیت منابع مالی در صنعت نفت در وهله نخست و در بخش بعدی محدودیت گازی کشور است.
** ناترازی گاز، وزنه‌ای بر پای رونق اقتصادی
به موجب ناترازی گاز که این روز‌ها نقل محافل کارشناسی و حتی سیاست گذاری است، در بخش گاز کشور با کمبود بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز مواجه هستیم. این موضوع بی شک بخش نیروگاهی، فولاد، آلومینیوم، سیمان، آهن، پتروشیمی و ... را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
طبق آخرین اطلاعات به دست آمده میزان میانگین تولید روزانه گاز غنی (گاز خام) در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری از پارس جنوبی حدود ۶۱۰ میلیون مترمکعب روزانه و از میادین مستقل گازی حدودا ۱۴۵ میلیون متر مکعب بوده است که بررسی آمار در مدت مشابه سال گذشته نیز نشان می‌دهد که رقم تولید گاز از میدان گازی پارس جنوبی و میادین مستقل کشور رشد قابل ملاحظه‌ای را نداشته است.
پیش بینی‌ها نشان می‌دهد میزان تولید گاز تا پایان سال جاری از منشا میدان گازی پارس جنوبی و میادین مستقل و همچنین گاز همراه میادین نفتی حذاکثر به حدود ۹۹۰ میلیون مترمکعب گاز غنی خواهد رسید. از طرفی از ۴ سکوی فاز ۱۳ پارس جنوبی، سکویی که با نفتکش خارجی تصادم داشته، هنوز به تولید بازنگشته است. به گفته متخصصین این ارقام تولید در شرایط حداکثری میادین تولیدی است که از این میزان بسته به منطقه جغرافیایی ۳ تا ۱۲ درصد هدر رفت گاز را در شبکه مصرف استان‌های مختلف شاهد هستیم.
** چقدر گاز صادر می‌کنیم؟ / سهمیه مصرف گازی
به گزارش خبرنگار آنا، در ارتباط با تعهدات صادراتی گاز ایران نیز باید گفت که از این سبد گاز رقم حدودی ۲۵ میلیون متر مکعب به ترکیه و حدود ۴۵ میلیون متر مکعب به مقصد عراق است و از سال گذشته به شکل متوسط یک میلیون متر مکعب گاز به آذربایجان از طریق دریافت گاز ترکمنستان، سوآپ می‌شود که البته این ارقام به دلیل رشد مصرف بخش خانگی در زمستان به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. طبق برنامه ریزی ها، قرار بود ظرفیت تولید گاز در شرکت نفت مرکزی هم امسال ۱۰ تا ۱۵ میلیون متر مکعب در روز افزایش داشته باشد که متاسفانه محقق نشده است.
آمار‌های امروز می‌گوید سهم صنایع عمده از مصرف گاز ۱۷ درصد، نیروگاه‌ها ۳۰ درصد، بخش خانگی و تجاری ۴۷ درصد و صادرات گاز حدود ۶ درصد است. این ارقام به‌خوبی نشان می‌دهد سلول به سلول اقتصاد ایران تا چه اندازه به این حامل انرژی وابسته است و بر همین اساس، سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای آن انجام شده است که یکی از این موارد، احداث ۳۸ هزار کیلومتر خط لوله طی چند دهه اخیر بوده است.
** نجات بخش خانگی با قربانی کردن صنعت
فقط در بخش خانگی، زمستان سال گذشته رکورد بزرگی ثبت شد، مصرف ۷۲۰ میلیون مترمکعب در روز؛ به گفته کارشناسان این عدد به این معناست که گاز سایر بخش‌ها مانند پتروشیمی‌ها و صنایع باید قطع شود تا مصرف‌کنندگان خانگی به دردسر نیفتند.
خروجی این وضعیت منجر به قطع برق صنایع عمده و پتروشیمی‌ها می‌شود؛ به‌عنوان نمونه سال گذشته احمد مهدوی ابهری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران گفته است سال گذشته بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان خسارت به پتروشیمی‌ها کشور بر اثر قطع گاز واردشده است.
به نظر می‌رسد امسال هم وضعیت شبیه به سال ۱۴۰۰ است؛ سید جلال نور موسوی، مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران گفته است روزانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب کسری گاز در کشور وجود دارد.
البته هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت دو ماه پیش گفت: تلاش کردیم تا سه ماه آینده ۴۵ میلیون مترمکعب بیش از پارسال گاز تولید کنیم و کسری گاز در زمستان امسال از ۲۲۰ میلیون مترمکعب به ۱۹۰ میلیون مترمکعب کاهش می‌یابد. بااین‌وجود، جدیدترین آمار‌ها می‌گوید حداقل ۲۳۰ میلیون مترمکعب کمبود گاز در زمستان وجود خواهد داشت.
** مجوز‌هایی که خاک می‌خورند
به گزارش خبرنگار آنا، از سویی دیگر طی سال‌های گذشته مجوز‌های زیادی برای خوراک و احداث واحد‌های پتروشیمی داده شده است که همگی ابتر ماندند. دلیل این نیمه کاره ماندن نیز در اغلب موارد جانمایی خطا یا کمبود منابع مالی و نبود مدیریت صحیح است.
به این ترتیب به نظر می‌رسد، رسیدگی و ساماندهی به طرح‌های نیمه کاره‌ای که زخمی و رها شده اند در اولویت سرمایه گذاری است تا اینکه در پی دریافت مجوز‌های تازه باشیم. از سویی دیگر فرض اینکه مجوز‌های لازم برای تخصیص خوراک و سوخت نیز کسب شود؛ باید از مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس و البته معاون برنامه ریزی وزیر نفت پرسید این ضمانت تامین خوراک از کدام منبع گازی و پروژه تامین گاز حاتم بخشی می‌شود؟
** وقتی بی تجربگی کار دست مدیر‌ها می‌دهد!/ سوال‌هایی که باید پاسخ داد
از طرفی بد نیست به مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس توضیح داده شود که مسئول صدور مجوز خوراک و سوخت برای واحد‌های پتروشیمی کشور بر عهده شرکت ملی نفت ایران (شرکت ملی صنایع پتروشیمی) است؛ به این ترتیب این هلدینگ اساسا تنها می‌تواند نقش سرمایه گذار یا متقاضی را داشته باشد و نقشی در تامین خوراک و سوخت ندارد بنابراین بهتر است در حوزه مسئولیت‌های خود، نمایش رسانه‌ای انجام داده و «تضمین دهد».
البته با توجه به بی تجربگی علی عسگری در صنعت نفت و فقدان مشاوران و مدیران متخصص در کنار وی، چنین اظهار غیرکارشناسانه‌ای بعید نیست.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، به گفته متخصصین در شرایط کنونی، اولویت تزریق سرمایه (به هر شکل داخلی یا خارجی) می‌تواند متوجه بخش صنعت گاز در حوزه تولید و توسعه باشد.
باید از فلاحتیان پرسید، در شرایط کنونی کشور، که وضعیت تولید از پارس جنوبی و البته سایر بخش‌های گازی کشور مساعد نیست، تزریق سرمایه با کدام بخش است؟ چطور می‌توان صنعت پتروشیمی کشور را بدون گاز (خوراک و سوخت) توسعه داد؟ آیا در حالی که بسیاری از واحد‌های صنعتی و پتروشیمیایی طی سال‌های اخیر به دلیل محدودیت‌های گازی، کاهش تکلیفی فعالیت داشته اند و از سویی دیگر بسیاری از واحد‌ها به دلیل نبود سرمایه و خوراک نیمه کاره اند، اقدام به احداث پارک پتروشیمی اقدامی منطقی است؟
انتهای پیام/