دموکرات‌ها در انتظار معجزه/ فیل‌ها پشت در کنگره معطل ماندند

خبرگزاری آنا، گروه منطقه و جهان- مریم خرمائی: انتخابات میان دوره‌ای آمریکا برگزار شد و نتایج اولیه آرا به دموکرات‌ها فرصتی داد تا نفسی از سر راحتی بکشند، البته نه بابت اینکه خروجی صندوق‌های رای به نفعشان بود چراکه آن‌ها طبق پیش بینی ها، شماری از کرسی‌های خود را در هر دو شاخه قوه مقننه شامل مجالس نمایندگان و سنا از دست دادند.

خوشحالی دموکرات‌ها که سخنرانی اخیر «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا مُهر تضمینی بر دوام آن تلقی می‌شود، بابت این است که جمهوریخواهان اگرچه در آستانه فتح مجلس نمایندگان هستند، اما در گود رقابت بسیار ضعیف‌تر از آنچه انتظار می‌رفت ظاهر شدند.

جمهوریخواهان امید بسته بودند که در همان ساعات اولیه شمارش آرا، پرچم فیل نشان خود را به رسم پیروزی بالا بگیرند، اما برخلاف آنچه نظرسنجی‌ها القا می‌کرد، فرش قرمزی برای نامزد‌هایی که از حمایت دوآتشه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا برخوردار بودند، به سَمت کنگره پهن نشد.

نتیجه آنکه، اکنون نگرانی دموکرات‌ها برای رقابت احتمالی بایدن با ترامپ در گود رقابت ریاست جمهوری ۲۰۲۴ تا حد زیادی رفع شده است.

اگر آنگونه که پیش بینی می‌شد، در همان ساعات اولیه شمارش آرا، موج سرخ (رنگی که جمهوریخواهان با آن شناخته می‌شوند) پیش می‌آمد، می‌شد به این نتیجه رسید که در انتخابات ریاست جمهوری آتی، شانس پیروزی نامزد جمهوریخواه بیشتر خواهد بود حال آنکه راه یابی اکثریت نامزد‌های مورد حمایت ترامپ به کنگره هم بازتابی از وضعیت تسلط او بر ارتش فیل‌ها و افکار عمومی طرفداران حزب محسوب می‌شد.

در این میان، پیروزی قاطع «ران دوساناتیس» جمهوریخواه در رقابت فرمانداری ایالت «فلوریدا» و به ویژه محبوبیت چشمگیرش در میان لاتین تبار‌ها حائز اهمیت است چراکه وی می‌تواند در انتخابات مقدماتی ۲۰۲۴، به رقیب بالقوه ترامپ تبدیل شود و جای او را به عنوان نامزد اصلی حزب جمهوریخواه بگیرد.  

اما در سطح انتخابات میان دوره ای، جمهوریخواهان که تا لحظه نگارش این مطلب فقط ۷ کرسی تا رسیدن به حد نصاب ۲۱۸ کرسی مورد نیاز برای اعمال کنترل بر مجلس نمایندگان فاصله دارند با دو احتمال روبرو خواهند بود: با همان ۲۱۸ کرسی یک اکثریت ضعیف تشکیل می‌دهند یا حتی آنطور که بایدن در سخنرانی چهارشنبه شب خود مدعی شد، با اتمام شمارش آرا در برخی حوزه‌های حساس، در لحظه‌ای سرنوشت ساز، نتیجه را به حزب دموکرات واگذار می‌کنند.

البته، پیش بینی‌ها می‌گویند که احتمال اول یعنی دستیابی جمهوریخواهان به اکثریت ضعیف مجلس نمایندگان به واقعیت نزدیک‌تر است.

اما اگر چنین باشد، در دو سال باقی مانده از دور نخست زمامداری بایدن، تقسیم قدرت چه مخاطراتی پیش پای دولت او می‌گذارد؟

*آینده کاخ سفید از چشم انداز تقسیم قدرت

اکنون که مطابق سنت دهه‌های اخیر، حزب حاکم بر کاخ سفید، در انتخابات میان دوره‌ای کنگره، تعدادی از کرسی‌های خود را از دست داده است، در دو سال پیش رو شاهد آن خواهیم بود که هر یک از احزاب اصلی به طور مکرر سد راه تصویب لوایح پیشنهادی حزب مقابل می‌شود یا به عبارت دیگر در قوه مقننه آمریکا شاهد بن بست قانونگذاری خواهیم بود. این به ویژه برای دولتِ بایدن به معنای به درازا کشیدن روند پیشبرد طرح‌های پیشنهادی کاخ سفید است.  

البته مخالفت جمهوریخواهان با افزایش مالیات و همین طور سقف بودجه در مقابل این وعده که به «اوکراین چک سفید امضا نمی‌دهیم» نسبتا کم اهمیت به نظر می‌رسد چراکه این اقدام آن‌ها که به معنای کاهش محسوس کمک مالی و نظامی به کی یف است، تاثیر مستقیمی بر سیاست خارجی کاخ سفید و در نتیجه وجهه بایدن نزد متحدان اروپایی دارد.

از طرف دیگر، جمهوریخواهان می‌گویند به محض در اختیار گرفتن کنترل مجلس نمایندگان، نه تنها به کار کمیته حقیقت یابی که مسئول بررسی تخلفات ترامپ در قضیه حمله به کنگره در ژانویه ۲۰۲۰ است، پایان خواهند داد بلکه استیضاح بایدن را هم آغاز می‌کنند.

علاوه بر این، جنگ قدرت در کنگره به ویژه وقتی پای بودجه بندی در میان باشد می‌تواند خطر تعطیلی دولت فدرال را که ماحصل عدم مصالحه به موقع  احزاب دموکرات و جمهوریخواه درباره لایحه بودجه است، مضاعف کند.

*از سنا چه خبر؟

در مجلس سنا، امید دموکرات‌ها به حفظ اکثیرت شکننده همچنان برقرار است. در حال حاضر، جمهوریخواهان به نسبت ۴۹ به ۴۸ از دموکرات‌ها پیش هستند، اما نتیجه انتخابات دو ایالت «آریزونا» و «نوادا» که در آن شمارش آرای پستی چند روز طول می‌کشد، هنوز مشخص نیست و انتخابات ایالت «جورجیا» هم به دور دوم کشیده شده و تا ماه دسامبر نتیجه آن مشخص نخواهد شد.

هر یک از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات برای به تثبیت حاکمیت خود بر سنا باید دست کم در دو مورد از این رقابت‌ها پیروز شوند.

با این حساب، پیش بینی نتیجه به این شرح است:

حالت اول: ۵۱ رای جمهوریخواه در برابر ۴۹ رای دموکرات به معنای واگذاری سنا به جمهوریخواهان است.

حالت دوم: ۵۰ رای جمهوریخواه در برابر ۵۰ رای دموکرات به معنای حفظ موقعیت فعلی سنا و تثبیت جایگاه دموکرات‌ها است چراکه به این ترتیب، «کاملا هریس» معاون رئیس جمهور آمریکا با برخورداری از یک رای اضافه موازنه را به نفع حزب دموکرات تغییر می‌دهد.

در حال حاضر، در ایالت آریزونا نامزد دموکرات با برتری اندک نسبت به نامزد جمهوریخواه پیشتاز است، اما در ایالت نوادا، قضیه معکوس می‌شود. به این ترتیب، پیش بینی آرا ۵۰ به ۴۹ به نفع جمهوریخواهان خواهد بود. با این حساب، این رای ایالت جورجیا است که تکلیف حاکمیت مجلس سنا را مشخص می‌کند.

اگر در مرحله دوم انتخابات که در ماه میلادی آتی برگزار می‌شود، کرسی سنای ایالت جورجیا به جمهوریخواهان برسد، با محقق شدن حالت اول، آن‌ها کنترل سنا را به دست می‌گیرند، اما اگر کرسی به دموکرات‌ها برسد، حالت دوم تحقق پیدا می‌کند و جایگاه دموکرات‌ها در سنا تثبیت می‌شود.