از اینکه مهاجرت نکردم پشیمان نیستم/ برای پیشرفت صنعت فضایی ایران چه باید کرد؟

گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا_معصومه شیری؛ ‌می‌گوید اگر همه مسئولان به اندازه رهبرانقلاب برای نخبگان اهمیت و ارزش قائل بودند؛ مشکلات کشور بسیار کمتر می‌شد؛ «سید محمد نوید قریشی» یکی ازآن ۷ نخبه جوانی است که در دیدار اخیر رهبرمعظم انقلاب با استعداد‌های برتر علمی در محضر ایشان به بیان دیدگاه‌ها و دغدغه‌های خود پرداخت. او دانش ­آموخته­ی پسادکتری تخصصی مهندسی هوافضا از دانشگاه تهران و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فضایی ایران است. نخبه‌ای جوان و توانمند که در کارنامه علمی و پژوهشی خود از ثبت اختراع تا چاپ مقالات معتبر و کسب جایزه‌های مختلف بنیادملی نخبگان را دارد.

با این نخبه هوافضای کشورمان درباره دغدغه‌ها، دیدگاه‌ها و راهکارهایی که در دیدار اخیر رهبرمعظم انقلاب با استعدادهای برترعلمی مطرح کرد به گفت‌وگو نشستیم. درادامه متن کامل آن را می‌خوانید:

آنا: در سخنرانی که در محضر رهبر معظم انقلاب داشتید به چه نکات مهمی اشاره کردید؟

**چالش‌های صنعت فضایی در کشور از گذشته تاکنون

قریشی: بنده در ابتدای صحبت‌هایم در محضر رهبر انقلاب، پیشینه­‌ای از ده سال گذشته‌­ی صنعت فضایی و مشکلاتی که این صنعت با آن دست‌وپنجه نرم کرده است ارائه کردم. موازی کاری‌های زیاد، بحث عدم وجود برنامه­‌ی راهبردی بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت منطقی و متناسب با نیازهای کشور، عدم مدیریت صحیح منابع در این حوزه ازجمله مواردی بود که به آن اشاره کردم. در ادامه به مشکلاتی که هم‌­اکنون صنعت فضایی کشور با آن مواجه است پرداختم و مشکلات را در قالب پنج محور به همراه پیشنهادات و راهکارها ارائه کردم.

**خطر فرارمغزهای فضایی را جدی بگیرید!

موضوع اول درباره جذب و نگه‌داشت نیروی انسانی نخبه و متخصص است. با توجه به اینکه صنعت فضایی یک صنعت با تکنولوژی سطح بالاست این پتانسیل را دارد که نخبگان و فناوران موجود در کشور را به خود جذب کند. ازآنجایی‌که این صنعت بازه بسیار وسعی دارد می‌تواند حوزه­‌های مختلف علوم مهندسی ازجمله مهندسی مکانیک، مهندسی هوافضا، مهندسی برق، مهندسی نرم‎­افزار، مواد و صنایع را به خود جلب کند. اما علی‌رغم فرصت‌های بسیار خوبی که این صنعت برای کشور ایجاد می­کند، حمایت خاصی از آن انجام نمی‌شود. قوانین و آیین‌­نامه­‌ای ویژه‌ای در این حوزه وجود ندارد که نخبگانی در این صنعت های‌تک و پیشرفته فعالیت می­کنند موردحمایت قرار بگیرند. از طرفی کشورهای منطقه در بخش فضایی با فراهم کردن شرایط اولیه و پرداخت‌­های خوب باعث شده‌اند که در چند سال گذشته متخصصان فضایی کشور ما به کشورهای اطراف مانند امارات، ترکیه و عربستان مهاجرت کنند. برای حل این چالش مهم پیشنهاد دادم که شورای عالی فضایی ورود پیدا کند و یکسری قوانین حمایتی خاص در راستای حمایت از نخبگانی که در این صنعت فعالیت می‌کنند وضع شود تا با بهبود پرداخت­‌ها، نوع قراردادها و حمایت­‌های مادی بتوانیم نخبگان را در این صنعت مهم و راهبردی حفظ کنیم تا از کشور خارج نشوند.

**چرخه‌­ی فناوری فضایی کشور کامل نیست/ ضرورت تزریق بودجه دولتی به این صنعت

بحث دوم­ مربوط به اختصاص بودجه­‌ی دولتی در برخی از حوزه‌هایی است که برای بخش خصوصی جذابیت ندارد. چراکه صنعت فضایی کشور اکنون در مرحله‌ای قرار دارد که از بلوغ اولیه گذشته و چرخه­‌ی اکتساب فناوری خود را کامل می­کند. طبیعتاً تا وقتی‌که یک حوزه چرخه­‌ی اکتساب فناوری خود را به‌طور کامل طی نکند نمی‌تواند اقتصادی و سود ده باشد. صنعت فضایی ما اکنون در این وضعیت قرار دارد ولی نگاهی که در کشور وجود دارد این است که صنعت فضایی باید اقتصادی و سودآور باشد و برای بخش خصوصی جذابیت داشته باشد تا بخش خصوصی به این حوزه ورود پیدا کند و بودجه دولتی در این بخش کاهش پیدا کند. درحالی‌که موقعیت صنعت فضایی ما اکنون به این شکل نیست و باید این نگاه تغییر پیدا کند، چون تا زمانی ‌که ما در سطح ملی فعالیت می­‌کنیم صنعت فضایی نمی­تواند صنعتی سودآور باشد. ازاین‌رو ابتدا باید به حوزه­ی منطق‌ه­ای و به طبع جهانی ورود پیدا کنیم. در چنین شرایطی می‌توانیم به کاربرد برسیم و این صنعت را به یک صنعت سود ده تبدیل کنیم. بخصوص در حوزه­ی زیرساخت، ما برای اینکه بتوانیم یک محصول فضایی را به‌طور کامل تحویل‌گیری کنیم لازم است آزمون‌های مختلفی روی آن انجام شود. این آزمون‌ها نیاز به زیرساخت­‌ها و تجهیزات کاملی دارند که تأمین آن وظیفه‌­ی دولت­‌هاست. به همین دلیل دولت‌­ها باید به صنعت فضایی ورود پیدا کنند و هزینه­‌های مربوط به تهیه و تأمین این زیرساخت‌ها را تقبل کند. بنده تذکر دادم که این دیدگاه که ­اکنون در کشور حاکم است باید اصلاح شود. ازآنجایی‌که هنوز چرخه­‌ی تکنولوژی صنعت فضایی ما کامل نشده، لازم است که تزریق بودجه­‌ی دولتی در این بخش ادامه داشته باشد.

**تشکیل شورای عالی فضایی با ۱۱سال تاخیر/ تصویب برنامه ۱۰ساله فضایی را تسریع کنید

محور سوم­ صحبت‌هایم در ارتباط با برنامه ده‌ساله فضایی بود. به‌صورت کلی صنعت فضایی با توجه به تکنولوژی بالایی که دارد برای اینکه بتواند موفق باشد نیاز به یک برنامه­‌ی بلندمدت، علمی و راهبردی دارد. ازاین‌رو لازم است ما یک برنامه­ راهبردی در این حوزه داشته باشیم که طبق این برنامه گام‌­های راهبردی تعریف کنیم. به‌طور مثال بدانیم دو سال آینده می­خواهیم بر روی چه ماهواره­ای کارکنیم، بعدازاینکه این ماهواره را ساختیم چگونه باید آن را برای رسیدن به اهداف مدنظر کشور بکار بگیریم. خوشبختانه در دولت سیزدهم و با آمدن دکتر رئیسی پالس‌­های بسیار خوبی به این صنعت داده شد و پس از ۱۱ سال شورای عالی فضایی تشکیل شد. همچنین زمزمه­‌هایی هم از افزایش بودجه صنعت فضایی و تدوین برنامه ده‌ساله فضایی به گوش می­رسد. خوشبختانه با تشکیل شورای عالی فضایی برنامه ده‌ساله صنعت فضایی در مراحل نهایی قرار دارد. بنده در این جلسه درخواست دادم که این فرایند تسریع­ بخشیده شود و بعد از تصویب آن، بودجه‌­های لازم برای اجرایی شدن این برنامه به‌سرعت در مجلس و دولت تصویب شود تا منابع و بودجه موردنیاز به‌موقع به این صنعت تزریق شود و بتوانیم به اهداف برنامه‌­ی راهبردی ده‌ساله فضایی دست پیدا کنیم.

**تبادل دانش فضایی در عرصه بین الملل/ چین و روسیه را دریابید!

محور چهارم در ارتباط با محدودیت در همکاری­های بین­المللی بود. به‌صورت کلی صنعت فضایی با توجه به پیچیدگی­های بالایی که دارد در بسیاری از موضوعات نیاز به همکارهای بین­المللی مشترک با سایر کشورهایی که در این زمینه سرآمد هستند، دارد. کشور ما با توجه به محدودیت­ها و تحریم­ها نمی‌تواند این قابلیت را خیلی خوب اجرایی کند و با کشورهای بین­المللی تعامل داشته باشد و با آن‌ها تبادل دانش و محصول داشته باشد. به همین دلیل من پیشنهاد دادم وزارت امور خارجه برای حل این مسئله ورود پیدا کند تا با کشورهای چین و روسیه که رابطه خوبی با ما دارند، بندهای مرتبط با صنعت فضایی در سند همکاری 20 ساله با این کشورها گنجانده شود. چراکه هر دو کشور چین و روسیه درزمینهٔ فضایی ازجمله کشورهای مطرح در سطح دنیا هستند و اگر ما بتوانیم بندهای همکاری فضایی را هم به این سند همکاری­ اضافه کنیم، صنعت فضایی کشور با رشد قابل‌توجهی همراه خواهد شد.

**جای خالی حوزه­‌ی فضایی در سیاست‌­های کلی برنامه هفتم توسعه

آخرین موضوعی که درباره آن صحبت کردم و به نظرم می­تواند در آینده­ی صنعت فضایی کشور نقش مهمی داشته باشد، جای خالی حوزه­ی فضایی در سیاست­های کلی برنامه هفتم توسعه است. همان‌طور که می‌دانید هر حوزه یا صنعتی که یک‌بند مختص به خود در سند برنامه هفتم توسعه داشته باشد درواقع این بند ضامن زنده‌بودن و بقای آن صنعت خواهد بود. متأسفانه ما هم‌اکنون هیچ بندی مرتبط با حوزه­ی فضایی در سند هفتم توسعه نداریم. بنده در سخنرانی خودم اعلام کردم که یکی از دلایل به ثمر نشستن ماهواره­های خیام، ناهید و پارس بندهای مرتبط با حوزه­ی فضایی در سند ششم توسعه بود. در سال­های 94 تا 1400 نگاه­ها به حوزه­ی فضایی بسیار کمرنگ شده بود و بودجه این صنعت کاهش پیداکرده بود اما به دلیل وجود یک‌بند مرتبط با حوزه فضایی در سند توسعه ششم، دولت موظف شد در این حوزه هزینه کند؛ یعنی همین هزینه­ی اندک هم به علت وجود بندهای مرتبط در سند توسعه ششم بود. من از حضرت آقا درخواست کردم که دستور بدهند بندهای مرتبط با حوزه­ی فضایی به سند توسعه هفتم اضافه شود که ایشان فرمودند این سیاست­ها به‌طور کامل نوشته‌شده و نمی‌شود بند جدید به آن اضافه کرد ولی من خودم از راه دیگری این موضوع را دنبال می­کنم تا در این زمینه مشکلی ایجاد نشود.

آنا: بعدازاین سخنرانی چه بازخوردی از مسئولین و چهره‌های شاخص فضایی کشور گرفتید؟

قریشی: بله خداروشکر بعد از سخنرانی بازخورد بسیار خوبی از افراد متخصص در این حوزه دریافت کردم. عده زیادی با بنده تماس گرفتند و درباره موضوعات مطرح‌شده به‌صورت مفصل صحبت کردیم. همچنین با مسئولینی که صحبت کردم همه دیدگاه مثبتی داشتند و می‌گفتند که خیلی خوب است که شما این مشکلات و دغدغه‌ها را عنوان کردید و ابراز امیدواری کردند که این موارد را پیگیری می‌کنند تا مشکلات برطرف شود.

آنا: از حال و هوای دیدار با رهبر معظم انقلاب و سخنرانی در محضر ایشان برایمان بگویید.

**دیدار با بالاترین مقام عالی کشور در فضایی کاملا آزادانه

قریشی: این بار دفعه­‌ی ششمی بود که به دیدار رهبر انقلاب می‌­رفتم ولی تا حالا تجربه‎­ی سخنرانی در محضر ایشان را نداشتم. این تجربه برایم خیلی جذاب و انرژی­بخش بود. من این دیدار را خیلی خوب دیدم و واقعاً بدون تعارف عرض می‌کنم که کاملاً آزادانه بود. حرف­‌هایی که آنجا می­زدیم کاملاً آزادانه بود، یعنی ما می‌توانستیم هر حرفی که می­خواهیم را بدون هیچ محدودیتی بزنیم و هیچ‌کس به ما نمی گفت که نباید این حرف را بزنید و ... هرکسی با توجه به حوزه تخصصی که داشت، مشکلات و دغدغه‌­های حوزه خود را به بالاترین مقام کشور عرض می­کرد و حضرت آقا هم با رویی گشاده پاسخ می‌دادند و برای حل آن مشکلات تدابیری می­اندیشیدند.

آنا: به نظر شما اینکه عالی‌ترین مقام کشور از جزئیات پیشرفت­های علمی کشور مطلع هستند و درباره آن‌ها اظهارنظر می‌کنند و به‌صورت مداوم با نخبگان جلسه دارند، چه تأثیر و بازتابی در جامعه دارد؟

**رهبری که برای تلاش جوانان ارزش قائل است

قریشی: قطعاً اینکه عالی‌ترین مقام کشور برای نخبگان احترام قائل می‌شود، مسائل آن‌ها را پیگیری می­کند، به دنبال برگزاری جلسات مختلف با نخبگان است و در حوزه­ علوم مختلف اطلاعات به‌روز دارد باعث افزایش انگیزه می‌شود، باعث می‌شود که جوانان بدانند شخص اول مملکت حامی آن‌هاست، دنبال حل چالش‌ها و مشکلات آن‌هاست. این موضوع می‌تواند برای جوانان­ بخصوص آن‌هایی که در مقطع کارشناسی هستند خیلی انگیزه آور باشد. چراکه می‌دانند اگر تلاشی بکنند دیده می‌شود و رهبر انقلاب برای آن‌ها ارزش قائل است و تلاش‌های آن‌ها را می‌بیند. نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که اگر همه­‌ی مسئولان به‌اندازه حضرت آقا به نخبگان اهمیت می­دادند قطعاً وضعیت کشور از چیزی که اکنون هستیم بسیار بهتر بود.

آنا: فکر می­‌کنید برگزاری این جلسات چقدر در حل مشکلاتی که در این حوزه وجود داشته مؤثر است؟

**راهکارهای ارائه شده توسط نخبگان را پیگیری کنید

قریشی: قطعاً خیلی مؤثر بوده و توانسته به حل برخی از مشکلاتی که در کشورمان وجود دارد کمک کند؛ اما کافی نیست؛ یعنی نباید این‌طور باشد که ما سالی یک‌بار با نخبگان جلسه داشته باشیم و آن‌ها مشکلات موجود را بگویند و راهکار ارائه بدهند. این جلسات حتماً باید در طول سال ادامه‌دار باشد و از سمت بنیاد ملی نخبگان پیگیری شوند که این راهکارهایی که ارائه شد اکنون در چه وضعیتی قرار دارد؛ بنابراین حفظ این ارتباط در طول سال بسیار مهم است و اگر این ارتباط فقط سالی یک‌بار باشد خیلی مثمر ثمر نیست ولی اگر این ارتباط پیوسته در طول سال حفظ شود می­تواند به حل خیلی از مشکلات کشور کمک کند.

آنا: به نظر شما مهم‌ترین نکته‌­ای که حضرت آقا در این دیدار به آن اشاره کردند چه بود؟

**نورامیدی که با حمایت‌های رهبری روشن شد

قریشی: مهم‌ترین موردی که ایشان مطرح کردند این بود که فرمودند: «شماها (نخبگان) خیلی برای من مهم هستید». این‌که رهبر انقلاب تأکید کردند نخبگان برای ایشان بسیار اهمیت دارند برای قشر تحصیل‌کرده‌ی کشور بسیار مهم است. وقتی جوانان می‌بینند مقام معظم رهبری تا این اندازه برای آن‌ها اهمیت قائل می‌شود برای ادامه مسیر انگیزه پیدا می‌کنند. به نظرم یکی از مهم‌ترین دستاوردهای معنوی این دیدار افزایش امید و انگیزه در جوانان است.

آنا: رهبر معظم انقلاب در صحبت‌هایشان درباره وظایف نخبگان فرمودند: نخبه باید کنار مردم باشد و توانایی‌هایش را برای پیشرفت کشور به کار بگیرد. شما به‌عنوان یک نخبه درباره این بخش از بیانات رهبر انقلاب چه نظری دارید؟

**ثمردهی نهال نخبگان برای کشور

این موضوع یکی از بحث‌­های مهم صحبت­‌های ایشان بود. فرد نخبه یکسری وظایف در قبال کشور و مردم دارد. اگر ما نخبگان اکنون به این نقطه رسیده‌ایم، کشور برای ما هزینه کرده است. واقعاً درست نیست الآن که وقت میوه دادن تحصیل‌کرده‌ها و نخبگان است به کشورهای دیگر بروند و ثمره دانشی را که با زیرساخت‌های کشور کسب کرده‌اند را به کشورهای دیگر برسانند. این وظیفه گردن ما نخبگان است که بااین‌همه هزینه‌­ای که تا حالا برای ما انجام‌شده، دینمان را به کشور ادا کنیم.

**استفاده از نخبگان در عرصه حکمرانی

البته این مسئله یک رابطه دوطرفه است، یعنی باید این فضا برای نخبگان فراهم شود تا آن‌ها بتوانند در کشور تأثیرگذار باشند. اگر ما می­خواهیم مشکلاتی که کشور چه در حوزه­ی اقتصادی چه در حوزه­ی اجتماعی و فرهنگی حل شود هیچ راهی نداریم به‌جز اینکه نخبگان را به عرصه حکمرانی ورود دهیم و درواقع با ورود نخبگان به صنایع مختلف مشکلات را حل کنیم. من اعتقادم این است که باید وزیر اقتصاد نخبه­ی اقتصادی کشور باشد، وزیر صنعت نخبه­ی صنعتی کشور باشد، اگر ما بتوانیم نخبگان را به عرصه­ی حکمرانی و لایه­های مدیریتی ورود دهیم آنجاست که نخبه می­تواند در کشور تأثیرگذار باشد؛ اما اگر فقط در همایش‌ها از نخبگان بخواهیم صحبت کنند و بعد بگوییم خودمان کار می‌کنیم مشکلات ادامه‌دار خواهد بود. پس بنابراین برای اینکه یک نخبه بتواند در جامعه اثرگذار باشد باید برایش فضای کار مناسب مهیا کنیم.

آنا: تاکنون خودتان به مهاجرت فکر کرده‌اید؟ به چه نتیجه‌ای رسیدید؟

**از اینکه مهاجرت نکردم پشیمان نیستم

قریشی: بله من به مهاجرت فکر کردم و به جواب هم رسیدم بخصوص در دورانی که دانشجوی ارشد و دکترا بودم، پیشنهادهای بسیار خوبی از دانشگاه‌های مطرح دنیا داشتم، اما تصمیم گرفتم اینجا بمانم و اصلاً هم از این تصمیم پشیمان نیستم.

آنا: چه چیزی باعث شد که تصمیم بگیرید در کشور بمانید؟

قریشی: به نظرم مهاجرت خیلی کار سختی است، خیلی از دوستانم مهاجرت کردند و رفتند اما من فکر نمی­کنم کسی دوست داشته باشد جایی که در آن بزرگ‌شده و همه دوستان و اقوامش آنجا هستند را ترک کند. به‌صورت کلی مهاجرت یه کاری سخت است که هرکسی نمی‌خواهد آن را تجربه کند؛ اما یکسری اتفاقات و عوامل دست‌به‌دست هم می‌دهد که فرد به این جمع­بندی می­رسد که دیگر نمی­تواند اثرگذار باشد و شرایط اینجا برایش مساعد نیست. برای من چندین عوامل وجود داشت که مرا از مهاجرت منصرف کرد. یکی از مهم‌ترین علت‌هایش این بود که من کشورم را دوست دارم و دوست داشتم زحماتی که کشور برای رسیدن من به این نقطه کشیده است جبران کنم و دین خودم را به کشور ادا کنم. از طرف دیگر دوست داشتم در کنار اعضای خانواده‌ام، مادرم، پدرم، خواهرم و اقوامم زندگی کنم.

آنا: حضرت آقا در این دیدار به برخی از سنگ­اندازی­ها در مسیر نخبگان اشاره کردند، شما به‌عنوان یک نخبه فکر می­کنید که چه موانعی بر سر راه نخبگان وجود دارد و برای آنچه راه‌حلی دارید؟

**رفع نیازهای اولیه نخبگان؛ از مسکن تا اشتغال

 قریشی: متأسفانه موانع و سنگ‌اندازی‌ها در کشور وجود دارند اما برای اینکه بتوانیم یک نخبه را به نقطه‌ای‌ برسانیم که ماندن در کشور به مهاجرت ترجیح دهد باید نیازهای اولیه‌ای که دارد را رفع کنیم. این نیازهای اولیه­ مربوط به بحث مسکن، اشتغال، سربازی و... است. اگر ما این نیازهای اولیه و سنگ­اندازی­هایی که در این مسیر برای رشد یک نخبه وجود دارد را رفع کنیم، می­توانیم نخبگان را در کشور نگه‌داریم.

آنا: فضای کاری که یک نخبه احتیاج دارد با یک فرد معمولی فرق می­کند. فکر می­کنید با توجه به زیرساختی که در این سال­ها تحت عنوان زیست‌بوم نوآوری و فناوری در کشور شکل‌گرفته است باید چه اقدامات دیگری انجام دهیم که فضای کاری و تحصیلی نخبگان بهبود پیدا کند؟

**جذب نخبگان در صنایع پیشرفته /دانش‌بنیان‌ها چگونه از مهاجرت جلوگیری می‌کنند؟

قریشی: سؤال بسیار خوبی پرسیدید. قطعاً فضای کاری که یک نخبه نیاز دارد با فضای کار یک فرد معمولی متفاوت است. نخبه نمی‌­تواند یک کار روتین و تکراری انجام دهد چون روحیاتش با این‌جور کارها سازگار نیست. به همین علت بود که گفتم یکی از حوزه­‌هایی که می­تواند نخبگان را به خود جذب کند، صنایع هایتک و پیشرفته مانند صنعت فضایی، صنعت هسته­ای، صنعت نانو و... است. چون جنس کار در این صنایع پیشرفته از جنس فناوری و تحقیق و پژوهش است و یک کار روزمره و تکراری نیست می‌تواند نخبگان را به خود جذب کند. خوشبختانه در سال­های اخیر فعالیت­های خوبی در بحث زیست‌بوم­ فناوری­، شرکت­‌های دانش‌­بنیان انجام‌شده است. من نخبگان زیادی را دیدم که بلافاصله بعد از فارغ‌­التحصیلی جذب یکی از همین شرکت­‌های دانش­‌بنیان می­‌شوند و در آنجا مشغول به فعالیت می‌شوند. ولی سؤالی که اینجا پیش می‌آید این است که آیا این موارد کافی ست؟ نه قطعاً کافی نیست و درواقع ما در ابتدای شروع راه هستیم و برای اینکه به نقطه­ی ایده‌آل‌مان برسیم هنوز خیلی کارداریم. هنوز لازم است که این شرکت­‌های دانش‌­بنیان از لحاظ کمی و کیفی توسعه پیدا کنند؛ یعنی در حال حاضر هم تعداد شرکت­های دانش­‌بنیان­ نسبت به‌کل شرکت­‌هایی که در کشور وجود دارد کم است هم از لحاظ کیفیت لازم است سطح محصولاتی که تولید می‌شود ارتقا پیدا کند.

آنا: به نظر شما ایران در حوزه صنایع و فناوری فضایی در چه نقطه‌ای قرار دارد؟

**ایران در میان ۱۰ کشور دارای فناوری ساخت ماهواره

قریشی: خوشبختانه ایران جزء ۱۰ کشور پیشرفته‌ای است که توانسته به تکنولوژی کامل چرخه­‌ی ساخت، طراحی و پرتاب ماهواره به‌صورت بومی دست پیدا کند. این دستاورد خیلی غرورآفرین است چراکه کشور‌های بسیار کمی می‌توانند چرخه­ی کامل صنعت فضایی از ساخت تا پرتاب ماهواره را به‌طور کامل انجام دهند.

اما هنوز جا برای کار در این حوزه وجود دارد، چون ما خیلی دیر به این حوزه ورود پیدا کردیم و کشور‌های صاحب سبک در این زمینه مانند آمریکا و روسیه از سال‌ها قبل پا به این عرصه گذاشته‌اند؛ بنابراین ما هنوز با آن‌ها فاصله‌داریم و برای اینکه به آن‌ها برسیم نیاز به کار و تلاش مضاعف داریم. این به این معنی نیست که ناامید باشیم، ما دستاورد‌های بسیار خوبی در این حوزه داشتیم، ماهواره­‌های خوبی تولید کردیم، پرتاب‌­های خوبی داشتیم؛ اما باید تلاشمان را بیشتر کنیم.

آنا: به‌عنوان یک نخبه ایرانی چه مطالبه‌ای از مسئولین دارید؟

**به نخبگان اعتماد کنیم

قریشی: مطالبه­ بنده به‌عنوان یک نخبه و یک ایرانی این است که عرصه را برای نقش­‌آفرینی نخبگان فراهم کنند و فضا را برای اثرگذاری نخبگان باز بگذارند و به آن‌ها اعتماد کنند. بدون شک با اعتماد به جوانان و ورود نخبگان به عرصه‌های مختلف، نتیجه و برکات این اتفاق در کشور قابل‌مشاهده خواهد بود.

آنا: مقام معظم همیشه وقتی درباره پیشرفت فناوری‌های مختلف در کشور صحبت می‌کنند به فناوری‌های اشاره می‌کنند که پیشران هستند. صنعت فضایی نیز یکی از فناوری‌های پیشران کشور است به نظر شما رشد این فناوری چه کمکی به پیشرفت کشور می‌کند؟

**سرریزفناوری صنعت فضایی؛ از ساخت خودرو برقی تا سلول‌های خورشیدی

 قریشی: صنعت فضایی یکی از صنایع پیشران اقتصادی در همه جای دنیاست. این صنعت حوزه­‌های مختلف علوم و فنون مهندسی را شامل می‌شود. سطح تکنولوژی در این صنعت به‌قدری بالاست که ما از سرریزهای فناوری این صنعت می‌­توانیم در صنایع مختلف استفاده کنیم. به‌عنوان‌مثال ما می‌توانیم از سرریز فناوری­‌های تولید توان ماهواره‌­ها که باتری‌ها هستند، در صنایع خودروسازی استفاده کنیم و باتری­های خودروهای برقی را توسعه دهیم. یا از سلول‌های آن در نیروگاه­های خورشیدی استفاده کنیم؛ بنابراین هرچقدر به این صنعت اهمیت بدیم آن را بالنده­تر کنیم باعث می‌شود سرریزهای فناوری آن در حوزه­‌های دیگر کاربرد داشته باشد و باعث پیشرفت بقیه­‌ی صنایع کشور شود.