ایده کودک مبتلا به دیابت به ثمر نشست/ اختراع دستگاه تشخیص تشنج کودکان دیابتی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ بروز تب در کودکان و عوارض ناشی از آن واقعیتی غیرقابل انکار است و اگر تب در کودکان به مرحله تشنج برسد، بعضاً تبدیل به عارضه غیرقابل جبران می‌شود، از این رو تشخیص به‌هنگام، تأمین امنیت و مدیریت هنگام بروز تب و تشنج موضوع مهمی است که باید مورد توجه والدین قرار بگیرد.

کودکان دیابتی نیز در زمره کودکانی هستند که بیش از سایر کودکان با خطر وقوع تشنج در طول خواب شبانه مواجه هستند.

تشنج زیاد، طولانی‌مدت و ناآگاهی به‌موقع والدین گاهی ناخواسته منجر به آسیب‌های غیرقابل جبران به مغز کودکان می‌شود و در این بین فقط یک دستگاه تشخیص تشنج قادر است والدین را از طرق مختلف در جریان اوضاع کودک قرار دهد.

پوریا ربیعی مخترع جوانی است که موفق به اختراع  دستگاه کاربردی تشخیص تشنج در کودکان شده است.

پوریایِ نخبه در کودکی مبتلا به دیابت بود و رنج‌های ناشی از این عارضه در مقطعی در نوجوانی وادارش کرد تا ایده ابداع این دستگاه را در ذهنش بپروراند و در دوران طلایی دانشجویی، پوریا موفق به اختراع دستگاه تشخص تشنج کودکان شد.

وجه تمایز دستگاه آلارم تشنج این مخترع تهرانی که در رشته مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک از دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان فارغ‌التحصیل شده است، جدای از کارایی این دستگاه برای نوزادان، غیرتماسی بودن این هشداردهنده تشنج است که مانع از بروز اختلال در خواب کودکان می‌شود. 

گفت‌وگوی آنا با این مخترع جوان را می‌خوانیم.

آنا: خودتان را برای مخاطبان معرفی کنید و درباره اختراع‌تان توضیح دهید. 

ربیعی: پوریا ربیعی هستم. متولد ۱۳۷۹/۲/۱۱ اهل تهران و فارغ‌التحصیل کارشناسی مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک. اکنون پذیرفته شده مقطع کارشناسی ارشد رشته مدارات مجتمع الکترونیک دانشگاه سمنان هستم. اختراعم دستگاه تشخیص و اخطاردهنده تشنج کودکان دیابتی به صورت غیرتماسی است.

افرادی که در کودکی به دیابت مبتلا می‌شوند عموماً با مشکل تشنج در طول‌ خواب شبانه مواجه هستند و چون مغزشان قادر به تشخیص پایین بودن قند نیست، قاعدتاً کودک هم از خواب بیدار نمی‌شود و به خواب ادامه می‌دهد و ممکن است در معرض عوارض ناشی از تب و تشنج بالا قرار بگیرد. 

دستگاهی که موفق به اختراع آن شدم با دوربین‌هایی که روی آن نصب شده و الگوریتم‌های شناسایی از این قابلیت برخوردار است که در طول شب فعالیت‌های حیاتی بدن کودک مانند ریتم تنفس، دمای پوست بدن و حرکات ناهنجار(مثل لرزیدن) را تحت نظر داشته باشد و به محض وقوع تشنج، آن را تشخیص و با استفاده از مسیرهای ارتباطی در نظر گرفته شده والدین را از وضعیت کودک آگاه کند.

آنا: تفاوت دستگاه تشخیص تشنج شما با دستگاه مشابهی که به بازو متصل می‌شود و هنگام وقوع تب آلارم می‌دهد، چیست؟ آیا اختراع شما از مزیت خاصی برخوردار است؟

ربیعی: مهم‌ترین بخش در اختراع دستگاه تشخیص و اخطاردهنده تشنج کودکان دیابتی که از جهات مختلفی آن را از سایر اختراعات در این زمینه متمایز کرده، غیرتماسی بودن این دستگاه است. اتصال و اضافه کردن هر وسیله‌ای به کودکان بسیار دشوار، آزاردهنده و غیرقابل تحمل است و احتمال ایجاد مزاحمت در طول خواب را افزایش می‌دهد؛ اما این دستگاه با بدن کودک تماسی ندارد.

دومین مزیت دستگاه تشخیص و اخطاردهنده تشنج کودکان دیابتی قابل استفاده بودن این دستگاه برای نوزادان بوده و از آنجایی که پوست نوزادان حساس است و بستن وسایل مختلف موجب بروز مشکلات پوستی در آنان می‌شود، این دستگاه با قابلیت منحصر غیرتماسی آن عارضه‌ای برای کودک دربرندارد.

سوم اینکه دستگاه‌های موجود دیگر عموماً براساس لرزش بدن عمل می‌کنند و ممکن است احتمال بروز خطا در آن زیاد باشد، اما دستگاه تشخیص و اخطاردهنده تشنج کودکان دیابتی، نشانه‌های مختلف از تشنج را بررسی می‌کند.

آنا: از چه زمانی فعالیت‌تان را آغاز  کرده‌اید؟ از دستاوردهای حاصل شده بگویید.

ربیعی: از سالها پیش این ایده را در ذهنم پرورش می‌دادم؛ اما فعالیت جدی‌ام در این عرصه به  آبان ۱۴۰۰ برمی‌گردد. آغاز یک فعالیت علمیِ مهیج، قرارگرفتن در مسیری که با دنیای جدید و بی‌پایان اختراعات در زمینه پزشکی آشنا شدم.

دستگاهی که موفق به اختراع آن شدم با دوربین‌هایی که روی آن نصب شده و الگوریتم‌های شناسایی از این قابلیت برخوردار است که در طول شب فعالیت‌های حیاتی بدن کودک مانند ریتم تنفس، دمای پوست بدن و حرکات ناهنجار (مثل لرزیدن) را تحت نظر داشته باشد.

با دوربین‌هایی که روی دستگاه نصب شده و الگوریتم‌های شناسایی می‌تواند در طول شب فعالیت‌های حیاتی بدن کودک مانند ریتم تنفس، دمای پوست بدن و حرکات ناهنجار(مثل لرزیدن) را تحت نظر داشته باشد و به محض وقوع تشنج، آن را تشخیص و با استفاده از مسیرهای ارتباطی والدین را از وضعیت کودک آگاه کند.

 بعد از به پایان رسیدن مراحل ثبت اختراع برای عضویت در فدراسیون بین‌المللی مخترعین (IFIA) اقدام کردم؛ البته پس از آن مدتی درگیر کنکور ارشد بودم. به‌تازگی هم در دومین دوره مسابقات بین‌المللی اختراعات ویژه اعضای فدراسیون، این اختراع موفق به دریافت مقام برنز شد.

آنا: آیا قابلیت‌های دیگری هم برای این دستگاه طراحی شده است؟ 

ربیعی: بله. این دستگاه با پیشرفت‌های بیشتر در آینده قادر است فعالیت‌های روزمره کودک را تحت نظر داشته باشد و در صورت بروز حادثه یا انجام فعالیت‌های خطرناک سریعاً اطرافیان را مطلع کند.

آنا: پس با این اوصاف اختراع شما نمونه خارجی هم ندارد؟

ربیعی: اکنون خیر؛ البته طرح‌های نزدیک به این کار موجود هستند؛ اما هیچکدام از آنها از دقت و امکانات و کارایی این دستگاه برخوردار نیستند. 

آنا: آیا برآورد هزینه‌ای هم برای ساخت نمونه اولیه داشته‌اید؟

ربیعی: این اختراع اصطلاحاً (های‌تک)محسوب می‌شود و هزینه ساخت نمونه اولیه آن حدود ۱۵ تا ۲۰ ‌میلیون تومان برای هر دستگاه است.

آنا: مشتاقیم درباره چگونگی شکل‌گیری این ایده بگویید.

ربیعی: این ایده در واقع بی‌ارتباط به مشکل کودکی‌ام نیست. از سه سالگی به دیابت نوع یک مبتلا هستم و مشکلات زیادی از بابت اُفت قندهای شبانه داشتم، به همین دلیل از سال‌ها قبل و پیش از تحصیل در رشته مهندسی پزشکی این ایده به شکل کمرنگ در ذهنم شکل گرفته بود.

آنا: آیا در مسیر خلق ایده یا تثبیت اختراع ناامید شدید؟ چه عواملی در این یأس دخیل بودند و چطور با این یأس مقابله کردید؟ 

ربیعی: بله.  در خارج از کشور طرح‌هایی هستند که نزدیک به این طرح هستند؛ اما دقت و کارایی طرح موجود را ندارند. نخستین‌بار که با برخی از طرح‌های تقريبا مشابه مواجه شدم به طور کل منجر به ناامیدی‌ام شد؛ اما این موضوع  بعدها پلی برای رسیدن به موفقیت‌های بیشترم شد؛ زیرا روزنه‌ای  شد تا امکانی را به این اختراع اضافه کنم که دقت آن را چند برابر ارتقا دهد و سطح کیفی‌تری نسبت به طرح‌های دیگر داشته باشد. 

آنا: مشوق شما در این مسیر چه کسی یا کسانی بودند؟

ربیعی: مشوقم در وهله اول  خانواده‌ام بودند؛ البته از این فرصت استفاده می‌کنم و از حمایت و همراهی «مهندس محمد اکرمی» هم قدردانی می‌کنم که در فرآیندهای  مختلف این طرح، تشویق و مورد لطف خودشان قرارم دادند.

مراتب قدردانی‌ام را از تریبون خبرگزاری «آنا» نثار همه دوستانی می‌کنم که چه در به بار نشستن این اختراع و چه مسائل دیگر همراهم بودند.

لزوم ایجاد مراکز تولید نمونه‌های اولیه اختراع

آنا: پیشنهاد شما برای حمایت از مخترعان چیست؟ 

ربیعی: پیشنهادم ایجاد مراکز تولید نمونه‌های اولیه اختراع است؛ چراکه ایجاد این مراکز به مخترعان کمک می‌کند تا بدون دغدغه درباره هزینه ساخت اولیه به بهترین شکل ممکن ایده خود را پرورش دهند و برای پیاده‌سازی آن نیز اقدام کنند. 

 آنا: مشکلات مسیر یک مخترع را از زبان پوریای ربیعی می‌شنویم.

ربیعی: مهم‌ترین چالش (البته نظر کاملا شخصی‌ام) نبود اطمینان از آینده تجاری طرح است.

آنا: و در خاتمه شنیدن نقص‌ها و کمبودهای مسیر راه تجاری‌سازی یک محصول از زبان یک مخترع جوان خالی از لطف نیست. در این خصوص اظهارات شما را می‌شنویم و احیاناً اگر راهکاری دارید منتقل می‌کنیم. 

ربیعی: اکنون به‌دلیل وجود شتاب‌دهنده‌های متفاوت، بسیاری از موانع گذشته برطرف شده‌اند؛ اما هنوز برخی از شرکت‌ها به‌دلیل پیچیده و هزینه‌بر بودن ساخت اختراعات، بسیاری از این طرح‌ها را بدون در نظر گرفتن آینده تجاری رد می‌کنند که این موضوع باید مورد توجه جدی قرار بگیرد و در واقع ابتدا باید کاربردی بودن محصول و دوم بازار هدف محصول مورد بررسی قرار بگیرد.

گفتگو: محدثه عباسی